«Έχουμε τετραπλασιάσει τον ρυθμό εγκατάστασης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ έχουμε διπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη. Παράλληλα, θέτουμε σε λειτουργία το Εθνικό Σχέδιο ενεργειακής εξοικονόμησης που αφορά τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και Δημόσιο», τονίζει σε συνέντευξή του στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες που έχει λάβει η χώρα μας ώστε να μην έχει πρόβλημα ενεργειακής επάρκειας.

Η συνέντευξη

-Πώς ακριβώς θα λειτουργεί ο νέος μηχανισμός για τη μείωση των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα; Πόσο χαμηλότερους λογαριασμούς θα δουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις και από πότε;

Η ελληνική κυβέρνηση είναι η πρώτη στην Ευρώπη που προχώρησε ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο σε ευθείες επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος στα νοικοκυριά. Αυτό συγκράτησε τις αυξήσεις στους λογαριασμούς που θα ήταν πραγματικά υπέρογκες, αν δεν είχαμε δώσει επιδοτήσεις για τις κύριες κατοικίες και για μηνιαίες καταναλώσεις μέχρι 300 κιλοβατώρες. Υπήρχαν, όμως, και νοικοκυριά με υψηλότερες καταναλώσεις που πλήρωσαν μεγαλύτερους λογαριασμούς και γι’ αυτό επιστρέψαμε το 60% της επιπλέον επιβάρυνσης με κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό με το power pass. Από τον Ιούλιο, όμως, έχουμε προχωρήσει σε μια σημαντική μεταρρύθμιση στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, θέτοντας σε εφαρμογή έναν νέο μηχανισμό που πήρε την έγκριση από την Ευρωπαϊκή
Υπήρχαν, όμως, και νοικοκυριά με υψηλότερες καταναλώσεις που πλήρωσαν μεγαλύτερους λογαριασμούς και γι’ αυτό επιστρέψαμε το 60% της επιπλέον επιβάρυνσης
Επιτροπή κατ’ εξαίρεση απ’ όσα ισχύουν για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Εχουμε βάλει πλαφόν στις αμοιβές των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής και ένα έμμεσο πλαφόν στη λιανική τιμή, καταργώντας τη ρήτρα αναπροσαρμογής και απορροφώντας έως και το 80%-85% της αύξησης του λογαριασμού ρεύματος για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης κάθε νοικοκυριού, για κύριες και μη κύριες κατοικίες. Ήδη, κατά τις πρώτες 15 ημέρες εφαρμογής του μηχανισμού, το όφελος για τους καταναλωτές ξεπέρασε τα 330 εκατ. ευρώ, τα οποία θα γίνουν επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

-Πόσα τελικά ήταν τα λεγόμενα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας και τι ποσό θα εισπράξει το κράτος από τη φορολόγηση αυτών των υπερεσόδων;

Η ελληνική κυβέρνηση είναι η μόνη στην Ευρώπη που προχώρησε στη νομοθέτηση της αναδρομικής φορολόγησης των υπερεσόδων στη δραστηριότητα της ηλεκτροπαραγωγής, σε ποσοστό 90%. Σε συνεργασία με τη ΡΑΕ, ολοκληρώνουμε τον προσδιορισμό και τη διαδικασία ανάκτησης και θα ακολουθήσουν επίσημες ανακοινώσεις σύντομα. Τα ποσά που θα συγκεντρωθούν θα κατευθυνθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, ώστε να ανακουφιστούν οι συμπολίτες μας μέσω των επιδοτήσεων των λογαριασμών ρεύματος.

-Εχετε ενεργοποιήσει δύο σχήματα, το power pass και το fuel pass, για την ανακούφιση πολιτών από τις αυξήσεις στο ρεύμα και στα καύσιμα, αντίστοιχα. Είστε ικανοποιημένος από την αποτελεσματικότητά τους; Υπάρχουν οι απαραίτητοι πόροι -και από ποιες πηγές- για τη συνέχιση των επιδοτήσεων αυτών το φθινόπωρο;

Κάθε ενέργειά μας στην κατεύθυνση της στήριξης κυρίως των πιο ευάλωτων νοικοκυριών είναι μελετημένη και κοστολογημένη, ώστε να είναι ρεαλιστική, δηλαδή να ανακουφίζει όσο το δυνατόν περισσότερους, χωρίς όμως να θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία της χώρας. Μόλις συνέτρεξαν αυτές οι προϋποθέσεις, ανακοινώσαμε κι εφαρμόσαμε τα δύο προγράμματα που αναφέρατε, το power pass για στήριξη των ασθενέστερων στους λογαριασμούς ρεύματος
Σταθερή πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι η στήριξη με κάθε πρόσφορο μέσο των συμπολιτών μας
και το fuel pass για την αντιμετώπιση μέρους της ακρίβειας στα καύσιμα. Σταθερή πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι η στήριξη με κάθε πρόσφορο μέσο των συμπολιτών μας, ιδιαίτερα όσων δυσκολεύονται περισσότερο. Από τον περασμένο Νοέμβριο έχουμε ξοδέψει πάνω από 5 δισ. ευρώ για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους και την υποστήριξη νοικοκυριών κι επιχειρήσεων. Με τις προϋποθέσεις που ανέφερα, τα προγράμματα αυτά θα συνεχιστούν, ενώ σχεδιάζουμε να διευρύνουμε τους δικαιούχους, εάν μας το επιτρέψουν οι συνθήκες. Ηδη ανοίγει η πλατφόρμα για το fuel pass 2 για τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Σε ό,τι αφορά την καταβολή του επιδόματος, αυτή αναμένεται να γίνει εντός του Αυγούστου.

