Νότης Μηταράκης στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: Καμία μείωση στις συντάξεις
Ο υφυπουργός Εργασία δεσμεύεται για «μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα μεταξύ των εισφορών που καταβάλλει ο εργαζόμενος και της σύνταξης που τελικά θα λάβει».
Μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα μεταξύ των εισφορών που καταβάλλει ο εργαζόμενος και της σύνταξης που τελικά θα λάβει και καμία μείωση στις συντάξεις: αυτές είναι οι δύο δεσμεύσεις που δίνει ο υφυπουργός Εργασίας, αρμόδιος για θέματα κοινωνικής ασφάλισης, Νότης Μηταράκης, ο οποίος αναλύει παράλληλα το καινούργιο σύστημα επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους.
Η μεταφορά μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα αντιμετωπίζει το πρόβλημα του Μεταναστευτικού; Εχουν άδικο όσοι πολίτες διαμαρτύρονται για τα κέντρα που δημιουργούνται στην περιοχή τους;
Με αποφασιστικότητα η κυβέρνηση υλοποιεί τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Το Μεταναστευτικό είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα και απαιτεί λύσεις σε πολλά επίπεδα. Η κυβέρνηση έχει μεν την πολιτική πρωτοβουλία και την ευθύνη της εφαρμογής, αλλά σε κάθε περίπτωση απαιτείται διαβούλευση και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε φτιάξει ένα σχέδιο που βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές: προστασία συνόρων και αποτροπή εισόδου, κλειστά κέντρα για όσο χρόνο διαρκεί η εξέταση ασύλου, ταχεία εξέταση αιτήσεων ασύλου και επιστροφές στην Τουρκία και στις χώρες προέλευσης, όπου χρειάζεται. Ταυτόχρονα, επιδιώκουμε και προσβλέπουμε σε σημαντική στήριξη από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αλλά θέλω να προσθέσω ότι και εντός Ελλάδας θα πρέπει να δείξουμε μια αλληλεγγύη προς τα νησιά μας, με διάχυση των προσφύγων και μεταναστών ανά τη χώρα, ώστε να μην υπάρχει υπερσυγκέντρωση, που δημιουργεί προβλήματα διαχείρισης. Επί ΣΥΡΙΖΑ βιώσαμε την υπερβολική επιβάρυνση των νησιών μας.
Με ποια κριτήρια θα γίνει ο επανυπολογισμός των συντάξεων και ποιους θα αφορά; Μπορείτε να δεσμευθείτε ότι καμία σύνταξη δεν θα μειωθεί;
Είναι απόλυτη και ξεκάθαρη δέσμευση της κυβέρνησής μας και του πρωθυπουργού προσωπικά ότι καμία σημερινή σύνταξη δεν θα μειωθεί. Οπως επίσης είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει απόλυτη συμμόρφωση στις αποφάσεις του ΣτΕ, βελτίωση των συντελεστών αναπλήρωσης για όσους έχουν περισσότερα από 35 χρόνια εργασίας και κατάργηση του πλαφόν των 1.300 ευρώ, που επηρέαζε τις επικουρικές συντάξεις. Θέλω να σημειώσω, πάντως, ότι η στόχευσή μας είναι να ενισχύσουμε με κάθε μέσο τη σχέση ανταποδοτικότητας μεταξύ καταβληθεισών εισφορών και συντάξεων, ώστε όλοι να λαμβάνουν συντάξεις όσο γίνεται πιο κοντά σε όσα έχουν εισφέρει στο σύστημα. Και αυτό είναι κάτι που οι σημερινοί ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων.
Οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι περί τα 35 δισ. ευρώ. Πώς σκοπεύει να τα εισπράξει το κράτος και πόσα θεωρείτε ρεαλιστικά ότι μπορούν να εισπραχθούν;
Είναι πράγματι μεγάλο θέμα και από την πρώτη στιγμή μπήκε στις προτεραιότητές μας. Δεν είναι δυνατόν κάποιες επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό να μην έχουν πληρώσει ποτέ ούτε ένα ευρώ εισφοράς, ούτε το ασφαλιστικό μας σύστημα να δίνει στην ουσία δωρεάν δανεισμό στους στρατηγικούς κακοπληρωτές σε βάρος συνεπών επιχειρήσεων, ασφαλισμένων και συνταξιούχων. Είναι υποχρέωσή μας να εισπραχθούν αυτά τα ποσά, για να μπορούμε σταθερά να ανταποκρινόμαστε στις υποχρεώσεις μας και στην καταβολή συντάξεων και των όποιων αναδρομικών προκύψουν. Και, βέβαια, δώσαμε σε όλους την ευκαιρία να ενταχθούν στις 120 δόσεις, βελτιώνοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις. Αυτή ήταν, όμως, και η τελευταία ευκαιρία για συμμόρφωση. Καμία, λοιπόν, ανοχή σε εργοδότες που συστηματικά δεν πληρώνουν εισφορές σε βάρος και του συστήματος και των εργαζομένων τους. Και το μήνυμα της κυβέρνησης είναι πολλαπλό: θετικό προς τους συνεπείς, αλλά και αυστηρό προς όσους το ζημιώνουν.
Με ποιον χρονικό ορίζοντα και πώς θα εφαρμόσετε τις αποφάσεις των δικαστηρίων που δικαιώνουν συνταξιούχους για τα αναδρομικά τους; Πώς θα καλυφθεί χρηματοδοτικά αυτή η πρόσθετη δαπάνη;
Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με το ποιοι δικαιούνται αναδρομικά και για ποιο διάστημα. Και εδώ έχουμε ουσιαστικά δύο κατηγορίες. Οι αποφάσεις του ΣτΕ ήταν ξεκάθαρες ότι η αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του Ν. 4387/2016 ισχύει από 4 Οκτωβρίου 2019 και από αυτή την ημερομηνία θα ισχύουν και οι όποιες αλλαγές γίνουν. Τώρα, σε σχέση με τα αναδρομικά προ του Ν. 4387/2016, ακόμη περιμένουμε από τη Δικαιοσύνη να κρίνει και αυτό θα καθορίσει και τη στάση μας. Φυσικά, σεβόμαστε απόλυτα τη Δικαιοσύνη και θα πληρωθεί ό,τι πρέπει και σε όποιον πρέπει.
Το σύστημα επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους θα αλλάξει από το 2020. Θα μπουν ιδιώτες σε αυτό και με ποιον τρόπο;
Εχουμε επεξεργαστεί σε βάθος ένα σχέδιο με το οποίο για πρώτη φορά εισάγεται κεφαλαιοποίηση στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα. Τι σημαίνει αυτό; Οτι από 1ης/1/2021 κάθε νέος ασφαλισμένος θα έχει τον ατομικό του λογαριασμό. Εκεί θα κατατίθενται οι εισφορές του και αυτές θα επενδύονται στην αγορά ανάλογα με τις επιλογές στρατηγικής που θα κάνει ο κάθε ασφαλισμένος. Ετσι, για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα ο ασφαλισμένος έχει λόγο: πώς θα επενδυθούν οι εισφορές του, πότε θα πάρει τη σύνταξή του, ποιο ποσό μπορεί να λάβει ως εφάπαξ. Κεντρικό ρόλο σε όλο το σχέδιο έχουν το σημερινό ΕΤΕΑΕΠ, το οποίο ενισχύεται και αποκτά έναν νέο δυναμικό ρόλο στο σύστημά μας, και η ΑΕΔΑΚ-ΦΚΑ, η εταιρεία που σήμερα επενδύει μέρος των διαθεσίμων των Ταμείων μας, με πολύ καλά αποτελέσματα. Μέσα από αυτή τη μεταρρύθμιση θέλουμε και να θωρακίσουμε το σύστημα απέναντι στο δημογραφικό και τις δημοσιονομικές κρίσεις, αλλά και να δημιουργήσουμε επιτέλους εγχώρια θεσμικά κεφάλαια, που θα επανεπενδύονται στην οικονομία μας. Αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 100 δισ. ευρώ στην πλήρη εξέλιξη του συστήματος.
