Ένα εθνικό σχέδιο για την αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου και τη διευκόλυνση όσων θέλουν να το επιλέξουν ως µέσο µεταφοράς είναι στα σκαριά από την κυβέρνηση, που επιδιώκει να δώσει όλα τα απαιτούµενα κίνητρα και να δηµιουργήσει τις υποδοµές ώστε να γίνει η χώρα µας φιλική προς τον ποδηλάτη. Πρόκειται για την Εθνική Στρατηγική Ποδηλασίας, την οποία επεξεργάζεται από το υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών ο αρµόδιος υφυπουργός, Μιχάλης Παπαδόπουλος, σε συνεργασία µε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως προς την αρµοδιότητα της χωροταξίας. Ποιος είναι ο στόχος;

Όπως τον έχει περιγράψει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «να δώσουµε τη δυνατότητα σε συµπολίτες µας µέσα στις πόλεις µας, όχι µόνο µέσα στην Αθήνα, µέσα σε όλες τις πόλεις, να χρησιµοποιούν περισσότερο το µέσο το οποίο εξ ορισµού είναι το πιο φιλικό προς το περιβάλλον».



 Όποιος αγαπάει την ποδηλασία, είχε τονίσει ο πρωθυπουργός, «ξέρει ότι προσφέρει άλλες χαρές. Την άσκηση, και όχι µόνο, την ευεξία, την επαφή µε τη φύση. Και αρκεί να δει κανείς πόσοι ποδηλάτες υπάρχουν σε ευρωπαϊκές πόλεις, για να καταλάβει την απόσταση την οποία πρέπει να διανύσουµε στη χώρα µας».

Ο πυρήνας του σχεδίου

Η στρατηγική, η οποία -σύµφωνα µε πληροφορίες- βρίσκεται εδώ και καιρό σε επεξεργασία, αποσκοπεί στην προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου, ώστε να αποτελέσει ισότιµο µέσο για κάθε σκοπό µετακίνησης - είτε δηλαδή κάποιος θέλει να το χρησιµοποιήσει για να πάει στη δουλειά του είτε απλώς για βόλτα είτε για αναψυχή. Ένα µέσο για όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας και κοινωνικής θέσης, κάτι που, εφόσον γίνει πράξη, θα συνεισφέρει συνολικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη δηµόσια υγεία και στη βιωσιµότητα των πόλεων.

Οι πυλώνες

Οι βασικοί άξονες της στρατηγικής είναι η δηµιουργία των απαραίτητων υποδοµών, δηλαδή κατά κύριο λόγο των ποδηλατοδρόµων, η βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας, η σύνδεση της χρήσης του ποδηλάτου µε τα µέσα µεταφοράς και η αρµονική του ένταξη έτσι στο σύστηµα κυκλοφορίας. Το τελευταίο κοµµάτι πρέπει µάλιστα να γίνει ευρέως γνωστό, και για τον σκοπό αυτό το υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών ξεκινάει µια «έξυπνη» καµπάνια. Το µεσηµέρι του Σαββάτου, ο Μιχάλης Παπαδόπουλος βρέθηκεστην Πλατεία Συντάγµατος, στον σταθµό του µετρό, σε σχετική εκδήλωση, όπου µεταξύ άλλων έδειξε τα σημεία όπου θα υπάρχουν QR code, τα οποία θα µπορεί να σκανάρει εύκολα και γρήγορα οποιοσδήποτε µε το κινητό του τηλέφωνο κι έτσι να βλέπει αµέσως αν στο µέσο µαζικής µεταφοράς που επιλέγει µπορεί να πάρει µαζί του το ποδήλατο.



Για παράδειγµα, στο µετρό, τον ηλεκτρικό σιδηρόδροµο και το τραµ επιτρέπεται η µεταφορά και συµβατικών ποδηλάτων, έως δύο ανά συρµό. Στα λεωφορεία επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο η µεταφορά αναδιπλούµενων (σπαστών) ποδηλάτων µεγέθους έως 20’’, ενώ στα ΚΤΕΛ επιτρέπεται η µεταφορά ποδηλάτων στον χώρο των αποσκευών. Αυτή την πληροφορία, λοιπόν, µπορεί να τη δει ο χρήστης του ποδηλάτου πριν µπει στον σταθµό, για να γνωρίζει ακριβώς ποια είναι τα δικαιώµατα και οι υποχρεώσεις του. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται και στην ένταξη της χώρας µας στα πανευρωπαϊκά ποδηλατικά δίκτυα, ώστε να τονωθεί και ο ποδηλατικός τουρισµός.

EuroVelo

Το πλέον χαρακτηριστικό είναι το EuroVelo, ένα ποδηλατικό δίκτυο 17 διαδροµών µεγάλης απόστασης, που συνδέει ολόκληρη την Ευρώπη µέσα από διαδροµές 90.000 χιλιοµέτρων διασχίζοντας 42 χώρες. Τρεις από αυτές τις διαδροµές έχουν τµήµατα στην Ελλάδα:
  • Διαδροµή 8: Ξεκινά από το Cádiz της Ισπανίας, εισέρχεται στην Ελλάδα από την Ηγουµενίτσα και µέσω Πάτρας και στη συνέχεια µέσω παραλιακής διαδροµής στον Κορινθιακό καταλήγει στην Αθήνα και έπειτα στη Σµύρνη και την Κύπρο.
  • Διαδροµή 11: Ξεκινά από το Βόρειο Ακρωτήρι, εισέρχεται στην Ελλάδα από τη συνοριακή γραµµή των Ευζώνων και καταλήγει στην Αθήνα.
  • Διαδροµή 13: Ονοµάζεται και «Σιδηρούν Παραπέτασµα» και αποτελεί Πολιτιστική Διαδροµή του Συµβουλίου της Ευρώπης, εισέρχεται στη χώρα µας από τα σύνορα µε τη Βουλγαρία και διασχίζει το ελληνικό έδαφος για περίπου 80 χιλιόµετρα πριν συνεχίσει βορειοανατολικά.


