Νέο κύμα κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα μετά το ταξίδι Μητσοτάκη
Το επιτυχημένο ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στη Σανγκάη και το μήνυμα του Κινέζου προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, για εμπιστοσύνη και ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων με την Ελλάδα
Την περασμένη Τετάρτη το πρωί, η «Λαϊκή Ημερησία της Κίνας» («China Daily»), όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος, κυκλοφόρησε με μεγάλη φωτογραφία του προέδρου της χώρας, Σι Τζινπίνγκ, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο πρωτοσέλιδό της. Σε συνέχεια των τοποθετήσεων του Κινέζου προέδρου τις προηγούμενες ημέρες, το μήνυμα είχε σταλεί με τρόπο σαφή: Το Πεκίνο ανάβει το «πράσινο φως» για ενίσχυση των ελληνοκινεζικών σχέσεων και για επενδύσεις κινεζικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Μητσοτάκης και Τζινπίνγκ, μάλιστα θα έχουν συνολικά τρεις επίσημες συναντήσεις μέσα σε έξι μήνες, κάτι πρωτόγνωρο για τις ούτως ή άλλως θετικές διμερείς σχέσεις των δύο χωρών. Μετά τη Σανγκάη, ακολουθεί η επίσκεψη του Κινέζου προέδρου στην Αθήνα τη Δευτέρα και τον Απρίλιο ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει προσκληθεί και θα συμμετάσχει στη συνάντηση της λεγόμενης πρωτοβουλίας «17+1» στο Πεκίνο. Στην Αθήνα θα υπογραφεί μια σειρά από συμφωνίες σε πολλούς διαφορετικούς τομείς (ναυτιλία, τουρισμός, πολιτιστικά, αγροτικά, ΟΛΠ, ενέργεια), ενώ οι δύο ηγέτες θα επισκεφθούν τον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων της COSCO στον Πειραιά.
«Κλειδί», σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για την περαιτέρω ενδυνάμωση των ελληνοκινεζικών σχέσεων είναι η δέσμευση που ανέλαβε στη Σανγκάη ο κ. Μητσοτάκης για πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα. «Δεν θα έχουμε εκλογές μέχρι το 2023», τόνισε σε υψηλόβαθμο συνομιλητή του ο πρωθυπουργός.
Η ελληνική πλευρά είχε δείξει τις προθέσεις της έμπρακτα στην κινεζική πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Σανγκάη για την 2η Έκθεση China International Import Expo. Πρώτον, με την έγκριση του νέου, βελτιωμένου επενδυτικού σχεδίου (master plan) της COSCO για το λιμάνι του Πειραιά, ύψους 800 εκατ. ευρώ, μέσα σε σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα, με μοναδική εκκρεμότητα που παραπέμφθηκε στο μέλλον την κατασκευή τέταρτης προβλήτας. Δεύτερον, με το να τεθεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός επικεφαλής πολυπληθούς επιχειρηματικής αποστολής (93 εκπρόσωποι από συνολικά 62 ελληνικές εταιρείες και συλλογικούς επιχειρηματικούς φορείς) στη Σανγκάη. Πέρυσι, στην 1η Εκθεση, η κυβέρνηση είχε εκπροσωπηθεί από τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Κατρούγκαλο, τον οποίο συνόδευαν εκπρόσωποι 22 ελληνικών εταιρειών. Μετά το «πράσινο φως» του Σι Τζινπίνγκ, το επόμενο βήμα είναι η παρουσία κινεζικών τραπεζών στην Ελλάδα, κάτι που επίσης διασφαλίστηκε στη Σανγκάη. Όπως εξηγεί στα «Π» συνεργάτης του πρωθυπουργού με γνώση των συνομιλιών με τους Κινέζους τραπεζίτες, η έλευση στην Ελλάδα της Industrial and Commercial Bank of China (ICBC), της μεγαλύτερης τράπεζας στη χώρα και