Εμβολιασμός 60άρηδων: Το τελευταίο μεγάλο «όπλο» κατά της πανδημίας - Πώς η κυβέρνηση έφθασε σε αυτή την απόφαση
Η απόφαση ελήφθη μετά από προσεκτική μελέτη των δεδομένων
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Το τελευταίο της μεγάλο «όπλο» ρίχνει στη μάχη κατά του τέταρτου κύματος πανδημίας η κυβέρνηση, καθώς το οριζόντιο lockdown έχει οριστικά αποκλειστεί.
Η απόφαση για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού στις ηλικίες άνω των 60 ετών ελήφθη μετά από προσεκτική μελέτη των δεδομένων. Αυτά έδειχναν ότι τα μέτρα απαγόρευσης ή περιορισμού της πρόσβασης των ανεμβολίαστων σε εστιατόρια, μπαρ, καφέ και άλλους χώρους είχαν οδηγήσει πολλούς τριαντάρηδες και σαραντάρηδες στην απόφαση να κάνουν τελικά το εμβόλιο, αλλά πολύ λιγότερους εξηντάρηδες και εβδομηντάρηδες, τις ηλικίες μάλιστα που είναι και πιο ευάλωτες στον κοροναϊό.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σύμφωνα με πληροφορίες συμβουλεύτηκε πρώτα τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμμένο και τον Υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη – και οι δύο με βαθιά γνώση και εμπειρία των νομικών – σχετικά με τη συνταγματικότητα του μέτρου αυτού και στη συνέχεια έλαβε την τελική απόφαση και το ανακοίνωσε:
«Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, λοιπόν, άνω των 60 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί θα πρέπει έως τις 16 Ιανουαρίου να έχουν κλείσει το ραντεβού τους να κάνουν την πρώτη δόση. Θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα στο σύστημα για να εμβολιαστούν πρώτοι. Διαφορετικά, κάθε μήνα θα επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ το οποίο θα βεβαιώνεται άμεσα από την ΑΑΔΕ. Και με νόμο τα χρήματα αυτά θα συγκεντρώνονται σε ένα ειδικό ταμείο το οποίο θα χρηματοδοτεί τα νοσοκομεία μας».
Το σκεπτικό της απόφασης το εξήγησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πρώτον, η νέα μετάλλαξη «Όμικρον» δημιουργεί ανησυχία και προβληματισμό, «γιατί μας υπενθυμίζει ότι ο κοροναϊός μπορεί να μας αιφνιδιάζει συνέχεια όσο βρίσκει έδαφος να επιζεί, ιδίως μεταξύ των ανεμβολίαστων. Ενώ και οι γιορτές που πλησιάζουν, με το κλίμα τους, τα οικογενειακά τραπέζια και τις κοινωνικές εξόδους, διαμορφώνουν συνθήκες που πιθανόν να ευνοήσουν την αναζωπύρωση του».
Δεύτερον, υπάρχουν 520.000 πολίτες άνω των 60 ετών που μέχρι χθες δεν είχαν εμβολιαστεί και, καθώς «είναι κυρίως οι άνω των 60 οι οποίοι νοσηλεύονται και δυστυχώς πολλοί από αυτούς χάνονται», έπρεπε να ληφθεί ένα συγκεκριμένο μέτρο για αυτή την ηλικιακή ομάδα. «Οι ειδικοί, εξάλλου, εκτιμούν ότι η σημασία του εμβολίου ενός 70άρη ισοδυναμεί με 34 εμβολιασμούς νεότερων από πλευράς δημόσιας υγείας», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Τρίτον, γιατί το εν λόγω μέτρο συνιστά «μια πράξη δικαιοσύνης απέναντι στους πολύ περισσότερους εμβολιασμένους». Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, «δεν γίνεται σήμερα κάποιοι να στερούνται τις υπηρεσίες του συστήματος υγείας που τις έχουν ανάγκη επειδή κάποιοι άλλοι αρνούνται πεισματικά να πράξουν το αυτονόητο».
Παράλληλα, κυβερνητικές πηγές υπογράμμιζαν τις πολιτικές που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί και οι οποίες τεκμηριώνουν σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ότι η κυβέρνηση εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα προστασίας, πειθούς ή έμμεσου εξαναγκασμού. Οι πολιτικές αυτές είναι οι εξής:
1) πρόγραμμα κατ’ οίκον εμβολιασμού κατάκοιτων ηλικιωμένων σε εφαρμογή από το καλοκαίρι (19.000 έχουν εμβολιαστεί)
2) πρόγραμμα κινητών κλιμακίων εμβολιασμού σε όλες τις δυσπρόσιτες ορεινές και νησιωτικές περιοχές
3) στενή συνεργασία με ΚΕΔΕ, Δήμους για στοχευμένες παρεμβάσεις όπου είναι αναγκαίο
4) απαγόρευση πρόσβασης σε κλειστούς χώρους εστίασης για τους ανεμβολίαστους πολίτες από το καλοκαίρι και σε όλους τους κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας και αθλητισμού από τις αρχές Νοεμβρίου
5) συστηματική και διαρκής καμπάνια ενημέρωσης από τον Ιανουάριο για τους κινδύνους των μεγαλύτερων ηλικιών συν χρονική προτεραιότητα στον εμβολιασμό από τους μεγαλύτερους προς τους μικρότερους.