Η μεταφορά μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα αντιμετωπίζει το πρόβλημα του Μεταναστευτικού; Εχουν άδικο όσοι πολίτες διαμαρτύρονται για τα κέντρα που δημιουργούνται στην περιοχή τους;
Με αποφασιστικότητα η κυβέρνηση υλοποιεί τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Το Μεταναστευτικό είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα και απαιτεί λύσεις σε πολλά επίπεδα. Η κυβέρνηση έχει μεν την πολιτική πρωτοβουλία και την ευθύνη της εφαρμογής, αλλά σε κάθε περίπτωση απαιτείται διαβούλευση και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε φτιάξει ένα σχέδιο που βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές: προστασία συνόρων και αποτροπή εισόδου, κλειστά κέντρα για όσο χρόνο διαρκεί η εξέταση ασύλου, ταχεία εξέταση αιτήσεων ασύλου και επιστροφές στην Τουρκία και στις χώρες προέλευσης, όπου χρειάζεται. Ταυτόχρονα, επιδιώκουμε και προσβλέπουμε σε σημαντική στήριξη από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αλλά θέλω να προσθέσω ότι και εντός Ελλάδας θα πρέπει να δείξουμε μια αλληλεγγύη προς τα νησιά μας, με διάχυση των προσφύγων και μεταναστών ανά τη χώρα, ώστε να μην υπάρχει υπερσυγκέντρωση, που δημιουργεί προβλήματα διαχείρισης. Επί ΣΥΡΙΖΑ βιώσαμε την υπερβολική επιβάρυνση των νησιών μας.
Με ποια κριτήρια θα γίνει ο επανυπολογισμός των συντάξεων και ποιους θα αφορά; Μπορείτε να δεσμευθείτε ότι καμία σύνταξη δεν θα μειωθεί;
Είναι απόλυτη και ξεκάθαρη δέσμευση της κυβέρνησής μας και του πρωθυπουργού προσωπικά ότι καμία σημερινή σύνταξη δεν θα μειωθεί. Οπως επίσης είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει απόλυτη συμμόρφωση στις αποφάσεις του ΣτΕ, βελτίωση των συντελεστών αναπλήρωσης για όσους έχουν περισσότερα από 35 χρόνια εργασίας και κατάργηση του πλαφόν των 1.300 ευρώ, που επηρέαζε τις επικουρικές συντάξεις. Θέλω να σημειώσω, πάντως, ότι η στόχευσή μας είναι να ενισχύσουμε με κάθε μέσο τη σχέση ανταποδοτικότητας μεταξύ καταβληθεισών εισφορών και συντάξεων, ώστε όλοι να λαμβάνουν συντάξεις όσο γίνεται πιο κοντά σε όσα έχουν εισφέρει στο σύστημα. Και αυτό είναι κάτι που οι σημερινοί ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων.
Οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι περί τα 35 δισ. ευρώ. Πώς σκοπεύει να τα εισπράξει το κράτος και πόσα θεωρείτε ρεαλιστικά ότι μπορούν να εισπραχθούν;
Είναι πράγματι μεγάλο θέμα και από την πρώτη στιγμή μπήκε στις προτεραιότητές μας. Δεν είναι δυνατόν κάποιες επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό να μην έχουν πληρώσει ποτέ ούτε ένα ευρώ εισφοράς, ούτε το ασφαλιστικό μας σύστημα να δίνει στην ουσία δωρεάν δανεισμό στους στρατηγικούς κακοπληρωτές σε βάρος συνεπών επιχειρήσεων, ασφαλισμένων και συνταξιούχων. Είναι υποχρέωσή μας να εισπραχθούν αυτά τα ποσά, για να μπορούμε σταθερά να ανταποκρινόμαστε στις υποχρεώσεις μας και στην καταβολή συντάξεων και των όποιων αναδρομικών προκύψουν. Και, βέβαια, δώσαμε σε όλους την ευκαιρία να ενταχθούν στις 120 δόσεις, βελτιώνοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις. Αυτή ήταν, όμως, και η τελευταία ευκαιρία για συμμόρφωση. Καμία, λοιπόν, ανοχή σε εργοδότες που συστηματικά δεν πληρώνουν εισφορές σε βάρος και του συστήματος και των εργαζομένων τους. Και το μήνυμα της κυβέρνησης είναι πολλαπλό: θετικό προς τους συνεπείς, αλλά και αυστηρό προς όσους το ζημιώνουν.
Με ποιον χρονικό ορίζοντα και πώς θα εφαρμόσετε τις αποφάσεις των δικαστηρίων που δικαιώνουν συνταξιούχους για τα αναδρομικά τους; Πώς θα καλυφθεί χρηματοδοτικά αυτή η πρόσθετη δαπάνη;
Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με το ποιοι δικαιούνται αναδρομικά και για ποιο διάστημα. Και εδώ έχουμε ουσιαστικά δύο κατηγορίες. Οι αποφάσεις του ΣτΕ ήταν ξεκάθαρες ότι η αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του Ν. 4387/2016 ισχύει από 4 Οκτωβρίου 2019 και από αυτή την ημερομηνία θα ισχύουν και οι όποιες αλλαγές γίνουν. Τώρα, σε σχέση με τα αναδρομικά προ του Ν. 4387/2016, ακόμη περιμένουμε από τη Δικαιοσύνη να κρίνει και αυτό θα καθορίσει και τη στάση μας. Φυσικά, σεβόμαστε απόλυτα τη Δικαιοσύνη και θα πληρωθεί ό,τι πρέπει και σε όποιον πρέπει.
Το σύστημα επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους θα αλλάξει από το 2020. Θα μπουν ιδιώτες σε αυτό και με ποιον τρόπο;
Εχουμε επεξεργαστεί σε βάθος ένα σχέδιο με το οποίο για πρώτη φορά εισάγεται κεφαλαιοποίηση στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα. Τι σημαίνει αυτό; Οτι από 1ης/1/2021 κάθε νέος ασφαλισμένος θα έχει τον ατομικό του λογαριασμό. Εκεί θα κατατίθενται οι εισφορές του και αυτές θα επενδύονται στην αγορά ανάλογα με τις επιλογές στρατηγικής που θα κάνει ο κάθε ασφαλισμένος. Ετσι, για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα ο ασφαλισμένος έχει λόγο: πώς θα επενδυθούν οι εισφορές του, πότε θα πάρει τη σύνταξή του, ποιο ποσό μπορεί να λάβει ως εφάπαξ. Κεντρικό ρόλο σε όλο το σχέδιο έχουν το σημερινό ΕΤΕΑΕΠ, το οποίο ενισχύεται και αποκτά έναν νέο δυναμικό ρόλο στο σύστημά μας, και η ΑΕΔΑΚ-ΦΚΑ, η εταιρεία που σήμερα επενδύει μέρος των διαθεσίμων των Ταμείων μας, με πολύ καλά αποτελέσματα. Μέσα από αυτή τη μεταρρύθμιση θέλουμε και να θωρακίσουμε το σύστημα απέναντι στο δημογραφικό και τις δημοσιονομικές κρίσεις, αλλά και να δημιουργήσουμε επιτέλους εγχώρια θεσμικά κεφάλαια, που θα επανεπενδύονται στην οικονομία μας. Αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 100 δισ. ευρώ στην πλήρη εξέλιξη του συστήματος.