ταυτόχρονα μεγαλύτερης στον κόσμο, και της Bank of China, της δεύτερης μεγαλύτερης κινεζικής τράπεζας, ανοίγει τις απαραίτητες γραμμές χρηματοδότησης για κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στέλνει σε όλο τον κινεζικό επιχειρηματικό κόσμο το μήνυμα της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Μετά τους πολιτικούς και τους τραπεζίτες, δηλαδή, ακολουθούν οι επιχειρηματίες. Αν μάλιστα, ευοδωθούν οι συζητήσεις -που επί του παρόντος είναι σε στάδιο εντατικής διαβούλευσης - για μεγάλη κινεζική επένδυση στον τομέα της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας, το σήμα αυτό για επενδύσεις θα είναι ακόμα πιο ισχυρό. Η συγκεκριμένη επένδυση είναι σύνθετη και με πολλές παραμέτρους, αλλά, όπως διαφάνηκε στη Σανγκάη, οι προοπτικές για την υλοποίησή της είναι σημαντικές. Πέρα από την ηλεκτροκίνηση και τις διαβουλεύσεις που είναι σε εξέλιξη, επτά είναι οι τομείς όπου εστιάζει το ενδιαφέρον της η κυβέρνηση για το μέλλον των ελληνοκινεζικών σχέσεων: ο αγροτικός τομέας, οι μεταφορές και υποδομές, η ναυτιλία, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, η έρευνα και τεχνολογία και, φυσικά, ο τουρισμός. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ζήτημα των τηλεπικοινωνιών η Ελλάδα δεν σκοπεύει να διαταράξει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., ανοίγοντας τον δρόμο για επενδύσεις στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας 5G από κινεζικές εταιρείες, κάτι που θεωρείται ιδίως από τις ΗΠΑ ως απειλή για την κυβερνοασφάλεια. «Θα εναρμονιστούμε με την ευρωπαϊκή πρακτική», υπογραμμίζει στα «Π» κυβερνητικό στέλεχος.
Στο κομμάτι του τουρισμού, η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο τους 500.000 επισκέπτες ετησίως από την Κίνα και ως προτεραιότητα προς επίτευξη του σκοπού αυτού τη δημιουργία απευθείας πτήσεων από μεγάλες κινεζικές πόλεις προς την Αθήνα. Μέχρι στιγμής υπάρχει απευθείας αεροπορική σύνδεση της Αθήνας με το Πεκίνο με τρία δρομολόγια την εβδομάδα και από τον Ιούλιο του 2020 η Αθήνα θα αποκτήσει απευθείας αεροπορική σύνδεση με τη Σανγκάη, μια συμφωνία με την Juneyao Air που επισφραγίστηκε την περασμένη εβδομάδα στην ομώνυμη πόλη. Ο σχεδιασμός που συζητήθηκε στο τραπέζι στη Σανγκάη είναι και για τρίτη απευθείας σύνδεση της Αθήνας με την Τσενγκτού, την πρωτεύουσα της επαρχίας Σιτσουάν στη ΝΔ Κίνα, με πληθυσμό 81 εκατομμύρια. Είναι χαρακτηριστικό, όπως επεσήμανε στα «Π» κυβερνητικό στέλεχος, ότι η Ιταλία, που έχει δεκαπλάσιο ετήσιο αριθμό Κινέζων τουριστών από ό,τι η χώρα μας, εξυπηρετείται με απευθείας πτήσεις προς τη Ρώμη από 12 διαφορετικές κινεζικές πόλεις, με συνολικά 44 πτήσεις κάθε εβδομάδα.
Το τουριστικό ρεύμα από την Κίνα μπορεί να ενισχύσει και η συνεργασία με μεγάλες ηλεκτρονικές ταξιδιωτικές πλατφόρμες, όπως είναι αυτή της AliBaba, που όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, έβαλε και μία νέα παράμετρο στο τραπέζι των συζητήσεων με τον πρωθυπουργό στη Σανγκάη: να μπορούν οι τουρίστες που φέρνει στην Ελλάδα να κάνουν τις πληρωμές τους χρησιμοποιώντας τη δική της εφαρμογή Alipay, που είναι η μεγαλύτερη πλατφόρμα πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου στον κόσμο.