6) η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε. που εφάρμοσε την εφαρμογή ελεγχόμενης πρόσβασης (COVID free app) σε κλειστούς χώρους από τον Ιούλιο 2021 και η πρώτη ευρωπαϊκή που άνοιξε τη δυνατότητα αναμνηστικής δόσης σε όλους τους ενηλίκους 18+ από τον Οκτώβριο του 2021.
7) η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα μαζί με τη Γαλλία που ανακοίνωσε ότι η αναμνηστική δόση είναι προϋπόθεση ολοκληρωμένου εμβολιασμού για τους 60+ μετά την πάροδο 7μηνου
8) ένταξη ιδιωτών γιατρών από τον Ιούλιο για να μπορούν να πραγματοποιούν στο ιατρείο ή στο σπίτι εμβολιασμούς
9) πρόγραμμα εμβολιασμού σε ειδικούς πληθυσμούς (μετανάστες Ρομά, κοκ)
10) η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που εφάρμοσε τη δωρεάν καθολική διάθεση self test στον πληθυσμό από την άνοιξη του 2021 διασφαλίζοντας την ασφαλή λειτουργία των σχολείων και στη νέα σχολική περίοδο.
«Έως σήμερα, η σημαντική αύξηση νέων ραντεβού εμβολιασμού που είδαμε να συμβαίνει σε όλες τις ηλικιακές ομάδες τον τελευταίο μήνα, της τάξης του 5-15%, δεν αντανακλάται στον επιθυμητό βαθμό στην πιο ευάλωτη εξ αυτών, δηλαδή στους πολίτες άνω των 60 ετών (αύξηση 3%)», ανέφερε ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος. «Ενώ γνωρίζουμε καλά, πλέον, ότι 9 στους 10 θανάτους από COVID αφορούν ανθρώπους άνω των 60 ετών και 8 στους 10 διασωληνωμένους είναι ανεμβολίαστοι, το 17% αυτής της ηλικιακής ομάδας παραμένει ανεμβολίαστο προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες».
Η απόφαση για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού στις ηλικίες άνω των 60 ετών ελήφθη μετά από προσεκτική μελέτη των δεδομένων. Αυτά έδειχναν ότι τα μέτρα απαγόρευσης ή περιορισμού της πρόσβασης των ανεμβολίαστων σε εστιατόρια, μπαρ, καφέ και άλλους χώρους είχαν οδηγήσει πολλούς τριαντάρηδες και σαραντάρηδες στην απόφαση να κάνουν τελικά το εμβόλιο, αλλά πολύ λιγότερους εξηντάρηδες και εβδομηντάρηδες, τις ηλικίες μάλιστα που είναι και πιο ευάλωτες στον κοροναϊό.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σύμφωνα με πληροφορίες συμβουλεύτηκε πρώτα τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμμένο και τον Υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη – και οι δύο με βαθιά γνώση και εμπειρία των νομικών – σχετικά με τη συνταγματικότητα του μέτρου αυτού και στη συνέχεια έλαβε την τελική απόφαση και το ανακοίνωσε:
«Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, λοιπόν, άνω των 60 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί θα πρέπει έως τις 16 Ιανουαρίου να έχουν κλείσει το ραντεβού τους να κάνουν την πρώτη δόση. Θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα στο σύστημα για να εμβολιαστούν πρώτοι. Διαφορετικά, κάθε μήνα θα επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ το οποίο θα βεβαιώνεται άμεσα από την ΑΑΔΕ. Και με νόμο τα χρήματα αυτά θα συγκεντρώνονται σε ένα ειδικό ταμείο το οποίο θα χρηματοδοτεί τα νοσοκομεία μας».
Το σκεπτικό της απόφασης το εξήγησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πρώτον, η νέα μετάλλαξη «Όμικρον» δημιουργεί ανησυχία και προβληματισμό, «γιατί μας υπενθυμίζει ότι ο κοροναϊός μπορεί να μας αιφνιδιάζει συνέχεια όσο βρίσκει έδαφος να επιζεί, ιδίως μεταξύ των ανεμβολίαστων. Ενώ και οι γιορτές που πλησιάζουν, με το κλίμα τους, τα οικογενειακά τραπέζια και τις κοινωνικές εξόδους, διαμορφώνουν συνθήκες που πιθανόν να ευνοήσουν την αναζωπύρωση του».
