Με μια αναπάντεχη εξέλιξη ξεκίνησε η εβδομάδα που οδηγεί στη Σύνοδο Κορυφής όπου θα συζητηθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να αποσύρει την Τουρκία από τη διεθνή σύμβαση που υποχρεώνει τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να καταβάλλουν προσπάθειες για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, καταδικάστηκε άμεσα και σκληρά και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με ανακοινώσεις μάλιστα του Τζο Μπάιντεν και της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

«Αποκαρδιωτικό βήμα»

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν, «η βία κατά των γυναικών δεν είναι ανεκτή». Όπως τόνισε, «υποστηρίζω τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και καλώ όλους τους υπογράφοντες να την επικυρώσουν». «Αυτό είναι ένα αποκαρδιωτικό βήμα προς τα πίσω για το διεθνές κίνημα τερματισμού της βίας κατά των γυναικών παγκοσμίως», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, που χαρακτήρισε «βαθιά απογοητευτική» την απόφαση Ερντογάν.

«Καρότο και μαστίγιο» από Ελλάδα

Η Ελλάδα επιθυμεί να δείξει «καρότο και μαστίγιο» προς την Τουρκία – μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το «καρότο» θα είναι η λεγόμενη θετική ατζέντα, με ενίσχυση των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας και το «μαστίγιο» η λίστα με συγκεκριμένες κυρώσεις, την οποία θα περιέχει η έκθεση Μπορέλ. «Τα μέτρα και οι κυρώσεις πρέπει να είναι στο τραπέζι εφόσον χρειαστεί να ενεργοποιηθούν, αλλά επιθυμούμε βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία», επισημαίνει χαρακτηριστικά συνεργάτης του πρωθυπουργού. Η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί μια επανάληψη της έντασης καθόλη σχεδόν τη διάρκεια του 2020 στα χερσαία και θαλάσσια ανατολικά σύνορα της χώρας, ωστόσο θέλει να δει έμπρακτη μεταστροφή της Τουρκίας σε σχέση με τη συμπεριφορά αυτή. Επιδιώκει επίσης τόσο η έκθεση Μπορέλ όσο και το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής να στείλουν ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία ότι μόνο η λογική της αποκλιμάκωσης και της συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο μπορεί να λειτουργήσει προς όφελός της.

«Επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής»

Μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής», ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την εκτίμηση ότι «έχουμε διαμορφώσει ένα πλαίσιο ώστε οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να περνούν, πλέον, μέσα από το πρίσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Το ίδιο ισχύει και για την Κύπρο. Είναι μια επιτυχία της εξωτερικής μας πολιτικής, διότι αυτό δεν ήταν καθόλου δεδομένο πριν από κάποια χρόνια». Εξηγώντας τη στρατηγική της κυβέρνησης, τόνισε πως «ο διττός δρόμος, της θετικής ατζέντας με μία καλύτερη συνεργασία στο Προσφυγικό από την μια, αλλά και με την προοπτική ουσιαστικών οικονομικών κυρώσεων από την άλλη αν η Τουρκία επιστρέψει σε παραβατικές συμπεριφορές, είναι ο σωστός. Αυτός ο δρόμος, άλλωστε, οδηγεί και την Τουρκία σε μία δημιουργική σχέση με την Ευρώπη».

«Όχι λευκή επιταχή»

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ταξιδεύει σήμερα στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, το οποίο θα εξετάσει, μεταξύ άλλων, τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, τη Νότια Γειτονία, τα Δυτικά Βαλκάνια, και τις Σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας. Σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ, ο κ., Δένδιας ανέλυσε το «διττό δρόμο» αυτό ως προς την Τουρκία. Στη θετική ατζέντα, επεσήμανε ότι η κυβέρνηση θα ήταν έτοιμη να εξετάσει στοιχεία «σε διάφορους τομείς, όπως η τελωνειακή ένωση, το Μεταναστευτικό ή ακόμα και το ζήτημα της απελευθέρωσης των θεωρήσεων, αλλά υπό έναν [απαράβατο] αυστηρό όρο: την πλήρη συμμόρφωση της Τουρκίας με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, η Τουρκία να ζητεί την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης τη στιγμή κατά την οποία είναι αποδεδειγμένο ότι την παραβιάζει κατάφωρα. Το ίδιο ισχύει και για το Μεταναστευτικό και τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της εφαρμογής της κοινής δήλωσης του 2016. Δεν μπορεί να δοθεί λευκή επιταγή στην Τουρκία, όπως δεν δίδεται λευκή επιταγή σε καμία χώρα».

Ο Δένδιας στην Τουρκία στις 14 Απριλίου

Στο δεύτερο σκέλος, αυτό των κυρώσεων, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση «οφείλει να καταστήσει σαφές ότι η τουρκική συμπεριφορά βρίσκεται υπό διαρκή επιτήρηση και ότι στην περίπτωση διολίσθησης σε παραβατικές πράξεις θα υπάρξουν περιοριστικά μέτρα. Η προοπτική λήψης μέτρων θα εξακολουθήσει να υπάρχει και μετά τον Μάρτιο. Όπως έχω πει και στο παρελθόν, δεν δίνουμε «άφεση αμαρτιών» στην Τουρκία».

Θυμίζουμε ότι ο Νίκος Δένδιας έκανε δεκτή, καταρχήν, την πρόσκληση του Τούρκου ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και θα μεταβεί εκτός απροόπτου στην Άγκυρα στις 14 Απριλίου, σε μία συνάντηση από την οποία θα κριθεί και αν θα υπάρχει στη συνέχεια επικοινωνία ή ακόμα και συνάντηση μεταξύ των κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν.

Σύνοδος τελικά με τηλεδιάσκεψη λόγω πανδημίας

Την Πέμπτη, 25 Μαρτίου, μετά τη στρατιωτική παρέλαση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιστρέψει στο Μέγαρο Μαξίμου για τη Σύνοδο Κορυφής, που θα γίνει τελικά μέσω τηλεδιάσκεψης. Τις τελευταίες ημέρες κορυφώθηκαν οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος προετοιμάζει την έκθεση για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης (το παρουσίασε η Καθημερινή), αυτή φαίνεται να ικανοποιεί τις ελληνικές θέσεις, καθώς συνδέει πλήρως την θετική ατζέντα με την συμπεριφορά της Τουρκίας σε όλα τα ζητήματα που απασχόλησαν τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, τόσο στο σκέλος της αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας με στρατιωτικά μέσα (υπερπτήσεις, πολεμική ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο), της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού (εισβολή στον Έβρο) και των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου (Τουρκολιβυκό Μνημόνιο).