Η Συμφωνία των Πρεσπών και η πολιτική αστάθεια στα Σκόπια
Τα μηνύματα που εκπέμπονται από την αντιπολίτευση και γιατί οι εξελίξεις έχουν ενεργοποιήσει τα ραντάρ της Αθήνας
Σε περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας βρίσκονται εδώ και πάνω από μία εβδομάδα τα Σκόπια. Αφορμή, η παραίτηση του απερχόμενου πρωθυπουργού, Ζόραν Ζάεφ, μετά τη συντριπτική ήττα του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στον δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών. Στον αντίποδα, το εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης, VMRO-DPMNE, κατέκτησε 42 από τους 81 δήμους της χώρας και από τη στιγμή της παραίτησης Ζάεφ ζητά τη διενέργεια βουλευτικών εκλογών, ώστε να επέλθει σταθερότητα στη γειτονική χώρα και να υπάρξει καλύτερη διαχείριση της πανδημίας.
Τα κόμματα που συγκροτούν τον κυβερνητικό συνασπισμό, μεταξύ των οποίων και το ισχυρό αλβανικό κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, αντέδρασαν άμεσα και σε συνάντησή τους την περασμένη Δευτέρα ξεκαθάρισαν ενώπιον του Ζόραν Ζάεφ ότι συνεχίζουν να στηρίζουν το κυβερνητικό σχήμα, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Σύμφωνα με αναλυτές από τα Βαλκάνια, εκείνο που κόστισε στον Ζόραν Ζάεφ, φέρνοντας την ήττα στις δημοτικές εκλογές, ήταν ότι τις φόρτισε περισσότερο από όσο έπρεπε δεσμευόμενος ότι, αν δεν κερδίσει, θα παραιτηθεί. Παράλληλα, εκείνο που επισημαίνουν είναι ότι η ρητορική της κυβέρνησής του είχε εξελιχθεί σε μονοθεματική, εξαρτώντας όλες τις πτυχές της πολιτικής της από την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Γαλλία αρχικά και Βουλγαρία στη συνέχεια μπλόκαραν την ενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας και των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με τη γειτονική χώρα να βρίσκεται στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν πριν από 16 χρόνια και την κυβέρνηση Ζάεφ να μην μπορεί να το διαχειριστεί.
Οι πολιτικές εξελίξεις στον βόρειο γείτονα της Ελλάδας έχουν ενεργοποιήσει τα ραντάρ της Αθήνας, με το υπουργείο Εξωτερικών να παρακολουθεί τις διεργασίες. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών έχει ανοίξει την πολιτική ατζέντα στα Σκόπια και η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της μαζί με τα ζητήματα της πανδημίας και της οικονομίας.
Με την ελληνική κυβέρνηση να υπογραμμίζει σε κάθε τόνο ότι οι προβλέψεις της Συμφωνίας πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο, τα μηνύματα που εκπέμπονται από την αντιπολίτευση στα Σκόπια έχουν μεγάλη αξία για το μέλλον, καθώς δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι υπάρχουν διακρατικές επιτροπές για την τήρηση των όρων της Συμφωνίας.
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Σέρβο ομόλογό του, Νίκολα Σελάκοβιτς, την Τετάρτη στην Αθήνα, υπενθύμισε εκείνο «που έχει τονίσει ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης: pacta sunt servanda (οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται), ανεξαρτήτως κυβερνήσεων», σχολιάζοντας την παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ από την πρωθυπουργία.
Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μιτσκόσκι, σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη, αναφερόμενος στη Συμφωνία των Πρεσπών, δήλωσε ότι αυτή αποτελεί πραγματικότητα, η οποία, όμως, δεν αρέσει στον ίδιο και θα ήθελε να την αλλάξει αν έρθει στην εξουσία, ωστόσο, αν αυτή δεν γίνεται σεβαστή, θα υπάρξουν προβλήματα. «Μας αρέσει αυτή η πραγματικότητα; Οχι, δεν μας αρέσει. Σας λέω ότι δεν μας αρέσει», ανέφερε χαρακτηριστικά, για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Εάν με ρωτάτε αν θα εργαστούμε προκειμένου αυτή την πραγματικότητα, μία μέρα που θα έχουμε την ευκαιρία, να την αλλάξουμε, σας λέω, ναι, θα εργαστούμε να την αλλάξουμε».
Στο πολιτικό σκηνικό της γειτονικής χώρας εμφανίζεται πλέον και ένα κόμμα με ακόμα πιο ακραία θέση απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών. Η συντριπτική νίκη του VMRO-DPMNE στις δημοτικές εκλογές συνοδεύτηκε από μια αξιοπρεπή εμφάνιση του αριστερού κόμματος Levica. Το συγκεκριμένο κόμμα εμφανίζει στοιχεία λαϊκισμού, καθώς από τα ΜΜΕ των Βαλκανίων αναφέρεται ως «αλβανοφοβικό και ευρωσκεπτικιστικό», αν και αριστερό. Μία από τις βασικές δεσμεύσεις του Levica είναι η ακύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών του 2018 για το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» και η ποινική δίωξη των υπογραφόντων της για εθνική προδοσία. Μια αύξηση των ποσοστών του ενδέχεται να ασκήσει πίεση στο VMRO αναφορικά με τη Συμφωνία, με τις συνέπειες να αφορούν άμεσα την Ελλάδα.
