Οι 7 εκπλήξεις της Συνταγματικής Αναθεώρησης
Με μια καινοτόμο μεταρρύθμιση στο κοινωνικό κράτος, μια σημαντική έκπληξη και επτά ακόμα μεγάλες αλλαγές ολοκληρώνεται η αναθεώρηση του Συντάγματος, η τέταρτη που πραγματοποιείται στη Μεταπολίτευση. Η ψηφοφορία θα γίνει το βράδυ, μετά τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών. Η μεταρρύθμιση αφορά στην κατοχύρωση για πρώτη φορά στη χώρα μας του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ως ένα δίχτυ ασφαλείας για τους πιο αδύναμους πολίτες.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 21, παράγραφο 1 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρεται στα κοινωνικά δικαιώματα, η Νέα Δημοκρατία έχει προτείνει την προσθήκη «Το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», που αναμένεται φυσικά να υπερψηφιστεί μεθαύριο. Σήμερα το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αφορά σε 240.000 νοικοκυριά και καλύπτει συνολικά 450.000 άτομα. Από αυτούς, 156.000 είναι άνεργοι.
Στα επόμενα χρόνια, ο προϋπολογισμός για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σχεδιάζεται να αυξηθεί στο 1 δισ. ευρώ ετησίως, αντί των 760 εκατ. ευρώ που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2019 και θα καλύπτει 800.000 πολίτες. Στόχος του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το 0,5% του ΑΕΠ ετησίως να διατίθεται για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
1. Πλήρης αποδέσμευση της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τις βουλευτικές εκλογές (άρθρο 32). Θα διεξάγονται στο εξής -με αφετηρία το 2020- τρεις ψηφοφορίες για την ανάδειξη του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα, με την απαιτούμενη πλειοψηφία στην πρώτη να είναι 200 ψήφοι, στη δεύτερη (αν χρειαστεί) 180 και στην τρίτη (αν χρειαστεί, επίσης) 151. Εάν και πάλι δεν υπάρξει εκλογή, θα ακολουθεί ψηφοφορία μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και τότε θα εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που θα συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία
2. Kατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας του άρθρου 86 που αφορά στα ποινικά αδικήματα υπουργών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και εξίσωση με τα ισχύοντα για όλους τους πολίτες. Ετσι, η Βουλή δεν θα περιορίζεται στο εξής να ασκήσει δίωξη κατά υπουργών «μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος», όπως προβλέπει σήμερα το Σύνταγμα.
3. Περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας (άρθρο 62) αποκλειστικά και μόνο σε πράξεις ή δηλώσεις που αφορούν στην «άσκηση των καθηκόντων ή την πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή».
4. Διευκόλυνση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού (άρθρο 54), με τρόπο ώστε να μην αντιμετωπίσει ζητήματα αντισυνταγματικότητας η ψήφιση του σχετικού νόμου, όπως αποφασίστηκε από τη διακομματική επιτροπή.
5. Αναβάθμιση του Κοινοβουλίου, που επιτυγχάνεται με τη δυνατότητα (άρθρο 68) για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής ύστερα από πρόταση δέκα βουλευτών και με παρουσία 120 βουλευτών (έως δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο). Αυτό, όπως σημειώνει η κυβερνητική πλευρά, μετεξελίσσει την Εξεταστική Επιτροπή σε ισχυρό εργαλείο κοινοβουλευτικού ελέγχου και αναβαθμίζει τον ελεγκτικό ρόλο του Κοινοβουλίου.
6. Διευκόλυνση της εκλογής Ανεξάρτητων Αρχών (άρθρο 101Α). Από την ομοφωνία και την πλειοψηφία 4/5 που απαιτούνταν, στο εξής θα εκλέγονται με τα 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων, ώστε -όπως εξηγούν από τη Ν.Δ.- να μη μένουν ακέφαλες, όπως συνέβη πρόσφατα με το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.
7. Εξίσωση (άρθρο 96) των στρατιωτικών δικαστών με τους λοιπούς δικαστές, ώστε, σύμφωνα και με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να ισχυροποιηθούν οι εγγυήσεις ανεξάρτητης λειτουργίας της στρατιωτικής Δικαιοσύνης.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 21, παράγραφο 1 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρεται στα κοινωνικά δικαιώματα, η Νέα Δημοκρατία έχει προτείνει την προσθήκη «Το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», που αναμένεται φυσικά να υπερψηφιστεί μεθαύριο. Σήμερα το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αφορά σε 240.000 νοικοκυριά και καλύπτει συνολικά 450.000 άτομα. Από αυτούς, 156.000 είναι άνεργοι.
