Σκυλακάκης στα Παραπολιτικά 90,1: O πληθωρισμός δε θα ομαλοποιηθεί πριν το τέλος του 2022 - Δε θα μπει δελτίο σε καύσιμα και ρεύμα λόγω LNG
Παράλληλα, τόνισε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τα μέτρα στήριξης όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος
«Η οικονομία δημιουργεί το δημοσιονομικό χώρο», δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή «Μπρα Ντε Φερ» με τους Χριστίνα Κοραή και Δημήτρη Τάκη, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης σημειώνοντας πως η οικονομία πρέπει να προχωρά πιο γρήγορα από τις κρίσεις
Ειδικότερα, ο ίδιος τόνισε πως ο τουρισμός πάει καλά ενώ ανέφερε πως το φυσικό αέριο καταβροχθίζει δημοσιονομικό χώρο με απίστευτα γρήγορο ρυθμό.
Για τον πληθωρισμό εκτίμησε ότι δεν θα ομαλοποιηθεί πριν από το τέλος του χρόνου καθώς όπως είπε δεν φαίνεται το επόμενο διάστημα να τελειώνει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Είπε πως δεν αναμένεται να μπει δελτίο στα καύσιμα και στο ηλεκτρικό ρεύμα στην Ελλάδα καθώς η χώρα θα τροφοδοτείται με LNG.
Τόνισε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τα μέτρα στήριξης όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, ενώ επανέλαβε πως τα έσοδα επιστρέφονται στους πολίτες.
Ακόμη, υπογράμμισε πως η υψηλή ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Έκανε σαφές το ότι η ΝΔ επιδιώκει αυτοδύναμη κυβέρνηση ενώ για τις εκλογικές συνεργασίες είπε πως εάν δεν γίνει συζήτηση προεκλογικά δεν μπορείς να λες πως θα υπάρξει συγκυβέρνηση.
Είπε πως οι εκλογές είναι προνόμιο του πρωθυπουργού ενώ υπενθύμισε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως στόχος είναι το τέλος της τετραετίας.
Aναλυτικά η συνέντευξή του
Προσπαθώ να είμαι συντηρητικός αλλά δεν το επιτυγχάνουμε κάθε φορά γιατί οι συνθήκες και οι συγκυρίες αυτής της τριετίας ήταν πρωτοφανείς και πρωτόγνωρες δηλαδή δεν νομίζω ότι το έχει ξαναπεράσει κανείς που να είναι υπεύθυνος δημοσιονομικής πολιτικής αυτό το πράγμα. Τη μια κρίση μετά την άλλη χωρίς σταματημό και να ψάχνει να βρει δημοσιονομικό χώρο ο οποίος δεν είναι ταχυδακτυλουργικό να τον βρίσκεις από ραδιοφωνικό σταθμό σε ραδιοφωνικό σταθμό για να θυμηθούμε εποχές παλιότερες, πρέπει να τον δημιουργεί η οικονομία και αυτή είναι η μεγάλη δυσκολία. Δηλαδή πρέπει η οικονομία να περπατάει πιο γρήγορα από ότι οι κρίσεις που τη χτυπούν, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.
Για τον τουρισμό: Ο τουρισμός πάει καλά αλλά έχουμε την αντίστροφη πορεία ενώ επί ενάμιση μήνα πήγαινε καλά και ο τουρισμός και το φυσικό αέριο τώρα το φυσικό αέριο έχει πάει στα 130. Επειδή έχουμε αναλάβει να προστατεύουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε σημαντικό βαθμό από τις αυξήσεις του φυσικού αερίου αυτό καταβροχθίζει το δημοσιονομικό χώρο με απίστευτα γρήγορο ρυθμό. Το πρόβλημα του φυσικού αερίου είναι ότι το ηλεκτρικό κατά 30 με 40% παράγεται από φυσικό αέριο, όταν εμείς καλύπτουμε το ηλεκτρικό στην ουσία πληρώνουμε την υπερβολική τιμή του φυσικού αερίου. Το πρόβλημά μας του φυσικού αερίου είναι ότι για κάθε 10€ που ανεβαίνει μας κοστίζει 300 εκατομμύρια το χρόνο ως οικονομία. Έχει ανέβει από τα 20€ στα 130€ αντιλαμβάνεστε το τρομακτικό κόστος που αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Είναι τεράστιο το ποσό.
Για την ακρίβεια: Υπάρχουν δύο είδη ακρίβειας, υπάρχει ο εισαγόμενος πληθωρισμός που είναι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και κάποιων άλλων αγαθών αν και τα άλλα έχουν αρχίσει κάπως και αποκλιμακώνονται. Το σιτάρι έπεσε από τα πάρα πολύ υψηλά στα απλώς πολύ υψηλά. Και υπάρχει και το φαινόμενο του ανατροφοδοτούμενου πληθωρισμού όπου έχεις μια κούρσα τιμών –μισθών το οποίο συνέβη τη δεκαετία του ’70 και μετά μπήκαμε στην περίοδο του στασιμοπληθωρισμού. Η Ευρώπη προσπαθεί να μην δημιουργηθεί αυτό το φαινόμενο. Η αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών για να ξεκινήσει θα πρέπει να έχεις μια ομαλοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος και η ομαλοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος πριν από το τέλος του χρόνου δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει. Δεν βλέπω τον πόλεμο στην Ουκρανία να έχει πιθανότητα να τελειώσει στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Ο πόλεμος δεν είναι καθοριστικός σε σχέση με το φυσικό αέριο από τα 85 που είχαμε πριν από δεκαπέντε μέρες στα 130 που έχουμε σήμερα. Αυτό που είναι καθοριστικό είναι η πιθανολόγηση μιας πλήρους διακοπής της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία. Αυτό είναι μια υπαρκτή αλλά περιορισμένη πιθανότητα γιατί θα αποτελεί απόλυτη καταστροφή για τη Ρωσία διότι μετά δεν θα έχει που να πουλήσει αυτό το φυσικό αέριο που έχει αλλά θα είναι όμως μια μετάβαση σε πολεμικές συνθήκες κυριολεκτικά και για την Ευρώπη κυρίως διότι στον Βορρά μεγάλο κομμάτι της βιομηχανίας κινείται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό θα σημαίνει σίγουρα περιορισμούς του ρυθμού ανάπτυξης ή και ύφεσης σε κάποιες χώρες. Αναστολή λειτουργίας βιομηχανιών.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ενδεχόμενο να μπει δελτίο καυσίμων ή ρεύματος στην Ελλάδα: Η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα ότι είναι θαλάσσια χώρα και έτσι έχει πρόσβαση σε LNG και θα έχουμε αυξημένη ροή γιατί θα μπει και αυτό το νέο πλοίο στη Ρεβυθούσα που είναι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η πλωτή δεξαμενή και από τις αρχές του ’23 θα έχουμε και το FSRU της Αλεξανδρούπολης. Το προβλημα το δικό μας είναι ότι ένα κομμάτι του ρεύματος που καταναλώνουμε είναι εισαγόμενο και αυτό είναι κυρίως που θα μας λείψει. Οι χώρες που μας δίνουν είναι κατά κύριο λόγο η Βουλγαρία λόγω των πυρηνικών που έχει και η Ιταλία. Γενικότερα θα είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος ελπίζω να μην έρθει.
