Διάσκεψη του Βερολίνου: Οι συμμαχίες, το παρασκήνιο και οι διπλωματικές ενέργειες της Αθήνας
Ρόλο θεατή αλλά με ισχυρή διπλωματική αντεπίθεση τα τελευταία 24ωρα παρακολουθεί η Αθήνα τις εξελίξεις γύρω από τη διάσκεψη για τη Λιβύη, στο Βερολίνο. Αύριο το μεσημέρι αναμένεται να βγει «λευκός καπνός» αναφορικά με το μέλλον της Λιβύης.
Στη συνάντηση θα παρευρίσκονται μόνο οι άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες -και όχι Ελλάδα και Κύπρος λόγω του MoU- για τον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, δηλαδή η Ρωσία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, και άλλες οι οποίες επιδιώκουν με κάθε τρόπο να εδραιωθούν ως εγγυητές της ειρήνευσης και να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη βορειοαφρικανική χώρα –βλέπε Τουρκία– θα δώσουν το παρών στην πολυαναμενόμενη Διάσκεψη Κρυφής με στόχο τον τερματισμό των συγκρούσεων. Φυσικά, στο τραπέζι των συζητήσεων θα καθίσουν οι δυνάμεις του στρατάρχη του Εθνικού Λιβικού Στρατού, Χαλίφα Χαφτάρ και της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης του Φαγέζ Αλ Σάρατζ
Την παραμονή της Διάσκεψης του Βερολίνου διέρρευσε το προσχέδιο αυτής. Σε γενικές γραμμές προβλέπει μόνιμη κατάπαυση του πυρός και συνεπή εφαρμογή του εμπάργκο όπλων.Οπως προκύπτει από την εσωτερική έκθεση του ΟΗΕ που διέρρευσε, το τελικό ανακοινωθέν θα περιλαμβάνει επίσης μεταρρυθμίσεις στον τομέα της οικονομίας και της ασφάλειας. Οπως αναμενόταν, δεν γίνεται καμία αναφορά στα σύμφωνα Τουρκίας-Λιβύης. Οπως μετέδωσε η ΕΡΤ, βάσει δημοσιευμάτων του λιβυκού Τύπου, θα ζητείται δέσμευση όλων των συμμετεχόντων να μην παρεμβαίνουν στην εμφύλια σύγκρουση και στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Θα ζητά, επίσης, μόνιμη κατάπαυση του πυρός, τερματισμό όλων των συγκρούσεων, απόσυρση των βαρέων όπλων και διάλυση των των ένοπλων ομάδων.
Από τις δυνάμεις που θα μετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου, όπως αναφέρθηκε στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του ΣΚΑΪ, κοινή θέση με την Ελλάδα κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου έχουν εκφράσει επισήμως η Αίγυπτος, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν και ο Λίβυος στρατάρχης Χαφτάρ. Το μνημόνιο στηρίζουν οι δυνάμεις που το έχουν υπογράψει, ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν και ο επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγέζ αλ Σάρατζ. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, δεσμεύονται από τις αποφάσεις της ΕΕ, τις οποίες συμμερίζεται και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον.
Οι ενέργειες της Αθήνας
Η Ελλάδα αποκλείστηκε από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, παρά τα διαβήματα και τα μπαράζ επαφών της Αθήνας μέχρι την τελευταία στιγμή, ωστόσο η Αθήνα κατάφερε να μπει «σφήνα» στη Διάσκεψη του Βερολίνου με τις ενέργειές της τις τελευταίες ημέρες αποδεικνύοντας ότι είναι ένας ισχυρός παίχτης στην ανατολική Μεσόγειο και ότι διεκδικεί ρόλο στην επόμενη ημέρα στη Λιβύη.
