Με µια σαφή και ξεκάθαρη στήριξη της Ουκρανίας, µε δέσµευση για διαρκή πολιτική, οικονοµική, υλική και ανθρωπιστική υποστήριξη, µε πολιτικές για βοήθεια στους πρόσφυγες, αλλά µε φρένο στις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για γρήγορη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση ολοκληρώθηκε στις Βερσαλλίες η άτυπη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.

Οι «27» άφησαν ανοιχτό το ενδεχόµενο επιβολής νέων κυρώσεων στη Ρωσία, την οποία καλούν «να σταµατήσει τις στρατιωτικές ενέργειες και να αποσύρει αµέσως και χωρίς όρους όλες τις δυνάµεις και τον στρατιωτικό εξοπλισµό από ολόκληρο το έδαφος της Ουκρανίας, καθώς και να σεβαστεί πλήρως την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισµένων συνόρων της».

Η Αθήνα κρατάει ως σηµαντικό το γεγονός ότι στη δέσµη προτάσεων που προτείνει να µελετήσει και να καταθέσει η Κοµισιόν για την ενέργεια συµπεριλαµβάνεται η πρόταση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για την επιβολή προσωρινού πλαφόν στις τιµές φυσικού αερίου, όπως και στη µετακύλισή τους στις τιµές ηλεκτρισµού. Πρόκειται για το σχέδιο «έξι σηµείων» το οποίο περιλαµβάνεται στην επιστολή που έστειλε προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ώστε να µπει φρένο στην αύξηση των τιµών του φυσικού αερίου και να αποσυνδεθεί έτσι η γεωπολιτική από την ενεργειακή κρίση.

«Δραστική παρέμβαση»

Όπως είπε ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Bloomberg, «τίθεται το ερώτηµα εάν πρέπει να κάνουµε µια πιο δραστική παρέµβαση, ουσιαστικά για την επανεκκίνηση της αγοράς, την εξισορρόπησή της, ώστε να φροντίσουµε να αποφύγουµε υπερβολικές διακυµάνσεις, που ουσιαστικά δεν έχουν καµία σχέση µε τους θεµελιώδεις κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτή είναι η ουσία της πρότασής µου προς την Επιτροπή».

Από Σκέρτσο και Σκρέκα

Σύµφωνα µε πληροφορίες, το σχέδιο συντάχθηκε από τον υπουργό Επικρατείας, Ακη Σκέρτσο, και τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα, µε τη συνδροµή του καθηγητή Ενεργειακής Οικονοµίας και Επιχειρησιακής Ερευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Παντελή Κάπρου, και αφού στις τακτικές συσκέψεις που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίµου συζητήθηκε η ανάγκη για µια πανευρωπαϊκή παρέµβαση σε ένα πρόβληµα που έχει πανευρωπαϊκή διάσταση.

Πλέον, οι προσδοκίες για να θεσµοθετηθεί αυτή η λύση εναπόκεινται στην επόµενη, τακτική Σύνοδο Κορυφής, η οποία θα συνέλθει µόλις σε δύο εβδοµάδες, στις 24-25 Μαρτίου, στις Βρυξέλλες. Σηµαντική είναι, ωστόσο, και η συµπερίληψη της ελληνικής πρότασης στη δέσµη προτάσεων της Κοµισιόν, όπως και η συνολική πρόταση της Επιτροπής για το σχέδιο «RePowerEU» και την απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιµα της Ρωσίας µέσα σε µόλις µία πενταετία, και συγκεκριµένα µέχρι το 2027.