Στον τομέα της ναυτιλίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βάζει για πρώτη φορά στο τραπέζι ζήτημα συμμετοχής ελληνικών επιχειρήσεων στη ναυπήγηση πλοίων στην Κίνα, μέσω της παροχής εξοπλισμού. Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν ναυπηγηθεί σε κινεζικά ναυπηγεία περισσότερα από 1.000 πλοία από Έλληνες πλοιοκτήτες, αξίας άνω των 50 δισ. δολαρίων, και σε αυτό το στοιχείο «πατάει» ο πρωθυπουργός ζητώντας επί της ουσίας ανταποδοτικά οφέλη: Να μπορούν να «ντύνονται» δηλαδή τα πλοία αυτά με εξοπλισμό -όπως συστήματα περιβαλλοντικής προστασίας, φωτισμό, ηλεκτρικά συστήματα ή συστήματα πλοήγησης- που έχει κατασκευαστεί στη χώρα μας. Όσον αφορά τον Πειραιά, στόχος του πρωθυπουργού είναι να γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης. Ο πρόεδρος της COSCO, Σου Λιρόνγκ, βάζει τον πήχη ακόμα πιο ψηλά, εκφράζοντας τη φιλοδοξία να γίνει ο Πειραιάς «παγκόσμιο διαμετακομιστικό κέντρο, στο μοντέλο της Σιγκαπούρης». «Αποδίδω μεγάλη σημασία στις νέες υποδομές, τα νέα ξενοδοχεία και στην ανάπτυξη του Πειραιά που θα το καταστήσουν κέντρο παγκόσμιας εμβέλειας στην κρουαζιέρα», είπε στον ισχυρό άνδρα της COSCO ο κ. Μητσοτάκης, ενώ χαιρέτισε και το κινεζικό εν-διαφέρον για τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα, σημειώνοντας ότι αυτό πρέπει να γίνει με παράλληλη στήριξη της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στο Πέραμα.
Στο επίμαχο σχέδιο για την τέταρτη προβλήτα, η κυβέρνηση επί της αρχής είναι θετική, υπό δύο προϋποθέσεις: Να υπάρξουν ανταποδοτικά οφέλη, κυρίως για τον Δήμο Περάματος -κάτι που τίθεται για πρώτη φορά, και μάλιστα τόσο εμφατικά- και να μην υπάρχει επιβάρυνση για το περιβάλλον.
ΚΑΛΟΣ ΦΙΛΟΣ
Στον αγροδιατροφικό τομέα, το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς σε υψηλής ποιότητας ελληνικά αγροτικά προϊόντα αποτελεί βασική προτεραιότητα για το Μέγαρο Μαξίμου. Σημαντική στην κατεύθυνση αυτή ήταν η Συμφωνία Γεωγραφικών Ενδείξεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κίνας που υπεγράφη την Τετάρτη, στην οποία, ύστερα από προσπάθειες της κυβέρνησης, περιλαμβάνονται έξι ελληνικά προϊόντα, η φέτα, το ούζο, οι ελιές Καλαμάτας, η μαστίχα Χίου, τα κρασιά Σάμου και το λάδι Λασιθίου, ενώ στο μέλλον υπάρχει δυνατότητα να προστεθούν ακόμα περισσότερα. Από την πλευρά του Πεκίνου, είναι σαφές ότι η Ελλάδα γίνεται σημείο αναφοράς για τη χώρα σε σχέση με την Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πανίσχυρος γ.γ. του Κομμουνιστικού Κόμματος Σανγκάης υποδέχθηκε τον κ. Μητσοτάκη λίγες ώρες μετά την άφιξή του στην πόλη, λέγοντας μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα είναι ο καλός μας φίλος στην Ευρώπη, έχουμε καλές διμερείς σχέσεις. Αυτή η επίσκεψή σας θα αναπτύξει τις διμερείς μας σχέσεις και στο μέλλον. Είμαστε πρόθυμοι να αναπτύξουμε καινούργιες συνεργασίες». Όπως αναφέρει στα «Π» κυβερνητικός παράγοντας που συμμετείχε στις συνομιλίες, «η σχέση μιας χώρας με την Κίνα θέλει χρόνο και υπομονή να χτιστεί. Μου έκανε εντύπωση ότι μνημονεύουν με πολύ θετικό τρόπο την επιχείρηση απομάκρυνσης χιλιάδων Κινέζων πολιτών από τη Λιβύη πριν από οκτώ χρόνια, που οργανώθηκε με απόλυτη επιτυχία από την Ελλάδα, και το αναφέρουν ως γεγονός που αποδεικνύει την αξιοπιστία και τις ικανότητες των Ελλήνων σε κρίσιμες στιγμές».