Άρα αν θα σταματήσουν οι εισαγωγές ρεύματος από τις γειτονικές χώρες υπάρχει σενάριο να δούμε εδώ δελτίο στο ρεύμα;
Θα υπάρξουν διάφορα άλλα μέτρα για να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει ένα έκτακτο μέτρο για το οποίο έχει μιλήσει ο κ. Σκρέκας, που περιλαμβάνει περισσότερη χρήση λιγνιτών και πετρελαίου για να λειτουργήσουν οι μονάδες συν ότι ειναι πιθανό να έχει λειτουργήσει και η 5η μονάδα της Πτολεμαΐδας τον Οκτώβριο. Θα είναι μια αγωνιώδης προσπάθεια γιατί το κυρίαρχο θα είναι η ροή της τροφοδοσίας με LNG, αυτό θα είναι που θα κρίνει και θα παίξει μεγάλο ρόλο ποια θα είναι αυτή η ροή αλλά ας μη συζητάμε μονίμως με σενάρια γιατί αυτά προκαλούν βλάβη στην οικονομία ακόμη και όταν τα λέμε. Δηλαδή τώρα η τιμή είναι τα 130 και μας προκαλεί βλάβη χωρίς να το λέμε και αυτό είναι και το παιχνίδι που κάνει η Ρωσία. Η Ρωσία απειλεί για να φουσκώνει τις τιμές χωρίς να κάνει τελικά πλήρη πραγματοποίηση των απειλών γιατί με αυτή θα καταστραφεί. Θέλει ψυχραιμία στην αντιμετώπιση αυτού του «παιχνιδιού» από την Ευρώπη και από εμάς.
Αναφορικά με την κατηγορία της αξιωματικής αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση για πολιτική αισχροκέρδεια γιατι δεν καταπολεμούνε τα καρτέλ: Καταρχήν βλέπουμε τον ελέφαντα που είναι οι αυξήσεις των τιμών από το ακριβότερο φυσικό αέριο αυτό δεν μπορείς να το αντιμετωπίσεις. Εμεις βάλαμε φόρο 90% πάνω στα επιπλέον έσοδα, τεράστια φορολογία, το βασικό μας πρόβλημα είναι οι εξωτερικές τιμές. Τώρα η αντιπολίτευση λέει διάφορα πράγματα, να θυμίσω ότι σε περίοδο ησυχίας , ειρήνης, ασφάλειας που δεν γινότανε τίποτα διεθνώς τότε ήταν που είχαν αυξηθεί οι φόροι στα καύσιμα επί κ. Τσίπρα και να θυμίσω ότι η ΔΕΗ έφτασε τα πρόθυρα της χρεοκοπίας σε ανέφελη εποχή.
Το επιχείρημα από την άλλη πλευρά είναι ότι δεν υπήρξε καμία αύξηση ρεύματος εκείνη την περίοδο
Γιατί να υπάρξει αύξηση ρεύματος όταν διεθνώς τα καύσιμα είναι κάτω, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπήρξε καμία επένδυση. Οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, οι οποίες είναι πολύ φθηνότερες από το λιγνίτη και αφάνταστα φθηνότερες από το φυσικό αέριο, ήταν οι μισές το 2019 σε σχέση με το 2022.
Αναφορικά με την μη ύπαρξη αποθηκών φυσικού αερίου: Δεν έχουμε αποθήκη γιατί επί πέντε χρόνια στην Ελλάδα δεν γίνονταν επενδύσεις και δυστυχώς δεν υπάρχει καμία ενεργειακή επένδυση που να μπορεί να γίνει πριν από 3 ή 4 χρόνια. Δηλαδή αν πατήσεις ένα κουμπί το πρώτο δευτερόλεπτο που θα ανέβει ένα κόμμα στην εξουσία τις επενδύσεις θα τις δεις στην επόμενη κυβέρνηση. Δεν έγιναν αυτές οι επενδύσεις.
Άρα που θα αποθηκεύσουμε το αέριο αφού δεν έχουμε καμία αποθήκη
Για αυτό φέρνουμε το πλοίο στη Ρεβυθούσα, για αυτό προχώρησε η Αλεξανδρούπολη.
Αναφορικά με τα έσοδα του κράτους από την κατανάλωση των καυσίμων: Τα έσοδα του κράτους από το ΦΠΑ είναι αυξημένα, τα έσοδα από τον ειδικό φόρο είναι μειωμένα, η διαφορά είναι 5-10 εκατομμύρια δηλαδή στην ουσία είναι ίσα βάρκα ίσα νερά. Μόνο το Fuel pass το καινούργιο είναι 200.
Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν θα ξαναδεί τη μείωση του ΦΠΑ;
Η κυβέρνηση αυτή την πολιτική που ακολούθησε θα συνεχίσει όσο μπορεί να την ακολουθεί όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος. Η πολιτική ήταν να δίνουμε τα χρήματα όχι σε αυτόν που καταναλώνει περισσότερη βενζίνη αλλά σε αυτόν που έχει περισσότερη ανάγκη και να τα μοιράζουμε με μια δικαιοσύνη διότι όταν μειώνεις τον ειδικό φόρο κατανάλωσης ή τον ΦΠΑ σε ένα αγαθό κάποιος ο οποίος έχει ένα αυτοκίνητο και για Χ λόγους καταναλώνει 150 λίτρα το μήνα παίρνει από τη μείωση του ειδικού φόρου τρεις φορές όσα παίρνει αυτός που καταναλώνει 50 λίτρα το μήνα, που είναι η μέση κατανάλωση, που σημαίνει ότι εμείς ως κυβέρνηση θα πρέπει να πάρουμε χρήματα και να τα δώσουμε περισσότερο σε αυτούς που καταναλώνουν περισσότερο. Προτιμούμε να το δώσουμε ομοιόμορφα.
Αναφορικά με την κριτική του κ.Τσακαλώτου για το Fuel pass II: Το Fuel pass δεν δίνεται για να καλύψει όλα τα έξοδα κάποιου σε καύσιμα, δίνεται για να καλύψει ένα μέρος της διαφοράς. Αλίμονο αν δίναμε χρήματα για να καλύψουμε όλα όσα θέλει κάποιος για καύσιμα, αυτά είναι τρελά πράγματα. Ο φορολογούμενος δεν μπορεί να καλύπτει το σύνολο μιας αύξησης που έρχεται από το εξωτερικό. Μια ζημιά που παθαίνει όλη η οικονομία δεν μπορεί να την φέρνουμε στο φορολογούμενο μονίμως. Μετά θα χρειαστεί να πάμε να τον «επισκεφτούμε», όπως συνέβη δηλαδή στην περίοδο του κ. Τσακαλώτου όταν οι επισκέψεις που έκανε στο φορολογούμενο ήταν Δευτέρα –Τρίτη –Πέμπτη – Παρασκευή –Σάββατο –Κυριακή.
Ερωτηθείς ότι ο κόσμος θα πάει στις κάλπες μετρώντας τι είχε στις τσέπες του το ’19 και τι έχει τώρα: Ο κόσμος πάντα υπολογίζει τα οικονομικά, αν δούμε το ΑΕΠ σήμερα θα δούμε ότι παρά τις τρομακτικές κρίσεις που μεσολάβησαν είναι μεγαλύτερο από το ’19 και τα νοικοκυριά έχουν περίπου 20 δις παραπάνω καταθέσεις από ότι το ’19. Αυτό οφείλεται σε τρία πράγματα, πρώτον στο ότι όντως για κάποιο διάστημα δεν ξοδεύαμε. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η κυβέρνηση όντως βοήθησε πολύ τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση της ανεργίας και πολύ λίγα λουκέτα. Το τρίτο και σημαντικότερο είναι ότι μεσολάβησε μεταξύ της μεγάλης ύφεσης της πανδημίας και της σημερινής περιόδου μια πολύ γρήγορη ανάκαμψη. Είχαμε μια ανάκαμψη 8,3% το ’21 και 7% το πρώτο τρίμηνο του ‘22 ενώ ήταν πολύ χαμηλότερες οι προβλέψεις και φέτος ήταν οι μισές οι δικές μας προβλέψεις. Αυτό σημαίνει ότι το ΑΕΠ δηλαδή τα χρήματα στην τσέπη του κόσμου, παρά τον πληθωρισμό δεν υπέστησαν το πλήγμα που όλοι περίμεναν ενώ είχαμε χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης εξ ου και βλέπετε να έχουμε υψηλοτέρα έσοδα από αυτά που έχουμε προϋπολογίσει. Αυτά τα έσοδα εμείς τα γυρνάμε πίσω στους πολίτες. Είναι μια δύσκολη περίοδος αλλά εξαιτίας της υψηλής ανάπτυξης μπορούμε και αντέχουμε και υπάρχει υψηλή ανάπτυξη γιατί έχουμε κατά κύριο λόγο επενδύσεις και εξαγωγές. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές που είναι αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής που ασκήσαμε αυτά τα τρία χρόνια μας έχουν επιτρέψει να συνεχίζουμε να πορευόμαστε σε θετικό και πολύ θετικό οικονομικό μονοπάτι παρά το γεγονός ότι έχουμε αυτές τις κρίσεις. Είναι σαν ένα καράβι που να έχει όλους τους ανέμους απέναντι και να συνεχίζει να πλέει προς τα μπρος.
Αναφορικά με την περίοδο των capital controls: Θυμάμαι αυτή την περίοδο σαν μια φοβερά αγχωτική περίοδο γιατί ο κίνδυνος που πέρασε η χώρα εκείνη τη στιγμή ήταν τρομακτικός. Δεν το συνειδητοποίησαν πολύ οι συμπολίτες μας εκείνη την ώρα το κατάλαβαν όταν το κατάλαβε και ο κ. Τσίπρας αν υιοθετήσουμε τη θεωρία της αυταπάτης και όχι της απάτης. Δεν θα ξεχάσουμε και το αστείο της υπόθεσης, τραγέλαφος δηλαδή το «αγάπη μου έκλεισα τις τράπεζες».
