Υπουργείο Εξωτερικών - Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής: Τask force για τα γεωπολιτικά

Μια επιστημονική task force, με αναγνωρισμένους επιστήμονες και πανεπιστημιακούς καθηγητές, έχει αναλάβει καθήκοντα εδώ και σχεδόν δύο μήνες στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας, όπου στεγάζονται οι υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών. Πρόκειται για το διάδοχο σχήμα της αυτοτελούς διεύθυνσης του Επιστημονικού Συμβουλίου του υπουργείου, η οποία με το νέο οργανόγραμμα συγχωνεύθηκε με το Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού, αποτελώντας το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής (ΚΕΣΕΠ).

Το Επιστημονικό Συμβούλιο το οποίο διαδέχεται και ο επικεφαλής του, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πανεπιστημιακός Χρήστος Ροζάκης, είχαν απασχολήσει τη δημοσιότητα για θέσεις όπως οι αναφορές σε «μια σειρά μαξιμαλιστικών θέσεων» της Ελλάδας και ότι «το Καστελλόριζο είναι απομακρυσμένο από τη Ρόδο, αλλά είναι κοντά στις ακτές τις τουρκικές».

Το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής

Η θητεία του προηγούμενου Συμβουλίου δεν ανανεώθηκε και στη θέση του δημιουργήθηκε το ΚΕΣΕΠ, με επικεφαλής τον Κώστα Υφαντή, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο οποίος δεν έχει προκαλέσει με τις δημόσιες παρεμβάσεις του και θεωρείται αποδεκτός και αναγνωρισμένος επιστήμονας, και με ακόμα εννέα μέλη. Πρόκειται για τους Μάνο Καραγιάννη, Κωνσταντίνο Φίλη, Πέτρο Λιάκουρα, Χρήστο Χατζηεμμανουήλ, Παρασκευή Κεφαλά, Νίκο Τζιφάκη, Σπύρο Μπλαβούκο, Εμμανουέλα Δούση και Νίκο Παναγιώτου. Σύμφωνα με την απόφαση που δημοσιεύθηκε, η θητεία του Συμβουλίου είναι τριετής και οι υπηρεσίες τους παρέχονται αμισθί.

Απευθείας στον Νίκο Δένδια

Το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής υπάγεται απευθείας στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, και έχει μία ιδιαιτερότητα: Παρόλο που εντάσσεται στο οργανόγραμμα του υπουργείου Εξωτερικών, απαρτίζεται αποκλειστικά από πανεπιστημιακούς και δεν περιλαμβάνει υπηρεσιακούς παράγοντες της διπλωματικής υπηρεσίας του υπουργείου.

Αναλύσεις και προβλέψεις

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αποστολή των επιστημονικών συνεργατών εδράζεται σε δύο κύριους άξονες. Ο πρώτος είναι η μακροσκοπική μελέτη του γενικότερου περιβάλλοντος που επικρατεί στην περιοχή μας, στην Ευρώπη γενικότερα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο και πώς οι εξελίξεις μπορούν να επηρεάσουν την Ελλάδα σε βραχυ-, μεσο- και μακροπρόθεσμο επίπεδο, καθώς και το αντίστροφο. Επίσης, πώς μπορεί η Ελλάδα να αλληλεπιδράσει με τις εξελίξεις. Πρόκειται ουσιαστικά για την «τροφοδότηση» του υπουργού Εξωτερικών με αναλύσεις και προβλέψεις για τη χώρα μας και το διεθνές περιβάλλον, σε συνάρτηση με μείζονα γεγονότα, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον πόλεμο να αποτελούν αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, καθώς επηρεάζει καθοριστικά πολλούς τομείς.

Ο δεύτερος άξονας αφορά την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων ή σχεδίων από τα μέλη του Επιστημονικού Συμβουλίου προς τον κ. Δένδια. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η οδηγία προς τα μέλη του Συμβουλίου περιλαμβάνει την κατάθεση προτάσεων και σκέψεων που κινούνται ακόμα πιο μακριά από την πεπατημένη. Οι προτάσεις αυτές δεν προβλέπεται να είναι απαραίτητα συνολικές, αλλά μπορούν να είναι εξειδικευμένες σε τομείς που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική.

Ευρύ φάσμα

Για να καταστεί δυνατή η απρόσκοπτη λειτουργία και των δύο παραπάνω αξόνων, το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής έχει στελεχωθεί από πανεπιστημιακούς, οι οποίοι καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων. Τα αντικείμενα διδασκαλίας των μελών του Συμβουλίου εκτείνονται από τις Διεθνείς Σχέσεις και τη Διεθνή Ασφάλεια μέχρι τη Μέση Ανατολή, τα Βαλκάνια και την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν τομείς όπως το δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις και πιο σύγχρονοι τομείς, όπως η ενεργειακή διπλωματία, η διπλωματία των μέσων ενημέρωσης και η κλιματική διπλωματία. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το κριτήριο επιλογής των επιστημόνων για τη στελέχωση του ΚΕΣΕΠ ήταν αποκλειστικά η επιστημονική τους κατάρτιση.

Άτυπο όργανο

Το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, εκτός από τον ρόλο του στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας και στην αντιμετώπιση προκλήσεων ή κινδύνων που παρουσιάζονται, θα λειτουργεί και ως ένα άτυπο συμβουλευτικό όργανο του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, στο οποίο θα μπορεί να απευθύνεται για να λαμβάνει εκτιμήσεις και γνωμοδοτήσεις επί θεμάτων, στις οποίες μάλιστα θα έχει πρόσβαση αποκλειστικά ο ίδιος.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 4 Ιουνίου 2022.