Το «καυτό» παρασκήνιο των διερευνητικών: Το παιχνίδι της Τουρκίας και η ψύχραιμη στάση της Ελλάδας
Το παιχνίδι της Τουρκίας με τις συνομιλίες και το σχοινί που τεντώνει επικίνδυνα με Ισραήλ και Αίγυπτο
Το μπρα-ντε-φερ Αθήνας - Αγκυρας συνεχίζεται σε ένα σκηνικό διάχυτης έντασης. Οι «διερευνητικές» συνομιλίες της περασμένης Τρίτης στην Αθήνα κατέδειξαν, έπειτα από ένα ήρεμο, διπλωματικό πάρε-δώσε θέσεων και μια ανασκόπηση των θεμάτων σε κλίμα βαρύ, ότι το χάσμα των απόψεων των δύο πλευρών παραμένει μεγάλο. Η ελληνική πλευρά διαπίστωσε για ακόμα μία φορά ότι η Αγκυρα δεν προτίθεται να δώσει αξία και βάθος στις διερευνητικές συνομιλίες και ότι επιμένει να επιζητεί λύσεις των προβλημάτων με την Ελλάδα όχι μέσω εφαρμογών του Διεθνούς Δικαίου, αλλά μέσω πολιτικού διαλόγου.
Η Αθήνα εκτιμά ότι η τουρκική πλευρά θα συνεχίσει σταθερά να προβάλλει το αίτημα για διευρυμένη ατζέντα ζητημάτων, χωρίς να απορρίπτει τη συνέχιση των «διερευνητικών».
Στόχος της Αγκυρας είναι να δείξει στους Ευρωπαίους, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 25 Μαρτίου, ότι από την πλευρά της παραμένει πρόθυμη για διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και ότι, αν αυτές δεν θα προχωρούν, η ευθύνη θα βαραίνει την ελληνική πλευρά. Το υπουργείο Εξωτερικών εκτιμά ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να απευθύνει στην κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη προσκλήσεις για απευθείας πολιτικές συζητήσεις και υψηλού επιπέδου συναντήσεις, προκειμένου να περάσει σε δεύτερη μοίρα ο διάλογος σε νομική βάση κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Ετσι, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, απέκρουσε ευγενώς τις προσκλήσεις του ομολόγου του, κ. Τσαβούσογλου, για μια τετ-α-τετ συνάντηση αυτή την ώρα. Και διαβίβασε την πρόθεσή του να συναντηθούν στις 14 Απριλίου, «εφόσον οι συνθήκες θα το επιτρέπουν».
Οι απόψεις του κ. Δένδια για τα Ελληνοτουρκικά διαβιβάστηκαν, άλλωστε, διπλωματικά, διά της οδού που πρόσφερε η αθόρυβη συνάντηση της Τετάρτης μεταξύ του γενικού γραμματέα του υπουργείου, κ. Δεμίρη, και του υφυπουργού Εξωτερικών, κ. Ονάλ, ο οποίος μετείχε στις «διερευνητικές» την προηγούμενη ημέρα.
Η Αθήνα δεν αισιοδοξεί για τη συνέχεια, όταν η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη βλέπει την Τουρκία να θέλει να «φορτώσει» τον διμερή διάλογο όχι μόνο με ζήτημα αποστρατικοποίησης των ανατολικών νησιών του Αιγαίου, αλλά και με ζητήματα όπως κατηγορίες προς την Ελλάδα για υπόθαλψη «τρομοκρατών» του Γκιουλέν και του ΡΚΚ και «καταπίεση» των μουσουλμάνων της Δ. Θράκης. Το υπουργείο Εξωτερικών είναι πεπεισμένο πως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει οργανώσει την πολιτική του προς την Ελλάδα με στόχο να κλείσει μαζί της όσο περισσότερους «λογαριασμούς» μπορεί, το συντομότερο δυνατόν, πριν τον προλάβουν δυσάρεστες γι’ αυτόν εξελίξεις στην Τουρκία. Ο κ. Ν. Δένδιας δεν φαίνεται σήμερα διατεθειμένος να συζητήσει με τον κ. Τσαβούσογλου την τουρκική ατζέντα, πράγμα που κρατάει «μετέωρες» τις «διερευνητικές» συνομιλίες και καθιστά εξαιρετικά δύσκολο κάθε πολιτικό διάλογο με την Αγκυρα. Για την ελληνική πλευρά, «κλειδί» θετικών εξελίξεων είναι πριν από όλα η αποδοχή από την Τουρκία του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των υφιστάμενων διεθνών Συνθηκών.