Οι κινήσεις που έκανε η ελληνική κυβέρνηση ήταν η διοργάνωση του ταξιδιού του Χαλίφα Χαφτάρ στην Αθήνα και οι συναντήσεις του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια, η προειδοποίηση του πρωθυπουργού για άσκηση βέτο στην ΕΕ (σε επίπεδο κορυφής αλλά και συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών) αλλά και το μπαράζ τηλεφωνημάτων του Ελληνα πρωθυπουργού σε δυνάμεις που θα συμμετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Οι τηλεφωνικές επαφές ξεκίνησαν χθες όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με την Καγκελάριο Μέρκελ εκφάζοντάς της την έντονη δυσαρέσκειά του για την μη συμμετοχή της Ελλάδας στη Διάσκεψη του Βερολίνου, ενώ σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στη συνομιλία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που έγινε με πρωτοβουλία του Σαρλ Μισέλ, συζητήθηκαν όλα τα τρέχοντα θέματα που αφορούν την Ελλάδα με αιχμή τη συμπεριφορά της Τουρκίας, τη Λιβύη και τη Διάσκεψη του Βερολίνου. Στη διάρκεια της συνομιλίας επαναβεβαιώθηκε ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο θεματοφύλακας του πλαισίου των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12-13 Δεκεμβρίου 2019.
Και στην τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, η οποία επίσης θα είναι παρούσα στην Διάσκεψη του Βερολίνου, επιβεβαιώθηκε η υπεράσπιση του πλαισίου συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η έκφραση των θέσεων της Ελλάδας δια των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Διάσκεψη του Βερολίνου, που διεξάγεται αύριο. Να σημειωθεί ότι την Πέμπτη το βράδυ, την ώρα που έφθανε στην Αθήνα υπό άκρα μυστικότητα ο Χαλίφα Χαφτάρ ο πρωθυπουργός έστελνε μήνυμα με τηλεοπτική του συνέντευξη ότι η Ελλάδα θα ασκήσει βέτο στην οποιαδήποτε απόφαση που δεν ακυρώνει το Μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, τόσο σε επίπεδο ΥΠΕΞ όσο και σε επίποδο Συνόδου Κορυφής. «Η Ελλάδα σε επίπεδο Συμβουλίου Κορυφής δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί καμιά πολιτική λύση στη Λιβύη η οποία να μην έχει ως προϋπόθεση την ακύρωση των μνημονίων με την Τουρκία» σημείωσε για το ζήτημα της Λιβύης ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στη συνάντηση θα παρευρίσκονται μόνο οι άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες -και όχι Ελλάδα και Κύπρος λόγω του MoU- για τον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, δηλαδή η Ρωσία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, και άλλες οι οποίες επιδιώκουν με κάθε τρόπο να εδραιωθούν ως εγγυητές της ειρήνευσης και να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη βορειοαφρικανική χώρα –βλέπε Τουρκία– θα δώσουν το παρών στην πολυαναμενόμενη Διάσκεψη Κρυφής με στόχο τον τερματισμό των συγκρούσεων. Φυσικά, στο τραπέζι των συζητήσεων θα καθίσουν οι δυνάμεις του στρατάρχη του Εθνικού Λιβικού Στρατού, Χαλίφα Χαφτάρ και της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης του Φαγέζ Αλ Σάρατζ
Την παραμονή της Διάσκεψης του Βερολίνου διέρρευσε το προσχέδιο αυτής. Σε γενικές γραμμές προβλέπει μόνιμη κατάπαυση του πυρός και συνεπή εφαρμογή του εμπάργκο όπλων.Οπως προκύπτει από την εσωτερική έκθεση του ΟΗΕ που διέρρευσε, το τελικό ανακοινωθέν θα περιλαμβάνει επίσης μεταρρυθμίσεις στον τομέα της οικονομίας και της ασφάλειας. Οπως αναμενόταν, δεν γίνεται καμία αναφορά στα σύμφωνα Τουρκίας-Λιβύης. Οπως μετέδωσε η ΕΡΤ, βάσει δημοσιευμάτων του λιβυκού Τύπου, θα ζητείται δέσμευση όλων των συμμετεχόντων να μην παρεμβαίνουν στην εμφύλια σύγκρουση και στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Θα ζητά, επίσης, μόνιμη κατάπαυση του πυρός, τερματισμό όλων των συγκρούσεων, απόσυρση των βαρέων όπλων και διάλυση των των ένοπλων ομάδων.
