Κεραμέως: Με το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ απαντάμε στις 5 παθογένειες δεκαετιών της ανώτατης εκπαίδευσης
Στην αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, την βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, όπως και την εξασφάλιση πιο στοχευμένων και ποιοτικών επιλογών για τους φοιτητές, καθώς και μεγαλύτερη αυτονομία για τα Πανεπιστήμια, αναφέρθηκε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, μιλώντας στην ολομέλεια της Βουλής με αφορμή την ψήφιση του νομοσχεδίου με τίτλο "Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις".
Όπως υπογράμμισε η Υπουργός, «στόχος του νομοσχεδίου είναι να αφήσουμε οριστικά πίσω μας πέντε παθογένειες δεκαετιών, να δώσουμε στα παιδιά μας, στους καθηγητές μας, σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα το Πανεπιστήμιο που τους αξίζει. Πέντε παθογένειες που ελπίζω να μην απασχολήσουν ποτέ ξανά την κοινοβουλευτική διαδικασία, πέντε παθογένειες για τις οποίες θεωρούμε ήδη παράδοξο το γεγονός ότι, εν έτει 2021, υφίστανται και συζητούνται ακόμη».
Η κα Κεραμέως αναφέρθηκε διεξοδικά στις παθογένειες αυτές και τις απαντήσεις που δίνει η κυβέρνηση, μέσω τις προτεινόμενης νομοθετικής ρύθμισης:
• «Παθογένεια πρώτη: Εισαγωγή στα Πανεπιστήμια χωρίς ακαδημαϊκές προϋποθέσεις, με βαθμούς 1, 2 και 3 στα 20. Η απάντησή μας: Ακαδημαϊκές προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση,
• Παθογένεια δεύτερη: Εισαγωγή υποψηφίων σε τμήματα που έχουν δηλώσει τυχαία, πχ ως 100ή, ως 200ή επιλογή τους. Η απάντησή μας: Συνειδητές, στοχευμένες επιλογές νέων, για να εισάγονται περισσότεροι νέοι σε τμήματα υψηλά στις προτιμήσεις τους,
• Παθογένεια τρίτη: Πάνω από το 40% των φοιτητών μας έχει ξεπεράσει τα Ν+2 έτη σπουδών. Η απάντησή μας: Σπουδές με χρονικό όριο φοίτησης, όπως κάθε εκπαιδευτική διαδικασία,
• Παθογένεια τέταρτη: Στρεβλή αντίληψη ότι ο μόνος δρόμος εκπαιδευτικής ανέλιξης είναι ο πανεπιστημιακός. Η απάντησή μας: Παράλληλοι εκπαιδευτικοί δρόμοι, ποιοτικές εναλλακτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης για τους νέους μας,
• Παθογένεια πέμπτη: Συστημικές εστίες παραβατικότητας σε ορισμένα ΑΕΙ της χώρας. Φόβος, τραυματισμοί, αξιόποινες πράξεις, καταστροφές. Η απάντησή μας: Ασφαλές περιβάλλον φοίτησης, ελευθερία έκφρασης, διδασκαλίας και έρευνας».
Ειδικά ως προς τις συστημικές εστίες παραβατικότητας σε ορισμένα ΑΕΙ, η Υπουργός ανέφερε «δύο είναι οι βασικές εναλλακτικές: α) να αφήσουμε το θέμα αποκλειστικά στα Πανεπιστήμια. Μια λύση που εφαρμόζεται δεκαετίες ολόκληρες, μια λύση που έχει αποτύχει. Αλλιώς δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα εν έτει 2021 να συζητάμε για το αν είναι φυσιολογικό να διαπομπεύεται Πρύτανης, να του κρεμάνε ταμπέλα από τον λαιμό, β) και η λύση που προτείνουμε: για θέματα φύλαξης αρμόδια βεβαίως τα Πανεπιστήμια. Αλλά για θέματα αξιόποινων πράξεων, προφανώς και δεν μπορεί κανείς άλλος να έχει αρμοδιότητα από την ΕΛΑΣ. Και δεν έχει αρμοδιότητα ο Πρύτανης να κυνηγάει αυτόν που κάνει εμπόριο ναρκωτικών, αυτόν που πετάει καδρόνια, αυτόν που κατασκευάζει μολότοφ, και δεν πρέπει να ασχολείται με αυτό».