Ερωτηθείς για την προοπτική να ξανακυβερνήσουν Τσίπρας –Βαρουφάκης: Στις δημοκρατίες ο κόσμος αποφασίζει τι θα συμβεί εγώ πάντως δεν βλέπω να υπάρχει τέτοια προοπτική προπαντός γιατί οι δυνάμεις αυτές δεν έχουν κανένα κοινό πρόγραμμα, δεν έχουν κανένα σημείο επαφής, δεν έχουν συζητήσει ποτέ μεταξύ τους για το τι κυβέρνηση θα ήθελαν να κάνουν, δεν έχουν σχέση θα έλεγα, δεν μιλάνε μεταξύ τους οπότε πως θα γίνει; Στις τρεις μέρες εντολής θα έρθει σε όλους η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος; Αν δεν κάνεις συζήτηση πριν τις εκλογές είναι κοροϊδία να λες ότι θα συγκυβερνήσω. Δεν προλαβαίνεις όχι να φτιάξεις πρόγραμμα ούτε να αποφασίσεις τους γενικούς γραμματείς δεν προλαβαίνεις. Αυτό ισχύει για οποιονδήποτε θέλει να κάνει κυβέρνηση συνεργασίας πρέπει να απλώνει τα χαρτιά του πριν τις εκλογές. Εμείς έχουμε πει με σαφήνεια ότι επιδιώκουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ο λαός θα αποφασίσει.
Αν δεν προκύψει όμως μήπως θα ήταν σκόπιμο και εσείς με το ΠΑΣΟΚ να έχετε ξεκινήσει μια προεκλογική συζήτηση για το αν μπορείτε να τα βρείτε κάπου;: Εμείς έχουμε μια στρατηγική αυτοδύναμης κυβέρνησης, είναι μια επιλογή και αυτή θα υπηρετήσουμε. Αν ο λαός αποφασίσει με τρόπο διαφορετικό θα ξαναδούμε τα θέματα αλλά σας θυμίζω ότι οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων που έχουν κάποια στιγμή συγκυβερνήσει είναι πολύ μικρότερες από τις διαφορές κομμάτων που δεν έχουν συγκυβερνήσει ή που προέρχονται ο ένας από διάσπαση του άλλου διότι διαφώνησαν στα θεμελιώδη. Κανείς πρέπει να κοιτάει και την πολιτική ιστορία όταν κοιτάει αυτά τα θέματα αλλά γενικότερα επειδή η δική μας στρατηγική είναι αυτοδύναμης κυβέρνησης εμείς καταθέτουμε την πρόταση μας και από εκεί και πέρα οι εκλογές ξέρετε κρύβουν πάντα εκπλήξεις και από τη μια και από την άλλη πλευρά.
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι θα γίνουν οι εκλογές: Οι εκλογές είναι προνομία του πρωθυπουργού, έχει πει ότι πηγαίνουμε με στόχο το τέρμα της τετραετίας θα δούμε αν αυτό θα συμβεί.
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι είναι καλύτερο για την οικονομία να γίνουν οι εκλογές: Για την οικονομία όσο περισσότερο χρόνο έχουν οι κυβερνήσεις είναι γενικά καλύτερο, αυτή είναι η γενική αρχή την οποία ακολουθούμε από εκεί και πέρα πάντα επηρεάζει το πολιτικό κλίμα τις οικονομικές μεταβλητές συνεπώς δεν θες να έχεις και μια πολύ παρατεταμένη εκλογική περίοδο. Ούτως ή άλλως μπαίνουμε στον τέταρτο χρόνο της τετραετίας σε λίγες μέρες σε κάθε περίπτωση οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη για να μην έχουμε κατακαλόκαιρο πολλαπλές εκλογές κάποιοι μήνες μας χωρίζουν, θα τους περπατήσουμε μαζί.
Ερωτηθείς αν θα κατέβει στο Επικρατείας: Δεν έχω τέτοιου είδους θέματα αυτή τη στιγμή μπροστά μου, έχω άλλα πιο δύσκολα που αφορούν το πώς θα πορευτούμε στον επόμενο χρόνο και τις αβεβαιότητες που έχουμε μπροστά μας. Το βέβαιο είναι ότι η πολιτική σε αυτή τη φάση είναι μια πολύ απαιτητική υπόθεση για όλους τους συναδέλφους ιδίως για αυτούς που έχουν εκλεγεί σε περιφέρειες γιατί οι ψηφοφόροι έχουν και αυτοί και δικαίως τις απαιτήσεις τους.
Ερωτηθείς αν του ζητάνε οι συνάδελφοί του «ρουσφέτια» για τις εκλογικές τους περιφέρειες: Γενικώς όχι. Νομίζω ότι υπάρχει αρκετή αυτοσυγκράτηση, δεν βλέπω αυτού του είδους την πίεση.
Ερωτηθείς ποιο ήταν το πιο τρελό ρουσφέτι που του ζητήθηκε: Δεν θυμάμαι κάτι τόσο τρελό. Συνήθως οι άνθρωποι ζητούν χρήματα και τα χρήματα όποια μορφή και να έχουν είναι χρήματα και η Ελλάδα δυστυχώς έχει ξοδέψει πάρα πολλά χρήματα που να φαίνονται φαινομενικά λογικά και τελικά να αποδεικνύονται τρελά. Είναι τρελό ότι φτάσαμε να χρωστάμε τόσα όσο οποιοδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης. Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια μετά από όλη αυτή την εμπειρία και μετά την εμπειρία των μνημονίων οι άνθρωποι είναι πολύ πιο συγκρατημένοι από ότι θα περιμένατε. Το «τρελό» σε αυτή τη φάση είναι ότι δεν έχω τέτοιου είδους παράλογα πράγματα.
Ερωτηθείς στα πόσα δις βρίσκεται το «μαξιλάρι»: Είναι περίπου εκεί που το παραλάβαμε διότι έχουν προστεθεί τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Έχει αρχίσει και έχει μια επιτάχυνση η απορρόφηση και έχουμε και πάρα πολλές αιτήσεις για δάνεια. Αυτή τη στιγμή έχουμε 35 αιτήματα για επενδύσεις ύψους 1,7 δις που έχουν υποβληθεί και έχουμε άλλα 700 αιτήματα υπό επεξεργασία. Δηλαδή είναι ένας τεράστιος αριθμός επενδύσεων που είναι έτοιμος να γίνει και το Ταμείο Ανάκαμψης τώρα βγάζει συνεχώς προγράμματα.
