Συνηθίζουμε να λέμε ότι από τα παγόβουνα που επιπλέουν στη θάλασσα και ταξιδεύουν στο βόρειο ημισφαίριο βλέπουμε μόνο την κορυφή τους και κάτω από την επιφάνεια του νερού, κρύβεται ένας πολύ μεγαλύτερος όγκος που πολλές φορές είναι επικίνδυνος.

Οι δηλώσεις του Μεβλούτ Τσαβούσογλου που προκάλεσαν την αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, περιλαμβάνουν μία φράση που ισοδυναμεί με την κορυφή του παγόβουνου της τουρκικής στρατηγικής. Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας έκανε λόγο για «διαπραγμάτευση χωρίς όρους και προϋποθέσεις», προκαλώντας την δικαιολογημένα έντονη αντίδραση του Νίκου Δένδια.

Η στρατηγική της Τουρκίας, την οποία περιέγραψε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τη φράση «χωρίς όρους και προϋποθέσεις», είναι η περίφημη «αρχή της ευθυδικίας». Πρόκειται για μία μεθοδολογία επίλυσης διαφορών που υπάρχουν μεταξύ κρατών με αντικείμενες ακτές.

Το ενδιαφέρον είναι ότι δεν πρόκειται για ένα σόφισμα της Τουρκίας, όπως το γεγονός ότι αγνοεί την Κρήτη, αλλά για μία κοινά παραδεκτή έννοια η οποία βρίσκεται περιγραφικά στο καταστατικό λειτουργίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας η οποία κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή και δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 23 Ιουνίου του 1995, συγκεκριμένα στο άρθρο 74 για την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές.

Η «αρχή της ευθυδικίας» εμπεριέχεται στο λατινικό «ex aequo et bono» το οποίο ερμηνεύεται ως «σύμφωνα με ό,τι είναι δίκαιο και σωστό» και  χρησιμοποιείται για την απόδοση της δικαιοσύνης και όχι του δικαίου, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του, μερικώς ή συνολικά, όσα προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο.

Το τελευταίο είναι και το σημείο στο οποίο ποντάρει η τουρκική πλευρά. Ουσιαστικά επιδιώκει να γίνει διαπραγμάτευση με την Ελλάδα για το Αιγαίο εκτός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου και της «μέσης γραμμής». Εκείνο που προβάλλεται από την τουρκική πλευρά είναι δεν είναι δίκαιο η Ελλάδα να πάρει το συντριπτικό ποσοστό του Αιγαίου.

Σε αυτό αποσκοπεί ουσιαστικά και η επιδίωξη της Άγκυρας για «διάλογο εφ’ όλης της ύλης» και «διάλογο άνευ όρων και προϋποθέσεων». Πρόκειται επί της ουσίας για διάλογο χωρίς να υπάρχει το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, του Δίκαιου της Θάλασσας και των Διεθνών Συνθηκών.

Η Τουρκία στηρίζεται στη συγκεκριμένη στρατηγική από τη εποχή που έγινε η διάσκεψη για τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Στη συζήτηση που έγινε για τον τρόπο που θα γίνεται η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών των παράκτιων κρατών, η Τουρκία τάχθηκε υπέρ της αρχής της ευθιδικίας, συντασσόμενη με τη Γαλλία, την Ιρλανδία, τη Λιβύη, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Τελικά υιοθετήθηκε μία συμβιβαστική πρόταση η οποία περιγράφεται στο άρθρο 74 της Σύμβασης, «Οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές».

Η οριακή αμφισημία της Σύμβασης και του καταστατικού του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, δίνει τη δυνατότητα στο τελευταίο να κρίνει και να αποφασίζει κατά περίπτωση και με γνώμονα τις επικρατούσες συνθήκες και όχι με μία σταθερή μεθοδολογία.