Μήνυμα ευθύνης εντός κι εκτός ΝΔ - Γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέρριψε τις πρόωρες εκλογές
Οι κρίσιμες παραμέτροι, οι εισηγήσεις και το παρασκήνιο
Τίτλους τέλους στα σενάρια περί πρόωρων εκλογών το προσεχές φθινόπωρο, και µάλιστα µε πιο εµφατικό τρόπο από ποτέ, επιχείρησε να βάλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στα µέσα της εβδοµάδας, τόσο από το βήµα της Βουλής όσο και µέσω της συνέντευξης που παραχώρησε στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.
Με το διπλό «όχι», ο πρωθυπουργός επέλεξε στην παρούσα συγκυρία να στείλει πολλαπλά µηνύµατα σχετικά µε τον σταθερό θεσµικό προσανατολισµό του και την επιµονή στο σχέδιό του για τη χώρα, όχι µόνο σε πολιτικούς φίλους και αντιπάλους, αλλά κυρίως στην ίδια την κοινωνία. Η διαφορά των συγκεκριµένων αναφορών του πρωθυπουργού για εξάντληση της τετραετίας σε σχέση µε τις προηγούµενες των τελευταίων µηνών ήταν, δίχως αµφιβολία, οι υψηλοί τόνοι που χρησιµοποίησε προκειµένου να απορρίψει την εκλογολογία. ∆εν είναι τυχαίο ότι προχώρησε στην επιλογή αυτή εν µέσω της έντονης φηµολογίας που καλλιεργήθηκε σε ό,τι αφορά τις ακριβείς προθέσεις του για τον χρόνο της κάλπης, µετά τις περιβόητες ατάκες για τις συνέπειες της τοξικότητας που φέρνει η αντιπολίτευση -και δη ο ΣΥΡΙΖΑ- στην πολιτική ζωή σε µια τόσο κρίσιµη περίοδο διεθνώς. «Ανησυχείτε πολύ για τις εκλογές και το πότε θα γίνουν. Σας ξαναλέω, οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Η ίδια η ζωή θα επιβεβαιώσει τα λεγόµενά µου», ήταν η χαρακτηριστική φράση προς τον Αλέξη Τσίπρα στην κοινοβουλευτική διαδικασία της περασµένης Τετάρτης, µε την οποία, εκτός των άλλων, «επένδυσε» στην ανάδειξη της δικής του πολιτικής συνέπειας έναντι του παρελθόντος και του παρόντος του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης.
Την εποµένη κιόλας, προχωρώντας ένα βήµα παραπάνω, θέλησε να δώσει ακόµα πιο ισχυρό πολιτικό υπόβαθρο στις τοποθετήσεις του περί εκλογών, διαµηνύοντας στους Παύλο Τσίµα και Βασίλη Χιώτη: «Παίρνω το ρίσκο της σταθερότητας. Και αν αυτό έχει πολιτικό κόστος, ας το έχει. Αλλά ξέρω ότι αυτή τη στιγµή το να οδηγήσουµε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές µε τη “βόµβα” -το τονίζω- της απλής αναλογικής, µε µια απρόβλεπτη Τουρκία απέναντί µας, δεν πιστεύω ότι είναι πράξη εθνικά υπεύθυνη και, αν αυτό µε οδηγήσει στο να έχω ένα πολιτικό κόστος, γιατί θα πρέπει να διαχειριστώ έναν δύσκολο χειµώνα, ας είναι έτσι.
Ο αιφνιδιασμός
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόµα και οι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού αιφνιδιάστηκαν έως έναν βαθµό µε την οξύτητα των λόγων του τις τελευταίες ηµέρες, αφού τα επιχειρήµατα για πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυµηγορία ενισχύονταν όλο και πιο πολύ το τελευταίο διάστηµα µε φόντο τις αναλύσεις για τον δύσκολο χειµώνα που έρχεται, καθώς και το γεγονός ότι το σύνολο του πολιτικού κόσµου, προεξαρχόντων των ίδιων των κυβερνητικών στελεχών και των «γαλάζιων» βουλευτών, είχε µπει σε κλίµα προεκλογικής εκστρατείας. Οµως, η κοινοβουλευτική πλειονότητα και µια σηµαντική µερίδα επιτελών του Μεγάρου Μαξίµου ήταν ακριβώς και οι πρώτοι στους οποίους απευθύνθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης µε τη ρητορική που επιστράτευσε τα προηγούµενα εικοσιτετράωρα. Βασικός του στόχος δεν ήταν άλλος από την ολική επαναφορά των προαναφερθέντων στη... δύσκολη πραγµατικότητα που αντιµετωπίζει η χώρα και στις προκλήσεις των επόµενων µηνών.
