Φέτος, συμπληρώνονται δύο χρόνια από την ανάληψη των καθηκόντων μας στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Μια απαιτητική, αλλά και ιδιαίτερα δημιουργική διετία, η οποία, όπως όλοι οι τομείς της ανθρώπινης ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της Παιδείας, στιγματίστηκε από μια πρωτόγνωρη πανδημία και τις επιπτώσεις της.

Η τηλεκπαίδευση αναδείχθηκε σε πολύτιμο εργαλείο στους δύσκολους μήνες που μεσολάβησαν, καθώς όχι μόνο διατήρησε την επαφή των μαθητών και φοιτητών με τη μαθησιακή διαδικασία, αλλά και έδρασε καταλυτικά στο ψηφιακό άλμα που συντελέστηκε στον τομέα της Παιδείας, και σε όλα αυτά συνέβαλαν καθοριστικά οι εκπαιδευτικοί, τα στελέχη εκπαίδευσης, οι μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές. Αναβαθμίστηκαν τα σχολικά δίκτυα και οι ψηφιακές υποδομές των εκπαιδευτικών μας δομών, ενισχύθηκαν οι ψηφιακές δεξιότητες όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας, επενδύσαμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας, δασκάλους και καθηγητές, με επιμορφώσεις. Και τώρα χτίζουμε στο κεκτημένο της τηλεκπαίδευσης, με στόχο την περαιτέρω καλλιέργεια των γνώσεων και των δεξιοτήτων σε παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις, καθώς και την καλύτερη αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών μέσων για τον εμπλουτισμό της διά ζώσης εκπαίδευσης.

Τη διετία που ολοκληρώνεται, όμως, δεν περιοριστήκαμε στη διαχείριση της πανδημίας. Προχωρήσαμε σε τομές και μεταρρυθμίσεις σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, θέτοντας τα θεμέλια προκειμένου τα παιδιά μας να μετέχουν μιας σύγχρονης, συμπεριληπτικής, εξωστρεφούς, ουσιαστικής Παιδείας. Της Παιδείας που αξίζουν. Οι δράσεις μας επικεντρώθηκαν σε πέντε πυλώνες.

