Το επίκαιρο θέμα της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο μέσα από το πρίσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων βρέθηκε στο επίκεντρο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» στην Αθήνα. Τη διοργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών που Ευάγγελου Βενιζέλου.

Δύο πρώην υπουργοί Εξωτερικών, η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, και δύο επιφανείς διπλωμάτες, ο εξαιρετικά έμπειρος στις οριοθετήσεις θαλάσσιων ζωνών πρέσβης επί τιμή Γιώργος Σαββαΐδης και ο ιδιαίτερα έμπειρος στα ελληνοτουρκικά πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης, συζήτησαν το φλέγον θέμα, με συντονιστή τον διευθυντή της εφημερίδας «Καθημερινή» Αλέξη Παπαχελά. Η Ντόρα Μπακογιάννη τάχθηκε υπέρ της ανακήρυξης των θαλάσσιων ζωνών με Ιταλία, Αλβανία και Αίγυπτο. Στη Χάγη οι ελληνοτουρκικές διαφορές. Απέφυγε να εμπλακεί στην αντιπαράθεση για Ελσίνκι και Σημίτη. Ζήτησε αύξηση θητείας και υποχρεωτική στράτευση στα 18.

Παρουσία των στενών συνεργατών του πρωθυπουργού για θέματα διπλωματίας, η Ντόρα Μπακογιάννη κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα για την αναπροσαρμογή της εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας.

Η πρώην υπουργός Εξωτερικών τάχθηκε υπέρ μιας νέας στρατηγικής από πλευράς Ελλάδας έναντι της Τουρκίας και απέφυγε να εμπλακεί εμφανώς στις τρέχουσες πολιτικές αντιπαραθέσεις που προκαλούνται από την παρέμβαση Σημίτη. Η κα Μπακογιάννη ουσιαστικά υποστήριξε την άποψη ότι η Ελλάδα πορεύτηκε μια 20ετία με την στρατηγική του Ελσίνκι, η οποία πλέον δεν υφίσταται, λόγω αλλαγής των δεδομένων. Ταυτόχρονα όμως η πρώην υπουργός Εξωτερικών ανέφερε με νόημα ότι η «ευρωπαϊκή προοπτική» της Τουρκίας, η ένταξη δηλαδή της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορούσε να υλοποιηθεί ούτε από τους Ευρωπαίους ούτε από τους Τούρκους.

Η κα Μπακογιάννη χαρακτήρισε «ακραία διεκδίκηση από τον Ερντογάν» την υπογραφή της συμφωνίας με τη Λιβύη, ωστόσο τόνισε ότι παρά το γεγονός ότι είναι προϊόν εκβιασμού της Άγκυρας και παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, εντούτοις, αυτή η συμφωνία «δεν είναι κενό γράμμα» καθώς, «η κυβέρνηση την Τρίπολης είναι αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ». Εκτίμησε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις και ορθώς η Ελλάδα αυξάνει τη διπλωματική πίεση.

«Ο διεθνής παράγοντας δεν πρόκειται να αποδεχτεί μια δεύτερη Συρία στη Μεσόγειο» υπογράμμισε η πρώην υπουργός Εξωτερικών.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Ντόρα Μπακογιάννη τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της άμεσης ανακήρυξης οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών της Ελλάδας με τις Ιταλία, Αλβανία και Αίγυπτο (με την τελευταία έστω και μερικώς). Υποστήριξε ακόμη, ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επεκτείνει την Αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 μίλια και να προχωρήσει στην ανακήρυξη ΑΟΖ με την Ιταλία. «Να κλείσουν οι μαύρες τρύπες στα δυτικά όπως και στα νότια» σημείωσε η κα Μπακογιάννη.

Η κα Μπακογιάννη επανέλαβε την άποψή της ότι δεν μπορεί να υπάρξει διμερή συμφωνία με την Τουρκία για την υφαλοκρηπίδα, μάλιστα έκανε λόγο για σενάριο «επιστημονικής φαντασίας» και τάχθηκε υπέρ της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Μάλιστα η πρώην υπουργός Εξωτερικών, πέραν της άρνησης της Τουρκίας, επέρριψε ευθύνες για ολιγωρία και στις ελληνικές κυβερνήσεις.

Σύμφωνα με την άποψη που κατέθεσε η πρώην υπουργός Εξωτερικών αν γίνει κατορθωτό και υπογραφεί συνυποσχετικό για την προσφυγή στη Χάγη θα είναι διπλωματική νίκη της Ελλάδας καθώς η Τουρκία θα αναγνωρίζει εμμέσως και το δίκαιο της θάλασσας.

Κατά την κα Μπακογιάννη ο μοχλός πίεσης για την προσφυγή με την Τουρκία στη Χάγη θα είναι η διεκδίκηση ειδικής σχέσης Ευρώπης-Τουρκίας, μέρος της οποίας θα είναι δεσμεύσεις της Τουρκίας ως προς τα σύνορά της με την Ευρώπη αλλά και η επίλυση του Κυπριακού. Μάλιστα για τις δυνατότητες υπογραφής του συνυποσχετικού τόνισε χαρακτηριστικά ότι «μπορούμε να το ξαναπροσπαθήσουμε όπως με Καραμανλή και Ντεμιρέλ».

