Η συμμαχία του EastMed: Πώς ο αγωγός επηρεάζει τις γεωπολιτικές παραμέτρους στην περιοχή
Κρίσιμο βήμα για την ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο και την απομόνωση της Aγκυρας έχει δρομολογηθεί για τις 2 Ιανουαρίου, οπότε και αναμένεται να πέσουν οι υπογραφές από τους πρωθυπουργούς Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, παρουσία και εκπροσώπου της Ιταλίας, για τη διακρατική συμφωνία που αφορά τον αγωγό EastMed.
Η εξέλιξη αυτή δε εκδηλώνεται σε καθόλου τυχαία συγκυρία. Στις 4-5 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί, παρουσία και της Γαλλίας, η τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου στο Κάιρο, ενώ τεχνικά κλιμάκια από Ελλάδα και Αίγυπτο έχουν προγραμματίσει συνάντηση για τις 8 Ιανουαρίου με θέμα την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες. Αντίστοιχη συνάντηση έχει δρομολογηθεί και με κλιμάκια από την Ιταλία στις 30 Δεκεμβρίου, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η διεξαγωγή του EastMed Gas Forum στις 15-16 Ιανουαρίου, στο Κάιρο. Η κατασκευή του αγωγού EastMed εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της Αθήνας να καταστεί η Ελλάδα στρατηγικός κόμβος ενεργειακού ενδιαφέροντος και, παράλληλα, να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην Αθήνα αντιλαμβάνονται, ακόμα κι αν δεν το παραδέχονται δημόσια, ότι η προώθηση του έργου εξυπηρετεί τις εθνικές στρατηγικές στοχεύσεις και απομονώνει έτι περαιτέρω την Αγκυρα, ενώ δημιουργεί περισσότερα πεδία συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Το έργο, εξάλλου, εξυπηρετεί και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης μέσω της παροχής εναλλακτικής λύσης στο ρωσικό φυσικό αέριο. Από εκεί και πέρα, όλες οι πλευρές αντιλαμβάνονται ότι η μεγάλη απόσταση που καλύπτει ο αγωγός διαμορφώνει και το ανάλογο κόστος, ενώ θα πρέπει να περάσει από θαλάσσιες ζώνες που δεν έχουν ακόμη οριοθετηθεί. Η δυσκολία του αγωγού έγκειται και στο γεγονός ότι θίγει τα στρατηγικά συμφέροντα άλλων κρατών, όπως η Τουρκία και η Ρωσία, ενώ ερωτήματα εξακολουθούν να υφίστανται για τη στάση της Ιταλίας. Σημειώνεται ότι κρίσιμο ρόλο στο γεωπολιτικό παιχνίδι για την επιλογή της αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου παίζουν και οι εταιρείες έρευνας και εξαγωγής.
Παράλληλα, ο αγωγός έχει ενταχθεί στα Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest - PCI) της Ε.Ε. και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη», ενώ η Κομισιόν έχει εγκρίνει, ήδη από το 2018, 34,5 εκατ. ευρώ για τη συγχρηματοδότηση των σταδίων ανάπτυξής του. Σε ό,τι αφορά τις τεχνικές προδιαγραφές, η πορεία του θα ξεκινά από τη λεκάνη της Λεβαντίνης και θα συνεχίζει προς την Κύπρο, την Κρήτη και εν συνεχεία από την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα στη Θεσπρωτία. Το βάθος του θα ξεπερνά σε ορισμένα σημεία τα 3 χλμ., ενώ το συνολικό κόστος κατασκευής υπολογίζεται περί τα 7 δισ. δολάρια.
Σημειώνεται επίσης ότι, από τον Ιούλιο του 2014, φορέας υλοποίησης του αγωγού είναι η θυγατρική της ΔΕΠΑ ΥΑΦΑ Ποσειδών Α.Ε.
Κ.Χατζηδάκης: «Ο EastMed δεν στρέφεται κατά της Τουρκίας»
Σε δήλωσή του στα «Π» ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, ξεκαθαρίζει ότι η διακρατική συμφωνία δεν στρέφεται εναντίον κανενός κράτους και καλεί την Αγκυρα να αποφύγει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να ακολουθήσει το παράδειγμα των υπόλοιπων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου.
«Η διακρατική συμφωνία για τον αγωγό EastMed, που θα υπογράψουν στις 2 Ιανουαρίου οι ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, δεν στρέφεται εναντίον καμίας χώρας. Στρέφεται μόνον υπέρ της διεθνούς νομιμότητας και της διεθνούς συνεργασίας. Μέσω της συμφωνίας αυτής οικοδομούμε έναν συνασπισμό δυνάμεων για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Νοτιανατολική Μεσόγειο, που βλέπει την ενέργεια ως καταλύτη συνεργασίας και όχι ως “πηγή” διενέξεων», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης. Μάλιστα, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος συμπληρώνει πως «παράδειγμα προς την κατεύθυνση αυτή αποτελεί το EastMed Gas Forum, που θα λάβει χώρα στο Κάιρο στα μέσα Ιανουαρίου. Πρόκειται για το φόρουμ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο, που βαθμιαία μετεξελίσσεται σε έναν οργανισμό συνεργασίας σε μόνιμη βάση. Σε αυτό συμμετέχουν, εκτός από την Αίγυπτο, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή, δηλαδή κράτη που είχαν -και εξακολουθούν να έχουν- διαφορές μεταξύ τους».
