Στο στόχαστρο της Μόσχας βρίσκεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος λόγω της ουκρανικής αυτοκεφαλίας.

Οι επιθέσεις μάλιστα εντείνονται επικίνδυνα, φτάνοντας το ανώτατο επίπεδο, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Κίεβο για του εορτασμούς της επετείου των 30 ετών της Ανεξαρτησίας.

Οι σχέσεις μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Μόσχας οι οποίες είναι πλέον ανύπαρκτες από τη στιγμή που η Ρωσική Εκκλησία διέκοψε την πλήρη κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τον Οκτώβριο του 2018, λαμβάνουν ξανά πολιτικό χαρακτήρα μέσω του Κρεμλίνου.

Την επίθεση στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο εξαπέλυσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, μέσω συνέντευξής του στο Russia 24. Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας κατηγόρησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για χειραγώγηση από τις ΗΠΑ λέγοντας χαρακτηριστικά «οι ενέργειες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως είναι αποτέλεσμα της χειραγώγησης από την Ουάσινγκτον και δεν έχουν καμία σχέση με τα ιδανικά της Ορθοδοξίας».

Αναφερόμενος στο ζήτημα της ουκρανικής αυτοκεφαλίας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών σημείωσε: «όλοι μας ξέρουμε καλά πώς δημιουργήθηκε η “Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας”. Δεν πρόκειται απλώς για μια πρωτοβουλία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Επιβλήθηκε άμεσα από τις ΗΠΑ που ουσιαστικά δεν το κρύβουν καν».

vartholomaios-epifanios
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο.

Οι επιθέσεις προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη εξαπολύονταν κατά κύριο λόγο από τον πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, τον άτυπο υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Εκκλησίας. Ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε καταφερθεί εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχη και τον περασμένο Ιανουάριο κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων της ρωσικής διπλωματίας το 2020. Είχε τονίσει τότε ότι «οι ενέργειες του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίου είναι συντονισμένες από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, και έχουν ήδη οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες».

Όπως φαίνεται, υπάρχει συντονισμένη προσπάθεια να πολιτικοποιηθεί ένα ζήτημα το οποίο αφορά τα εσωτερικά της Εκκλησίας. Απαντήσεις είχε δώσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης τον περασμένο Μάρτιο, υποδεχόμενος στο Φανάρι ομάδα βουλευτών του Ουκρανικού Κοινοβουλίου και συνεργατών τους.

Στην ομιλία του, στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό είχε αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η παραχώρηση της Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, το 2019, ήταν κυρίως μια έκφραση ποιμαντικού ενδιαφέροντος για πνευματική δικαιοσύνη και ελευθερία. Για δεκαετίες, αν όχι για αιώνες, η Ουκρανία δεν μπόρεσε να απολαύσει πλήρη εκκλησιαστική ανεξαρτησία από εξωτερικές επιρροές». Σε άλλο σημείο δε είχε τονίσει ότι μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει το δικαίωμα και την ευθύνη να παραχωρεί Αυτοκεφαλία, σύμφωνα με την κανονική παράδοση και πρακτική της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Η πρεσβεία της Ρωσίας στην Αθήνα

Στο «παιχνίδι» της καλλιέργειας κλίματος ενόψει της επίσκεψης του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Ουκρανία, έχει μπει και η πρεσβεία της Ρωσίας στην Αθήνα. Κεντρικός δίαυλος είναι οι δραστήριοι λογαριασμοί που διατηρεί η πρεσβεία της Ρωσίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο στο Facebook όσο και στο Twitter.

Και από τους δύο λογαριασμούς έσπευσε να αναδημοσιεύσει τις δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.

Η αναγνώριση της ουκρανικής αυτοκεφαλίας από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος τον Οκτώβριο του 2019, είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας με το τελευταίο να απαντά με μία δέσμη συνεπειών. Όπως φαίνεται, η Εκκλησία της Ελλάδος έχει ξεχωριστή σημασία σε πολλαπλά επίπεδα καθώς η Ελλάδα εκτός από μία ορθόδοξη χώρα, αποτελεί και έναν από τους μεγαλύτερους προσκυνηματικούς προορισμούς τη στιγμή που το Άγιο Όρος προσδίδει προστιθέμενη αξία στην Ελλάδα.

Η πίεση προς την ελληνική πλευρά δεν αναμένεται να μειωθεί παρά τη χρονική απόσταση που υπάρχει από τον Οκτώβριο του 2019. Αντιθέτως, αναμένεται στην καλύτερη περίπτωση να μείνει στα ίδια επίπεδα, αν δεν ενταθεί. Στη διαδικασία αυτή πάντως επιστρατεύεται και η πρεσβεία της Ρωσίας στην Αθήνα σε έναν διαφορετικό ρόλο.