Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται στην Αθήνα ο Ντένις Ασμπάχερ, γενικός διευθυντής της European Space Agency (ESA). Σε εκδήλωση που θα γίνει, μαζί με τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη, θα ανακοινώσουν το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων, το οποίο θα αναβαθμίσει συνολικά τις δυνατότητες της χώρας και την καθημερινότητα των πολιτών σε μια σειρά από τομείς αιχμής.

Ειδικότερα, η Ελλάδα θα δαπανήσει 200 εκατομμύρια ευρώ για το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων, τα οποία κατευθύνονται σε δράσεις που στοχεύουν στο να γίνει η χώρα μέρος του ευρωπαϊκού προγράμματος μικροδορυφόρων. Αυτό σημαίνει εκσυγχρονισμό των αστεροσκοπείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και στην απόκτηση τεχνογνωσίας υπό συγκεκριμένες προδιαγραφές, ώστε υποδομές και νέα συστήματα να είναι ευθυγραμμισμένα και να μπορούν να αλληλεπιδρούν με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά.

Επένδυση

Ουσιαστικά, λοιπόν, με αυτά τα χρήματα η Ελλάδα επενδύει στη θέση της στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα μικροδορυφόρων. Η επένδυση αυτή θα επιτρέψει στη χώρα και στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο να αναπτύξουν εφαρμογές που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, στην έγκαιρη και ακριβή πρόβλεψη ακραίων φυσικών φαινομένων, στην εθνική ασφάλεια και, φυσικά, στην αναβάθμιση των τηλεπικοινωνιών. Οι παραπάνω εφαρμογές αναμένεται να έχουν σημαντική θετική επίδραση στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων, προσφέροντας νέες δυνατότητες και δημιουργώντας καινούργιες προοπτικές.



Το νέο πλαίσιο

Εξάλλου, προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το πλαίσιο που θεσπίστηκε πρόσφατα, με πρωτοβουλία του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Θοδωρή Λιβάνιου, για το δορυφορικό Ιντερνετ ευρείας χρήσης. Οι εφαρμογές που σχετίζονται με το Διάστημα μπαίνουν όλο και περισσότερο στη ζωή μας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελούν τα GPS, τα οποία αξιοποιούν ένα ευρύ σύστημα μικροδορυφόρων, για να εντοπίζουν το στίγμα και να σχεδιάζουν τις βέλτιστες διαδρομές.

Ένα μικρό κουτί

Με μέγεθος που μπορεί να μην ξεπερνά ένα κουτί παπουτσιών, οι μικροδορυφόροι αξιοποιούνται ήδη στις τηλεπικοινωνίες, στην «έξυπνη» γεωργία, στην πρόγνωση καιρικών φαινομένων, ακόμα και στη φύλαξη των συνόρων ή στη ναυτιλία, με την «επικοινωνία πλοίου - γραφείου». Παράγουν, μάλιστα, τεράστια προστιθέμενη αξία, καθώς, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, κάθε ένα ευρώ που δαπανάται σε εφαρμογές Διαστήματος «επιστρέφει» περίπου έξι στην οικονομία και στην κοινωνία. Η αναλογία, δε, εκτοξεύεται στην περίπτωση των τηλεπικοινωνιών, φτάνοντας το ένα προς είκοσι. Περαιτέρω, το σύστημα μικροδορυφόρων που ετοιμάζει η Ελλάδα πρόκειται να δώσει σημαντική ώθηση στα οικοσυστήματα καινοτομίας που αναπτύσσονται με επίκεντρο πανεπιστημιακά ιδρύματα και νεοφυείς επιχειρήσεις.



Η πορεία

Πώς φτάσαμε, όμως, σε αυτές τις σημαντικές προοπτικές; Αρχικά, η χώρα εμβάθυνε και διεύρυνε τη συνεργασία της με την ESA. Το καλοκαίρι του 2020, το Αστεροσκοπείο Χελμού και το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» επελέγησαν για την κατασκευή του πρώτου επίγειου σταθμού για την επόμενη γενιά τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών της Ευρώπης. Ακολούθως, στις αρχές του 2021, το Αστεροσκοπείο Σκίνακα και ο Αστρονομικός Σταθμός Χολομώντα εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Fibre in the sky». Και, τέλος, στα μέσα του 2021 ανακοινώθηκε η δημιουργία του πρώτου ESA Business Incubation Centre (ESA BIC) στην Ελλάδα, μιας «θερμοκοιτίδας» για τη στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων με αντικείμενο τις τεχνολογίες του Διαστήματος.

Έργο της «Βίβλου»

Παράλληλα, με τον Νόμο 4822/2021 η Ελλάδα θεσμοθέτησε το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων, το οποίο αποτελεί και έργο της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού, θωρακίζοντάς το νομικά και θεσμικά. Επιπλέον, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης επένδυσε στη συνεργασία με την Ενωση Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ), αλλά και με επιχειρήσεις startup, που δραστηριοποιούνται σε εφαρμογές σχετικές με το Διάστημα.

Το μήνυμα

Μέσα από την πρόοδο στον τομέα των μικροδορυφόρων, η Ελλάδα στέλνει το μήνυμα ότι σε θέματα τεχνολογίας δεν σκοπεύει «να χάσει άλλο τρένο» – ένα μήνυμα που φτάνει τόσο στους εταίρους μας όσο και σε επενδυτές, για τους οποίους η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει ελκυστικό προορισμό. Ταυτόχρονα, αποδεικνύει ότι, παρά τις ψηφιακές εκκρεμότητες, μπορεί να ανταποκρίνεται σταθερά και όχι περιστασιακά σε νέες προκλήσεις που αναδύονται.

Από την ψηφιακή οργάνωση του εμβολιασμού μέχρι τη δημοπρασία του φάσματος για το 5G και από το δορυφορικό Ιντερνετ ευρείας χρήσης μέχρι τους μικροδορυφόρους, η Ελλάδα απαντά με επάρκεια και ταχύτητα στις τεχνολογικές εξελίξεις. Μέσα από την υλοποίηση της στρατηγικής του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ανακτά τη διεθνή αξιοπιστία, αποκτά συγκριτικό πλεονέκτημα, παράγει τεχνογνωσία και δημιουργεί τις προοπτικές ενός ενάρετου κύκλου καινοτομίας και ανάπτυξης.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 25 Ιουνίου 2022.