Από τις δυνάμεις που θα μετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου, όπως αναφέρθηκε στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του ΣΚΑΪ, κοινή θέση με την Ελλάδα κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου έχουν εκφράσει επισήμως η Αίγυπτος, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν και ο Λίβυος στρατάρχης Χαφτάρ. Το μνημόνιο στηρίζουν οι δυνάμεις που το έχουν υπογράψει, ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν και ο επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγέζ αλ Σάρατζ. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, δεσμεύονται από τις αποφάσεις της ΕΕ, τις οποίες συμμερίζεται και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον.
Οι ενέργειες της Αθήνας
Η Ελλάδα αποκλείστηκε από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, παρά τα διαβήματα και τα μπαράζ επαφών της Αθήνας μέχρι την τελευταία στιγμή, ωστόσο η Αθήνα κατάφερε να μπει «σφήνα» στη Διάσκεψη του Βερολίνου με τις ενέργειές της τις τελευταίες ημέρες αποδεικνύοντας ότι είναι ένας ισχυρός παίχτης στην ανατολική Μεσόγειο και ότι διεκδικεί ρόλο στην επόμενη ημέρα στη Λιβύη.
Οι κινήσεις που έκανε η ελληνική κυβέρνηση ήταν η διοργάνωση του ταξιδιού του Χαλίφα Χαφτάρ στην Αθήνα και οι συναντήσεις του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια, η προειδοποίηση του πρωθυπουργού για άσκηση βέτο στην ΕΕ (σε επίπεδο κορυφής αλλά και συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών) αλλά και το μπαράζ τηλεφωνημάτων του Ελληνα πρωθυπουργού σε δυνάμεις που θα συμμετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Οι τηλεφωνικές επαφές ξεκίνησαν χθες όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με την Καγκελάριο Μέρκελ εκφάζοντάς της την έντονη δυσαρέσκειά του για την μη συμμετοχή της Ελλάδας στη Διάσκεψη του Βερολίνου, ενώ σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στη συνομιλία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που έγινε με πρωτοβουλία του Σαρλ Μισέλ, συζητήθηκαν όλα τα τρέχοντα θέματα που αφορούν την Ελλάδα με αιχμή τη συμπεριφορά της Τουρκίας, τη Λιβύη και τη Διάσκεψη του Βερολίνου. Στη διάρκεια της συνομιλίας επαναβεβαιώθηκε ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο θεματοφύλακας του πλαισίου των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12-13 Δεκεμβρίου 2019.
Και στην τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, η οποία επίσης θα είναι παρούσα στην Διάσκεψη του Βερολίνου, επιβεβαιώθηκε η υπεράσπιση του πλαισίου συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η έκφραση των θέσεων της Ελλάδας δια των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Διάσκεψη του Βερολίνου, που διεξάγεται αύριο. Να σημειωθεί ότι την Πέμπτη το βράδυ, την ώρα που έφθανε στην Αθήνα υπό άκρα μυστικότητα ο Χαλίφα Χαφτάρ ο πρωθυπουργός έστελνε μήνυμα με τηλεοπτική του συνέντευξη ότι η Ελλάδα θα ασκήσει βέτο στην οποιαδήποτε απόφαση που δεν ακυρώνει το Μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, τόσο σε επίπεδο ΥΠΕΞ όσο και σε επίποδο Συνόδου Κορυφής. «Η Ελλάδα σε επίπεδο Συμβουλίου Κορυφής δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί καμιά πολιτική λύση στη Λιβύη η οποία να μην έχει ως προϋπόθεση την ακύρωση των μνημονίων με την Τουρκία» σημείωσε για το ζήτημα της Λιβύης ο Κυριάκος Μητσοτάκης.