Και όπως προσέθεσε η κα Κεραμέως: «προτείνουμε στο παρόν νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, την ελεγχόμενη είσοδο στα Πανεπιστήμια, μία ρύθμιση που ισχύει διεθνώς. Θα μπορεί να εισέρχεται όποιος και όποτε έχει λόγο να βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο και θα προστατεύονται όλοι από αυτό τον έλεγχο.
Προτείνουμε επίσης τη δημιουργία Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Γιατί χρειάζεται μία ειδική ομάδα; Για τρεις λόγους:
• Γιατί είναι σημαντικό να λαμβάνει ειδική εκπαίδευση, προσαρμοσμένη στον ιδιαίτερο χώρο του Πανεπιστημίου.
• Για να μπορεί να δρα αποτρεπτικά.
• Για να μπορεί να έχει άμεση επικοινωνία με άλλα σώματα της Ελληνικής Αστυνομίας, τα οποία θα μπορούν να παρέμβουν αν παραστεί ανάγκη».
Αφού παρέθεσε παραδείγματα για τα διεθνώς ισχύοντα και την ύπαρξη κέντρων λήψης σημάτων για την προστασία διακεκριμένων πανεπιστημίων του εξωτερικού, η Υπουργός αναφέρθηκε στους ισχυρισμούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Παντού “control rooms” κ. Φίλη! ‘Όλα τα Πανεπιστήμια λοιπόν διεθνώς είναι διεστραμμένα, είναι οργουελικά! Καταλάβετέ το κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι στραβός ο γιαλός. Εσείς στραβά αρμενίζετε! Ας βάλουμε λοιπόν τέλος στη νοοτροπία της ασυδοσίας, στην υπόθαλψη της ανομίας, στην υπονόμευση των ίδιων των πανεπιστημίων μας. Οι νεαροί που ανέλαβαν την ευθύνη για την «παρέμβαση» στο γραφείο μου έγραψαν ότι τα Πανεπιστήμια είναι χώροι όπου «(μέσα στα στέκια και τις καταλήψεις τους) ζυμωνόμαστε ιδεολογικά και οργανώνουμε τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες μας». Λυπάμαι πολύ για αυτή την άποψη νέων ανθρώπων και δη -όπως ισχυρίζονται- φοιτητών. ΟΧΙ, το Πανεπιστήμιο είναι κοιτίδα γνώσης, μάθησης, έρευνας, γόνιμης ανταλλαγής απόψεων, διεύρυνσης πνευματικών οριζόντων - δεν είναι χώρος ιδεολογικής ζύμωσης, στρατολόγησης και καταλήψεων».
Η κα Κεραμέως δεν παρέλειψε να στιγματίσει την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ και όσων υπερασπίζονται το ισχύον καθεστώς, εν ονόματι μίας υποτιθέμενης ελευθερίας που δήθεν θα πληγεί: «Σε ένα κρεσέντο λαϊκισμού, ο ΣΥΡ μοίραζε θέσεις στα Πανεπιστήμια της χώρας, εισαγωγή με βαθμολογίες της μονάδας, πανεπιστημιακά τμήματα με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής.
Κάθε χωριό και τμήμα, κάθε υποψήφιος και κίβδηλη επιτυχία.
Τι κι αν οι σπουδές δεν οδηγούν πουθενά,
τι κι αν τα τμήματα δεν είναι βιώσιμα,
τι κι αν δεν εξασφάλιζαν κανένα μέλλον στους φοιτητές,
δεν πειράζει, εσείς μοιράσατε θέσεις, τμήματα, σχολές.