Τα κόμματα που συγκροτούν τον κυβερνητικό συνασπισμό, μεταξύ των οποίων και το ισχυρό αλβανικό κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, αντέδρασαν άμεσα και σε συνάντησή τους την περασμένη Δευτέρα ξεκαθάρισαν ενώπιον του Ζόραν Ζάεφ ότι συνεχίζουν να στηρίζουν το κυβερνητικό σχήμα, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Σύμφωνα με αναλυτές από τα Βαλκάνια, εκείνο που κόστισε στον Ζόραν Ζάεφ, φέρνοντας την ήττα στις δημοτικές εκλογές, ήταν ότι τις φόρτισε περισσότερο από όσο έπρεπε δεσμευόμενος ότι, αν δεν κερδίσει, θα παραιτηθεί. Παράλληλα, εκείνο που επισημαίνουν είναι ότι η ρητορική της κυβέρνησής του είχε εξελιχθεί σε μονοθεματική, εξαρτώντας όλες τις πτυχές της πολιτικής της από την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Γαλλία αρχικά και Βουλγαρία στη συνέχεια μπλόκαραν την ενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας και των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με τη γειτονική χώρα να βρίσκεται στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν πριν από 16 χρόνια και την κυβέρνηση Ζάεφ να μην μπορεί να το διαχειριστεί.
Οι πολιτικές εξελίξεις στον βόρειο γείτονα της Ελλάδας έχουν ενεργοποιήσει τα ραντάρ της Αθήνας, με το υπουργείο Εξωτερικών να παρακολουθεί τις διεργασίες. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών έχει ανοίξει την πολιτική ατζέντα στα Σκόπια και η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της μαζί με τα ζητήματα της πανδημίας και της οικονομίας.
Με την ελληνική κυβέρνηση να υπογραμμίζει σε κάθε τόνο ότι οι προβλέψεις της Συμφωνίας πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο, τα μηνύματα που εκπέμπονται από την αντιπολίτευση στα Σκόπια έχουν μεγάλη αξία για το μέλλον, καθώς δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι υπάρχουν διακρατικές επιτροπές για την τήρηση των όρων της Συμφωνίας.
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Σέρβο ομόλογό του, Νίκολα Σελάκοβιτς, την Τετάρτη στην Αθήνα, υπενθύμισε εκείνο «που έχει τονίσει ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης: pacta sunt servanda (οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται), ανεξαρτήτως κυβερνήσεων», σχολιάζοντας την παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ από την πρωθυπουργία.
Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μιτσκόσκι, σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη, αναφερόμενος στη Συμφωνία των Πρεσπών, δήλωσε ότι αυτή αποτελεί πραγματικότητα, η οποία, όμως, δεν αρέσει στον ίδιο και θα ήθελε να την αλλάξει αν έρθει στην εξουσία, ωστόσο, αν αυτή δεν γίνεται σεβαστή, θα υπάρξουν προβλήματα. «Μας αρέσει αυτή η πραγματικότητα; Οχι, δεν μας αρέσει. Σας λέω ότι δεν μας αρέσει», ανέφερε χαρακτηριστικά, για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Εάν με ρωτάτε αν θα εργαστούμε προκειμένου αυτή την πραγματικότητα, μία μέρα που θα έχουμε την ευκαιρία, να την αλλάξουμε, σας λέω, ναι, θα εργαστούμε να την αλλάξουμε».
Στο πολιτικό σκηνικό της γειτονικής χώρας εμφανίζεται πλέον και ένα κόμμα με ακόμα πιο ακραία θέση απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών. Η συντριπτική νίκη του VMRO-DPMNE στις δημοτικές εκλογές συνοδεύτηκε από μια αξιοπρεπή εμφάνιση του αριστερού κόμματος Levica. Το συγκεκριμένο κόμμα εμφανίζει στοιχεία λαϊκισμού, καθώς από τα ΜΜΕ των Βαλκανίων αναφέρεται ως «αλβανοφοβικό και ευρωσκεπτικιστικό», αν και αριστερό. Μία από τις βασικές δεσμεύσεις του Levica είναι η ακύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών του 2018 για το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» και η ποινική δίωξη των υπογραφόντων της για εθνική προδοσία. Μια αύξηση των ποσοστών του ενδέχεται να ασκήσει πίεση στο VMRO αναφορικά με τη Συμφωνία, με τις συνέπειες να αφορούν άμεσα την Ελλάδα.