Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο διπλωματικός πόλεμος μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, λόγω των αποφάσεων των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών για μαζικές απελάσεις, που έχουν φθάσει τις 206, Ρώσων αξιωματούχων από πρεσβείες και προξενικά γραφεία, σε ένδειξη οργής για τις δολοφονίες αμάχων στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα, μεταξύ των 12 διπλωματών που υπηρετούσαν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και απελαύνονται διαρρέει ότι είναι και ο σύμβουλος επικεφαλής του Πολιτικού Τμήματος της πρεσβείας και εκπρόσωπος Τύπου, Βασίλι Γκαβρίλοφ, διπλωμάτης με πολυετή παρουσία στη ρωσική πρεσβεία και «δεξί χέρι» του πρέσβη Αντρέι Μασλόφ. Επίσης, ο γενικός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, Βλαντιμίρ Μαϊστρένκο, για ενέργειες «που δεν συνάδουν με τη διπλωματική πρακτική».

diplomates-1

Στους κύκλους του ελληνικού υπ. Εξωτερικών και των υπηρεσιών ασφαλείας είναι γνωστό ότι ο Γκαβρίλοφ αποτελεί «απευθείας επιλογή του Κρεμλίνου», έχοντας αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια δίκτυα επικοινωνίας με επιτελείς του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, καθώς και με χειριστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο την προβολή των θέσεων και προσεγγίσεων της Μόσχας. Στον κύκλο του υπάγονται ο επικεφαλής του τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής, Ιγκόρ Μιτιάκοφ, και του τμήματος Πολιτιστικής Συνεργασίας, Φεντόρ Καλαγιάντοφ, οι διευθύνσεις των οποίων «επίσης επλήγησαν από τις πρόσφατες αποφάσεις».

Η απέλαση τόσο έμπειρων Ρώσων διπλωματών ως personae non gratae (ανεπιθύμητων προσώπων) αναφέρθηκε από τον κ. Μασλόφ ότι «αποτελεί καταστροφή των διμερών σχέσεων», αφού, εκτός των άλλων, ο Γκαβρίλοφ και επίσης 3-4 απελαθέντες στενοί του συνεργάτες συμμετείχαν και συντόνιζαν επί χρόνια όλες ανεξαιρέτως τις ελληνορωσικές εκδηλώσεις ανά την επικράτεια (θρησκευτικές, πνευματικές, πολιτιστικές, αλλά και πολιτικές), διαθέτοντας παράλληλα αυξημένο ρόλο «και στο χτίσιμο στρατηγικών επενδυτικών θέσεων στη Βόρεια Ελλάδα». Υπό αυτές τις συνθήκες, θεωρείται βέβαιο από τις ελληνικές υπηρεσίες ότι το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών θα «απαντήσει» απελαύνοντας Ελληνες διπλωμάτες, ιδίως από το Γενικό Προξενείο της Αγίας Πετρούπολης.

Η συνέντευξη

Στην παρούσα συγκυρία, η ελληνική πλευρά έκρινε πως ο Γκαβρίλοφ κρατούσε την μπαγκέτα της πολύπλευρης ρωσικής προπαγάνδας στην ευρύτερη Βαλκανική και ότι κάποιες φορές προσπάθησε να αποπροσανατολίσει, ακολουθώντας προφανώς τις κατευθύνσεις της κεντρικής του υπηρεσίας. Όπως για παράδειγμα στις 7 Φεβρουαρίου, περίπου τρεις εβδομάδες πριν από την έναρξη του πολέμου, όταν σε μια από τις λίγες συνεντεύξεις του (στο Πρώτο Πρόγραμμα του κρατικού ραδιοφώνου) απέδιδε «τον θόρυβο περί ρωσικής εισβολής σε υστερία και προπαγάνδα, αν όχι και σε προβοκάτσια των Δυτικών». Και μάλιστα επέμενε λέγοντας: «Έχουμε δει και fake news από αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων, το οποίο δημοσίευσε ότι η Ρωσία δήθεν εισέβαλε ήδη στην Ουκρανία. Μετά, μάλιστα, ζήτησαν συγγνώμη, λέγοντας πως έκαναν λάθος».  

Στο υπουργείο Εξωτερικών λέγεται ότι ο Γκαβρίλοφ αποτελεί «απευθείας επιλογή του Κρεμλίνου»

Υπενθυμίζεται ότι απέλαση Ρώσων διπλωματών είχε αποφασίσει και τον Ιούλιο του 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με απόφαση του τότε υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, που είχε κατηγορήσει με «σκληρή» δήλωσή του τους απελαθέντες για «αλίευση και διακίνηση πληροφοριών» και «χρηματισμό κρατικών λειτουργών». Έκτοτε, οι σχέσεις Ελλάδας - Ρωσίας ήταν ψυχρές, αλλά τελευταίως, πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, είχαν καταβληθεί προσπάθειες για κάποια εξομάλυνσή τους.

Πρόσφατα, πριν από την απέλαση των 12 διπλωματών της, η Μόσχα χαρακτήρισε «εχθρική» χώρα την Ελλάδα, εξαιτίας της στάσης της στο Ουκρανικό, και η επιδείνωση των διμερών σχέσεων ήταν πλέον δεδομένη.

Οι άλλες χώρες

Το απόγευμα της Τρίτης η Ισπανία ανακοίνωσε 25 απελάσεις. «Οι αφόρητες εικόνες που έχουμε δει από τη σφαγή αμάχων στην πόλη Μπούτσα μετά την αποχώρηση του ρωσικού στρατού μάς εξοργίζουν βαθιά», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες. Οι διπλωμάτες και το προσωπικό αποτελούν «απειλή για το συμφέρον της χώρας» και θα απελαθούν αμέσως, πρόσθεσε. Είχε προηγηθεί η Ιταλία, ανακοινώνοντας ότι απελαύνει 30 διπλωμάτες, για «λόγους εθνικής ασφάλειας», όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι ντι Μάιο. Η Γαλλία απέλασε επίσης, με τη σειρά της, 35 διπλωμάτες, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής δράσης. Λιθουανία, Σλοβενία, Εσθονία, Πορτογαλία, Σουηδία, Δανία προχώρησαν σε ανάλογες κινήσεις, ενώ δεκάδες Ρώσοι διπλωμάτες απελάθηκαν από την Ολλανδία, την Πολωνία, τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία, την Τσεχία, την Ιρλανδία, το Βέλγιο και τις ΗΠΑ τον περασμένο μήνα.