Η Ελλάδα της μετριότητας, η Ελλάδα της ήσσονος προσπάθειας, η Ελλάδα του λαϊκισμού. Θέλετε τη νέα γενιά κρατημένη στη μετριότητα, στο λίγο, στο ελάχιστο.
Εν τέλει, δεν είναι τυχαίο, τόσες μέρες τώρα, τόσες εβδομάδες που συζητείται το νομοσχέδιο, πρόταση από τον ΣΥΡΙΖΑ καμία (αν εξαιρέσουμε την πρόταση του κ. Μάρδα για αστυνομικούς-φοιτητές incognito).
Γιατί δεν υπάρχει πρόταση;
Γιατί επιδιώκετε τη διατήρηση μίας θλιβερής κατάστασης στα Πανεπιστήμια.
Γιατί σας βοηθά να ψαρεύετε σε θολά νερά, να καλλιεργείτε κομματικές πελατείες και ιδεολογικούς μηχανισμούς».
Όπως είπε χαρακτηριστικά η Υπουργός: «έχουμε ενώπιον μας ένα νομοσχέδιο που απαιτεί η κοινωνία και επιτάσσει η κοινή λογική, που συγκρούεται με δεινά της μεταπολίτευσης που ταλαιπωρούν τα Πανεπιστήμιά μας για σχεδόν μισό αιώνα.
Ας κάνουμε επιτέλους το βήμα μπροστά. Και ας ασχοληθούμε με τις σύγχρονες προκλήσεις των Πανεπιστημίων, και όχι με προβλήματα που άλλες χώρες έχουν ξεπεράσει δεκαετίες τώρα».
Κλείνοντας την ομιλία της, η κα Κεραμέως είπε:
«Όλες τις τελευταίες ημέρες, λαμβάνω μηνύματα και κλήσεις από καθηγητές, από φοιτητές, που μου λένε: «συμφωνώ, μην κάνεις πίσω σε τίποτα, αλλά φοβάμαι να βγω να το πω.» Ήρθε η ώρα να σπάσει αυτή η σιωπή και η νοσηρή παράδοση. Ήρθε η ώρα να διαλυθεί άπαξ δια παντός αυτή η οσμή φόβου και λογοκρισίας στο Πανεπιστήμιο, η οποία ευδοκιμεί εκεί και πουθενά αλλού στη χώρα μας.
Κι ας ασχοληθούμε επί τέλους με τις σύγχρονες προκλήσεις του Πανεπιστημίου, με την καλύτερη διασύνδεση Πανεπιστημίου και αγοράς εργασίας, με βιομηχανικά διδακτορικά, με συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, με διπλά ή κοινά προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με Πανεπιστήμια του εξωτερικού, με ανταλλαγές τεχνογνωσίας και ανθρώπινου δυναμικού μεταξύ Ιδρυμάτων, με ερευνητικά προγράμματα, με αναβάθμιση ποιοτικών δεικτών, με πρωτοπόρες μελέτες και δημοσιεύσεις, ψηφιοποίηση συστημάτων και διαδικασιών.
Τόση γνώση, τόσες δυνατότητες, τόσο εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό. Δεν επιτρέπεται να τα αφήσουμε να πάνε χαμένα.
Το οφείλουμε στα παιδιά μας, που διεκδικούν με κόπο, με προσήλωση ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο,
το οφείλουμε στους εξαιρετικούς ακαδημαϊκούς μας, που επιθυμούν να επικεντρωθούν στο διδακτικό και ερευνητικό τους έργο,
το οφείλουμε στα διαπρεπή μας ιδρύματα, που διεκδικούν τη θέση που αξιωματικά τους ανήκει στον διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη.
Το οφείλουμε στη χώρα μας.
