Η κυβέρνηση επαναφέρει το θεσμό των γραμματέων - Τα νέα δεδομένα που φέρνουν οι αλλαγές Βορίδη στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση

Στα πρότυπα του επιτελικού κράτους βασίζεται η τροπολογία Βορίδη για τη λειτουργία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που θα συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο έρχεται στη Βουλή μέσα στην εβδομάδα. Στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών του κ. Μάκη Βορίδη και των συνεργατών του βρίσκεται η ολική επαναφορά του θεσμού του γραμματέα (κατά τη λογική των ειδικών γραμματέων στα υπουργεία, με τους οποίους μάλιστα θα έχει τις ίδιες οικονομικές απολαβές), που είχε καταργηθεί επί ημερών ΣΥΡΙΖΑ, προκαλώντας κατά κοινή ομολογία ουκ ολίγα δομικά προβλήματα και δυσλειτουργίες.

Η παράμετρος αυτή ισοδυναμεί με τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων των συντονιστών, οι οποίοι θεσμικά και υπηρεσιακά μπορεί να μην καταργούνται, ωστόσο αποκτούν πλέον ξεκάθαρα δευτερεύοντα ρόλο και βοηθητικό έναντι των γραμματέων. Οπως περιγράφεται στην εν λόγω τροπολογία, ο γραμματέας θα έχει τη συνολική ευθύνη για την ομαλή άσκηση των καθηκόντων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ θα απευθύνεται αποκλειστικά στον υπουργό Εσωτερικών. Με τον τρόπο αυτόν θα εξασφαλιστεί μεγαλύτερη «πολιτικότητα» στις σχετικές διαδικασίες, αφού η δήθεν προσπάθεια αποκομματικοποίησης της διακυβέρνησης Τσίπρα οδήγησε όχι μόνο σε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα (δεδομένου ότι δεν υπήρχε υψηλή εποπτεία και καθίσταντο πολύ πιο εύκολα τυχόν παλαιοκομματικού τύπου ρουσφέτια), αλλά και στην αφαίρεση της δυνατότητας οργανωμένης και συνεκτικής διοίκησης.

Το πρόβλημα προέκυψε από το γεγονός ότι η επιλογή του μοντέλου του συντονιστή (που είχε αποκλειστικά υπηρεσιακού τύπου χαρακτηριστικά) ως επικεφαλής των επτά Αποκεντρωμένων Διοικήσεων περιόρισε δραματικά το πεδίο δράσης τους, δημιουργώντας εκτός των άλλων και ζητήματα με τους συναρμόδιους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και στην επικοινωνία με την κεντρική εξουσία. Πλέον, με την παρέμβαση Βορίδη η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι τα φαινόμενα αυτά θα εξαλειφθούν, ενώ στη φαρέτρα των γραμματέων θα υπάρχουν πια, όπως δήλωσε ο ίδιος ο υπουργός στη Βουλή, τα όπλα της ενίσχυσης των Διοικήσεων με στελεχιακό δυναμικό, καθώς και η πιθανή μετακίνηση ή αναδιοργάνωση αρμοδιοτήτων, στη βάση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, όπως προωθείται από το υπουργείο Εσωτερικών, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα εξεταστεί σε μελλοντικό χρόνο ακόμα και το σενάριο της κινητικότητας στις τάξεις των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ως ενός επιπλέον εργαλείου βελτίωσης των δομών και πιο αποτελεσματικής αξιολόγησης.

Για τον λόγο αυτόν, για τη θέση των γενικών γραμματέων θα επιλεγούν πρόσωπα τεχνοκρατικού προφίλ, με εμπειρία στον αυτοδιοικητικό τομέα και στη λειτουργία του Δημοσίου, ώστε να εξυπηρετούνται στο έπακρο οι γενικότεροι στόχοι και σχεδιασμοί. Ο διορισμός τους θα γίνεται, όπως προβλέπει η τροπολογία, από τον ίδιο τον υπουργό, μαζί με τον οποίο θα καθορίζουν προτεραιότητες και ανάγκες και στο τέλος, φυσικά, θα λογοδοτούν.

Ο διορισμός τους θα γίνεται, όπως προβλέπει η τροπολογία, από τον ίδιο τον υπουργό, μαζί με τον οποίο θα καθορίζουν προτεραιότητες και ανάγκες

Οι αρμοδιότητες του γραμματέα

H συνεννόηση μάλιστα υπουργού - γραμματέα σχετικά με τις στοχεύσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τις προβλεπόμενες δράσεις και τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί θα περιγράφεται επακριβώς στο πλαίσιο ενός «Συμβολαίου Απόδοσης», όπως θα είναι η χαρακτηριστική ονομασία του, το οποίο θα συνιστά την πυξίδα της τελικής ετήσιας αξιολόγησης προσώπων και δομών.

Από κει και πέρα, ο γραμματέας θα είναι ο κρίσιμος παράγων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Θα έχει τη δυνατότητα να καταρτίζει ο ίδιος το πλάνο των αρμοδιοτήτων στους κόλπους της υπηρεσίας της οποίας προΐσταται, συντονίζοντας, εποπτεύοντας και ελέγχοντας τη δράση των υπηρεσιών και των υπαλλήλων της προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των σχεδιαζόμενων κυβερνητικών πολιτικών, της εξυπηρέτησης ή περαιτέρω εξειδίκευσης των στρατηγικών της στόχων και της διαχείρισης ενδεχόμενων κρίσεων ή κινδύνων.

Παράλληλα, θα μπορεί να συστήνει με απόφασή του επιτροπές ή ομάδες εργασίας από δημόσιους λειτουργούς και υπαλλήλους, καθώς και ιδιώτες εμπειρογνώμονες για τη μελέτη, συλλογή και επεξεργασία στοιχείων ή την εκτέλεση έργου συναφούς με τις αρμοδιότητες των υπηρεσιών των οποίων προΐσταται. Με την ίδια απόφαση θα καθορίζεται και ο χρόνος ολοκλήρωσης της εργασίας ή του έργου.

Ο γραμματέας, τέλος, θα έχει την ευχέρεια να αναθέτει, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, σε ερευνητικά κέντρα ή επιστημονικά ινστιτούτα τη διενέργεια ερευνών και τη σύνταξη μελετών ή άλλων επιστημονικών εργασιών που σχετίζονται με τον σκοπό και τις αρμοδιότητες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Τον γραμματέα επικουρεί στο έργο του το Γραφείο Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, το οποίο θα στελεχώνεται στα πρότυπα των αντίστοιχων των ειδικών γραμματέων που έχουν τοποθετηθεί στα υπουργεία.