  • Πρώτον, να χτίσουμε εκπαιδευτικές δομές σύγχρονων δεξιοτήτων. Εστιάζουμε στην καλλιέργεια δεξιοτήτων όπως η κριτική σκέψη, η ενσυναίσθηση, η επίλυση προβλημάτων, η συνεργασία. Από τον Σεπτέμβριο, τα «Εργαστήρια Δεξιοτήτων του 21ου αιώνα» εντάσσονται στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των σχολείων της χώρας, με θεματικές όπως ο σεβασμός στο περιβάλλον, η ρομποτική, η σεξουαλική αγωγή, ο εθελοντισμός, η επιχειρηματικότητα και η οδική ασφάλεια. Παράλληλα, εισάγουμε τα Αγγλικά στα νηπιαγωγεία, εκσυγχρονίζουμε βιβλία και προγράμματα σπουδών, καταργούμε το μοναδικό εγχειρίδιο, δίνοντας τη δυνατότητα χρήσης πολλαπλών βιβλίων. Οριζόντιος στόχος για όλες τις βαθμίδες είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Εκπαίδευσης – για αυτό και επενδύσαμε σε επιμορφώσεις εκπαιδευτικών, εκπαιδευτών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), στην ενίσχυση του τεχνολογικού εξοπλισμού σχολείων, πανεπιστημίων και δομών ΕΕΚ, καθώς και στην ψηφιοποίηση δεκάδων υπηρεσιών, όπως η εγγραφή στα νηπιαγωγεία, η ανάληψη υπηρεσίας αναπληρωτών εκπαιδευτικών, η εγγραφή στα πανεπιστήμια, η απονομή τίτλων σε 2βάθμια και 3βάθμια εκπαίδευση.
  • Δεύτερον, να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα συμπεριληπτικό, το οποίο να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Από τον Σεπτέμβριο ξεκινά η καθολική εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, διπλασιάσαμε το Δίκτυο των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων (από 62 σε 112) και ενισχύσαμε με ψηφιακά εργαλεία 560.000 νέους μέσω voucher για αγορά ψηφιακού εξοπλισμού. Για πρώτη φορά στη χώρα μας, και στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, καταρτίσαμε Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότιμη Πρόσβαση των Ατόμων με Αναπηρία στην Εκπαίδευση, με δράσεις όπως η πρόσληψη 4.500 μόνιμων εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση, καθώς και σημαντικές επενδύσεις για τη φυσική προσβασιμότητα όλων των δομών εκπαίδευσης και την ανάπτυξη προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού.
  • Τρίτον, να δώσουμε στους νέους μας εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές με ουσιαστική επαγγελματική προοπτική. Επενδύουμε στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ), συνδέοντάς τη με σύγχρονα επαγγέλματα και ανάγκες της κοινωνίας. Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020, θεσπίσαμε ένα σύγχρονο και ευέλικτο σύστημα διακυβέρνησης της ΕΕΚ, προσδίδοντας αυξημένο ρόλο στους κοινωνικούς εταίρους και τοπικούς φορείς στη διάγνωση αναγκών της αγοράς εργασίας και την αντίστοιχη προσαρμογή και δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών. Παράλληλα, ιδρύσαμε για πρώτη φορά έξι Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), επενδύουμε 195 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για τον εκσυγχρονισμό όλων των Εργαστηριακών Κέντρων και την αναβάθμιση ΕΠΑΛ και Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), ενώ για πρώτη φορά φέτος αναδεικνύουμε τη διαδρομή αυτή μέσω του παράλληλου μηχανογραφικού για εισαγωγή σε δημόσιο ΙΕΚ. Στόχος μας είναι να δώσουμε επιλογές στους νέους μας, επιλογές στο πανεπιστήμιο, επιλογές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, και εν συνεχεία επαφίεται στους νέους μας να ακολουθήσουν την κατεύθυνση που ταιριάζει καλύτερα στις κλίσεις, τις δεξιότητες, τις προτιμήσεις τους.
  • Τέταρτον, να απελευθερώσουμε το δυναμικό της εκπαιδευτικής κοινότητας, δίνοντάς τους προοπτικές μέσω περισσότερης αυτονομίας και αξιολόγησης. Στα σχολεία δείχνουμε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας, δίνοντάς τους, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα να επιλέγουν ελεύθερα σχολικά βιβλία, να δημιουργούν ομίλους, να αξιολογούν τους μαθητές με εναλλακτικούς τρόπους. Ταυτόχρονα με τη μεγαλύτερη ελευθερία και αυτονομία, ενισχύουμε τον ρόλο τους, πολλαπλασιάζουμε τις θέσεις ευθύνης, καθιερώνουμε σύστημα αξιολόγησης άρρηκτα συνδεδεμένο με την επιμόρφωσή τους, αναβαθμίζουμε τις δομές της Εκπαίδευσης. Στην ΕΕΚ θεσπίσαμε Συμβούλια με την ουσιαστική συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και τοπικών φορέων, με στόχο την αποκέντρωση της διαδικασίας ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών και τη σύνδεση αυτών με τις ανάγκες της παραγωγής και της αγοράς εργασίας. Στα πανεπιστήμια, απελευθερώσαμε τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, αποκεντρώσαμε τη δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προγραμμάτων από κάθε ΑΕΙ και προχωρήσαμε στην ίδρυση της νέας Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), με αρμοδιότητα τον στρατηγικό σχεδιασμό, την αξιολόγηση και τη χρηματοδότηση των ΑΕΙ βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και αξιολόγησης.
  • Πέμπτον, η απελευθέρωση της δυναμικής των πανεπιστημίων μας, η εγκαθίδρυση εξωστρεφούς προσανατολισμού αλλά και η ενίσχυση της ασφάλειας και της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ανοίγουμε τα «παράθυρα» των ελληνικών πανεπιστημίων στον κόσμο, δίνοντας δυνατότητες ίδρυσης ξενόγλωσσων προγραμμάτων, δημιουργίας διπλών και κοινών προγραμμάτων σπουδών, αλλά και συνεργασίας με κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Μεγάλης Βρετανίας, της Κίνας. Παράλληλα με τη λειτουργία του πρώτου Ξενόγλωσσου Προπτυχιακού Προγράμματος στο ΕΚΠΑ (Αρχαιολογία, Ιστορία και Λογοτεχνία της Αρχαίας Ελλάδας) ιδρύθηκε και νέο Ξενόγλωσσο (Αγγλόγλωσσο) Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών στο τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ, το οποίο θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Παρά τις δυσκολίες, αντιμετωπίσαμε τις προκλήσεις, τολμήσαμε τομές και μεταρρυθμίσεις. Οραματιζόμαστε, δημιουργούμε, αλλάζουμε την Παιδεία στην Πράξη, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στην Παιδεία του Αύριο.