Με ενθουσιασμό μιλάει στα «Π» για την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου της Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (Hellenic American Leadership Council - HALC), Εντι Ζεμενίδης. Οπως σημειώνει, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο και καλεί την αμερικανική ηγεσία να προβεί σε περισσότερες ενέργειες για την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Μεταξύ άλλων, μιλάει για το EastMed Act, τις πρωτοβουλίες στην Ανατολική Μεσόγειο και τις προτεραιότητες του HALC.

Πώς αξιολογείτε την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ την προηγούμενη εβδομάδα και ποια οφέλη αποκόμισε η ελληνική πλευρά από την πρωθυπουργική παρουσία;

Οποιοσδήποτε γνωρίζει καλά τις αμερικανικές πολιτικές και την πολιτική αντιλαμβάνεται ότι αυτή ήταν μια άκρως επιτυχημένη επίσκεψη. Ακόμη και οι πιο ισχυροί σύμμαχοι δεν παίρνουν όλα όσα πήραν ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης και η αντιπροσωπία του. Η πρωθυπουργική επίσκεψη πέτυχε δύο πράγματα. Πρώτον, εδραίωσε τις ήδη υπάρχουσες πρωτοβουλίες για «την Ελλάδα ως πυλώνα σταθερότητας» και το μήνυμα ότι «η Ελλάδα επέστρεψε». Δεύτερον, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έκανε την Ουάσινγκτον να αρχίσει να σκέφτεται μία ακόμη φράση: «Η Ελλάδα είναι έτοιμη». Η παρουσία του στο Κογκρέσο ήταν αξιοσημείωτη, καθώς πολλοί γερουσιαστές, βουλευτές και μέλη του προσωπικού εκθείασαν την επίσκεψή του και ανέφεραν στους ηγέτες της κοινότητας ότι πείστηκαν για την ετοιμότητα της Ελλάδας να παίξει τον ρόλο του ηγετικού εταίρου των ΗΠΑ στην περιοχή.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η ελληνοαμερικανική συνεργασία βρίσκεται στο καλύτερο επίπεδο από ποτέ. Πώς εισπράττετε εσείς αυτή τη συνεργασία και ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα;

Η σχέση είναι πράγματι καλύτερη από ό,τι μπορεί να θυμηθεί οποιοσδήποτε από εμάς, αλλά ακόμη πιστεύω ότι θα πρέπει να έρθουν περισσότερα από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών για να μπορεί κανείς να δηλώσει ότι είναι η καλύτερη από την εποχή του Τρούμαν. Τουλάχιστον οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν προσαρμογές στο νομοσχέδιο BUILD, για να παρέχουν κίνητρα αμερικανικών επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς στην Ελλάδα. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν διπλωματικές πρωτοβουλίες και να καταστήσουν σαφές σε άλλους εταίρους, όπως η Γερμανία, ότι η Ελλάδα θα πρέπει πάση θυσία να βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όταν συζητιούνται κρίσιμα θέματα, όπως η Λιβύη. Τέλος, θα πρέπει να αρχίσουν να κάνουν βήματα ώστε να μετατρέψουν την Ελλάδα από απλό πελάτη των εταιρειών αμυντικών συστημάτων σε εταίρο – συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής της στη βιομηχανία των αμερικανικών αμυντικών συστημάτων.

«Πιστεύω ότι θα πρέπει να έρθουν περισσότερα από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, για να μπορεί κανείς να δηλώσει ότι η σχέση είναι η καλύτερη από την εποχή του Τρούμαν»
Θεωρείτε ότι η συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ μέσω περιφερειακών, τριμερών και πολυμερών σχημάτων μπορεί να αποτελέσει πυλώνα για τη σταθερότητα στην περιοχή;

Σίγουρα. Η Ανατολική Μεσόγειος ενώνεται, για πρώτη φορά, σε μία, διακριτή πολιτική και οικονομική περιφέρεια. Ολο αυτό ξεκίνησε με την τριμερή συνεργασία και την ενεργειακή διπλωματία μεταξύ Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Η εγκαθίδρυση του Eastern Mediterranean Gas Forum είναι κάτι που όλοι θα πρέπει να προσέξουμε. Θα πρέπει να μας υπενθυμίσει την αρχική Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα, που έφερε κοντά την Ευρώπη και έθεσε τα θεμέλια για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το νομοσχέδιο EastMed αποτελεί σημείο-τομή για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ. Ποια θεωρείτε τα πιο καίρια σημεία του και ποιες εξελίξεις αναμένετε να δρομολογήσει στην Ανατολική Μεσόγειο;

Το EastMed Act είναι κρίσιμο γιατί θέτει με νόμο μια νέα αμερικανική περιφερειακή στρατηγική – όχι μια απλή πολιτική, που μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί. Και, περισσότερο, θέτει την Ελλάδα στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής. Απαιτεί καθορισμένες αναβαθμίσεις στη στρατιωτική συνεργασία, την ενεργειακή διπλωματία και άλλα. Το EastMed Act, από κοινού με τον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας - ΗΠΑ, αποτελεί γερό θεμέλιο, πάνω στο οποίο χτίζονται σχέσεις, που δεν είναι απλά τόσο καλές όσο την εποχή του Τρούμαν, αλλά ακόμη καλύτερες

Το HALC συνεισέφερε στην προσπάθεια να περάσει το νομοσχέδιο από το Κογκρέσο. Ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι νέες πρωτοβουλίες σας;

Πρώτον, θα θέσουμε ως προτεραιότητα την εφαρμογή του EastMed Act. Αποτελεί μια εκτενή νομοθετική πράξη με πολλά σημεία και, για να φτάσουμε όλες τις δυνατότητές του, θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι όλα τα μέρη τυγχάνουν πλήρους προσοχής. Δεύτερον, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Ημασταν μέρος των επιτυχών προσπαθειών να αρνηθούν στην Αγκυρα τα F-35, αλλά θα πρέπει να επιβληθούν πιο αυστηρά μέτρα, ξεκινώντας με την CAATSA. Αν η Τουρκία μπορεί να πιστεύει ότι θα λειτουργεί χωρίς συνέπειες, οι προκλήσεις της θα συνεχιστούν και θα μας κρατήσουν στο χείλος πολλών κρίσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Τελευταίο και εξίσου σημαντικό, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αυξήσουμε την ουσιαστική σύνδεση ανάμεσα στον αμερικανικό ιδιωτικό τομέα και την ελληνική οικονομία. Οι αμερικανικές αγορές κεφαλαίου ακόμη υποβαθμίζουν την κινεζική αναπτυξιακή στρατηγική (Belt and Road Initiative) ή οποιοδήποτε άλλο ξένο επενδυτικό κεφάλαιο θα μπορούσε να επενδύσει στην ελληνική οικονομία. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε πολλές μικρές ιστορίες επιτυχίας, που θα κάνουν αυτές τις αγορές να νιώσουν άνετα με την Ελλάδα. Και η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να παρέχει κίνητρα στην πρωτοβουλία και τις πιθανές επενδύσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτήν.

*Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» που κυκλοφόρησε το Σάββατο, 18 Ιανουαρίου.