Στα επόμενα χρόνια, ο προϋπολογισμός για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σχεδιάζεται να αυξηθεί στο 1 δισ. ευρώ ετησίως, αντί των 760 εκατ. ευρώ που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2019 και θα καλύπτει 800.000 πολίτες. Στόχος του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το 0,5% του ΑΕΠ ετησίως να διατίθεται για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Θα κατοχυρωθεί για πρώτη φορά το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ως ένα «δίχτυ ασφαλείας»Η έκπληξη αφορά στη λεγόμενη λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία, καθώς η Νέα Δημοκρατία έκανε δεκτή την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για να προστεθεί στο άρθρο 73: «Προτάσεις νόμων μπορεί επίσης να υποβληθούν από εκατό χιλιάδες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, με τη διαδικασία και τους όρους που ορίζει ο νόμος. Η πρόταση αυτή εισάγεται υποχρεωτικά προς συζήτηση στην Ολομέλεια». Το όριο των 100.000 ενδέχεται να είναι υψηλότερο (500.000), ενώ ζητήματα εθνικής άμυνας και εξωτερικής πολιτικής δεν περιλαμβάνονται στην πρόβλεψη αυτή. Επειτα από μία εβδομάδα έντονης συζήτησης και αντεγκλήσεων στην ολομέλεια της Βουλής, με αιχμή την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση του Κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, οι επτά μεγάλες αλλαγές που καθιερώνονται στον καταστατικό χάρτη της χώρας είναι οι εξής:
1. Πλήρης αποδέσμευση της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τις βουλευτικές εκλογές (άρθρο 32). Θα διεξάγονται στο εξής -με αφετηρία το 2020- τρεις ψηφοφορίες για την ανάδειξη του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα, με την απαιτούμενη πλειοψηφία στην πρώτη να είναι 200 ψήφοι, στη δεύτερη (αν χρειαστεί) 180 και στην τρίτη (αν χρειαστεί, επίσης) 151. Εάν και πάλι δεν υπάρξει εκλογή, θα ακολουθεί ψηφοφορία μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και τότε θα εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που θα συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία
2. Kατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας του άρθρου 86 που αφορά στα ποινικά αδικήματα υπουργών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και εξίσωση με τα ισχύοντα για όλους τους πολίτες. Ετσι, η Βουλή δεν θα περιορίζεται στο εξής να ασκήσει δίωξη κατά υπουργών «μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος», όπως προβλέπει σήμερα το Σύνταγμα.
3. Περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας (άρθρο 62) αποκλειστικά και μόνο σε πράξεις ή δηλώσεις που αφορούν στην «άσκηση των καθηκόντων ή την πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή».
4. Διευκόλυνση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού (άρθρο 54), με τρόπο ώστε να μην αντιμετωπίσει ζητήματα αντισυνταγματικότητας η ψήφιση του σχετικού νόμου, όπως αποφασίστηκε από τη διακομματική επιτροπή.
5. Αναβάθμιση του Κοινοβουλίου, που επιτυγχάνεται με τη δυνατότητα (άρθρο 68) για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής ύστερα από πρόταση δέκα βουλευτών και με παρουσία 120 βουλευτών (έως δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο). Αυτό, όπως σημειώνει η κυβερνητική πλευρά, μετεξελίσσει την Εξεταστική Επιτροπή σε ισχυρό εργαλείο κοινοβουλευτικού ελέγχου και αναβαθμίζει τον ελεγκτικό ρόλο του Κοινοβουλίου.
6. Διευκόλυνση της εκλογής Ανεξάρτητων Αρχών (άρθρο 101Α). Από την ομοφωνία και την πλειοψηφία 4/5 που απαιτούνταν, στο εξής θα εκλέγονται με τα 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων, ώστε -όπως εξηγούν από τη Ν.Δ.- να μη μένουν ακέφαλες, όπως συνέβη πρόσφατα με το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.
7. Εξίσωση (άρθρο 96) των στρατιωτικών δικαστών με τους λοιπούς δικαστές, ώστε, σύμφωνα και με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να ισχυροποιηθούν οι εγγυήσεις ανεξάρτητης λειτουργίας της στρατιωτικής Δικαιοσύνης.