Ακούστε τη συνέντευξή του
Ειδικότερα, ο ίδιος τόνισε πως ο τουρισμός πάει καλά ενώ ανέφερε πως το φυσικό αέριο καταβροχθίζει δημοσιονομικό χώρο με απίστευτα γρήγορο ρυθμό.
Για τον πληθωρισμό εκτίμησε ότι δεν θα ομαλοποιηθεί πριν από το τέλος του χρόνου καθώς όπως είπε δεν φαίνεται το επόμενο διάστημα να τελειώνει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Είπε πως δεν αναμένεται να μπει δελτίο στα καύσιμα και στο ηλεκτρικό ρεύμα στην Ελλάδα καθώς η χώρα θα τροφοδοτείται με LNG.
Τόνισε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τα μέτρα στήριξης όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, ενώ επανέλαβε πως τα έσοδα επιστρέφονται στους πολίτες.
Ακόμη, υπογράμμισε πως η υψηλή ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Έκανε σαφές το ότι η ΝΔ επιδιώκει αυτοδύναμη κυβέρνηση ενώ για τις εκλογικές συνεργασίες είπε πως εάν δεν γίνει συζήτηση προεκλογικά δεν μπορείς να λες πως θα υπάρξει συγκυβέρνηση.
Είπε πως οι εκλογές είναι προνόμιο του πρωθυπουργού ενώ υπενθύμισε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως στόχος είναι το τέλος της τετραετίας.
Aναλυτικά η συνέντευξή του
Προσπαθώ να είμαι συντηρητικός αλλά δεν το επιτυγχάνουμε κάθε φορά γιατί οι συνθήκες και οι συγκυρίες αυτής της τριετίας ήταν πρωτοφανείς και πρωτόγνωρες δηλαδή δεν νομίζω ότι το έχει ξαναπεράσει κανείς που να είναι υπεύθυνος δημοσιονομικής πολιτικής αυτό το πράγμα. Τη μια κρίση μετά την άλλη χωρίς σταματημό και να ψάχνει να βρει δημοσιονομικό χώρο ο οποίος δεν είναι ταχυδακτυλουργικό να τον βρίσκεις από ραδιοφωνικό σταθμό σε ραδιοφωνικό σταθμό για να θυμηθούμε εποχές παλιότερες, πρέπει να τον δημιουργεί η οικονομία και αυτή είναι η μεγάλη δυσκολία. Δηλαδή πρέπει η οικονομία να περπατάει πιο γρήγορα από ότι οι κρίσεις που τη χτυπούν, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.Για τον τουρισμό: Ο τουρισμός πάει καλά αλλά έχουμε την αντίστροφη πορεία ενώ επί ενάμιση μήνα πήγαινε καλά και ο τουρισμός και το φυσικό αέριο τώρα το φυσικό αέριο έχει πάει στα 130. Επειδή έχουμε αναλάβει να προστατεύουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε σημαντικό βαθμό από τις αυξήσεις του φυσικού αερίου αυτό καταβροχθίζει το δημοσιονομικό χώρο με απίστευτα γρήγορο ρυθμό. Το πρόβλημα του φυσικού αερίου είναι ότι το ηλεκτρικό κατά 30 με 40% παράγεται από φυσικό αέριο, όταν εμείς καλύπτουμε το ηλεκτρικό στην ουσία πληρώνουμε την υπερβολική τιμή του φυσικού αερίου. Το πρόβλημά μας του φυσικού αερίου είναι ότι για κάθε 10€ που ανεβαίνει μας κοστίζει 300 εκατομμύρια το χρόνο ως οικονομία. Έχει ανέβει από τα 20€ στα 130€ αντιλαμβάνεστε το τρομακτικό κόστος που αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Είναι τεράστιο το ποσό.
Για την ακρίβεια: Υπάρχουν δύο είδη ακρίβειας, υπάρχει ο εισαγόμενος πληθωρισμός που είναι οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και κάποιων άλλων αγαθών αν και τα άλλα έχουν αρχίσει κάπως και αποκλιμακώνονται. Το σιτάρι έπεσε από τα πάρα πολύ υψηλά στα απλώς πολύ υψηλά. Και υπάρχει και το φαινόμενο του ανατροφοδοτούμενου πληθωρισμού όπου έχεις μια κούρσα τιμών –μισθών το οποίο συνέβη τη δεκαετία του ’70 και μετά μπήκαμε στην περίοδο του στασιμοπληθωρισμού. Η Ευρώπη προσπαθεί να μην δημιουργηθεί αυτό το φαινόμενο. Η αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών για να ξεκινήσει θα πρέπει να έχεις μια ομαλοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος και η ομαλοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος πριν από το τέλος του χρόνου δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει. Δεν βλέπω τον πόλεμο στην Ουκρανία να έχει πιθανότητα να τελειώσει στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Ο πόλεμος δεν είναι καθοριστικός σε σχέση με το φυσικό αέριο από τα 85 που είχαμε πριν από δεκαπέντε μέρες στα 130 που έχουμε σήμερα. Αυτό που είναι καθοριστικό είναι η πιθανολόγηση μιας πλήρους διακοπής της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία. Αυτό είναι μια υπαρκτή αλλά περιορισμένη πιθανότητα γιατί θα αποτελεί απόλυτη καταστροφή για τη Ρωσία διότι μετά δεν θα έχει που να πουλήσει αυτό το φυσικό αέριο που έχει αλλά θα είναι όμως μια μετάβαση σε πολεμικές συνθήκες κυριολεκτικά και για την Ευρώπη κυρίως διότι στον Βορρά μεγάλο κομμάτι της βιομηχανίας κινείται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό θα σημαίνει σίγουρα περιορισμούς του ρυθμού ανάπτυξης ή και ύφεσης σε κάποιες χώρες. Αναστολή λειτουργίας βιομηχανιών.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ενδεχόμενο να μπει δελτίο καυσίμων ή ρεύματος στην Ελλάδα: Η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα ότι είναι θαλάσσια χώρα και έτσι έχει πρόσβαση σε LNG και θα έχουμε αυξημένη ροή γιατί θα μπει και αυτό το νέο πλοίο στη Ρεβυθούσα που είναι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η πλωτή δεξαμενή και από τις αρχές του ’23 θα έχουμε και το FSRU της Αλεξανδρούπολης. Το προβλημα το δικό μας είναι ότι ένα κομμάτι του ρεύματος που καταναλώνουμε είναι εισαγόμενο και αυτό είναι κυρίως που θα μας λείψει. Οι χώρες που μας δίνουν είναι κατά κύριο λόγο η Βουλγαρία λόγω των πυρηνικών που έχει και η Ιταλία. Γενικότερα θα είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος ελπίζω να μην έρθει.
