Υπόθεση Novartis: Η εκκωφαντική κατάρρευση μιας σκευωρίας - Από τις κραυγές για σκάνδαλο, στην αποδόμηση κατηγοριών
Στο αρχείο οι δικογραφίες για Άδωνι Γεωργιάδη και Δημήτρη Αβραμόπουλο
Το µεγαλύτερο σκάνδαλο της Μεταπολίτευσης, όπως το αποκαλούσαν τα στελέχη της τότε κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, εκτυλίσσεται, σταδιακά, µε την πρόοδο των ετών, στη µεγαλύτερη σκευωρία της Μεταπολίτευσης. Η τελευταία σοβαρή εξέλιξη ήρθε µε την αρχειοθέτηση των δικογραφιών που είχαν σχηµατιστεί για τον νυν υπουργό Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, και τον πρώην Ευρωπαίο επίτροπο ∆ηµήτρη Αβραµόπουλο.
Η οικονοµική εισαγγελία, µε διατάξεις του εισαγγελέα Εφετών Παναγιώτη Καψιµάλη, αποφάσισε να θέσει στο αρχείο τις έρευνες για τα δύο πολιτικά πρόσωπα, µε την αναφορά πως δεν προέκυψαν ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων εκ µέρους τους.
Η Οικονοµική Εισαγγελία κατέληξε στο συµπέρασµα πως οι καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων Μάξιµου Σαράφη και Αικατερίνης Κελέση για τα δύο πολιτικά πρόσωπα ήταν αόριστες. Συγκεκριµένα, για τον Αδωνι Γεωργιάδη τονίζεται ότι από τις ενέργειές του δεν αποδεικνύεται ευνοϊκή µεταχείριση της εταιρείας Novartis ή βλάβη των συµφερόντων των ανταγωνιστριών εταιρειών.
Η τότε εισαγγελέας ∆ιαφθοράς, Ελένη Ράικου, αρχίζει να δέχεται πιέσεις, όπως έχει επισήµως καταθέσει τόσο στην αρµόδια επιτροπή της Βουλής όσο και στην τακτική ∆ικαιοσύνη, για να στείλει τη δικογραφία που σχηµατίζεται για την υπόθεση στη Βουλή. Οι πιέσεις προέρχονται, σύµφωνα πάντα µε όσα έχει καταθέσει η κυρία Ράικου, από τον τότε αναπληρωτή υπουργό ∆ικαιοσύνης, ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλο. Ταυτόχρονα, η διάχυτη περιρρέουσα ατµόσφαιρα της εποχής βοούσε για την εµπλοκή πολιτικών και ο Τύπος, ειδικά εφηµερίδες που διατηρούσαν ειδικές σχέσεις εµπιστοσύνης µε τον κ. Παπαγγγελόπουλο, ζητούσε το αίµα των «διεφθαρµένων» µελών των προηγούµενων κυβερνήσεων να χυθεί στην αρένα.
Αρχικά, οι προστατευόµενοι µάρτυρες είναι τρεις: η Αικατερίνη Κελέση, ο Μάξιµος Σαράφης και ο Ιωάννης Αναστασίου. Στη συνέχεια, και συγκεκριµένα τον Ιανουάριο του 2019, ήρθη η προστασία από τον τρίτο µάρτυρα και αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του. Επρόκειτο για τον καθηγητή Νίκο Μανιαδάκη, που µετατράπηκε σε κατηγορούµενο στην υπόθεση. Πριν από λίγους µήνες, ο Ν. Μανιαδάκης απαλλάχθηκε από την κατηγορία που αντιµετώπιζε, ωστόσο ασκήθηκε έφεση και το ζήτηµα εκκρεµεί στο Συµβούλιο Εφετών.
Στο µεταξύ, η κυρία Ράικου, αφού έχει παραιτηθεί λόγω των πιέσεων που δέχθηκε τον Μάρτιο του 2017, αρκετό διάστηµα µετά και ενώ δηµοσιεύονται πληροφορίες για εµπλοκή του συζύγου της στην υπόθεση της Novartis, έρχεται και η καταγγελία του πρώην εποπτεύοντος την Εισαγγελία ∆ιαφθοράς, αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ιωάννη Αγγελή. Η συνέχεια της ιστορίας είναι γνωστή. Πέρα από τις καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων, στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες τους δεν προκύπτουν.