ΑΝΗΣΥΧΟΣ
Η Τουρκία δεν κινείται, όμως, μόνο με συγκεκριμένες στοχεύσεις στον «διάλογο» με την Ελλάδα. Προσέρχεται στις συνομιλίες με την Αθήνα και στην «πενταμερή» για την Κύπρο οξύνοντας την ίδια ώρα τα πράγματα στη «μεγάλη εικόνα» της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Ερντογάν δηλώνει πομπωδώς ότι η Τουρκία «είναι πλέον σε θέση να παίρνει εκείνη τις αποφάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο». Θεωρώντας, μάλιστα, τουρκική την ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου, επιχειρεί να «απαγορεύσει» την άνευ αδείας του (!) υποθαλάσσια δραστηριότητα της EuroAsia Interconnector για ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας. Και η Αγκυρα απηύθυνε ρηματικές διακοινώσεις σε Αθήνα, Ιερουσαλήμ και Ε.Ε.!
Επιπλέον, θυμωμένος ο Τούρκος πρόεδρος από την αποτυχία του για διεμβολισμό της συνεργασίας ΑΟΖ Αθήνας - Καΐρου, δήλωσε προ ημερών ότι αυτή είναι ένα «προσωρινό λάθος». Εχει ενδιαφέρον ιδιαίτερο και προκαλεί ανησυχίες για ενδεχόμενες δυσάρεστες εξελίξεις το ότι ο Ερντογάν απείλησε έμμεσα το Κάιρο λέγοντας ότι «δεν είναι αντίθετος με εμάς ο αιγυπτιακός λαός», για να αναφερθεί πλαγίως στους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Αιγύπτου, που η Αγκυρα υπογείως προσπαθεί να κινητοποιήσει εναντίον της κυβέρνησης Σίσι. Δείχνοντας πόσο ανησυχεί για τις συμμαχίες που τον περικυκλώνουν, ο Τούρκος πρόεδρος, που μάταια προσπαθεί να εμφανιστεί κυρίαρχος και ρυθμιστής των πάντων στην Ανατολική Μεσόγειο, διατύπωσε και την έντονη δυσαρέσκειά του για τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ δύο ακόμα τρίτων χωρών, της Ελλάδας και της Σαουδικής Αραβίας. Η ελληνική διπλωματία εκτιμά ότι ο Ερντογάν οξύνει πάλι τη ρητορική του λόγω και της συμμαχίας του με τους ακραίους εθνικιστές στο εσωτερικό μέτωπο και των στενών σχέσεών του με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, την ώρα που στη χώρα του χάνει δυνάμεις από την εκλογική βάση του. Αποδίδεται, επίσης, ο εκνευρισμός του ισλαμιστή ηγέτη και στο ότι η Ουάσινγκτον αποδοκιμάζει τις παράνομες πολιτικές της «γαλάζιας πατρίδας» και στέκει έως τώρα ψυχρή έως και «αινιγματική» απέναντί του.
Επιπλέον, ο Ερντογάν σημειώνει και ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, που, ως γνωστόν, «ισορροπεί» στα Ελληνοτουρκικά, δήλωσε προ ημερών -όχι βέβαια εν αγνοία των ΗΠΑ- σε ακρόασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως «ανησυχεί σοβαρά για την αμυντική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας» και για τις εξελίξεις στο εσωτερικό της.
Η Αθήνα εκτιμά ότι η τουρκική πλευρά θα συνεχίσει σταθερά να προβάλλει το αίτημα για διευρυμένη ατζέντα ζητημάτων, χωρίς να απορρίπτει τη συνέχιση των «διερευνητικών».
Στόχος της Αγκυρας είναι να δείξει στους Ευρωπαίους, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 25 Μαρτίου, ότι από την πλευρά της παραμένει πρόθυμη για διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και ότι, αν αυτές δεν θα προχωρούν, η ευθύνη θα βαραίνει την ελληνική πλευρά. Το υπουργείο Εξωτερικών εκτιμά ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να απευθύνει στην κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη προσκλήσεις για απευθείας πολιτικές συζητήσεις και υψηλού επιπέδου συναντήσεις, προκειμένου να περάσει σε δεύτερη μοίρα ο διάλογος σε νομική βάση κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Ετσι, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, απέκρουσε ευγενώς τις προσκλήσεις του ομολόγου του, κ. Τσαβούσογλου, για μια τετ-α-τετ συνάντηση αυτή την ώρα. Και διαβίβασε την πρόθεσή του να συναντηθούν στις 14 Απριλίου, «εφόσον οι συνθήκες θα το επιτρέπουν».
Οι απόψεις του κ. Δένδια για τα Ελληνοτουρκικά διαβιβάστηκαν, άλλωστε, διπλωματικά, διά της οδού που πρόσφερε η αθόρυβη συνάντηση της Τετάρτης μεταξύ του γενικού γραμματέα του υπουργείου, κ. Δεμίρη, και του υφυπουργού Εξωτερικών, κ. Ονάλ, ο οποίος μετείχε στις «διερευνητικές» την προηγούμενη ημέρα.