«Κλειδί», σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για την περαιτέρω ενδυνάμωση των ελληνοκινεζικών σχέσεων είναι η δέσμευση που ανέλαβε στη Σανγκάη ο κ. Μητσοτάκης για πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα. «Δεν θα έχουμε εκλογές μέχρι το 2023», τόνισε σε υψηλόβαθμο συνομιλητή του ο πρωθυπουργός.
Η ελληνική πλευρά είχε δείξει τις προθέσεις της έμπρακτα στην κινεζική πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Σανγκάη για την 2η Έκθεση China International Import Expo. Πρώτον, με την έγκριση του νέου, βελτιωμένου επενδυτικού σχεδίου (master plan) της COSCO για το λιμάνι του Πειραιά, ύψους 800 εκατ. ευρώ, μέσα σε σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα, με μοναδική εκκρεμότητα που παραπέμφθηκε στο μέλλον την κατασκευή τέταρτης προβλήτας. Δεύτερον, με το να τεθεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός επικεφαλής πολυπληθούς επιχειρηματικής αποστολής (93 εκπρόσωποι από συνολικά 62 ελληνικές εταιρείες και συλλογικούς επιχειρηματικούς φορείς) στη Σανγκάη. Πέρυσι, στην 1η Εκθεση, η κυβέρνηση είχε εκπροσωπηθεί από τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Κατρούγκαλο, τον οποίο συνόδευαν εκπρόσωποι 22 ελληνικών εταιρειών. Μετά το «πράσινο φως» του Σι Τζινπίνγκ, το επόμενο βήμα είναι η παρουσία κινεζικών τραπεζών στην Ελλάδα, κάτι που επίσης διασφαλίστηκε στη Σανγκάη. Όπως εξηγεί στα «Π» συνεργάτης του πρωθυπουργού με γνώση των συνομιλιών με τους Κινέζους τραπεζίτες, η έλευση στην Ελλάδα της Industrial and Commercial Bank of China (ICBC), της μεγαλύτερης τράπεζας στη χώρα και ταυτόχρονα μεγαλύτερης στον κόσμο, και της Bank of China, της δεύτερης μεγαλύτερης κινεζικής τράπεζας, ανοίγει τις απαραίτητες γραμμές χρηματοδότησης για κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στέλνει σε όλο τον κινεζικό επιχειρηματικό κόσμο το μήνυμα της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Μετά τους πολιτικούς και τους τραπεζίτες, δηλαδή, ακολουθούν οι επιχειρηματίες. Αν μάλιστα, ευοδωθούν οι συζητήσεις -που επί του παρόντος είναι σε στάδιο εντατικής διαβούλευσης - για μεγάλη κινεζική επένδυση στον τομέα της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας, το σήμα αυτό για επενδύσεις θα είναι ακόμα πιο ισχυρό. Η συγκεκριμένη επένδυση είναι σύνθετη και με πολλές παραμέτρους, αλλά, όπως διαφάνηκε στη Σανγκάη, οι προοπτικές για την υλοποίησή της είναι σημαντικές. Πέρα από την ηλεκτροκίνηση και τις διαβουλεύσεις που είναι σε εξέλιξη, επτά είναι οι τομείς όπου εστιάζει το ενδιαφέρον της η κυβέρνηση για το μέλλον των ελληνοκινεζικών σχέσεων: ο αγροτικός τομέας, οι μεταφορές και υποδομές, η ναυτιλία, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, η έρευνα και τεχνολογία και, φυσικά, ο τουρισμός. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ζήτημα των τηλεπικοινωνιών η Ελλάδα δεν σκοπεύει να διαταράξει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., ανοίγοντας τον δρόμο για επενδύσεις στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας 5G από κινεζικές εταιρείες, κάτι που θεωρείται ιδίως από τις ΗΠΑ ως απειλή για την κυβερνοασφάλεια. «Θα εναρμονιστούμε με την ευρωπαϊκή πρακτική», υπογραμμίζει στα «Π» κυβερνητικό στέλεχος.
