Οι ανακατατάξεις στο Μαξίμου προάγγελος του ανασχηματισμού που έρχεται - Τα πρόσωπα κλειδιά, οι αμετακίνητοι και οι πιθανές καραμπόλες
Σε εύλογο χρόνο μετά τον Δεκαπενταύγουστο οι αλλαγές
Θανασης Φουσκιδης
Νέα δεδοµένα στο πολιτικό πλάνο και στο αφήγηµα του πρωθυπουργού προκαλούν οι καταστροφικές πυρκαγιές που βιώνει η χώρα τις τελευταίες εβδοµάδες και η συνεπακόλουθη αναδιάταξη των προτεραιοτήτων του Μεγάρου Μαξίµου. Αναδιατάξεις που έκανε σε πρώτη φάση ο κ. Μητσοτάκης σε σχέση με την λειτουργία του Μαξίμου αλλά και με την εικόνα της κυβέρνησης, όπως αυτή αποτυπώθηκε με την τοποθέτηση ενός ανθρώπου από τα «σπλάχνα» της ΝΔ, του Γιάννη Οικονόμου, στη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε δώσει, άλλωστε, από την πρώτη στιγµή το στίγµα των κινήσεών του, αφού, πέραν της πρωτοφανούς για τα µεταπολιτευτικά χρονικά της χώρας «συγγνώµης» που ζήτησε από τους κατοίκους των πυρόπληκτων περιοχών, µίλησε για πρώτη φορά στη διάρκεια της διακυβέρνησής του περί κριτικής, αυτοκριτικής και ευθυνών που θα αποδοθούν το αµέσως επόµενο χρονικό διάστηµα, ανοίγοντας επί της ουσίας ο ίδιος ζήτηµα αλλαγών σε επίπεδο λογικής και προσώπων μετά και τις διορθωτικές αλλαγές στο Μαξίμου.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζουν τα «Π», η πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη να καταδείξει την ειλικρινή του διάθεση για την αναγνώριση επιχειρησιακών λαθών και παραλείψεων, αλλά και για τη βελτίωση σηµαντικών παραµέτρων του κυβερνητικού έργου, καθώς και του κρατικού µηχανισµού (όχι µόνο σε πρόσωπα, αλλά και σε δοµές), είναι τόσο ισχυρή, που ήδη επεξεργάζεται σχετικά σενάρια και εισηγήσεις. Αµέσως µετά τον ∆εκαπενταύγουστο δροµολογούνται µια σειρά από δράσεις, οι οποίες θα περιλαµβάνουν ακόµη και έκτακτες κρίσεις σε θέσεις-κλειδιά στην ηγεσία των Σωµάτων Ασφαλείας αλλά και των Ενόπλων ∆υνάµεων. Ταυτόχρονα, από τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν την περασμένη Παρασκευή ήδη προκύπτουν δοµικοί µετασχηµατισµοί στη γενικότερη λειτουργία, ιδιαίτερα στο κοµµάτι της αντιµετώπισης σοβαρών κρίσεων.
Στη συνέντευξη Τύπου µάλιστα που παραχώρησε την Πέµπτη, σε σχετική ερώτηση που δέχθηκε περί του κατά πόσο θα κάνει ανασχηµατισµό απάντησε µε νόηµα: «Μου κάνετε µια ερώτηση που ξέρετε ότι δεν θα απαντήσω», δείχνοντας µε τον τρόπο αυτόν τις διαθέσεις του.
Μάλιστα, προχωρώντας ένα βήµα παραπέρα, τοποθετούν χρονικά την ανάληψη των αντίστοιχων πρωτοβουλιών ακόµη και πριν ή έστω λίγο µετά τη ∆ΕΘ.
«Ο δοµικός ανασχηµατισµός που είχε αποφύγει ο πρωθυπουργός στη διάρκεια της διακυβέρνησής του, επιλέγοντας τη λογική των διορθωτικών παρεµβάσεων, και τον οποίο υπολόγιζε να πραγµατοποιήσει στις αρχές του 2022, σηµατοδοτώντας και τις ευκαιρίες που ανοίγονται στη µετα-COVID εποχή, ίσως να επιταχυνθεί αναγκαστικά από τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που διαµόρφωσαν οι συνέπειες της καταστροφής», επισηµαίνουν αυτοί που γνωρίζουν να ερµηνεύουν τις ατάκες και τη γλώσσα του σώµατος του πρωθυπουργού.
