Του Δημ. Σταθακόπουλου δρα Παντείου Πανεπιστημίου Οθωμανολόγου/Τουρκολόγου, συνεργάτη του Εργαστηρίου Τουρκικών & Ευρασιατικών Μελετών Παν.Πειραιά (ΕΤΕΜ), δικηγόρου παρ' Αρείω Πάγω

Η Τουρκία, κατεξοχήν και διαχρονικά χώρα «Επιτήδειος Ουδέτερος» ( βλ.Frank Weber, εκδ. ΓΕΣ 1985 ) και του δόγματος «σύμμαχός μου είναι ο χρόνος και η υπομονή» (βλ. σχετ. Λέων Τολστόι война и мир/ Πόλεμος & Ειρήνη) δεν αντιδρά όπως αναμένουν οι αναλυτές της δύσης. Τουναντίον , ως sui generis/ιδιόμορφη, έχει αντιδράσεις – που φαίνονται «απρόβλεπτες και εκτός λογικής» για τους πολλούς – πλην όμως πλήρως αναμενόμενες για τους γνώστες.

Η οικονομίας της, οικιακή, ιδιωτική και δημόσια ( στους G20), πάντα είχε πρόβλημα. Ο λαός παρότι βελτίωσε και αστικοποίησε το βιοτικό του επίπεδο στην Κων/πολη, Άγκυρα και Σμύρνη, παραμένει φτωχικός και σκληραγωγημένος στις στερήσεις πιστεύοντας στον εκάστοτε babacim (πατερούλη) ηγέτη. Ζούσαν και ζούν από το μαύρο παρεμπόριο, με την ανοχή του κράτους, γι'αυτό και δεν υπάρχουν μεγάλες μαζικές αντιδράσεις, πλην εξαιρέσεων.

Η δημόσια οικονομία του κράτους, στηρίζεται από ξένους επενδυτές (Ισλαμική Αναπτυξιακή Τράπεζα, Κατάρ. Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Πακιστάν, Κεντροασιατικά κράτη, χώρες της Ε.Ε, ΗΠΑ . εσχάτως από τα ΗΑΕ κ.ά ) , μη διατεθειμένους να την αφανίσουν , στην παρούσα.

Με αφορμή την οικονομία, την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και τη λαϊκή δυσφορία, είδαμε την αντιπολίτευση να συντονίζεται κατά του Τούρκου Προέδρου.

Μέτωπο κατά του Εντογάν

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), η Μεράλ Ακσενέρ του επονομαζόμενου Καλού Κόμματος (İYİ, σήμα της φυλής Kayi απ' όπου «γεννήθηκαν» οι οθωμανοί ), ο Τεμέλ Καραμολάογλου του Κόμματος Ευδαιμονίας (SAADET), ο Γκιουλτεκίν Ουισάλ του Δημοκρατικού Κόμματος (DP), ο Αλί Μπαμπατζάν του Κόμματος Δημοκρατίας και Προόδου (DEVA) και ο Αχμέτ Νταβούτογλου του Κόμματος του Μέλλοντος (GELECEK), είχαν την πρώτη τους συνάντηση με σκοπό την σύνταξη μετώπου και υποστήριξη κοινού υποψήφιου Προέδρου, χωρίς όμως την (προς το παρόν) εκπροσώπηση των Κούρδων, που θα παίξουν πάλι ρυθμιστικό ρόλο, στην κατάλληλη στιγμή, όπως στο παρελθόν υπέρ του Προέδρου Ερντογάν και σχετικά πρόσφατα στις Δημοτικές εκλογές, υπέρ του Εκρέμ Ιμάμογλου.

Τα ελάχιστα αντιπολιτευόμενα Τουρκικά ΜΜΕ προωθούν αξιολογήσεις αμφισβήτησης του Προέδρου Ερντογάν, ως βεβαιότητες κατάρρευσής του.

Είναι όμως έτσι;

Ως γνωστόν, ο Τούρκος Πρόεδρος με το ΑΚP, στηρίζεται από το κόμμα Εθνικιστικής Δράσης ΜΗΡ του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Παρά τις τυχόν αρρυθμίες, επιθυμούν να συμπορευτούν μέχρι το 2023 (100 χρόνια Τουρκικής Δημοκρατίας από την 29.10.1923 ) χρονιά εκλογών. Στηρίζεται και ελέγχει πλήρως το derin devlet/βαθύ κράτος.