ΣΥΝΔΕΣΗ
Στο κομμάτι του τουρισμού, η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο τους 500.000 επισκέπτες ετησίως από την Κίνα και ως προτεραιότητα προς επίτευξη του σκοπού αυτού τη δημιουργία απευθείας πτήσεων από μεγάλες κινεζικές πόλεις προς την Αθήνα. Μέχρι στιγμής υπάρχει απευθείας αεροπορική σύνδεση της Αθήνας με το Πεκίνο με τρία δρομολόγια την εβδομάδα και από τον Ιούλιο του 2020 η Αθήνα θα αποκτήσει απευθείας αεροπορική σύνδεση με τη Σανγκάη, μια συμφωνία με την Juneyao Air που επισφραγίστηκε την περασμένη εβδομάδα στην ομώνυμη πόλη. Ο σχεδιασμός που συζητήθηκε στο τραπέζι στη Σανγκάη είναι και για τρίτη απευθείας σύνδεση της Αθήνας με την Τσενγκτού, την πρωτεύουσα της επαρχίας Σιτσουάν στη ΝΔ Κίνα, με πληθυσμό 81 εκατομμύρια. Είναι χαρακτηριστικό, όπως επεσήμανε στα «Π» κυβερνητικό στέλεχος, ότι η Ιταλία, που έχει δεκαπλάσιο ετήσιο αριθμό Κινέζων τουριστών από ό,τι η χώρα μας, εξυπηρετείται με απευθείας πτήσεις προς τη Ρώμη από 12 διαφορετικές κινεζικές πόλεις, με συνολικά 44 πτήσεις κάθε εβδομάδα.
Το τουριστικό ρεύμα από την Κίνα μπορεί να ενισχύσει και η συνεργασία με μεγάλες ηλεκτρονικές ταξιδιωτικές πλατφόρμες, όπως είναι αυτή της AliBaba, που όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, έβαλε και μία νέα παράμετρο στο τραπέζι των συζητήσεων με τον πρωθυπουργό στη Σανγκάη: να μπορούν οι τουρίστες που φέρνει στην Ελλάδα να κάνουν τις πληρωμές τους χρησιμοποιώντας τη δική της εφαρμογή Alipay, που είναι η μεγαλύτερη πλατφόρμα πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου στον κόσμο.