Μελέτες

To δίκτυο EuroVelo εκτιµάται πως µε την ολοκλήρωσή του θα δηµιουργήσει πάνω από 7 δισ. ευρώ έσοδα κάθε χρόνο και θα αποτελέσει την κύρια διαδροµή για περισσότερα από 60.000.000 ποδηλατικά ταξίδια στην Ευρώπη. Κίνητρα δίνονται την τελευταία διετία από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αγορά ηλεκτρικών ποδηλάτων, µε τη συµµετοχή στο σχετικό πρόγραµµα να είναι υψηλή. Με το νέο «Κινούµαι Ηλεκτρικά», για τα έτη 2022 και 2023, το ποσοστό επιδότησης για τα ηλεκτρικά ποδήλατα παραµένει στο 40% και το µέγιστο ποσό επιδότησης θα είναι 800 ευρώ, ενώ για πρώτη φορά εταιρείες τουριστικές, ταχυµεταφορών και διανοµών θα µπορούν να επιδοτηθούν και για την αγορά ηλεκτρικών ποδηλάτων, έως και δέκα για κάθε εταιρεία.



Αύξηση της χρήσης

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι µελέτες που έχουν περιέλθει σε γνώση της κυβέρνησης δείχνουν ότι η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου δηµιουργεί ευκαιρίες για νέες θέσεις εργασίας σε διάφορους τοµείς, οι οποίοι συνδέονται άµεσα ή έµµεσα µε το ποδήλατο. Στους άµεσα ωφελουµένους ανήκει, π.χ., η βιοµηχανία παραγωγής ποδηλάτου και οι σχετικές µε αυτό δραστηριότητες και υπηρεσίες, όπως και οι τεχνικές εταιρείες που κατασκευάζουν και συντηρούν τις σχετικές υποδοµές. Οι ίδιες µελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχουν και έµµεσα οικονοµικά επωφελούµενοι, οι τοπικοί φορείς ιδίως της υπαίθρου, καθώς οι ποδηλάτες, διανύοντας µικρότερες αποστάσεις σε σχέση µε τα Ι.Χ., πραγµατοποιούν περισσότερες στάσεις, προτιµώντας τα τοπικά καταστήµατα, ενώ διαθέτουν και ένα κάποιο επιπλέον εισόδηµα, το οποίο προκύπτει λόγω της εξοικονόµησης από τα χαµηλότερα κόστη µετακίνησης που προκύπτουν από τη χρήση ποδηλάτου.
 

«Φιλικότερο περιβάλλον»

Ο υφυπουργός Υποδοµών και Μεταφορών, αρµόδιος για τις Μεταφορές, Μιχάλης Παπαδόπουλος, είναι ο άνθρωπος που έχει επιφορτιστεί µε τη διαµόρφωση, επεξεργασία και υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Ποδηλασίας. «Το ποδήλατο είναι το όχηµα που µπορεί να πρωταγωνιστήσει στη µετάβαση στις ήπιες µορφές αστικής κινητικότητας», τονίζει στα «Π» και συµπληρώνει: «Είναι ένα µέσο οικονοµικό, φιλικό προς το περιβάλλον, που επιτρέπει στον χρήστη να καλύψει γρήγορα µικρές αποστάσεις µέσα στις πόλεις, αλλάζοντας και τις καθηµερινές µας συνήθειες, µε πολλά οφέλη ακόµα και στην υγεία». Επιπλέον, ο κ. Παπαδόπουλος επισηµαίνει: «Η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου έναντι των µηχανοκίνητων µέσων είναι ένας στόχος που προκύπτει από τις σηµερινές ανάγκες µετακίνησης των ανθρώπων στις σύγχρονες πόλεις, όπου υπάρχει κορεσµός στη χρήση, κυρίως του αυτοκινήτου».



Οι κεντρικοί άξονες

Σύµφωνα µε τον ίδιο, «το υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών διαµορφώνει µια στρατηγική για να πετύχει αυτόν τον σκοπό µε κεντρικούς άξονες: την ανάπτυξη υποδοµών υπέρ της χρήσης του ποδηλάτου µε ασφάλεια, την εκπαίδευση των πολιτών, τη σύνδεση των διαδροµών µε τα µέσα µεταφοράς, την παροχή κινήτρων για καθηµερινή χρήση του ποδηλάτου και τον ποδηλατικό τουρισµό». Οπως σηµειώνει ο κ. Παπαδόπουλος, «στο παραπάνω πλαίσιο εντάσσεται και η καµπάνια “Με το ποδήλατο πάω παντού” σε συνεργασία µε τη ΣΤΑ.ΣΥ., η οποία ενηµερώνει τους πολίτες για τις δυνατότητες χρήσης του ποδηλάτου στα µέσα µεταφοράς». Και καταλήγει: «Μέρα µε τη µέρα, µε συγκεκριµένες δράσεις, διαµορφώνουµε ένα φιλικότερο περιβάλλον για το ποδήλατο, µε σχέδιο, όραµα και στρατηγική».

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 4 Ιουνίου 2022.