Άρα αν θα σταματήσουν οι εισαγωγές ρεύματος από τις γειτονικές χώρες υπάρχει σενάριο να δούμε εδώ δελτίο στο ρεύμα;
Θα υπάρξουν διάφορα άλλα μέτρα για να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει ένα έκτακτο μέτρο για το οποίο έχει μιλήσει ο κ. Σκρέκας, που περιλαμβάνει περισσότερη χρήση λιγνιτών και πετρελαίου για να λειτουργήσουν οι μονάδες συν ότι ειναι πιθανό να έχει λειτουργήσει και η 5η μονάδα της Πτολεμαΐδας τον Οκτώβριο. Θα είναι μια αγωνιώδης προσπάθεια γιατί το κυρίαρχο θα είναι η ροή της τροφοδοσίας με LNG, αυτό θα είναι που θα κρίνει και θα παίξει μεγάλο ρόλο ποια θα είναι αυτή η ροή αλλά ας μη συζητάμε μονίμως με σενάρια γιατί αυτά προκαλούν βλάβη στην οικονομία ακόμη και όταν τα λέμε. Δηλαδή τώρα η τιμή είναι τα 130 και μας προκαλεί βλάβη χωρίς να το λέμε και αυτό είναι και το παιχνίδι που κάνει η Ρωσία. Η Ρωσία απειλεί για να φουσκώνει τις τιμές χωρίς να κάνει τελικά πλήρη πραγματοποίηση των απειλών γιατί με αυτή θα καταστραφεί. Θέλει ψυχραιμία στην αντιμετώπιση αυτού του «παιχνιδιού» από την Ευρώπη και από εμάς.
Αναφορικά με την κατηγορία της αξιωματικής αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση για πολιτική αισχροκέρδεια γιατι δεν καταπολεμούνε τα καρτέλ: Καταρχήν βλέπουμε τον ελέφαντα που είναι οι αυξήσεις των τιμών από το ακριβότερο φυσικό αέριο αυτό δεν μπορείς να το αντιμετωπίσεις. Εμεις βάλαμε φόρο 90% πάνω στα επιπλέον έσοδα, τεράστια φορολογία, το βασικό μας πρόβλημα είναι οι εξωτερικές τιμές. Τώρα η αντιπολίτευση λέει διάφορα πράγματα, να θυμίσω ότι σε περίοδο ησυχίας , ειρήνης, ασφάλειας που δεν γινότανε τίποτα διεθνώς τότε ήταν που είχαν αυξηθεί οι φόροι στα καύσιμα επί κ. Τσίπρα και να θυμίσω ότι η ΔΕΗ έφτασε τα πρόθυρα της χρεοκοπίας σε ανέφελη εποχή.
Το επιχείρημα από την άλλη πλευρά είναι ότι δεν υπήρξε καμία αύξηση ρεύματος εκείνη την περίοδο
Γιατί να υπάρξει αύξηση ρεύματος όταν διεθνώς τα καύσιμα είναι κάτω, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπήρξε καμία επένδυση. Οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, οι οποίες είναι πολύ φθηνότερες από το λιγνίτη και αφάνταστα φθηνότερες από το φυσικό αέριο, ήταν οι μισές το 2019 σε σχέση με το 2022.
Αναφορικά με την μη ύπαρξη αποθηκών φυσικού αερίου: Δεν έχουμε αποθήκη γιατί επί πέντε χρόνια στην Ελλάδα δεν γίνονταν επενδύσεις και δυστυχώς δεν υπάρχει καμία ενεργειακή επένδυση που να μπορεί να γίνει πριν από 3 ή 4 χρόνια. Δηλαδή αν πατήσεις ένα κουμπί το πρώτο δευτερόλεπτο που θα ανέβει ένα κόμμα στην εξουσία τις επενδύσεις θα τις δεις στην επόμενη κυβέρνηση. Δεν έγιναν αυτές οι επενδύσεις.
Άρα που θα αποθηκεύσουμε το αέριο αφού δεν έχουμε καμία αποθήκη
Για αυτό φέρνουμε το πλοίο στη Ρεβυθούσα, για αυτό προχώρησε η Αλεξανδρούπολη.
Αναφορικά με τα έσοδα του κράτους από την κατανάλωση των καυσίμων: Τα έσοδα του κράτους από το ΦΠΑ είναι αυξημένα, τα έσοδα από τον ειδικό φόρο είναι μειωμένα, η διαφορά είναι 5-10 εκατομμύρια δηλαδή στην ουσία είναι ίσα βάρκα ίσα νερά. Μόνο το Fuel pass το καινούργιο είναι 200.
Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν θα ξαναδεί τη μείωση του ΦΠΑ;
Η κυβέρνηση αυτή την πολιτική που ακολούθησε θα συνεχίσει όσο μπορεί να την ακολουθεί όσο υπάρχει δημοσιονομικός χώρος. Η πολιτική ήταν να δίνουμε τα χρήματα όχι σε αυτόν που καταναλώνει περισσότερη βενζίνη αλλά σε αυτόν που έχει περισσότερη ανάγκη και να τα μοιράζουμε με μια δικαιοσύνη διότι όταν μειώνεις τον ειδικό φόρο κατανάλωσης ή τον ΦΠΑ σε ένα αγαθό κάποιος ο οποίος έχει ένα αυτοκίνητο και για Χ λόγους καταναλώνει 150 λίτρα το μήνα παίρνει από τη μείωση του ειδικού φόρου τρεις φορές όσα παίρνει αυτός που καταναλώνει 50 λίτρα το μήνα, που είναι η μέση κατανάλωση, που σημαίνει ότι εμείς ως κυβέρνηση θα πρέπει να πάρουμε χρήματα και να τα δώσουμε περισσότερο σε αυτούς που καταναλώνουν περισσότερο. Προτιμούμε να το δώσουμε ομοιόμορφα.
Αναφορικά με την κριτική του κ.Τσακαλώτου για το Fuel pass II: Το Fuel pass δεν δίνεται για να καλύψει όλα τα έξοδα κάποιου σε καύσιμα, δίνεται για να καλύψει ένα μέρος της διαφοράς. Αλίμονο αν δίναμε χρήματα για να καλύψουμε όλα όσα θέλει κάποιος για καύσιμα, αυτά είναι τρελά πράγματα. Ο φορολογούμενος δεν μπορεί να καλύπτει το σύνολο μιας αύξησης που έρχεται από το εξωτερικό. Μια ζημιά που παθαίνει όλη η οικονομία δεν μπορεί να την φέρνουμε στο φορολογούμενο μονίμως. Μετά θα χρειαστεί να πάμε να τον «επισκεφτούμε», όπως συνέβη δηλαδή στην περίοδο του κ. Τσακαλώτου όταν οι επισκέψεις που έκανε στο φορολογούμενο ήταν Δευτέρα –Τρίτη –Πέμπτη – Παρασκευή –Σάββατο –Κυριακή.
Ερωτηθείς ότι ο κόσμος θα πάει στις κάλπες μετρώντας τι είχε στις τσέπες του το ’19 και τι έχει τώρα: Ο κόσμος πάντα υπολογίζει τα οικονομικά, αν δούμε το ΑΕΠ σήμερα θα δούμε ότι παρά τις τρομακτικές κρίσεις που μεσολάβησαν είναι μεγαλύτερο από το ’19 και τα νοικοκυριά έχουν περίπου 20 δις παραπάνω καταθέσεις από ότι το ’19. Αυτό οφείλεται σε τρία πράγματα, πρώτον στο ότι όντως για κάποιο διάστημα δεν ξοδεύαμε. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η κυβέρνηση όντως βοήθησε πολύ τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση της ανεργίας και πολύ λίγα λουκέτα. Το τρίτο και σημαντικότερο είναι ότι μεσολάβησε μεταξύ της μεγάλης ύφεσης της πανδημίας και της σημερινής περιόδου μια πολύ γρήγορη ανάκαμψη. Είχαμε μια ανάκαμψη 8,3% το ’21 και 7% το πρώτο τρίμηνο του ‘22 ενώ ήταν πολύ χαμηλότερες οι προβλέψεις και φέτος ήταν οι μισές οι δικές μας προβλέψεις. Αυτό σημαίνει ότι το ΑΕΠ δηλαδή τα χρήματα στην τσέπη του κόσμου, παρά τον πληθωρισμό δεν υπέστησαν το πλήγμα που όλοι περίμεναν ενώ είχαμε χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης εξ ου και βλέπετε να έχουμε υψηλοτέρα έσοδα από αυτά που έχουμε προϋπολογίσει. Αυτά τα έσοδα εμείς τα γυρνάμε πίσω στους πολίτες. Είναι μια δύσκολη περίοδος αλλά εξαιτίας της υψηλής ανάπτυξης μπορούμε και αντέχουμε και υπάρχει υψηλή ανάπτυξη γιατί έχουμε κατά κύριο λόγο επενδύσεις και εξαγωγές. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές που είναι αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής που ασκήσαμε αυτά τα τρία χρόνια μας έχουν επιτρέψει να συνεχίζουμε να πορευόμαστε σε θετικό και πολύ θετικό οικονομικό μονοπάτι παρά το γεγονός ότι έχουμε αυτές τις κρίσεις. Είναι σαν ένα καράβι που να έχει όλους τους ανέμους απέναντι και να συνεχίζει να πλέει προς τα μπρος.
Αναφορικά με την περίοδο των capital controls: Θυμάμαι αυτή την περίοδο σαν μια φοβερά αγχωτική περίοδο γιατί ο κίνδυνος που πέρασε η χώρα εκείνη τη στιγμή ήταν τρομακτικός. Δεν το συνειδητοποίησαν πολύ οι συμπολίτες μας εκείνη την ώρα το κατάλαβαν όταν το κατάλαβε και ο κ. Τσίπρας αν υιοθετήσουμε τη θεωρία της αυταπάτης και όχι της απάτης. Δεν θα ξεχάσουμε και το αστείο της υπόθεσης, τραγέλαφος δηλαδή το «αγάπη μου έκλεισα τις τράπεζες».
