Η δύσκολη εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου: Οι συμμαχίες, οι ομαδοποιήσεις και οι άγνωστες παράμετροι
Μια πολύπλοκη εξίσωση έχει σχηματιστεί στην περίκλειστη θάλασσα της Μεσογείου, με επίκεντρο συγκεκριμένα την Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για μια εξίσωση που έχει πολλές παραμέτρους και άγνωστους Χ, δεδομένα που επιδρούν καθοριστικά στην εξέλιξη των πραγμάτων.
Σε μια Ευρωπαϊκή Ενωση που έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, οι χώρες χαράσσουν επιμέρους στρατηγικές απέναντι στην Τουρκία, ειδικά από τη στιγμή που οι όποιες αποφάσεις για τη γείτονα και τις ενδεχόμενες κυρώσεις μπορεί να προταθούν έχουν μετατεθεί για τη Σύνοδο Κορυφής του Σεπτεμβρίου.
Στις αρχές του ίδιου μήνα θα λάβει χώρα στο Παρίσι η σύνοδος των επτά χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, στο Ελιζέ, στις 23 Ιουλίου. Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει ξεκάθαρα την τάση της Γαλλίας να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις στην περιοχή, τηρώντας αυστηρή στάση απέναντι στην Αγκυρα και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στην ίδια πλευρά με τη Γαλλία βρίσκεται η Ελλάδα, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει έρθει ακόμα πιο κοντά με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, όπως επίσης και η Κύπρος, στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της οποίας το Παρίσι έχει ζωτικά συμφέροντα.
Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος, άλλωστε, είναι ενταγμένες εδώ και χρόνια σε ένα τετραμερές σχήμα, με την Αθήνα και το Κάιρο να βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για μερική ανακήρυξη ΑΟΖ.
Η Τουρκία, από τη δική της πλευρά, δείχνει να βασίζεται πολύ στη στάση των μεγάλων χωρών που αποτελούν ρυθμιστικό παράγοντα στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων: τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και, σε ένα άλλο επίπεδο, τη Γερμανία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει καταφέρει να πάρει με το πλευρό του το Ιράν, με τα μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, το Αζερμπαϊτζάν, επίσης ενεργειακό παίκτη, και το Κατάρ από τις χώρες του Κόλπου, με τον κοινό παρονομαστή όλων των παραπάνω χωρών να είναι η ενέργεια, κάτι που δείχνει και τις επιδιώξεις της Τουρκίας.
Από τις χώρες του Κόλπου, ωστόσο, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βρίσκονται πιο κοντά στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.
Άγνωστες παράμετροι στην εξίσωση της Μεσογείου χαρακτηρίζονται οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ρωσία.
Οι ΗΠΑ δείχνουν μια επαμφοτερίζουσα στάση λόγω της προεκλογικής περιόδου στην Αμερική χωρίς να υπάρχει μία ξεκάθαρη στάση απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Από την άλλη, η Ρωσία, έχοντας εδώ και αιώνες στραμμένο το βλέμμα της στη Μεσόγειο, δηλώνει τη στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή, καθώς στις 6, 14, 18 και 27 Αυγούστου το Ναυτικό της έχει δεσμεύσει με NAVTEX εκτάσεις δυτικά και ανατολικά της Κύπρου, στέλνοντας μήνυμα στην Άγκυρα. Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατηρούν σταθερά ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία επιχειρεί να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ Αθήνας και Αγκύρας μέσω των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει. Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί η Ιταλία, η οποία μπορεί να συμφώνησε στη χάραξη θαλάσσιων ζωνών με την Ελλάδα, διατηρεί ωστόσο καλές διμερείς σχέσεις με την Τουρκία, με το βλέμμα σε όσα εκτυλίσσονται στη Λιβύη.
Σε μια Ευρωπαϊκή Ενωση που έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, οι χώρες χαράσσουν επιμέρους στρατηγικές απέναντι στην Τουρκία, ειδικά από τη στιγμή που οι όποιες αποφάσεις για τη γείτονα και τις ενδεχόμενες κυρώσεις μπορεί να προταθούν έχουν μετατεθεί για τη Σύνοδο Κορυφής του Σεπτεμβρίου.
Στις αρχές του ίδιου μήνα θα λάβει χώρα στο Παρίσι η σύνοδος των επτά χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, στο Ελιζέ, στις 23 Ιουλίου. Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει ξεκάθαρα την τάση της Γαλλίας να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις στην περιοχή, τηρώντας αυστηρή στάση απέναντι στην Αγκυρα και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στην ίδια πλευρά με τη Γαλλία βρίσκεται η Ελλάδα, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει έρθει ακόμα πιο κοντά με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, όπως επίσης και η Κύπρος, στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της οποίας το Παρίσι έχει ζωτικά συμφέροντα.
Η πρωτοβουλία της Γαλλίας για διεξαγωγή συνόδου των επτά χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, τα δύο μέτωπα και οι άγνωστες παράμετροιΣτο πλέγμα των χωρών που υποστηρίζουν τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου στη Μεσόγειο, με κοινό σημείο την προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο, εντάσσεται τόσο η Αίγυπτος, που έχει στραμμένη την προσοχή της στη Λιβύη, χώρα με την οποία έχει συνάψει παράνομο μνημόνιο η Τουρκία, όσο και το Ισραήλ.
Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος, άλλωστε, είναι ενταγμένες εδώ και χρόνια σε ένα τετραμερές σχήμα, με την Αθήνα και το Κάιρο να βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για μερική ανακήρυξη ΑΟΖ.
Η Τουρκία, από τη δική της πλευρά, δείχνει να βασίζεται πολύ στη στάση των μεγάλων χωρών που αποτελούν ρυθμιστικό παράγοντα στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων: τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και, σε ένα άλλο επίπεδο, τη Γερμανία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει καταφέρει να πάρει με το πλευρό του το Ιράν, με τα μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, το Αζερμπαϊτζάν, επίσης ενεργειακό παίκτη, και το Κατάρ από τις χώρες του Κόλπου, με τον κοινό παρονομαστή όλων των παραπάνω χωρών να είναι η ενέργεια, κάτι που δείχνει και τις επιδιώξεις της Τουρκίας.
Από τις χώρες του Κόλπου, ωστόσο, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βρίσκονται πιο κοντά στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.
Άγνωστες παράμετροι στην εξίσωση της Μεσογείου χαρακτηρίζονται οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ρωσία.
Οι ΗΠΑ δείχνουν μια επαμφοτερίζουσα στάση λόγω της προεκλογικής περιόδου στην Αμερική χωρίς να υπάρχει μία ξεκάθαρη στάση απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Από την άλλη, η Ρωσία, έχοντας εδώ και αιώνες στραμμένο το βλέμμα της στη Μεσόγειο, δηλώνει τη στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή, καθώς στις 6, 14, 18 και 27 Αυγούστου το Ναυτικό της έχει δεσμεύσει με NAVTEX εκτάσεις δυτικά και ανατολικά της Κύπρου, στέλνοντας μήνυμα στην Άγκυρα. Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατηρούν σταθερά ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία επιχειρεί να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ Αθήνας και Αγκύρας μέσω των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει. Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί η Ιταλία, η οποία μπορεί να συμφώνησε στη χάραξη θαλάσσιων ζωνών με την Ελλάδα, διατηρεί ωστόσο καλές διμερείς σχέσεις με την Τουρκία, με το βλέμμα σε όσα εκτυλίσσονται στη Λιβύη.