Αύξηση θητείας

Ταυτόχρονα η κα Μπακογιάννη αν και τάχθηκε κατά της στρατιωτικοποίησης των ελληντουρκικών σχέσεων, επικρίνοντας τέτοιες φωνές στο εσωτερικό της Ελλάδας, ωστόσο κάλεσε την κυβέρνηση να επαναξετάσσει το θέμα της αύξησης της στρατιωτικής θητείας –ακόμα και με τον κίνδυνο του πολιτικού κόστους– και μάλιστα μίλησε για «αύξηση της θητείας στο στρατό ξηράς». Επιπλέον αναφέρθηκε στο πρόγραμμα της ΝΔ που όπως είπε προβλέπει υποχρεωτική στράτευση στα 18 χρόνια.

Βενιζέλος: Εθνική στρατηγική χωρίς αδράνειες

Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι πρέπει να επανεξετάσουμε όλες τις παραδοχές και τις αδράνειες του παρελθόντος με όρους εθνικής στρατηγικής. Η μετάθεση στο μέλλον των μεγάλων αποφάσεων δεν προσφέρει αποτελέσματα στην ελληνική πλευρά, ούτε ευνοεί τις ελληνικές θέσεις, όπως έχει φανεί από τις μέχρι τώρα εξελίξεις, σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο.


Το ευρωπαϊκό δέλεαρ πλέον δεν είναι ανύπαρκτο αλλά σίγουρα είναι πολύ αχνό για την Τουρκία. «Οι δίαυλοι με την Τουρκία πρέπει να είναι πάντοτε ανοιχτοί... Αν και η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει έντονη παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο... έχει συνηθίσει να τοποθετεί τις ελληνικές θέσεις στο Αιγαίο», σημείωσε ο κ. Βενιζέλος σύμφωνα με τον οποίο, το ενδιαφέρον έχει πλέον μετατοπιστεί στη Μεσόγειο. Η Τουρκία εμφανίζεται γενναιόδωρη απέναντι σε Λιβύη και Αίγυπτο, σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων, κλείνοντας έτσι το μάτι σε κάποιους από τους γείτονες με στόχο να αδειάσουν την Ελλάδα, όπως προειδοποιεί ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος, ωστόσο, προκρίνει μια πλήρη και όχι μερική οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, καθώς μια μερική οριοθέτηση θα άφηνε ανεπίλυτη την εκκρεμότητα του Καστελόριζου.

Γιώργος Σαββαίδης - Πρέσβης επί τιμή

Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Σαββαΐδης σημείωσε ότι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας είναι γενικώς θετικό για τις ελληνικές θέσεις αλλά προβληματικά ασαφές ως προς τις οριοθετήσεις υφαλοκρηπίδας. Ο κ. Σαββαΐδης είχε αναλάβει στο παρελθόν, από το 2006 και μετά, τις διαπραγματεύσεις με Αίγυπτο και Λιβύη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Εν έτει 2019, εκείνος ξεκαθαρίζει ότι δεν αναμένεται στο κοντινό μέλλον κάποιο αποτέλεσμα ως προς τις οριοθετήσεις στο κοντινό μέλλον με τη Λιβύη και την Αίγυπτο για λόγους που έχουν να κάνουν κυρίως με τις πολιτικές συνθήκες στις εν λόγω χώρες, αλλά και με τεχνικής φύσεως ζητήματα.

Παύλος Αποστολίδης - Πρέσβης επί τιμή

Συνεχίζοντας, ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης αναγνώρισε ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί μια συμφωνία με την Τουρκία στο Αιγαίο λόγω της γεωγραφικής σύνθεσης της περιοχής, της εγγύτητας δηλαδή των πολλών ελληνικών νησιών με τις τουρκικές ακτές. Ο ίδιος παρατήρησε, ωστόσο, ότι χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε οι διάφορες μας με την Τουρκία έχουν περάσει στην περιοχή της Μεσογείου... μέσω Κύπρου.

«Η συμφωνία οριοθέτησης ζωνών με τη Λιβύη», αν και ανυπόστατη, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, δημιουργεί «προηγούμενο», όπως ανέφερε ο κ. Αποστολίδης, ο οποίος δεν αποκλείει το ενδεχόμενο περαιτέρω ανάφλεξης. «Οι διάφορες γύρω από τις οριοθετήσεις λύνονται ειρηνικά και αυτό πρέπει να επιδιώξουμε. Ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι αναγκαστική οδός», συνέχισε ο κ. Αποστολίδης, υποστηρίζοντας ότι ο Τσαβούσογλου είναι πιο ήπιος από τον Ερντογάν στο θέμα των οριοθετήσεων.

Παρόντα κυβερνητικά στελέχη

Η εκδήλωση ΄έγινε παρουσία κυβερνητικών στελεχών όπως του Παναγιώτη Πικραμμένο αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Δημήτρη Τσιόδρα διευθυντή του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου, επικεφαλής του Διπλωματικού Γραφείου του κ. Μητσοτάκη, Αλέξανδρου Διακόπουλου, σύμβουλου Εθνικής Ασφαλείας.

Παρόντες ήταν επίσης οι βουλευτές της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης, Στράτος Σιμόπουλος, Σπήλιος Λιβανός, Ζέττα Μακρή, Τάσος Χατζηβασιλείου, Γιάννης Οικονόμου. Επίσης ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Αντρέας Λοβέρδος, οι πρώην υπουργοί Αθανάσιος Τσαυτάρης, Γιώργος Καλαντζής, Θεόδωρος Δαμιανός, Γιάννης Βαληνάκης, Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, Γιώργος Σταυρακάκης, Γιάννης Μανιάτης, Τάσος Γιαννίτσης, Ευάγγελος Αποστολάκης, ο πρώην βουλευτής Γιώργος Καρράς και η πρέσβειρα της Βρετανίας Κέιτι Σμιθ.