Πάμε να δώσουμε στα Πανεπιστήμιά μας το επίπεδο σπουδών που τους αξίζει, το ακαδημαϊκό περιβάλλον που τους αξίζει. Πάμε να διεκδικήσουμε τις θέσεις που μας αξίζουν στο διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη.
Πάμε επιτέλους μπροστά!»
Όπως υπογράμμισε η Υπουργός, «στόχος του νομοσχεδίου είναι να αφήσουμε οριστικά πίσω μας πέντε παθογένειες δεκαετιών, να δώσουμε στα παιδιά μας, στους καθηγητές μας, σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα το Πανεπιστήμιο που τους αξίζει. Πέντε παθογένειες που ελπίζω να μην απασχολήσουν ποτέ ξανά την κοινοβουλευτική διαδικασία, πέντε παθογένειες για τις οποίες θεωρούμε ήδη παράδοξο το γεγονός ότι, εν έτει 2021, υφίστανται και συζητούνται ακόμη».
Η κα Κεραμέως αναφέρθηκε διεξοδικά στις παθογένειες αυτές και τις απαντήσεις που δίνει η κυβέρνηση, μέσω τις προτεινόμενης νομοθετικής ρύθμισης:
• «Παθογένεια πρώτη: Εισαγωγή στα Πανεπιστήμια χωρίς ακαδημαϊκές προϋποθέσεις, με βαθμούς 1, 2 και 3 στα 20. Η απάντησή μας: Ακαδημαϊκές προϋποθέσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση,
• Παθογένεια δεύτερη: Εισαγωγή υποψηφίων σε τμήματα που έχουν δηλώσει τυχαία, πχ ως 100ή, ως 200ή επιλογή τους. Η απάντησή μας: Συνειδητές, στοχευμένες επιλογές νέων, για να εισάγονται περισσότεροι νέοι σε τμήματα υψηλά στις προτιμήσεις τους,
• Παθογένεια τρίτη: Πάνω από το 40% των φοιτητών μας έχει ξεπεράσει τα Ν+2 έτη σπουδών. Η απάντησή μας: Σπουδές με χρονικό όριο φοίτησης, όπως κάθε εκπαιδευτική διαδικασία,
• Παθογένεια τέταρτη: Στρεβλή αντίληψη ότι ο μόνος δρόμος εκπαιδευτικής ανέλιξης είναι ο πανεπιστημιακός. Η απάντησή μας: Παράλληλοι εκπαιδευτικοί δρόμοι, ποιοτικές εναλλακτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης για τους νέους μας,
• Παθογένεια πέμπτη: Συστημικές εστίες παραβατικότητας σε ορισμένα ΑΕΙ της χώρας. Φόβος, τραυματισμοί, αξιόποινες πράξεις, καταστροφές. Η απάντησή μας: Ασφαλές περιβάλλον φοίτησης, ελευθερία έκφρασης, διδασκαλίας και έρευνας».
Ειδικά ως προς τις συστημικές εστίες παραβατικότητας σε ορισμένα ΑΕΙ, η Υπουργός ανέφερε «δύο είναι οι βασικές εναλλακτικές: α) να αφήσουμε το θέμα αποκλειστικά στα Πανεπιστήμια. Μια λύση που εφαρμόζεται δεκαετίες ολόκληρες, μια λύση που έχει αποτύχει. Αλλιώς δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα εν έτει 2021 να συζητάμε για το αν είναι φυσιολογικό να διαπομπεύεται Πρύτανης, να του κρεμάνε ταμπέλα από τον λαιμό, β) και η λύση που προτείνουμε: για θέματα φύλαξης αρμόδια βεβαίως τα Πανεπιστήμια. Αλλά για θέματα αξιόποινων πράξεων, προφανώς και δεν μπορεί κανείς άλλος να έχει αρμοδιότητα από την ΕΛΑΣ. Και δεν έχει αρμοδιότητα ο Πρύτανης να κυνηγάει αυτόν που κάνει εμπόριο ναρκωτικών, αυτόν που πετάει καδρόνια, αυτόν που κατασκευάζει μολότοφ, και δεν πρέπει να ασχολείται με αυτό».
Και όπως προσέθεσε η κα Κεραμέως: «προτείνουμε στο παρόν νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, την ελεγχόμενη είσοδο στα Πανεπιστήμια, μία ρύθμιση που ισχύει διεθνώς. Θα μπορεί να εισέρχεται όποιος και όποτε έχει λόγο να βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο και θα προστατεύονται όλοι από αυτό τον έλεγχο.
Προτείνουμε επίσης τη δημιουργία Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Γιατί χρειάζεται μία ειδική ομάδα; Για τρεις λόγους:
• Γιατί είναι σημαντικό να λαμβάνει ειδική εκπαίδευση, προσαρμοσμένη στον ιδιαίτερο χώρο του Πανεπιστημίου.
• Για να μπορεί να δρα αποτρεπτικά.
• Για να μπορεί να έχει άμεση επικοινωνία με άλλα σώματα της Ελληνικής Αστυνομίας, τα οποία θα μπορούν να παρέμβουν αν παραστεί ανάγκη».
Αφού παρέθεσε παραδείγματα για τα διεθνώς ισχύοντα και την ύπαρξη κέντρων λήψης σημάτων για την προστασία διακεκριμένων πανεπιστημίων του εξωτερικού, η Υπουργός αναφέρθηκε στους ισχυρισμούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Παντού “control rooms” κ. Φίλη! ‘Όλα τα Πανεπιστήμια λοιπόν διεθνώς είναι διεστραμμένα, είναι οργουελικά! Καταλάβετέ το κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι στραβός ο γιαλός. Εσείς στραβά αρμενίζετε! Ας βάλουμε λοιπόν τέλος στη νοοτροπία της ασυδοσίας, στην υπόθαλψη της ανομίας, στην υπονόμευση των ίδιων των πανεπιστημίων μας. Οι νεαροί που ανέλαβαν την ευθύνη για την «παρέμβαση» στο γραφείο μου έγραψαν ότι τα Πανεπιστήμια είναι χώροι όπου «(μέσα στα στέκια και τις καταλήψεις τους) ζυμωνόμαστε ιδεολογικά και οργανώνουμε τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες μας». Λυπάμαι πολύ για αυτή την άποψη νέων ανθρώπων και δη -όπως ισχυρίζονται- φοιτητών. ΟΧΙ, το Πανεπιστήμιο είναι κοιτίδα γνώσης, μάθησης, έρευνας, γόνιμης ανταλλαγής απόψεων, διεύρυνσης πνευματικών οριζόντων - δεν είναι χώρος ιδεολογικής ζύμωσης, στρατολόγησης και καταλήψεων».
Η κα Κεραμέως δεν παρέλειψε να στιγματίσει την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ και όσων υπερασπίζονται το ισχύον καθεστώς, εν ονόματι μίας υποτιθέμενης ελευθερίας που δήθεν θα πληγεί: «Σε ένα κρεσέντο λαϊκισμού, ο ΣΥΡ μοίραζε θέσεις στα Πανεπιστήμια της χώρας, εισαγωγή με βαθμολογίες της μονάδας, πανεπιστημιακά τμήματα με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής.
Κάθε χωριό και τμήμα, κάθε υποψήφιος και κίβδηλη επιτυχία.
Τι κι αν οι σπουδές δεν οδηγούν πουθενά,
τι κι αν τα τμήματα δεν είναι βιώσιμα,
τι κι αν δεν εξασφάλιζαν κανένα μέλλον στους φοιτητές,
δεν πειράζει, εσείς μοιράσατε θέσεις, τμήματα, σχολές.
Η Ελλάδα της μετριότητας, η Ελλάδα της ήσσονος προσπάθειας, η Ελλάδα του λαϊκισμού. Θέλετε τη νέα γενιά κρατημένη στη μετριότητα, στο λίγο, στο ελάχιστο.
Εν τέλει, δεν είναι τυχαίο, τόσες μέρες τώρα, τόσες εβδομάδες που συζητείται το νομοσχέδιο, πρόταση από τον ΣΥΡΙΖΑ καμία (αν εξαιρέσουμε την πρόταση του κ. Μάρδα για αστυνομικούς-φοιτητές incognito).
Γιατί δεν υπάρχει πρόταση;
Γιατί επιδιώκετε τη διατήρηση μίας θλιβερής κατάστασης στα Πανεπιστήμια.
Γιατί σας βοηθά να ψαρεύετε σε θολά νερά, να καλλιεργείτε κομματικές πελατείες και ιδεολογικούς μηχανισμούς».
Όπως είπε χαρακτηριστικά η Υπουργός: «έχουμε ενώπιον μας ένα νομοσχέδιο που απαιτεί η κοινωνία και επιτάσσει η κοινή λογική, που συγκρούεται με δεινά της μεταπολίτευσης που ταλαιπωρούν τα Πανεπιστήμιά μας για σχεδόν μισό αιώνα.
Ας κάνουμε επιτέλους το βήμα μπροστά. Και ας ασχοληθούμε με τις σύγχρονες προκλήσεις των Πανεπιστημίων, και όχι με προβλήματα που άλλες χώρες έχουν ξεπεράσει δεκαετίες τώρα».
Κλείνοντας την ομιλία της, η κα Κεραμέως είπε:
«Όλες τις τελευταίες ημέρες, λαμβάνω μηνύματα και κλήσεις από καθηγητές, από φοιτητές, που μου λένε: «συμφωνώ, μην κάνεις πίσω σε τίποτα, αλλά φοβάμαι να βγω να το πω.» Ήρθε η ώρα να σπάσει αυτή η σιωπή και η νοσηρή παράδοση. Ήρθε η ώρα να διαλυθεί άπαξ δια παντός αυτή η οσμή φόβου και λογοκρισίας στο Πανεπιστήμιο, η οποία ευδοκιμεί εκεί και πουθενά αλλού στη χώρα μας.
Κι ας ασχοληθούμε επί τέλους με τις σύγχρονες προκλήσεις του Πανεπιστημίου, με την καλύτερη διασύνδεση Πανεπιστημίου και αγοράς εργασίας, με βιομηχανικά διδακτορικά, με συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, με διπλά ή κοινά προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με Πανεπιστήμια του εξωτερικού, με ανταλλαγές τεχνογνωσίας και ανθρώπινου δυναμικού μεταξύ Ιδρυμάτων, με ερευνητικά προγράμματα, με αναβάθμιση ποιοτικών δεικτών, με πρωτοπόρες μελέτες και δημοσιεύσεις, ψηφιοποίηση συστημάτων και διαδικασιών.
Τόση γνώση, τόσες δυνατότητες, τόσο εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό. Δεν επιτρέπεται να τα αφήσουμε να πάνε χαμένα.
Το οφείλουμε στα παιδιά μας, που διεκδικούν με κόπο, με προσήλωση ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο,
το οφείλουμε στους εξαιρετικούς ακαδημαϊκούς μας, που επιθυμούν να επικεντρωθούν στο διδακτικό και ερευνητικό τους έργο,
το οφείλουμε στα διαπρεπή μας ιδρύματα, που διεκδικούν τη θέση που αξιωματικά τους ανήκει στον διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη.
Το οφείλουμε στη χώρα μας.
Πάμε να δώσουμε στα Πανεπιστήμιά μας το επίπεδο σπουδών που τους αξίζει, το ακαδημαϊκό περιβάλλον που τους αξίζει. Πάμε να διεκδικήσουμε τις θέσεις που μας αξίζουν στο διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη.
Πάμε επιτέλους μπροστά!»