Στο επίκεντρο του σκεπτικού µε το οποίο λειτούργησε ο πρωθυπουργός ήταν πριν και πέρα απ’ όλα η ίδια η επερχόµενη δίνη του χειµώνα, που συνιστούσε και το σηµαντικότερο επιχείρηµα για την επιτάχυνση των εθνικών εκλογών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρεί ότι στο περιβάλλον µιας διαρκώς κλιµακούµενης έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς και εν µέσω µιας πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης και γεωστρατηγικής ρευστότητας σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν είναι δυνατόν να έβαζε τη χώρα σε µια περιπέτεια πολιτικής αστάθειας, δεδοµένου του παράγοντα της απλής αναλογικής, που µέχρι και τη διεξαγωγή µιας δεύτερης εκλογικής αναµέτρησης θα οδηγούσε µε µαθηµατική ακρίβεια σε καθεστώς ακυβερνησίας.
Βλέπετε, κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στον ΣΚΑΪ, µε το ερώτηµα «εάν το φθινόπωρο είναι όντως εκρηκτικό, είναι σώφρον να εκχωρήσουµε την αρµοδιότητα της διακυβέρνησης για κάποιες εβδοµάδες σε µια υπηρεσιακή κυβέρνηση;», ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι µια τέτοια συνθήκη θα µπορούσε να αποβεί µοιραία σε αυτή την τόσο κοµβική καµπή. Εξάλλου, θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να είναι απούσα ή έστω να έχει περιορισµένη παρουσία στις ζυµώσεις που έχουν δροµολογηθεί στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπό το φόβο του ενεργειακού αδιεξόδου, αλλά και των επιπρόσθετων ανατιµήσεων που αναµένονται στην περίπτωση συνέχισης του πολέµου στην Ουκρανία επ’ αόριστον. Οπως προαναγγέλλεται από διάφορες πλευρές εσχάτως, σηµείο-σταθµό για τις διεργασίες αυτές, από τις οποίες µπορεί να προκύψει επιτέλους ένα συνολικό ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης, συνιστά ακριβώς το προσεχές φθινόπωρο, µε ό,τι αυτό τελικά συνεπάγεται για τη γενικότερη στάση του πρωθυπουργού και στο θέµα του χρόνου των εκλογών.
Οι μετρήσεις
Στο µείγµα των σκέψεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, µαζί βεβαίως µε τους παραπάνω άξονες, προστέθηκε και η δηµοσκοπική εικόνα της παρούσας συγκυρίας, η οποία από την εµφάνισή του στο Κογκρέσο και µετά αποδεικνύει πως, παρά το δυσχερές περιβάλλον της τελευταίας διετίας, διαθέτει, αν µη τι άλλο, ισχυρή ανθεκτικότητα. Πέραν των δεικτών της πρόθεσης ψήφου ή της παράστασης νίκης, η κυβέρνηση της Ν.∆. υποδεικνύεται ως η καταλληλότερη για τη διαχείριση των µεγάλων προβληµάτων, με τον ΣΥΡΙΖΑ να αδυνατεί να συγκροτήσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης και τη δυναµική του Νίκου Ανδρουλάκη να περιορίζεται εµφανώς. Παράλληλα, εξακολουθεί να είναι χαώδης η διαφορά µεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα σε ό,τι έχει να κάνει µε τα ποιοτικά στοιχεία των δύο πολιτικών αρχηγών.