Η Αθήνα δεν αισιοδοξεί για τη συνέχεια, όταν η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη βλέπει την Τουρκία να θέλει να «φορτώσει» τον διμερή διάλογο όχι μόνο με ζήτημα αποστρατικοποίησης των ανατολικών νησιών του Αιγαίου, αλλά και με ζητήματα όπως κατηγορίες προς την Ελλάδα για υπόθαλψη «τρομοκρατών» του Γκιουλέν και του ΡΚΚ και «καταπίεση» των μουσουλμάνων της Δ. Θράκης. Το υπουργείο Εξωτερικών είναι πεπεισμένο πως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει οργανώσει την πολιτική του προς την Ελλάδα με στόχο να κλείσει μαζί της όσο περισσότερους «λογαριασμούς» μπορεί, το συντομότερο δυνατόν, πριν τον προλάβουν δυσάρεστες γι’ αυτόν εξελίξεις στην Τουρκία. Ο κ. Ν. Δένδιας δεν φαίνεται σήμερα διατεθειμένος να συζητήσει με τον κ. Τσαβούσογλου την τουρκική ατζέντα, πράγμα που κρατάει «μετέωρες» τις «διερευνητικές» συνομιλίες και καθιστά εξαιρετικά δύσκολο κάθε πολιτικό διάλογο με την Αγκυρα. Για την ελληνική πλευρά, «κλειδί» θετικών εξελίξεων είναι πριν από όλα η αποδοχή από την Τουρκία του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των υφιστάμενων διεθνών Συνθηκών.
ΑΝΗΣΥΧΟΣ
Η Τουρκία δεν κινείται, όμως, μόνο με συγκεκριμένες στοχεύσεις στον «διάλογο» με την Ελλάδα. Προσέρχεται στις συνομιλίες με την Αθήνα και στην «πενταμερή» για την Κύπρο οξύνοντας την ίδια ώρα τα πράγματα στη «μεγάλη εικόνα» της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Ερντογάν δηλώνει πομπωδώς ότι η Τουρκία «είναι πλέον σε θέση να παίρνει εκείνη τις αποφάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο». Θεωρώντας, μάλιστα, τουρκική την ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου, επιχειρεί να «απαγορεύσει» την άνευ αδείας του (!) υποθαλάσσια δραστηριότητα της EuroAsia Interconnector για ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας. Και η Αγκυρα απηύθυνε ρηματικές διακοινώσεις σε Αθήνα, Ιερουσαλήμ και Ε.Ε.!
Επιπλέον, θυμωμένος ο Τούρκος πρόεδρος από την αποτυχία του για διεμβολισμό της συνεργασίας ΑΟΖ Αθήνας - Καΐρου, δήλωσε προ ημερών ότι αυτή είναι ένα «προσωρινό λάθος». Εχει ενδιαφέρον ιδιαίτερο και προκαλεί ανησυχίες για ενδεχόμενες δυσάρεστες εξελίξεις το ότι ο Ερντογάν απείλησε έμμεσα το Κάιρο λέγοντας ότι «δεν είναι αντίθετος με εμάς ο αιγυπτιακός λαός», για να αναφερθεί πλαγίως στους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Αιγύπτου, που η Αγκυρα υπογείως προσπαθεί να κινητοποιήσει εναντίον της κυβέρνησης Σίσι. Δείχνοντας πόσο ανησυχεί για τις συμμαχίες που τον περικυκλώνουν, ο Τούρκος πρόεδρος, που μάταια προσπαθεί να εμφανιστεί κυρίαρχος και ρυθμιστής των πάντων στην Ανατολική Μεσόγειο, διατύπωσε και την έντονη δυσαρέσκειά του για τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ δύο ακόμα τρίτων χωρών, της Ελλάδας και της Σαουδικής Αραβίας. Η ελληνική διπλωματία εκτιμά ότι ο Ερντογάν οξύνει πάλι τη ρητορική του λόγω και της συμμαχίας του με τους ακραίους εθνικιστές στο εσωτερικό μέτωπο και των στενών σχέσεών του με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, την ώρα που στη χώρα του χάνει δυνάμεις από την εκλογική βάση του. Αποδίδεται, επίσης, ο εκνευρισμός του ισλαμιστή ηγέτη και στο ότι η Ουάσινγκτον αποδοκιμάζει τις παράνομες πολιτικές της «γαλάζιας πατρίδας» και στέκει έως τώρα ψυχρή έως και «αινιγματική» απέναντί του.
Επιπλέον, ο Ερντογάν σημειώνει και ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, που, ως γνωστόν, «ισορροπεί» στα Ελληνοτουρκικά, δήλωσε προ ημερών -όχι βέβαια εν αγνοία των ΗΠΑ- σε ακρόασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως «ανησυχεί σοβαρά για την αμυντική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας» και για τις εξελίξεις στο εσωτερικό της.