Η µία µετά την άλλη οι δικογραφίες αρχίζουν να αρχειοθετούνται, ενώ παράλληλα ξεκινούν οι έρευνες για την εµπλοκή του πρώην αναπληρωτή υπουργού ∆ικαιοσύνης ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλου στο «στήσιµο» της υπόθεσης. Η σύσταση της Ειδικής Επιτροπής Κοινοβουλευτικού Ελέγχου στη Βουλή σταδιακά φέρνει στην επιφάνεια και άλλες υποθέσεις για τον άλλοτε αναπληρωτή υπουργό ∆ικαιοσύνης, αρµόδιο για θέµατα Καταπολέµησης της ∆ιαφθοράς. Το αποτέλεσµα είναι η διεύρυνση του κατηγορητηρίου. Κοµβική κρίνεται η κατάθεση του επιχειρηµατία Σάµπυ Μιωνή. Μέσω αυτής έρχεται στο προσκήνιο η σύνδεση του ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλου µε εκδότες και δηµοσιογράφους, ο ρόλος των οποίων αρχίζει να διερευνάται.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 29 Ιανουαρίου 2022.
Η οικονοµική εισαγγελία, µε διατάξεις του εισαγγελέα Εφετών Παναγιώτη Καψιµάλη, αποφάσισε να θέσει στο αρχείο τις έρευνες για τα δύο πολιτικά πρόσωπα, µε την αναφορά πως δεν προέκυψαν ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων εκ µέρους τους.
Η Οικονοµική Εισαγγελία κατέληξε στο συµπέρασµα πως οι καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων Μάξιµου Σαράφη και Αικατερίνης Κελέση για τα δύο πολιτικά πρόσωπα ήταν αόριστες. Συγκεκριµένα, για τον Αδωνι Γεωργιάδη τονίζεται ότι από τις ενέργειές του δεν αποδεικνύεται ευνοϊκή µεταχείριση της εταιρείας Novartis ή βλάβη των συµφερόντων των ανταγωνιστριών εταιρειών.
«Δεν αποδεικνύεται»
Παράλληλα, επισηµαίνεται ότι η συµπεριφορά του κ. Γεωργιάδη δεν αποδεικνύει άτοµο που έχει δωροδοκηθεί και που επιχειρεί να ικανοποιήσει τα συµφέροντα της εταιρείας. Όσον αφορά τον ∆ηµήτρη Αβραµόπουλο, τονίζεται ότι δεν προέκυψαν πιστώσεις που να προέρχονται από φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που να σχετίζονται µε την εταιρεία Novartis. Με την εξέλιξη αυτή, αισίως, σχεδόν πέντε χρόνια µετά την έναρξη των ερευνών για την υπόθεση, από τα δέκα πολιτικά πρόσωπα τα ονόµατα των οποίων ενεπλάκησαν στο σκάνδαλο (Αντώνης Σαµαράς, Ευάγγελος Βενιζέλος, Παναγιώτης Πικραµµένος, Μάριος Σαλµάς, Ανδρέας Λυκουρέντζος, Γιώργος Κουτρουµάνης, Γιάννης Στουρνάρας, Αδωνις Γεωργιάδης, ∆ηµήτρης Αβραµόπουλος και Ανδρέας Λοβέρδος) για τους εννέα έχουν -πλέον- αρχειοθετηθεί οι δικογραφίες, ενώ εκκρεµεί η κρίση του ∆ικαστικού Συµβουλίου για τον Ανδρέα Λοβέρδο, µε την ανακρίτρια να έχει ταχθεί υπέρ της παραγραφής των αδικηµάτων που του αποδίδονται και τον εισαγγελέα να διαφωνεί.Σε κρίσιμο στάδιο
Αντίθετα, παραµένει ανοικτή, και µάλιστα βρίσκεται σε πολύ κρίσιµο στάδιο, η έρευνα που διενεργείται στον Αρειο Πάγο για την επονοµαζόµενη σκευωρία της Novartis µετά την αποστολή της σχετικής δικογραφίας από τη Βουλή στην τακτική ∆ικαιοσύνη. Κεντρικό ερευνώµενο πρόσωπο σε αυτήν την υπόθεση είναι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός ∆ικαιοσύνης ∆ηµήτρης Παπαγγελόπουλος. Ηδη η ανακρίτρια του Ειδικού ∆ικαστηρίου, Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου, έχει αποστείλει κλήσεις σε απολογία στα µη πολιτικά πρόσωπα. Ο δηµοσιογράφος και εκδότης Κώστας Βαξεβάνης έχει λάβει προθεσµία για να απολογηθεί στις 18 Φεβρουαρίου, ενώ ο εκδότης Ιωάννης Φιλιππάκης για τις 16 Φεβρουαρίου.Το ιστορικό