Ωστόσο, στον αντίποδα τοποθετούνται µια σειρά κορυφαίων στελεχών του Μεγάρου Μαξίµου, προεξάρχοντος του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη. Σύµφωνα µε το σκεπτικό τους, δεν πρέπει να υπάρξει καµία βιαστική κίνηση υπό το βάρος των στιγµών και των εξελίξεων, αφού -εκτός των άλλων- δεν πρέπει να υπάρξει κανένα ρίσκο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της πανδηµίας. Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για ακόµη µία φορά, δεν προτίθεται να εκβιάσει καταστάσεις και θα ζυγίσει καλά όλες τις παραµέτρους.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ενδεικτικές της συζήτησης που ήδη έχει ανοίξει και του κλίµατος που έχει δηµιουργηθεί στους κόλπους της κυβέρνησης µετά τις δηλώσεις Μητσοτάκη ήταν οι δηµόσιες αναφορές του Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος, κινούµενος στο ίδιο µήκος κύµατος και απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης συνολικά, αλλά και ιδιαιτέρως του Αλέξη Τσίπρα, στο πρόσωπό του (σ.σ.: µίλησε για αλλαγή σκυτάλης στην Πολιτική Προστασία), ξεκαθάρισε πως η παραίτησή του βρίσκεται πάντα στο συρτάρι του πρωθυπουργού.
Το µόνο βέβαιο είναι πως, ανεξαρτήτως των τελικών του αποφάσεων, σε καµία περίπτωση ο Κ. Μητσοτάκης δεν θα άφηνε βορά τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας στον καιροσκοπισµό της Κουµουνδούρου, πολλώ δε µάλλον από τη στιγµή που αποδείχθηκε ένας από τους πλέον αποτελεσµατικούς και πολύτιµους συνεργάτες του σε αυτή τη διετία, µε τα πεπραγµένα του να έχουν αφήσει ισχυρό αποτύπωµα.
Στον αντίποδα, είναι σαφές ότι ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας έδειξε διατεθειµένος να αναλάβει άµεσα το κοµµάτι των ευθυνών που του αναλογούν, ανταποκρινόµενος στα µηνύµατα που έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης εντός και εκτός κυβέρνησης. Εξάλλου, µε φόντο τις διευρυµένες αρµοδιότητες που είχε αποκτήσει εσχάτως, είχε σηµαντικό λόγο στην επιλογή των βασικών επιτελών του Πυροσβεστικού Σώµατος και στη γενικότερη οργάνωση των αρµόδιων υπηρεσιών ενόψει καλοκαιριού.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει φυσικά και η εµπλοκή στο σχετικό κάδρο του υπουργού Πολιτικής Προστασίας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος εκ της θέσεώς του, ως πολιτικού προϊσταµένου των Σωµάτων Ασφαλείας, διαδραµάτισε εξίσου κεντρικό ρόλο στο επιχειρησιακό σκέλος της αντιµετώπισης των πυρκαγιών. Φυσικά, µια παράµετρος που θα µετρήσει πολύ στη ζυγαριά του πρωθυπουργού σχετικά µε το δίδυµο Χαρδαλιά - Χρυσοχοΐδη έχει να κάνει µε την αδιαµφισβήτητη συµβολή τους στην επίτευξη του µεγάλου και πρωταρχικού στόχου της προστασίας της ανθρώπινης ζωής, ο οποίος και επετεύχθη στο απόλυτο, παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες του εγχειρήµατος των πολυσυζητηµένων εκκενώσεων. Πέραν τούτου, και σε πολιτικό επίπεδο, ουδείς στην κυβέρνηση θα ήθελε να πέσει νερό στον µύλο της ανεύθυνης κριτικής του ΣΥΡΙΖΑ, που βάλλει κατά πάντων, ενώ ακόµα είναι νωπές οι µνήµες της διαχείρισης σε όλα τα επίπεδα σε αντίστοιχες καταστάσεις κατά την περίοδο 2015-2019.