Δεύτερον, υπάρχουν 520.000 πολίτες άνω των 60 ετών που μέχρι χθες δεν είχαν εμβολιαστεί και, καθώς «είναι κυρίως οι άνω των 60 οι οποίοι νοσηλεύονται και δυστυχώς πολλοί από αυτούς χάνονται», έπρεπε να ληφθεί ένα συγκεκριμένο μέτρο για αυτή την ηλικιακή ομάδα. «Οι ειδικοί, εξάλλου, εκτιμούν ότι η σημασία του εμβολίου ενός 70άρη ισοδυναμεί με 34 εμβολιασμούς νεότερων από πλευράς δημόσιας υγείας», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Τρίτον, γιατί το εν λόγω μέτρο συνιστά «μια πράξη δικαιοσύνης απέναντι στους πολύ περισσότερους εμβολιασμένους». Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, «δεν γίνεται σήμερα κάποιοι να στερούνται τις υπηρεσίες του συστήματος υγείας που τις έχουν ανάγκη επειδή κάποιοι άλλοι αρνούνται πεισματικά να πράξουν το αυτονόητο».
Παράλληλα, κυβερνητικές πηγές υπογράμμιζαν τις πολιτικές που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί και οι οποίες τεκμηριώνουν σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ότι η κυβέρνηση εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα προστασίας, πειθούς ή έμμεσου εξαναγκασμού. Οι πολιτικές αυτές είναι οι εξής:
1) πρόγραμμα κατ’ οίκον εμβολιασμού κατάκοιτων ηλικιωμένων σε εφαρμογή από το καλοκαίρι (19.000 έχουν εμβολιαστεί)
2) πρόγραμμα κινητών κλιμακίων εμβολιασμού σε όλες τις δυσπρόσιτες ορεινές και νησιωτικές περιοχές
3) στενή συνεργασία με ΚΕΔΕ, Δήμους για στοχευμένες παρεμβάσεις όπου είναι αναγκαίο
4) απαγόρευση πρόσβασης σε κλειστούς χώρους εστίασης για τους ανεμβολίαστους πολίτες από το καλοκαίρι και σε όλους τους κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας και αθλητισμού από τις αρχές Νοεμβρίου
5) συστηματική και διαρκής καμπάνια ενημέρωσης από τον Ιανουάριο για τους κινδύνους των μεγαλύτερων ηλικιών συν χρονική προτεραιότητα στον εμβολιασμό από τους μεγαλύτερους προς τους μικρότερους.
6) η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε. που εφάρμοσε την εφαρμογή ελεγχόμενης πρόσβασης (COVID free app) σε κλειστούς χώρους από τον Ιούλιο 2021 και η πρώτη ευρωπαϊκή που άνοιξε τη δυνατότητα αναμνηστικής δόσης σε όλους τους ενηλίκους 18+ από τον Οκτώβριο του 2021.
7) η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα μαζί με τη Γαλλία που ανακοίνωσε ότι η αναμνηστική δόση είναι προϋπόθεση ολοκληρωμένου εμβολιασμού για τους 60+ μετά την πάροδο 7μηνου
8) ένταξη ιδιωτών γιατρών από τον Ιούλιο για να μπορούν να πραγματοποιούν στο ιατρείο ή στο σπίτι εμβολιασμούς
9) πρόγραμμα εμβολιασμού σε ειδικούς πληθυσμούς (μετανάστες Ρομά, κοκ)
10) η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που εφάρμοσε τη δωρεάν καθολική διάθεση self test στον πληθυσμό από την άνοιξη του 2021 διασφαλίζοντας την ασφαλή λειτουργία των σχολείων και στη νέα σχολική περίοδο.
«Έως σήμερα, η σημαντική αύξηση νέων ραντεβού εμβολιασμού που είδαμε να συμβαίνει σε όλες τις ηλικιακές ομάδες τον τελευταίο μήνα, της τάξης του 5-15%, δεν αντανακλάται στον επιθυμητό βαθμό στην πιο ευάλωτη εξ αυτών, δηλαδή στους πολίτες άνω των 60 ετών (αύξηση 3%)», ανέφερε ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος. «Ενώ γνωρίζουμε καλά, πλέον, ότι 9 στους 10 θανάτους από COVID αφορούν ανθρώπους άνω των 60 ετών και 8 στους 10 διασωληνωμένους είναι ανεμβολίαστοι, το 17% αυτής της ηλικιακής ομάδας παραμένει ανεμβολίαστο προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες».