Η υπόθεση της Novartis αρχίζει να απασχολεί την επικαιρότητα στα τέλη του 2016, µε τα δηµοσιεύµατα να αναφέρονται στην ύπαρξη του σκανδάλου, καθώς και προσώπων-µαρτύρων που έχουν καταθέσει στοιχεία για δωροδοκία και ξέπλυµα στις ΗΠΑ. Πολύ γρήγορα, τα πρωτοσέλιδα για την εµπλοκή πολιτικών προσώπων στην υπόθεση πολλαπλασιάζονται. Ο τότε υπουργός ∆ικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, στέλνει στα µέσα ∆εκεµβρίου του 2016 τα δηµοσιεύµατα στην πρώην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένη ∆ηµητρίου και ξεκινά έρευνα για τις καταγγελίες από την τότε επικεφαλής της Εισαγγελίας ∆ιαφθοράς, Ελένη Ράικου. Το κρίσιµο, ωστόσο, είναι πως, στο αρχικό στάδιο των ερευνών, πολιτικά πρόσωπα τα οποία να εµπλέκονται στο σκάνδαλο δεν προκύπτουν.Η τότε εισαγγελέας ∆ιαφθοράς, Ελένη Ράικου, αρχίζει να δέχεται πιέσεις, όπως έχει επισήµως καταθέσει τόσο στην αρµόδια επιτροπή της Βουλής όσο και στην τακτική ∆ικαιοσύνη, για να στείλει τη δικογραφία που σχηµατίζεται για την υπόθεση στη Βουλή. Οι πιέσεις προέρχονται, σύµφωνα πάντα µε όσα έχει καταθέσει η κυρία Ράικου, από τον τότε αναπληρωτή υπουργό ∆ικαιοσύνης, ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλο. Ταυτόχρονα, η διάχυτη περιρρέουσα ατµόσφαιρα της εποχής βοούσε για την εµπλοκή πολιτικών και ο Τύπος, ειδικά εφηµερίδες που διατηρούσαν ειδικές σχέσεις εµπιστοσύνης µε τον κ. Παπαγγγελόπουλο, ζητούσε το αίµα των «διεφθαρµένων» µελών των προηγούµενων κυβερνήσεων να χυθεί στην αρένα.
Δημοσιεύματα
Εκείνη την περίοδο υπήρξαν διαδοχικά σχετικά δηµοσιεύµατα («Kontra News», «∆ηµοκρατία», «Documento», «Αυγή»), στις περισσότερες περιπτώσεις πρωτοσέλιδα, σχετικά µε την εµπλοκή πολιτικών, µε αναφορά σε στοιχεία που δεν βρίσκονταν στη διάθεση ή την αντίληψη των αρµόδιων εισαγγελέων, όπως η ύπαρξη συγκεκριµένου βίντεο µε πολιτικό πρόσωπο. Επίσηµα, µαρτυρίες για την εµπλοκή πολιτικών προσώπων στο σκάνδαλο έρχονται περίπου δέκα µήνες µετά, τον Οκτώβριο του 2017, µέσω των καταθέσεων των προστατευόµενων µαρτύρων στην υπόθεση.Αρχικά, οι προστατευόµενοι µάρτυρες είναι τρεις: η Αικατερίνη Κελέση, ο Μάξιµος Σαράφης και ο Ιωάννης Αναστασίου. Στη συνέχεια, και συγκεκριµένα τον Ιανουάριο του 2019, ήρθη η προστασία από τον τρίτο µάρτυρα και αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του. Επρόκειτο για τον καθηγητή Νίκο Μανιαδάκη, που µετατράπηκε σε κατηγορούµενο στην υπόθεση. Πριν από λίγους µήνες, ο Ν. Μανιαδάκης απαλλάχθηκε από την κατηγορία που αντιµετώπιζε, ωστόσο ασκήθηκε έφεση και το ζήτηµα εκκρεµεί στο Συµβούλιο Εφετών.