Ερωτηθείς για την προοπτική να ξανακυβερνήσουν Τσίπρας –Βαρουφάκης: Στις δημοκρατίες ο κόσμος αποφασίζει τι θα συμβεί εγώ πάντως δεν βλέπω να υπάρχει τέτοια προοπτική προπαντός γιατί οι δυνάμεις αυτές δεν έχουν κανένα κοινό πρόγραμμα, δεν έχουν κανένα σημείο επαφής, δεν έχουν συζητήσει ποτέ μεταξύ τους για το τι κυβέρνηση θα ήθελαν να κάνουν, δεν έχουν σχέση θα έλεγα, δεν μιλάνε μεταξύ τους οπότε πως θα γίνει; Στις τρεις μέρες εντολής θα έρθει σε όλους η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος; Αν δεν κάνεις συζήτηση πριν τις εκλογές είναι κοροϊδία να λες ότι θα συγκυβερνήσω. Δεν προλαβαίνεις όχι να φτιάξεις πρόγραμμα ούτε να αποφασίσεις τους γενικούς γραμματείς δεν προλαβαίνεις. Αυτό ισχύει για οποιονδήποτε θέλει να κάνει κυβέρνηση συνεργασίας πρέπει να απλώνει τα χαρτιά του πριν τις εκλογές. Εμείς έχουμε πει με σαφήνεια ότι επιδιώκουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ο λαός θα αποφασίσει.
Αν δεν προκύψει όμως μήπως θα ήταν σκόπιμο και εσείς με το ΠΑΣΟΚ να έχετε ξεκινήσει μια προεκλογική συζήτηση για το αν μπορείτε να τα βρείτε κάπου;: Εμείς έχουμε μια στρατηγική αυτοδύναμης κυβέρνησης, είναι μια επιλογή και αυτή θα υπηρετήσουμε. Αν ο λαός αποφασίσει με τρόπο διαφορετικό θα ξαναδούμε τα θέματα αλλά σας θυμίζω ότι οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων που έχουν κάποια στιγμή συγκυβερνήσει είναι πολύ μικρότερες από τις διαφορές κομμάτων που δεν έχουν συγκυβερνήσει ή που προέρχονται ο ένας από διάσπαση του άλλου διότι διαφώνησαν στα θεμελιώδη. Κανείς πρέπει να κοιτάει και την πολιτική ιστορία όταν κοιτάει αυτά τα θέματα αλλά γενικότερα επειδή η δική μας στρατηγική είναι αυτοδύναμης κυβέρνησης εμείς καταθέτουμε την πρόταση μας και από εκεί και πέρα οι εκλογές ξέρετε κρύβουν πάντα εκπλήξεις και από τη μια και από την άλλη πλευρά.
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι θα γίνουν οι εκλογές: Οι εκλογές είναι προνομία του πρωθυπουργού, έχει πει ότι πηγαίνουμε με στόχο το τέρμα της τετραετίας θα δούμε αν αυτό θα συμβεί.
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι είναι καλύτερο για την οικονομία να γίνουν οι εκλογές: Για την οικονομία όσο περισσότερο χρόνο έχουν οι κυβερνήσεις είναι γενικά καλύτερο, αυτή είναι η γενική αρχή την οποία ακολουθούμε από εκεί και πέρα πάντα επηρεάζει το πολιτικό κλίμα τις οικονομικές μεταβλητές συνεπώς δεν θες να έχεις και μια πολύ παρατεταμένη εκλογική περίοδο. Ούτως ή άλλως μπαίνουμε στον τέταρτο χρόνο της τετραετίας σε λίγες μέρες σε κάθε περίπτωση οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη για να μην έχουμε κατακαλόκαιρο πολλαπλές εκλογές κάποιοι μήνες μας χωρίζουν, θα τους περπατήσουμε μαζί.
Ερωτηθείς αν θα κατέβει στο Επικρατείας: Δεν έχω τέτοιου είδους θέματα αυτή τη στιγμή μπροστά μου, έχω άλλα πιο δύσκολα που αφορούν το πώς θα πορευτούμε στον επόμενο χρόνο και τις αβεβαιότητες που έχουμε μπροστά μας. Το βέβαιο είναι ότι η πολιτική σε αυτή τη φάση είναι μια πολύ απαιτητική υπόθεση για όλους τους συναδέλφους ιδίως για αυτούς που έχουν εκλεγεί σε περιφέρειες γιατί οι ψηφοφόροι έχουν και αυτοί και δικαίως τις απαιτήσεις τους.
Ερωτηθείς αν του ζητάνε οι συνάδελφοί του «ρουσφέτια» για τις εκλογικές τους περιφέρειες: Γενικώς όχι. Νομίζω ότι υπάρχει αρκετή αυτοσυγκράτηση, δεν βλέπω αυτού του είδους την πίεση.
Ερωτηθείς ποιο ήταν το πιο τρελό ρουσφέτι που του ζητήθηκε: Δεν θυμάμαι κάτι τόσο τρελό. Συνήθως οι άνθρωποι ζητούν χρήματα και τα χρήματα όποια μορφή και να έχουν είναι χρήματα και η Ελλάδα δυστυχώς έχει ξοδέψει πάρα πολλά χρήματα που να φαίνονται φαινομενικά λογικά και τελικά να αποδεικνύονται τρελά. Είναι τρελό ότι φτάσαμε να χρωστάμε τόσα όσο οποιοδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης. Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια μετά από όλη αυτή την εμπειρία και μετά την εμπειρία των μνημονίων οι άνθρωποι είναι πολύ πιο συγκρατημένοι από ότι θα περιμένατε. Το «τρελό» σε αυτή τη φάση είναι ότι δεν έχω τέτοιου είδους παράλογα πράγματα.
Ερωτηθείς στα πόσα δις βρίσκεται το «μαξιλάρι»: Είναι περίπου εκεί που το παραλάβαμε διότι έχουν προστεθεί τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Έχει αρχίσει και έχει μια επιτάχυνση η απορρόφηση και έχουμε και πάρα πολλές αιτήσεις για δάνεια. Αυτή τη στιγμή έχουμε 35 αιτήματα για επενδύσεις ύψους 1,7 δις που έχουν υποβληθεί και έχουμε άλλα 700 αιτήματα υπό επεξεργασία. Δηλαδή είναι ένας τεράστιος αριθμός επενδύσεων που είναι έτοιμος να γίνει και το Ταμείο Ανάκαμψης τώρα βγάζει συνεχώς προγράμματα.
