Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου: Η πρώτη γυναίκα πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον
Η πρώτη μεγάλη αλλαγή στο στενό επιτελείο του πρωθυπουργού θα πραγματοποιηθεί το προσεχές διάστημα: Η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, θα «μετακομίσει» στα τέλη Ιανουαρίου στην Ουάσινγκτον, ως η πρώτη γυναίκα πρέσβης της χώρας μας στην αμερικανική πρωτεύουσα. Νωρίτερα, στις 7 Ιανουαρίου, η κ. Παπαδοπούλου θα συμμετάσχει για τελευταία φορά σε κυβερνητική αποστολή στο εξωτερικό, συνοδεύοντας τον πρωθυπουργό στην κρίσιμη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο και στη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Στη συνέχεια, έπειτα από έξι μήνες στενής συνεργασίας με τον κ. Μητσοτάκη για όλα τα διπλωματικά και διεθνή θέματα, θα αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον, όπου θα αντικαταστήσει τον πρέσβη Θεοχάρη Λαλάκο, που λήγει η θητεία του στις ΗΠΑ μετά από τρία χρόνια. Γεννημένη στην Αθήνα, με καταγωγή από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου αποφοίτησε από τη Νομική Αθηνών στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και συνέχισε με υποτροφία τις σπουδές της στο Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ. Αμέσως μετά, το 1981, εισήλθε στη διπλωματική υπηρεσία και ξεκίνησε τη μακρά σταδιοδρομία της στο υπουργείο Εξωτερικών.
Γρήγορα, μάλιστα, έγινε μέλος της ομάδας που διαπραγματευόταν τα σχετικά με τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα. Η πρώτη της τοποθέτηση στο εξωτερικό έγινε το 1987, στο προξενείο της χώρας μας στη Νέα Ορλεάνη, στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Ακολούθησε, τέσσερα χρόνια αργότερα, η ελληνική πρεσβεία στο Αμμάν της Ιορδανίας και κατόπιν η αναβάθμιση σε γενική πρόξενο στο Τορόντο του Καναδά. Επέστρεψε προσωρινά στη Βασιλίσσης Σοφίας και στη Διεύθυνση ΟΗΕ και Διεθνών Οργανισμών, για να αξιοποιήσει στη συνέχεια τις ικανότητες και την εμπειρία της στη βαλκανική διπλωματική πολιτική της Ελλάδας.
Το 2000 έγινε επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στο Κόσοβο και στη συνέχεια ορίστηκε αναπληρώτρια διευθύντρια στο τμήμα βαλκανικών υποθέσεων του ΥΠ.ΕΞ. Από το 2002 έως το 2007 διετέλεσε αναπληρώτρια μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, ενώ στο μεταξύ είχε προαχθεί στον βαθμό του πρέσβη. Επιστρέφοντας στα Βαλκάνια, από το 2007 έως το 2012 υπήρξε επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στα Σκόπια, έχοντας τη διετία 2007-2008 στενή συνεργασία με την τότε ΥΠ.ΕΞ., Ντόρα Μπακογιάννη, εν μέσω των εντατικών διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Σκοπιανού πριν από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι. κρισιμες θεσεις Το 2013 τοποθετήθηκε επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έχοντας ενεργό ρόλο στην προετοιμασία και την οργάνωση της ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση το πρώτο εξάμηνο του 2014.
Αμέσως μετά, η κ. Παπαδοπούλου ανέλαβε την κρίσιμη θέση της μόνιμης αντιπροσώπου της Ελλάδας στην Ε.Ε. - η πρώτη γυναίκα που τοποθετήθηκε στο πόστο αυτό. Η θητεία της διακόπηκε απότομα λίγους μήνες μετά την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Τον Οκτώβριο του 2015, ο Νίκος Κοτζιάς, με μια κίνηση που εξέπληξε πολλούς στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες και σχολιάστηκε ιδιαίτερα αρνητικά, όχι απλώς την απομάκρυνε από τη θέση αυτή, αλλά σε μια κίνηση εμφανούς υποβάθμισής της, της πρότεινε να διαλέξει ένα πόστο στη Λατινική Αμερική ή την Αφρική. Η Ντόρα Μπακογιάννη είχε στηλιτεύσει έντονα την απόφαση αυτή, λέγοντας από το βήμα της Βουλής: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα, ο κ. Κοτζιάς να διώκει πρέσβεις του επιπέδου της κυρίας Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου στη μόνιμη αντιπροσωπία της Ε.Ε. και να της προσφέρει θέση στο Ζαΐρ, αποδεικνύει ότι είναι μια πολιτική με εμπάθεια.
Πυροβολούμε την άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Ελπίζω να συνέλθει το υπουργείο Εξωτερικών». Το αυτί, ωστόσο, του Νίκου Κοτζιά δεν ίδρωνε από τις καταγγελίες αυτές. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Εξωτερικών φέρεται να είχε αποφασίσει ήδη από την άνοιξη να απομακρύνει την επικεφαλής της ΜΕΑ, αλλά οι καταιγιστικές εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν δεν επέτρεπαν να γίνει μια τέτοια κίνηση εκείνο το διάστημα. Η έμπειρη διπλωμάτης βρέθηκε, έτσι, με δυσμενή μετάθεση ουσιαστικά στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, μέχρι που η αίτησή της για τη θέση της επικεφαλής της αποστολής της Ε.Ε. στο Κόσοβο έγινε δεκτή.