«Το μήνυμα που στέλνουν είναι ότι πρέπει σιγά-σιγά να βάλουμε τις αναχρονιστικές αντιλήψεις στην άκρη και να προχωρήσουμε μπροστά, με σύγχρονο πνεύμα και με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που απευθύνουμε και στην Τουρκία με την υπογραφή της συμφωνίας για τον EastMed» καταλήγει.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 28/12/2019
Η εξέλιξη αυτή δε εκδηλώνεται σε καθόλου τυχαία συγκυρία. Στις 4-5 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί, παρουσία και της Γαλλίας, η τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου στο Κάιρο, ενώ τεχνικά κλιμάκια από Ελλάδα και Αίγυπτο έχουν προγραμματίσει συνάντηση για τις 8 Ιανουαρίου με θέμα την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες. Αντίστοιχη συνάντηση έχει δρομολογηθεί και με κλιμάκια από την Ιταλία στις 30 Δεκεμβρίου, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η διεξαγωγή του EastMed Gas Forum στις 15-16 Ιανουαρίου, στο Κάιρο. Η κατασκευή του αγωγού EastMed εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της Αθήνας να καταστεί η Ελλάδα στρατηγικός κόμβος ενεργειακού ενδιαφέροντος και, παράλληλα, να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην Αθήνα αντιλαμβάνονται, ακόμα κι αν δεν το παραδέχονται δημόσια, ότι η προώθηση του έργου εξυπηρετεί τις εθνικές στρατηγικές στοχεύσεις και απομονώνει έτι περαιτέρω την Αγκυρα, ενώ δημιουργεί περισσότερα πεδία συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Το έργο, εξάλλου, εξυπηρετεί και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης μέσω της παροχής εναλλακτικής λύσης στο ρωσικό φυσικό αέριο. Από εκεί και πέρα, όλες οι πλευρές αντιλαμβάνονται ότι η μεγάλη απόσταση που καλύπτει ο αγωγός διαμορφώνει και το ανάλογο κόστος, ενώ θα πρέπει να περάσει από θαλάσσιες ζώνες που δεν έχουν ακόμη οριοθετηθεί. Η δυσκολία του αγωγού έγκειται και στο γεγονός ότι θίγει τα στρατηγικά συμφέροντα άλλων κρατών, όπως η Τουρκία και η Ρωσία, ενώ ερωτήματα εξακολουθούν να υφίστανται για τη στάση της Ιταλίας. Σημειώνεται ότι κρίσιμο ρόλο στο γεωπολιτικό παιχνίδι για την επιλογή της αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου παίζουν και οι εταιρείες έρευνας και εξαγωγής.
Παράλληλα, ο αγωγός έχει ενταχθεί στα Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest - PCI) της Ε.Ε. και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη», ενώ η Κομισιόν έχει εγκρίνει, ήδη από το 2018, 34,5 εκατ. ευρώ για τη συγχρηματοδότηση των σταδίων ανάπτυξής του. Σε ό,τι αφορά τις τεχνικές προδιαγραφές, η πορεία του θα ξεκινά από τη λεκάνη της Λεβαντίνης και θα συνεχίζει προς την Κύπρο, την Κρήτη και εν συνεχεία από την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα στη Θεσπρωτία. Το βάθος του θα ξεπερνά σε ορισμένα σημεία τα 3 χλμ., ενώ το συνολικό κόστος κατασκευής υπολογίζεται περί τα 7 δισ. δολάρια.
Σημειώνεται επίσης ότι, από τον Ιούλιο του 2014, φορέας υλοποίησης του αγωγού είναι η θυγατρική της ΔΕΠΑ ΥΑΦΑ Ποσειδών Α.Ε.
Κ.Χατζηδάκης: «Ο EastMed δεν στρέφεται κατά της Τουρκίας»
Σε δήλωσή του στα «Π» ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, ξεκαθαρίζει ότι η διακρατική συμφωνία δεν στρέφεται εναντίον κανενός κράτους και καλεί την Αγκυρα να αποφύγει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να ακολουθήσει το παράδειγμα των υπόλοιπων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου.
«Η διακρατική συμφωνία για τον αγωγό EastMed, που θα υπογράψουν στις 2 Ιανουαρίου οι ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, δεν στρέφεται εναντίον καμίας χώρας. Στρέφεται μόνον υπέρ της διεθνούς νομιμότητας και της διεθνούς συνεργασίας. Μέσω της συμφωνίας αυτής οικοδομούμε έναν συνασπισμό δυνάμεων για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Νοτιανατολική Μεσόγειο, που βλέπει την ενέργεια ως καταλύτη συνεργασίας και όχι ως “πηγή” διενέξεων», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης. Μάλιστα, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος συμπληρώνει πως «παράδειγμα προς την κατεύθυνση αυτή αποτελεί το EastMed Gas Forum, που θα λάβει χώρα στο Κάιρο στα μέσα Ιανουαρίου. Πρόκειται για το φόρουμ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο, που βαθμιαία μετεξελίσσεται σε έναν οργανισμό συνεργασίας σε μόνιμη βάση. Σε αυτό συμμετέχουν, εκτός από την Αίγυπτο, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή, δηλαδή κράτη που είχαν -και εξακολουθούν να έχουν- διαφορές μεταξύ τους».
«Το μήνυμα που στέλνουν είναι ότι πρέπει σιγά-σιγά να βάλουμε τις αναχρονιστικές αντιλήψεις στην άκρη και να προχωρήσουμε μπροστά, με σύγχρονο πνεύμα και με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που απευθύνουμε και στην Τουρκία με την υπογραφή της συμφωνίας για τον EastMed» καταλήγει.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 28/12/2019