Πλέον, το ενδιαφέρον στρέφεται σε πιθανές κινήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη βελτίωση κεντρικών κυβερνητικών παραµέτρων. Ως εκ τούτου, ένας πιθανός κυβερνητικός ανασχηµατισµός σε αυτή τη βάση, αλλά και µε έντονα προεκλογικά χαρακτηριστικά (καθώς θα πρόκειται για τη σύνθεση µε την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα οδηγηθεί τελικώς στις κάλπες), φαντάζει πια ως ιδιαίτερα πιθανό ενδεχόµενο για την περίοδο πέριξ της ∆ΕΘ.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/7
Με το διπλό «όχι», ο πρωθυπουργός επέλεξε στην παρούσα συγκυρία να στείλει πολλαπλά µηνύµατα σχετικά µε τον σταθερό θεσµικό προσανατολισµό του και την επιµονή στο σχέδιό του για τη χώρα, όχι µόνο σε πολιτικούς φίλους και αντιπάλους, αλλά κυρίως στην ίδια την κοινωνία. Η διαφορά των συγκεκριµένων αναφορών του πρωθυπουργού για εξάντληση της τετραετίας σε σχέση µε τις προηγούµενες των τελευταίων µηνών ήταν, δίχως αµφιβολία, οι υψηλοί τόνοι που χρησιµοποίησε προκειµένου να απορρίψει την εκλογολογία. ∆εν είναι τυχαίο ότι προχώρησε στην επιλογή αυτή εν µέσω της έντονης φηµολογίας που καλλιεργήθηκε σε ό,τι αφορά τις ακριβείς προθέσεις του για τον χρόνο της κάλπης, µετά τις περιβόητες ατάκες για τις συνέπειες της τοξικότητας που φέρνει η αντιπολίτευση -και δη ο ΣΥΡΙΖΑ- στην πολιτική ζωή σε µια τόσο κρίσιµη περίοδο διεθνώς. «Ανησυχείτε πολύ για τις εκλογές και το πότε θα γίνουν. Σας ξαναλέω, οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Η ίδια η ζωή θα επιβεβαιώσει τα λεγόµενά µου», ήταν η χαρακτηριστική φράση προς τον Αλέξη Τσίπρα στην κοινοβουλευτική διαδικασία της περασµένης Τετάρτης, µε την οποία, εκτός των άλλων, «επένδυσε» στην ανάδειξη της δικής του πολιτικής συνέπειας έναντι του παρελθόντος και του παρόντος του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης.
Την εποµένη κιόλας, προχωρώντας ένα βήµα παραπάνω, θέλησε να δώσει ακόµα πιο ισχυρό πολιτικό υπόβαθρο στις τοποθετήσεις του περί εκλογών, διαµηνύοντας στους Παύλο Τσίµα και Βασίλη Χιώτη: «Παίρνω το ρίσκο της σταθερότητας. Και αν αυτό έχει πολιτικό κόστος, ας το έχει. Αλλά ξέρω ότι αυτή τη στιγµή το να οδηγήσουµε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές µε τη “βόµβα” -το τονίζω- της απλής αναλογικής, µε µια απρόβλεπτη Τουρκία απέναντί µας, δεν πιστεύω ότι είναι πράξη εθνικά υπεύθυνη και, αν αυτό µε οδηγήσει στο να έχω ένα πολιτικό κόστος, γιατί θα πρέπει να διαχειριστώ έναν δύσκολο χειµώνα, ας είναι έτσι.
