Οι διεργασίες που εξελίχθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής της Πέµπτης και Παρασκευής και οι εξελίξεις των επόµενων εβδοµάδων στα µέτωπα της Ουκρανίας επηρρεάζουνσε σηµαντικό βαθµό τη στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιµετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Τα νέα µέτρα, µια γεύση από τα οποία έδωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την Τετάρτη κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή µε την εξαγγελία περί έκτακτης φορολόγησης τυχόν υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, βασίζονται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος αφορά τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στην ακρίβεια, ο δεύτερος την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας της χώρας (µε λογικό κόστος) και ο τρίτος την προσπάθεια επανεκκίνησης των ερευνών για τυχόν κοιτάσµατα φυσικού αερίου, µε τις ανακοινώσεις να γίνονται εντός των ηµερών.

3e

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη έναν κατάλογο από έξι πιθανά µέτρα που έχουν ήδη λάβει ή µπορούν να λάβουν τα κράτη-µέλη, για να αντιµετωπίσουν την ενεργειακή ακρίβεια. Τα µισά από αυτά, και συγκεκριµένα οι συντονισµένες αγορές φυσικού αερίου από την Ε.Ε. (κατά το πρότυπο των εµβολίων για τον COVID-19) και οι παρεµβάσεις στη χονδρική αγορά ηλεκτρισµού και φυσικού αερίου, απαιτούν πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Ορισµένα από τα υπόλοιπα τρία µέτρα, όπως η έκτακτη φορολόγηση, οι επιδοτήσεις και η χρήση ενός κρατικού «οχήµατος», που θα αγοράζει φθηνότερη ενέργεια, εφαρµόζονται ήδη σε κάποια κράτη-µέλη.

Εργαλεία όπως η έκτακτη φορολόγηση ή το πλαφόν, ακόµα και αν δεν εφαρµοστούν σε ευρεία κλίµακα, έχουν... ψυχολογικό αντίκτυπο στην αγορά


Η µάχη της κυβέρνησης επικεντρώνεται στην αναζήτηση πρόσθετων πόρων, ώστε να ενισχυθεί ο «κουµπαράς» του Ταµείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), µέσω του οποίου επιδοτούνται νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Πλεονάσματα ειδικού λογαριασµού

Οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που αµείβονται µε εγγυηµένες τιµές µέσω πολυετών συµβάσεων και όχι µε βάση την τιµή εκκαθάρισης στη χονδρεµπορική αγορά, δηµιουργούν τα πλεονάσµατα του ειδικού λογαριασµού (ΕΛΑΠΕ), µε τα οποία επιδοτούνται οι λογαριασµοί από το ΤΕΜ. Συνεπώς, οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ εξαιρούνται από τα µέτρα έκτακτης φορολόγησης. Στο στόχαστρο βρίσκονται, λοιπόν, οι άλλοι παραγωγοί ενέργειας (από υδροηλεκτρικά, φυσικό αέριο και λιγνίτη), αν η άσκηση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) δείξει πως εµφανίζουν υπερκέρδη. Σε όσους «φωτογραφίζουν» τη ∆ΕΗ, η διοίκηση της τελευταίας απαντά πως τα αποτελέσµατα του 2021 θα δείξουν πως έχει ήδη µοιράσει µέσω παρεµβάσεων στα τιµολόγια, τα κέρδη της.

Εργαλεία όπως η έκτακτη φορολόγηση ή το πλαφόν, ακόµα και αν δεν εφαρµοστούν σε ευρεία κλίµακα, έχουν... ψυχολογικό αντίκτυπο στην αγορά, όπως είπε και ο κ. Μητσοτάκης στη Βουλή την Τετάρτη. Μετά την πρότασή του για πλαφόν στη διεθνή τιµή του φυσικού αερίου (TTF) στη χονδρική αγορά, υπήρξε υποχώρηση. Το ίδιο ισχύει και µε τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, που πλέον γνωρίζουν ότι τυχόν υπερκέρδη από τη διαφορά µεταξύ του πραγµατικού κόστους παραγωγής και της τιµής που διαµορφώνεται στη χονδρεµπορική αγορά θα φορολογούνται εκτάκτως. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις, µέσω των δικαιωµάτων ρύπων και των πλεονασµάτων που δηµιουργούν οι ΑΠΕ, αν οι τιµές στη χονδρεµπορική αγορά παραµείνουν σε επίπεδα 200-220 ευρώ ανά µεγαβατώρα, το ΤΕΜ µπορεί να συγκεντρώσει «προίκα» 2 δισ. ευρώ. Όµως, δεν φτάνουν, ειδικά όταν κάποια µέτρα της Κοµισιόν, όπως οι απαιτήσεις για πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθηκών φυσικού αερίου, απαιτούν σηµαντικές πρόσθετες δαπάνες.