Αναφορικά µε τα υπόλοιπα χαρτοφυλάκια, είναι σαφές ότι, αν τελικώς επικρατήσουν οι εισηγήσεις και οι σκέψεις για άµεσες αλλαγές ή έστω σε εύλογο χρονικό διάστηµα, ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει να δώσει σήµα επανεκκίνησης, κάτι που ούτως ή άλλως θα ήταν βασικός άξονας των ανακατατάξεων στις οποίες θα προχωρούσε όταν έκρινε πως ήταν η κατάλληλη στιγµή. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει έντονη φηµολογία για παρεµβάσεις στο οικονοµικό επιτελείο της κυβέρνησης, όπου δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Χρήστος Σταϊκούρας ήρθε επανειληµµένως σε αντιπαράθεση µε το δίδυµο των Θεόδωρου Σκυλακάκη και Άλεξ Πατέλη (ο πρώτος θεωρείται και επικρατέστερος για τη θέση του υπουργού σε περίπτωση εξόδου του βουλευτή Φθιώτιδας).
Αντίθετα, αµετακίνητοι θεωρούνται ο Κυριάκος Πιερρακάκης, η Νίκη Κεραµέως και ο Κώστας Καραµανλής, ενόψει των ανοιχτών µετώπων που υπάρχουν στα υπουργεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, Παιδείας και Υποδοµών και Μεταφορών, αντίστοιχα. Μάλιστα, ο Κ. Καραµανλής δεν αποκλείεται να αναχθεί ακόµη και σε... υπερυπουργό, αφού συζητείται έντονα η επανένωση του χαρτοφυλακίου του µε αυτό της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν, φυσικά, ο Νίκος ∆ένδιας, καθώς και το σύνολο των κυβερνητικών στελεχών που επιστρατεύτηκαν ή αναβαθµίστηκαν στον ανασχηµατισµό του Ιανουαρίου. Τέλος, για τον Βασίλη Κικίλια, αν και κάποιοι θεωρούν ότι θα πρέπει να αποφορτιστεί, καθώς ενάµιση και πλέον χρόνο βρίσκεται στο «κόκκινο», τα δεδοµένα της µάχης κατά του κορονοϊού καθιστούν εξαιρετικά απίθανο οποιοδήποτε ρίσκο ανακατατάξεων στο υπουργείο Υγείας.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε δώσει, άλλωστε, από την πρώτη στιγµή το στίγµα των κινήσεών του, αφού, πέραν της πρωτοφανούς για τα µεταπολιτευτικά χρονικά της χώρας «συγγνώµης» που ζήτησε από τους κατοίκους των πυρόπληκτων περιοχών, µίλησε για πρώτη φορά στη διάρκεια της διακυβέρνησής του περί κριτικής, αυτοκριτικής και ευθυνών που θα αποδοθούν το αµέσως επόµενο χρονικό διάστηµα, ανοίγοντας επί της ουσίας ο ίδιος ζήτηµα αλλαγών σε επίπεδο λογικής και προσώπων μετά και τις διορθωτικές αλλαγές στο Μαξίμου.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζουν τα «Π», η πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη να καταδείξει την ειλικρινή του διάθεση για την αναγνώριση επιχειρησιακών λαθών και παραλείψεων, αλλά και για τη βελτίωση σηµαντικών παραµέτρων του κυβερνητικού έργου, καθώς και του κρατικού µηχανισµού (όχι µόνο σε πρόσωπα, αλλά και σε δοµές), είναι τόσο ισχυρή, που ήδη επεξεργάζεται σχετικά σενάρια και εισηγήσεις. Αµέσως µετά τον ∆εκαπενταύγουστο δροµολογούνται µια σειρά από δράσεις, οι οποίες θα περιλαµβάνουν ακόµη και έκτακτες κρίσεις σε θέσεις-κλειδιά στην ηγεσία των Σωµάτων Ασφαλείας αλλά και των Ενόπλων ∆υνάµεων. Ταυτόχρονα, από τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν την περασμένη Παρασκευή ήδη προκύπτουν δοµικοί µετασχηµατισµοί στη γενικότερη λειτουργία, ιδιαίτερα στο κοµµάτι της αντιµετώπισης σοβαρών κρίσεων.
Στη συνέντευξη Τύπου µάλιστα που παραχώρησε την Πέµπτη, σε σχετική ερώτηση που δέχθηκε περί του κατά πόσο θα κάνει ανασχηµατισµό απάντησε µε νόηµα: «Μου κάνετε µια ερώτηση που ξέρετε ότι δεν θα απαντήσω», δείχνοντας µε τον τρόπο αυτόν τις διαθέσεις του.
ΜΗΝΥΜΑΤΑ
Την ίδια στιγµή, µια σειρά συνοµιλητών του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος κάνουν ευθαρσώς πλέον λόγο για ανάγκη ανατροπής του σχεδιασµού για τη διατήρηση του παρόντος κυβερνητικού σχήµατος έως το τέλος του χρόνου, όπως είχε διαµηνύσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πριν βεβαίως από τα γεγονότα των τελευταίων ηµερών.Μάλιστα, προχωρώντας ένα βήµα παραπέρα, τοποθετούν χρονικά την ανάληψη των αντίστοιχων πρωτοβουλιών ακόµη και πριν ή έστω λίγο µετά τη ∆ΕΘ.
«Ο δοµικός ανασχηµατισµός που είχε αποφύγει ο πρωθυπουργός στη διάρκεια της διακυβέρνησής του, επιλέγοντας τη λογική των διορθωτικών παρεµβάσεων, και τον οποίο υπολόγιζε να πραγµατοποιήσει στις αρχές του 2022, σηµατοδοτώντας και τις ευκαιρίες που ανοίγονται στη µετα-COVID εποχή, ίσως να επιταχυνθεί αναγκαστικά από τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που διαµόρφωσαν οι συνέπειες της καταστροφής», επισηµαίνουν αυτοί που γνωρίζουν να ερµηνεύουν τις ατάκες και τη γλώσσα του σώµατος του πρωθυπουργού.
Ωστόσο, στον αντίποδα τοποθετούνται µια σειρά κορυφαίων στελεχών του Μεγάρου Μαξίµου, προεξάρχοντος του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη. Σύµφωνα µε το σκεπτικό τους, δεν πρέπει να υπάρξει καµία βιαστική κίνηση υπό το βάρος των στιγµών και των εξελίξεων, αφού -εκτός των άλλων- δεν πρέπει να υπάρξει κανένα ρίσκο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της πανδηµίας. Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για ακόµη µία φορά, δεν προτίθεται να εκβιάσει καταστάσεις και θα ζυγίσει καλά όλες τις παραµέτρους.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ενδεικτικές της συζήτησης που ήδη έχει ανοίξει και του κλίµατος που έχει δηµιουργηθεί στους κόλπους της κυβέρνησης µετά τις δηλώσεις Μητσοτάκη ήταν οι δηµόσιες αναφορές του Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος, κινούµενος στο ίδιο µήκος κύµατος και απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης συνολικά, αλλά και ιδιαιτέρως του Αλέξη Τσίπρα, στο πρόσωπό του (σ.σ.: µίλησε για αλλαγή σκυτάλης στην Πολιτική Προστασία), ξεκαθάρισε πως η παραίτησή του βρίσκεται πάντα στο συρτάρι του πρωθυπουργού.
Το µόνο βέβαιο είναι πως, ανεξαρτήτως των τελικών του αποφάσεων, σε καµία περίπτωση ο Κ. Μητσοτάκης δεν θα άφηνε βορά τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας στον καιροσκοπισµό της Κουµουνδούρου, πολλώ δε µάλλον από τη στιγµή που αποδείχθηκε ένας από τους πλέον αποτελεσµατικούς και πολύτιµους συνεργάτες του σε αυτή τη διετία, µε τα πεπραγµένα του να έχουν αφήσει ισχυρό αποτύπωµα.