Η κ. Παπαδοπούλου έγινε, λοιπόν, αρχηγός της EULEX στο Κόσοβο, της Ευρωπαϊκής Αποστολής για την επιβολή του κράτους Δικαίου στο Κοσσυφοπέδιο, επιστρέφοντας στα γνώριμά της Βαλκάνια, ως η πρώτη, μάλιστα, Ελληνίδα επικεφαλής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εκεί τη βρήκε το τηλεφώνημα του Κυριάκου Μητσοτάκη τον περασμένο Ιούνιο, που την προετοίμασε για την επάνοδό της στην Αθήνα, στο πλευρό του πρωθυπουργού.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου
Στη συνέχεια, έπειτα από έξι μήνες στενής συνεργασίας με τον κ. Μητσοτάκη για όλα τα διπλωματικά και διεθνή θέματα, θα αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον, όπου θα αντικαταστήσει τον πρέσβη Θεοχάρη Λαλάκο, που λήγει η θητεία του στις ΗΠΑ μετά από τρία χρόνια. Γεννημένη στην Αθήνα, με καταγωγή από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου αποφοίτησε από τη Νομική Αθηνών στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και συνέχισε με υποτροφία τις σπουδές της στο Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ. Αμέσως μετά, το 1981, εισήλθε στη διπλωματική υπηρεσία και ξεκίνησε τη μακρά σταδιοδρομία της στο υπουργείο Εξωτερικών.
Γρήγορα, μάλιστα, έγινε μέλος της ομάδας που διαπραγματευόταν τα σχετικά με τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα. Η πρώτη της τοποθέτηση στο εξωτερικό έγινε το 1987, στο προξενείο της χώρας μας στη Νέα Ορλεάνη, στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Ακολούθησε, τέσσερα χρόνια αργότερα, η ελληνική πρεσβεία στο Αμμάν της Ιορδανίας και κατόπιν η αναβάθμιση σε γενική πρόξενο στο Τορόντο του Καναδά. Επέστρεψε προσωρινά στη Βασιλίσσης Σοφίας και στη Διεύθυνση ΟΗΕ και Διεθνών Οργανισμών, για να αξιοποιήσει στη συνέχεια τις ικανότητες και την εμπειρία της στη βαλκανική διπλωματική πολιτική της Ελλάδας.
Το 2000 έγινε επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στο Κόσοβο και στη συνέχεια ορίστηκε αναπληρώτρια διευθύντρια στο τμήμα βαλκανικών υποθέσεων του ΥΠ.ΕΞ. Από το 2002 έως το 2007 διετέλεσε αναπληρώτρια μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, ενώ στο μεταξύ είχε προαχθεί στον βαθμό του πρέσβη. Επιστρέφοντας στα Βαλκάνια, από το 2007 έως το 2012 υπήρξε επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στα Σκόπια, έχοντας τη διετία 2007-2008 στενή συνεργασία με την τότε ΥΠ.ΕΞ., Ντόρα Μπακογιάννη, εν μέσω των εντατικών διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Σκοπιανού πριν από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι. κρισιμες θεσεις Το 2013 τοποθετήθηκε επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έχοντας ενεργό ρόλο στην προετοιμασία και την οργάνωση της ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση το πρώτο εξάμηνο του 2014.
Αμέσως μετά, η κ. Παπαδοπούλου ανέλαβε την κρίσιμη θέση της μόνιμης αντιπροσώπου της Ελλάδας στην Ε.Ε. - η πρώτη γυναίκα που τοποθετήθηκε στο πόστο αυτό. Η θητεία της διακόπηκε απότομα λίγους μήνες μετά την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Τον Οκτώβριο του 2015, ο Νίκος Κοτζιάς, με μια κίνηση που εξέπληξε πολλούς στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες και σχολιάστηκε ιδιαίτερα αρνητικά, όχι απλώς την απομάκρυνε από τη θέση αυτή, αλλά σε μια κίνηση εμφανούς υποβάθμισής της, της πρότεινε να διαλέξει ένα πόστο στη Λατινική Αμερική ή την Αφρική. Η Ντόρα Μπακογιάννη είχε στηλιτεύσει έντονα την απόφαση αυτή, λέγοντας από το βήμα της Βουλής: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα, ο κ. Κοτζιάς να διώκει πρέσβεις του επιπέδου της κυρίας Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου στη μόνιμη αντιπροσωπία της Ε.Ε. και να της προσφέρει θέση στο Ζαΐρ, αποδεικνύει ότι είναι μια πολιτική με εμπάθεια.
Πυροβολούμε την άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Ελπίζω να συνέλθει το υπουργείο Εξωτερικών». Το αυτί, ωστόσο, του Νίκου Κοτζιά δεν ίδρωνε από τις καταγγελίες αυτές. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Εξωτερικών φέρεται να είχε αποφασίσει ήδη από την άνοιξη να απομακρύνει την επικεφαλής της ΜΕΑ, αλλά οι καταιγιστικές εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν δεν επέτρεπαν να γίνει μια τέτοια κίνηση εκείνο το διάστημα. Η έμπειρη διπλωμάτης βρέθηκε, έτσι, με δυσμενή μετάθεση ουσιαστικά στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, μέχρι που η αίτησή της για τη θέση της επικεφαλής της αποστολής της Ε.Ε. στο Κόσοβο έγινε δεκτή.
Η κ. Παπαδοπούλου έγινε, λοιπόν, αρχηγός της EULEX στο Κόσοβο, της Ευρωπαϊκής Αποστολής για την επιβολή του κράτους Δικαίου στο Κοσσυφοπέδιο, επιστρέφοντας στα γνώριμά της Βαλκάνια, ως η πρώτη, μάλιστα, Ελληνίδα επικεφαλής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εκεί τη βρήκε το τηλεφώνημα του Κυριάκου Μητσοτάκη τον περασμένο Ιούνιο, που την προετοίμασε για την επάνοδό της στην Αθήνα, στο πλευρό του πρωθυπουργού.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου