Σημαντικές αλλαγές για την συνεπιμέλεια των παιδιών
Τι προβλέπει το υπο διαβούλευση νομοσχέδιο
Σε δημόσια διαβούλευση μπήκε την Πέμπτη το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου.
Ο νέος νόμος προβλέπει σημαντικές αλλαγές σε περίπτωση διαζυγίου, με βασικότερη την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο, τη λεγόμενη «συνεπιμέλεια».
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, «αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος, πρέπει με την έγγραφη συμφωνία ή την κοινή ψηφιακή δήλωση ή με άλλη συμφωνία μεταξύ των συζύγων, να ρυθμίζεται η κατανομή της γονικής μέριμνας και ιδίως η επιμέλεια των τέκνων, ο τόπος διαμονής τους, ο γονέας με τον οποίο διαμένουν, η επικοινωνία τους με τον άλλο γονέα και η διατροφή τους.
Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα».
Επιπλέον, στο νομοσχέδιο θεσπίζεται επικοινωνία του παιδιού με το γονέα με τον οποίο δεν διαμένει για το 1/3 του χρόνου, τεκμήριο που μπορεί να αλλάζει με απόφαση δικαστηρίου.
Παιδιά εκτός γάμου
Ειδική πρόβλεψη υπάρχει στο νομοσχέδιο για τα παιδιά που γεννιούνται εκτός γάμου.
Συγκεκριμένα: «Η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου, που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Όταν το τέκνο αναγνωρίζεται εκούσια ή δικαστικά με αγωγή που άσκησε ο πατέρας, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, την οποία ασκεί από κοινού με τη μητέρα.
Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκεί γονική μέριμνα, ούτε αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκησή της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία των γονέων. Το δικαστήριο μπορεί, αν το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά μετά από αίτηση του πατέρα».
Κακή άσκηση γονικής μέριμνας
Αλλαγές επέρχονται επίσης στα κριτήρια κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, τα οποία συγκεκριμενοποιούνται και λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη από το δικαστήριο στη ρύθμιση των ζητημάτων γονικής μέριμνας και επιμέλειας των τέκνων.
Σε αυτά περιλαμβάνονται η αδικαιολόγητη μη καταβολή της διατροφής, η έλλειψη σεβασμού στις δικαστικές αποφάσεις και στις συμφωνίες των διαζευγμένων γονέων και η διάρρηξη των σχέσεων του παιδιού με τον άλλο γονέα.
Όπως αναφέρεται, κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν, μεταξύ άλλων, «η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς, η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, η αμετάκλητη καταδίκη του γονέα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής».
Σε τέτοιες περιπτώσεις, το δικαστήριο μπορεί να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο για τη διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου.
Επιμόρφωση δικαστών
Τέλος, με το σχέδιο νόμου προβλέπεται η θέσπιση ειδικών προγραμμάτων της Εθνικής Σχολής Δικαστών για την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, που θα δικάζουν τις οικογενειακές διαφορές, από εξειδικευμένους ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, καθηγητές ΑΕΙ και δικαστικούς λειτουργούς.
Το νομοσχέδιο έχει αναρτηθεί στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων opengov.gr και θα παραμείνει σε διαβούλευση μέχρι την Πέμπτη 1 Απριλίου 2021.
Ο νέος νόμος προβλέπει σημαντικές αλλαγές σε περίπτωση διαζυγίου, με βασικότερη την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο, τη λεγόμενη «συνεπιμέλεια».
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, «αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος, πρέπει με την έγγραφη συμφωνία ή την κοινή ψηφιακή δήλωση ή με άλλη συμφωνία μεταξύ των συζύγων, να ρυθμίζεται η κατανομή της γονικής μέριμνας και ιδίως η επιμέλεια των τέκνων, ο τόπος διαμονής τους, ο γονέας με τον οποίο διαμένουν, η επικοινωνία τους με τον άλλο γονέα και η διατροφή τους.
Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα».
Επιπλέον, στο νομοσχέδιο θεσπίζεται επικοινωνία του παιδιού με το γονέα με τον οποίο δεν διαμένει για το 1/3 του χρόνου, τεκμήριο που μπορεί να αλλάζει με απόφαση δικαστηρίου.
Παιδιά εκτός γάμου
Ειδική πρόβλεψη υπάρχει στο νομοσχέδιο για τα παιδιά που γεννιούνται εκτός γάμου.
Συγκεκριμένα: «Η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου, που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Όταν το τέκνο αναγνωρίζεται εκούσια ή δικαστικά με αγωγή που άσκησε ο πατέρας, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, την οποία ασκεί από κοινού με τη μητέρα.
Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκεί γονική μέριμνα, ούτε αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκησή της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία των γονέων. Το δικαστήριο μπορεί, αν το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά μετά από αίτηση του πατέρα».
Κακή άσκηση γονικής μέριμνας
Αλλαγές επέρχονται επίσης στα κριτήρια κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, τα οποία συγκεκριμενοποιούνται και λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη από το δικαστήριο στη ρύθμιση των ζητημάτων γονικής μέριμνας και επιμέλειας των τέκνων.
Σε αυτά περιλαμβάνονται η αδικαιολόγητη μη καταβολή της διατροφής, η έλλειψη σεβασμού στις δικαστικές αποφάσεις και στις συμφωνίες των διαζευγμένων γονέων και η διάρρηξη των σχέσεων του παιδιού με τον άλλο γονέα.
Όπως αναφέρεται, κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν, μεταξύ άλλων, «η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς, η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, η αμετάκλητη καταδίκη του γονέα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής».
Σε τέτοιες περιπτώσεις, το δικαστήριο μπορεί να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο για τη διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου.
Επιμόρφωση δικαστών
Τέλος, με το σχέδιο νόμου προβλέπεται η θέσπιση ειδικών προγραμμάτων της Εθνικής Σχολής Δικαστών για την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, που θα δικάζουν τις οικογενειακές διαφορές, από εξειδικευμένους ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, καθηγητές ΑΕΙ και δικαστικούς λειτουργούς.
Το νομοσχέδιο έχει αναρτηθεί στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων opengov.gr και θα παραμείνει σε διαβούλευση μέχρι την Πέμπτη 1 Απριλίου 2021.