Στον τομέα της ναυτιλίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βάζει για πρώτη φορά στο τραπέζι ζήτημα συμμετοχής ελληνικών επιχειρήσεων στη ναυπήγηση πλοίων στην Κίνα, μέσω της παροχής εξοπλισμού. Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν ναυπηγηθεί σε κινεζικά ναυπηγεία περισσότερα από 1.000 πλοία από Έλληνες πλοιοκτήτες, αξίας άνω των 50 δισ. δολαρίων, και σε αυτό το στοιχείο «πατάει» ο πρωθυπουργός ζητώντας επί της ουσίας ανταποδοτικά οφέλη: Να μπορούν να «ντύνονται» δηλαδή τα πλοία αυτά με εξοπλισμό -όπως συστήματα περιβαλλοντικής προστασίας, φωτισμό, ηλεκτρικά συστήματα ή συστήματα πλοήγησης- που έχει κατασκευαστεί στη χώρα μας. Όσον αφορά τον Πειραιά, στόχος του πρωθυπουργού είναι να γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης. Ο πρόεδρος της COSCO, Σου Λιρόνγκ, βάζει τον πήχη ακόμα πιο ψηλά, εκφράζοντας τη φιλοδοξία να γίνει ο Πειραιάς «παγκόσμιο διαμετακομιστικό κέντρο, στο μοντέλο της Σιγκαπούρης». «Αποδίδω μεγάλη σημασία στις νέες υποδομές, τα νέα ξενοδοχεία και στην ανάπτυξη του Πειραιά που θα το καταστήσουν κέντρο παγκόσμιας εμβέλειας στην κρουαζιέρα», είπε στον ισχυρό άνδρα της COSCO ο κ. Μητσοτάκης, ενώ χαιρέτισε και το κινεζικό εν-διαφέρον για τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα, σημειώνοντας ότι αυτό πρέπει να γίνει με παράλληλη στήριξη της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στο Πέραμα.
Στο επίμαχο σχέδιο για την τέταρτη προβλήτα, η κυβέρνηση επί της αρχής είναι θετική, υπό δύο προϋποθέσεις: Να υπάρξουν ανταποδοτικά οφέλη, κυρίως για τον Δήμο Περάματος -κάτι που τίθεται για πρώτη φορά, και μάλιστα τόσο εμφατικά- και να μην υπάρχει επιβάρυνση για το περιβάλλον.
ΚΑΛΟΣ ΦΙΛΟΣ
Στον αγροδιατροφικό τομέα, το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς σε υψηλής ποιότητας ελληνικά αγροτικά προϊόντα αποτελεί βασική προτεραιότητα για το Μέγαρο Μαξίμου. Σημαντική στην κατεύθυνση αυτή ήταν η Συμφωνία Γεωγραφικών Ενδείξεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κίνας που υπεγράφη την Τετάρτη, στην οποία, ύστερα από προσπάθειες της κυβέρνησης, περιλαμβάνονται έξι ελληνικά προϊόντα, η φέτα, το ούζο, οι ελιές Καλαμάτας, η μαστίχα Χίου, τα κρασιά Σάμου και το λάδι Λασιθίου, ενώ στο μέλλον υπάρχει δυνατότητα να προστεθούν ακόμα περισσότερα. Από την πλευρά του Πεκίνου, είναι σαφές ότι η Ελλάδα γίνεται σημείο αναφοράς για τη χώρα σε σχέση με την Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πανίσχυρος γ.γ. του Κομμουνιστικού Κόμματος Σανγκάης υποδέχθηκε τον κ. Μητσοτάκη λίγες ώρες μετά την άφιξή του στην πόλη, λέγοντας μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα είναι ο καλός μας φίλος στην Ευρώπη, έχουμε καλές διμερείς σχέσεις. Αυτή η επίσκεψή σας θα αναπτύξει τις διμερείς μας σχέσεις και στο μέλλον. Είμαστε πρόθυμοι να αναπτύξουμε καινούργιες συνεργασίες». Όπως αναφέρει στα «Π» κυβερνητικός παράγοντας που συμμετείχε στις συνομιλίες, «η σχέση μιας χώρας με την Κίνα θέλει χρόνο και υπομονή να χτιστεί. Μου έκανε εντύπωση ότι μνημονεύουν με πολύ θετικό τρόπο την επιχείρηση απομάκρυνσης χιλιάδων Κινέζων πολιτών από τη Λιβύη πριν από οκτώ χρόνια, που οργανώθηκε με απόλυτη επιτυχία από την Ελλάδα, και το αναφέρουν ως γεγονός που αποδεικνύει την αξιοπιστία και τις ικανότητες των Ελλήνων σε κρίσιμες στιγμές».