Ο πιθανότερος διάδοχος

Διάδοχός του δεν διαφαίνεται ακόμα με σαφήνεια. Ίσως ο γαμπρός του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ή ο Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο Ακάρ, ή άλλος με δυναμική που θα σέβεται το έργο/προσωπικότητα του Προέδρου αν και όταν τον διαδεχτεί; Ο χρόνος θα δείξει.

Σύμφωνα με το Κέντρο Εφαρμοσμένων Σπουδών για την Τουρκία ( CATS/ The Centre for Applied Turkey Studies ) που χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Stiftung Mercator και το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Εξωτερικών, ήδη από το Μάιο του 2020, ο Αλί Μπαμπατζάν θεωρείται ο επικρατέστερος κοινής αποδοχής αντίπαλός του, της συνασπισμένης αντιπολίτευσης.

Οι Κεμαλιστές από μόνοι τους δεν μπορούν να εκλέξουν Πρόεδρο, οπότε ο άνθρωπος που συγκεντρώνει απογοητευμένους Ερντογανικούς και την ανοχή της αντιπολίτευσης είναι ο Μπαμπατζάν. Πρόσωπο που προωθεί η Γερμανία και γενικά χαίρει εκτίμησης στη δύση, θεωρώντας πως θα φέρει την Τουρκία πιο κοντά σε αυτή, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ποιος θα συνέφερε την Ελλάδα να ηγείται στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου;

Υπενθυμίζω πως η χώρα μας έχει δεινοπαθήσει από το 1922, 1955, 1964, 1974 , 1996, με τις δράσεις των Ρεπουμπλικάνων / Δημοκρατικών Κεμαλιστών.

Μεταξύ δύο «κακών», στην παρούσα προτιμώ απέναντι τον Πρόεδρο Ερντογάν, που ασχέτως τι λένε οι "απροβλεπτο-λάγνοι" , πιστεύω πως είναι πλήρως προβλέψιμος και αντιμετωπίσιμος, αν μελετάς τον αξιακό του κώδικα και αντιδράς σωστά και όχι με υπεροψία/ απαξία, διότι τότε θα χάσεις. Αν εκλεγεί Πρόεδρος από την ενωμένη αντιπολίτευση, η Τουρκία αφενός θα ανακάμψει εσωτερικά, κοινωνικά, αφετέρου θα γίνει πάλι primus ante pares / πρώτη μεταξύ ίσων, στη δυτική συμμαχία, εις βάρος των συμφερόντων της Ελλάδας.

Γνωρίζουμε και προβλέπουμε πλέον τον Πρόεδρο Ερντογάν, ελπίζοντας να τον διαχειριστούμε καλύτερα, από την άγνωστη πολιτική των αντιπάλων του, που έχουν μόνο δυναμικές προτάσεις άμεσης ρήξης με τη χώρα μας.

Οι εκτιμήσεις της Τουρκικής αντιπολίτευσης που κάποιοι θεωρούν βεβαιότητες, δεν είναι ακόμα τόσο κατασταλαγμένες, ενώ σίγουρα θα τα βρούμε μπροστά μας. Καλό θα ήταν να μην κατευνάζεται η Ελληνική κοινή γνώμη με φαντασιακά σενάρια επίλυσης διαφορών, γιατί απλά δεν συγκλίνουν κάπου για να λυθούν.

Έλληνες Πολιτικοί και Πολίτες, πρέπει να έχουμε κοινά εκφραζόμενη εξωτερική πολιτική με αυτοπεποίθηση και δόγμα «μη μου άπτου» (μην αγγίζεις) γιατί αλλιώς θα υπάρχουν συνέπειες, κάτι που καλώς ή κακώς πράττει διαχρονικά το Ισραήλ όσον αφορά την άμυνα και εξωτερική του πολιτική.

Η πλήρης ηρεμία με την γείτονα Τουρκία, μάλλον είναι μακρινό όνειρο, όποιον και αν έχει ηγέτη.