Ο αιφνιδιασμός
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόµα και οι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού αιφνιδιάστηκαν έως έναν βαθµό µε την οξύτητα των λόγων του τις τελευταίες ηµέρες, αφού τα επιχειρήµατα για πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυµηγορία ενισχύονταν όλο και πιο πολύ το τελευταίο διάστηµα µε φόντο τις αναλύσεις για τον δύσκολο χειµώνα που έρχεται, καθώς και το γεγονός ότι το σύνολο του πολιτικού κόσµου, προεξαρχόντων των ίδιων των κυβερνητικών στελεχών και των «γαλάζιων» βουλευτών, είχε µπει σε κλίµα προεκλογικής εκστρατείας. Οµως, η κοινοβουλευτική πλειονότητα και µια σηµαντική µερίδα επιτελών του Μεγάρου Μαξίµου ήταν ακριβώς και οι πρώτοι στους οποίους απευθύνθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης µε τη ρητορική που επιστράτευσε τα προηγούµενα εικοσιτετράωρα. Βασικός του στόχος δεν ήταν άλλος από την ολική επαναφορά των προαναφερθέντων στη... δύσκολη πραγµατικότητα που αντιµετωπίζει η χώρα και στις προκλήσεις των επόµενων µηνών.Στο επίκεντρο του σκεπτικού µε το οποίο λειτούργησε ο πρωθυπουργός ήταν πριν και πέρα απ’ όλα η ίδια η επερχόµενη δίνη του χειµώνα, που συνιστούσε και το σηµαντικότερο επιχείρηµα για την επιτάχυνση των εθνικών εκλογών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρεί ότι στο περιβάλλον µιας διαρκώς κλιµακούµενης έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς και εν µέσω µιας πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης και γεωστρατηγικής ρευστότητας σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν είναι δυνατόν να έβαζε τη χώρα σε µια περιπέτεια πολιτικής αστάθειας, δεδοµένου του παράγοντα της απλής αναλογικής, που µέχρι και τη διεξαγωγή µιας δεύτερης εκλογικής αναµέτρησης θα οδηγούσε µε µαθηµατική ακρίβεια σε καθεστώς ακυβερνησίας.
Βλέπετε, κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στον ΣΚΑΪ, µε το ερώτηµα «εάν το φθινόπωρο είναι όντως εκρηκτικό, είναι σώφρον να εκχωρήσουµε την αρµοδιότητα της διακυβέρνησης για κάποιες εβδοµάδες σε µια υπηρεσιακή κυβέρνηση;», ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι µια τέτοια συνθήκη θα µπορούσε να αποβεί µοιραία σε αυτή την τόσο κοµβική καµπή. Εξάλλου, θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να είναι απούσα ή έστω να έχει περιορισµένη παρουσία στις ζυµώσεις που έχουν δροµολογηθεί στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπό το φόβο του ενεργειακού αδιεξόδου, αλλά και των επιπρόσθετων ανατιµήσεων που αναµένονται στην περίπτωση συνέχισης του πολέµου στην Ουκρανία επ’ αόριστον. Οπως προαναγγέλλεται από διάφορες πλευρές εσχάτως, σηµείο-σταθµό για τις διεργασίες αυτές, από τις οποίες µπορεί να προκύψει επιτέλους ένα συνολικό ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης, συνιστά ακριβώς το προσεχές φθινόπωρο, µε ό,τι αυτό τελικά συνεπάγεται για τη γενικότερη στάση του πρωθυπουργού και στο θέµα του χρόνου των εκλογών.
Οι μετρήσεις
Στο µείγµα των σκέψεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, µαζί βεβαίως µε τους παραπάνω άξονες, προστέθηκε και η δηµοσκοπική εικόνα της παρούσας συγκυρίας, η οποία από την εµφάνισή του στο Κογκρέσο και µετά αποδεικνύει πως, παρά το δυσχερές περιβάλλον της τελευταίας διετίας, διαθέτει, αν µη τι άλλο, ισχυρή ανθεκτικότητα. Πέραν των δεικτών της πρόθεσης ψήφου ή της παράστασης νίκης, η κυβέρνηση της Ν.∆. υποδεικνύεται ως η καταλληλότερη για τη διαχείριση των µεγάλων προβληµάτων, με τον ΣΥΡΙΖΑ να αδυνατεί να συγκροτήσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης και τη δυναµική του Νίκου Ανδρουλάκη να περιορίζεται εµφανώς. Παράλληλα, εξακολουθεί να είναι χαώδης η διαφορά µεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα σε ό,τι έχει να κάνει µε τα ποιοτικά στοιχεία των δύο πολιτικών αρχηγών. Πλέον, το ενδιαφέρον στρέφεται σε πιθανές κινήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη βελτίωση κεντρικών κυβερνητικών παραµέτρων. Ως εκ τούτου, ένας πιθανός κυβερνητικός ανασχηµατισµός σε αυτή τη βάση, αλλά και µε έντονα προεκλογικά χαρακτηριστικά (καθώς θα πρόκειται για τη σύνθεση µε την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα οδηγηθεί τελικώς στις κάλπες), φαντάζει πια ως ιδιαίτερα πιθανό ενδεχόµενο για την περίοδο πέριξ της ∆ΕΘ.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/7