Στον αντίποδα, είναι σαφές ότι ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας έδειξε διατεθειµένος να αναλάβει άµεσα το κοµµάτι των ευθυνών που του αναλογούν, ανταποκρινόµενος στα µηνύµατα που έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης εντός και εκτός κυβέρνησης. Εξάλλου, µε φόντο τις διευρυµένες αρµοδιότητες που είχε αποκτήσει εσχάτως, είχε σηµαντικό λόγο στην επιλογή των βασικών επιτελών του Πυροσβεστικού Σώµατος και στη γενικότερη οργάνωση των αρµόδιων υπηρεσιών ενόψει καλοκαιριού.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει φυσικά και η εµπλοκή στο σχετικό κάδρο του υπουργού Πολιτικής Προστασίας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος εκ της θέσεώς του, ως πολιτικού προϊσταµένου των Σωµάτων Ασφαλείας, διαδραµάτισε εξίσου κεντρικό ρόλο στο επιχειρησιακό σκέλος της αντιµετώπισης των πυρκαγιών. Φυσικά, µια παράµετρος που θα µετρήσει πολύ στη ζυγαριά του πρωθυπουργού σχετικά µε το δίδυµο Χαρδαλιά - Χρυσοχοΐδη έχει να κάνει µε την αδιαµφισβήτητη συµβολή τους στην επίτευξη του µεγάλου και πρωταρχικού στόχου της προστασίας της ανθρώπινης ζωής, ο οποίος και επετεύχθη στο απόλυτο, παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες του εγχειρήµατος των πολυσυζητηµένων εκκενώσεων. Πέραν τούτου, και σε πολιτικό επίπεδο, ουδείς στην κυβέρνηση θα ήθελε να πέσει νερό στον µύλο της ανεύθυνης κριτικής του ΣΥΡΙΖΑ, που βάλλει κατά πάντων, ενώ ακόµα είναι νωπές οι µνήµες της διαχείρισης σε όλα τα επίπεδα σε αντίστοιχες καταστάσεις κατά την περίοδο 2015-2019.
Αναφορικά µε τα υπόλοιπα χαρτοφυλάκια, είναι σαφές ότι, αν τελικώς επικρατήσουν οι εισηγήσεις και οι σκέψεις για άµεσες αλλαγές ή έστω σε εύλογο χρονικό διάστηµα, ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει να δώσει σήµα επανεκκίνησης, κάτι που ούτως ή άλλως θα ήταν βασικός άξονας των ανακατατάξεων στις οποίες θα προχωρούσε όταν έκρινε πως ήταν η κατάλληλη στιγµή. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει έντονη φηµολογία για παρεµβάσεις στο οικονοµικό επιτελείο της κυβέρνησης, όπου δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Χρήστος Σταϊκούρας ήρθε επανειληµµένως σε αντιπαράθεση µε το δίδυµο των Θεόδωρου Σκυλακάκη και Άλεξ Πατέλη (ο πρώτος θεωρείται και επικρατέστερος για τη θέση του υπουργού σε περίπτωση εξόδου του βουλευτή Φθιώτιδας).
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΟΙ
Μεταξύ των παραγόντων της κυβέρνησης που θα απασχολήσουν τον πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του είναι και η υπουργός Πολιτισµού, Λίνα Μενδώνη, η οποία έχει ολοκληρώσει ένα σηµαντικό έργο, ο ΥΠΕΘΑ, Νίκος Παναγιωτόπουλος, καθώς και ο υπουργός Τουρισµού, Χάρης Θεοχάρης. Παράλληλα, µπορεί να υπάρξει κουβέντα για αλλαγή χαρτοφυλακίου του Αδωνι Γεωργιάδη. Επίσης, είναι υπαρκτό το ενδεχόµενο µετακίνησης του Κώστα Τσιάρα από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης.Αντίθετα, αµετακίνητοι θεωρούνται ο Κυριάκος Πιερρακάκης, η Νίκη Κεραµέως και ο Κώστας Καραµανλής, ενόψει των ανοιχτών µετώπων που υπάρχουν στα υπουργεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, Παιδείας και Υποδοµών και Μεταφορών, αντίστοιχα. Μάλιστα, ο Κ. Καραµανλής δεν αποκλείεται να αναχθεί ακόµη και σε... υπερυπουργό, αφού συζητείται έντονα η επανένωση του χαρτοφυλακίου του µε αυτό της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν, φυσικά, ο Νίκος ∆ένδιας, καθώς και το σύνολο των κυβερνητικών στελεχών που επιστρατεύτηκαν ή αναβαθµίστηκαν στον ανασχηµατισµό του Ιανουαρίου. Τέλος, για τον Βασίλη Κικίλια, αν και κάποιοι θεωρούν ότι θα πρέπει να αποφορτιστεί, καθώς ενάµιση και πλέον χρόνο βρίσκεται στο «κόκκινο», τα δεδοµένα της µάχης κατά του κορονοϊού καθιστούν εξαιρετικά απίθανο οποιοδήποτε ρίσκο ανακατατάξεων στο υπουργείο Υγείας.