Κομβική κρίνεται η κατάθεση του Σάμπυ Μιωνή, καθώς μέσω αυτής έρχεται στο προσκήνιο η σύνδεση του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου με εκδότες και δημοσιογράφους
Στο µεταξύ, η κυρία Ράικου, αφού έχει παραιτηθεί λόγω των πιέσεων που δέχθηκε τον Μάρτιο του 2017, αρκετό διάστηµα µετά και ενώ δηµοσιεύονται πληροφορίες για εµπλοκή του συζύγου της στην υπόθεση της Novartis, έρχεται και η καταγγελία του πρώην εποπτεύοντος την Εισαγγελία ∆ιαφθοράς, αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ιωάννη Αγγελή. Η συνέχεια της ιστορίας είναι γνωστή. Πέρα από τις καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων, στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες τους δεν προκύπτουν.
Η µία µετά την άλλη οι δικογραφίες αρχίζουν να αρχειοθετούνται, ενώ παράλληλα ξεκινούν οι έρευνες για την εµπλοκή του πρώην αναπληρωτή υπουργού ∆ικαιοσύνης ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλου στο «στήσιµο» της υπόθεσης. Η σύσταση της Ειδικής Επιτροπής Κοινοβουλευτικού Ελέγχου στη Βουλή σταδιακά φέρνει στην επιφάνεια και άλλες υποθέσεις για τον άλλοτε αναπληρωτή υπουργό ∆ικαιοσύνης, αρµόδιο για θέµατα Καταπολέµησης της ∆ιαφθοράς. Το αποτέλεσµα είναι η διεύρυνση του κατηγορητηρίου. Κοµβική κρίνεται η κατάθεση του επιχειρηµατία Σάµπυ Μιωνή. Μέσω αυτής έρχεται στο προσκήνιο η σύνδεση του ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλου µε εκδότες και δηµοσιογράφους, ο ρόλος των οποίων αρχίζει να διερευνάται.
Το πόρισμα
Παράλληλα, στις έρευνες προστέθηκαν οι καταγγελίες ακόµα δύο πρώην και νυν εισαγγελέων, της Γεωργίας Τσατάνη και του Παναγιώτη Αθανασίου. Σύµφωνα µε το πόρισµα της Προανακριτικής Επιτροπής, βάσει του οποίου ασκήθηκε δίωξη σε βάρος του ∆. Παπαγγελόπουλου, «από όλο το αποδεικτικό υλικό προκύπτει µε σαφήνεια ότι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός ∆ικαιοσύνης παρενέβαινε σε ανοικτές ποινικές υποθέσεις και τις διαµόρφωνε κατά τρόπο που µπορούσε να δηµιουργήσει οικονοµικό όφελος για αυτόν και τους συνεργούς του, αλλά και πολιτικό όφελος για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ». Πλέον, αναµένεται η ολοκλήρωση των απολογιών, µε τελευταίο να περνάει το κατώφλι της ανακρίτριας τον ∆ηµήτρη Παπαγγελόπουλο. Στη συνέχεια, αφού ολοκληρωθεί η ανακριτική διαδικασία, το Ανώτατο ∆ικαστικό Συµβούλιο του Ειδικού ∆ικαστηρίου θα αποφασίσει εάν ο πρώην αναπληρωτής υπουργός και οι συµµέτοχοι στις πράξεις που του αποδίδονται θα παραπεµφθούν σε δίκη ενώπιον του Ειδικού ∆ικαστηρίου ή όχι.*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 29 Ιανουαρίου 2022.