Με τον Σολτς

Στη Γαλλία, ο πρωθυπουργός -ο οποίος είχε και κατ’ ιδίαν συνάντηση µε τον καγκελάριο της Γερµανίας, Ολαφ Σολτς- έθεσε εκ νέου το ζήτηµα της στρατηγικής αυτονοµίας της Ευρώπης, ένα σχέδιο που βρίσκει πλέον γόνιµο έδαφος. «Η Ελλάδα είναι χώρα η οποία έχει βρεθεί στην πρώτη γραµµή αυτής της συζήτησης», σηµείωσε και συνέχισε: «Πιστεύουµε στην ανάγκη η Ευρώπη να ευθυγραµµίσει τη γεωπολιτική της ισχύ µε τις οικονοµικές της δυνατότητες. Και θα έλεγα ότι οι εξελίξεις στην Ουκρανία -τις τελευταίες 14 ηµέρες- αποτέλεσαν ουσιαστικά τη βίαιη “ενηλικίωση” της ηπείρου µας. Και υπάρχει αυτή τη στιγµή η δυνατότητα και διαµορφώνεται, νοµίζω, η συναίνεση για να µπορέσουµε να κινηθούµε πολύ πιο γρήγορα, πολύ πιο ουσιαστικά, πολύ πιο αποτελεσµατικά σε αυτό το πεδίο», ανέφερε χαρακτηριστικά προσερχόµενος στις Βερσαλλίες, όπου επανέλαβε το αίτηµα να εξαιρεθεί ένα µέρος ή ενδεχοµένως και όλες οι αµυντικές δαπάνες από τους υπολογισµούς του ελλείµµατος, ώστε χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες ιστορικά ξοδεύουν περισσότερα σε αµυντικές δαπάνες από άλλες ευρωπαϊκές, να µην τιµωρούνται, όπως χαρακτηριστικά τόνισε, για αυτή τους τη στρατηγική επιλογή.

Τόσο αυτό το θέµα, όµως, όσο και το ευρωοµόλογο που θα χρηµατοδοτήσει δαπάνες ανάσχεσης της ενεργειακής ακρίβειας δεν έχουν τύχει ακόµη ευρείας αποδοχής στους κόλπους των «27», όπως φάνηκε στις Βερσαλλίες.

Υψηλότερες επιδοτήσεις

Οι πανευρωπαϊκές αποφάσεις για την αντιµετώπιση των υψηλών τιµών σε φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια µετατέθηκαν για την επόµενη Σύνοδο Κορυφής, στις 24 Μαρτίου, αλλά η κυβέρνηση θα ανακοινώσει νέο πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο.

Με τη χονδρεµπορική τιµή στην ηλεκτρική ενέργεια να κινείται µέσα στον Μάρτιο µε αύξηση περίπου 50% έναντι του Φεβρουαρίου, το πακέτο στήριξης για τον Απρίλιο θα προβλέπει αυξηµένες επιδοτήσεις για το ηλεκτρικό ρεύµα, αλλά και για το φυσικό αέριο. Για το πακέτο του Μαρτίου, πάντως, οι επιδοτήσεις θα κινηθούν σε επίπεδα του προηγούµενου µήνα, δηλαδή 39 ευρώ (κατά µέσο όρο) για τα νοικοκυριά και 65 ευρώ ανά µεγαβατώρα για τις επιχειρήσεις. Εκπρόσωποι των βιοµηχανιών ζητούν, και µε επιστολή που έστειλαν την Πέµπτη, να αυξηθούν οι επιδοτήσεις στην ενέργεια, καθώς αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα βιωσιµότητας.

Πιέσεις για τα καύσιμα

Σοβαρές πιέσεις ασκούνται στην κυβέρνηση για πακέτο µέτρων ώστε να αντιµετωπιστούν οι µεγάλες ανατιµήσεις στα καύσιµα κίνησης, µε τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκα, να παραπέµπει στα περιορισµένα δηµοσιονοµικά περιθώρια της χώρας, χωρίς να κλείνει την πόρτα στο ενδεχόµενο κάποιας κυβερνητικής πρωτοβουλίας. Σε αυτό το πλαίσιο στο τραπέζι βρίσκεται και το σενάριο µείωσης του ΦΠΑ στα καύσιµα.

Στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής ανατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει µέχρι την τακτική Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Μαρτίου σενάρια για την αντιµετώπιση της ακρίβειας στην ενέργεια, περιλαµβανοµένης και της επιβολής πλαφόν. Υπενθυµίζεται πως ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε ζητήσει την επιβολή πλαφόν στη χονδρική τιµή του φυσικού αερίου, ώστε να περιοριστούν τα φαινόµενα κερδοσκοπίας. Η Κοµισιόν ανέλαβε, επίσης, να συστήσει οµάδα εργασίας που θα παρακολουθεί το γέµισµα των ευρωπαϊκών αποθηκών φυσικού αερίου και να καταθέσει πρόταση για µια πολιτική αποθήκευσης.

Μέσα στον Μάιο αναµένεται να παρουσιάσει την πρότασή της για τον σχεδιασµό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, µε στόχο την απανθρακοποίηση και τον περιορισµό της εξάρτησης από τη Ρωσία.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 12 Μαρτίου 2022.