-Υπάρχει µεγάλη ανησυχία σε όλη την Ευρώπη για ενδεχόµενη ενεργειακή κρίση το φθινόπωρο. Ποιες πρωτοβουλίες περιµένετε να λάβει η Ε.Ε. και ποια µέτρα αναµένετε να αποφασιστούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο;

Η ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκαναν εγκαίρως µια συνολική πρόταση αντιµετώπισης του ενεργειακού προβλήµατος της Ευρώπης. Η πρότασή µας αφορούσε τόσο την προµήθεια φυσικού αερίου όσο και τον µηχανισµό διατήρησης των τιµών σε χαµηλά επίπεδα. Η Επιτροπή τελικά κατέληξε στη γνωστή πρότασή της για περικοπή κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Η Ελλάδα δεν συµωνεί µε την υποχρεωτικότητα και την ίδια θέση έχουν υιοθετήσει η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Γαλλία κι άλλες χώρες. Εµείς ως ελληνική κυβέρνηση έχουµε ήδη
Εχουµε τετραπλασιάσει τον ρυθµό εγκατάστασης Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, ενώ έχουµε διπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη
προνοήσει να αλλάξουµε το µείγµα των ενεργειακών µας πόρων, προκειµένου να αντιµετωπίσουµε τις έκτακτες συνθήκες που επέβαλε ο πόλεµος, υιοθετώντας έκτακτες λύσεις. Εχουµε τετραπλασιάσει τον ρυθµό εγκατάστασης Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, ενώ έχουµε διπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη. Παράλληλα, θέτουµε σε λειτουργία το Εθνικό Σχέδιο ενεργειακής εξοικονόµησης που αφορά τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ∆ηµόσιο. Με αυτόν τον τρόπο έχουµε ήδη περιορίσει την κατανάλωση φυσικού αερίου. Ωστόσο, είναι ανάγκη η Ευρώπη να αρχίσει να αποφασίζει και να δρα ταχύτερα και πιο δραστικά σε τέτοια επείγοντα προβλήµατα. Εµείς στο επόµενο Συµβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης στις 26 Ιουλίου έχουµε ζητήσει και έχει µπει ως θέµα συζήτησης η ελληνική πρόταση για αλλαγή του µοντέλου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που αποσυνδέει την τιµή του φυσικού αερίου από την τιµή του ρεύµατος, µειώνοντας έτσι το κόστος των λογαριασµών.

-Υπάρχει κίνδυνος για έλλειψη φυσικού αερίου στη χώρα µας το φθινόπωρο και τον χειµώνα και πώς σχεδιάζετε να τον αντιµετωπίσετε;

Εχουµε εργαστεί πολύ και εγκαίρως πάνω σε αυτό το εξαιρετικά δύσκολο πρόβληµα. Εχουµε προνοήσει ώστε να µπορούµε να µιλάµε για ενεργειακή επάρκεια της χώρας το προσεχές διάστηµα, λαµβάνοντας υπόψη ότι µπορούµε να προµηθευτούµε υγροποιηµένο φυσικό αέριο (LNG) από τη διεθνή αγορά. Υπενθυµίζω ότι ήδη έχουµε προνοήσει για την καλύτερη αξιοποίηση του φυσικού αερίου που έτσι κι αλλιώς θα χρειαστούµε: από τις πρώτες ηµέρες του Ιουλίου έχει φτάσει
Εχουµε δώσει την κατεύθυνση ώστε η ΔΕΗ να αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και το φθινόπωρο θα µπει µια νέα λιγνιτική µονάδα σε λειτουργία, η Πτολεµαΐδα 5
στην περιοχή της Ρεβυθούσας η νέα, µεγάλη πλωτή δεξαµενή αποθήκευσης αερίου, η οποία αυξάνει σηµαντικά τις αποθηκευτικές µας δυνατότητες και θα είναι λειτουργική µέσα στον µήνα που διανύουµε. Επίσης, έχουµε δώσει την κατεύθυνση ώστε η ΔΕΗ να αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και το φθινόπωρο θα µπει µια νέα λιγνιτική µονάδα σε λειτουργία, η Πτολεµαΐδα 5. Ακόµη, πέντε εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής µε φυσικό αέριο είναι έτοιµα να χρησιµοποιήσουν πετρέλαιο, αφού είναι διπλού καυσίµου. Τέλος, συζητάµε µε την ιταλική κυβέρνηση να αποθηκεύσουµε αέριο στις δικές τους υπόγειες αποθήκες και να το φέρουµε στην Ελλάδα µε ανάστροφη ροή από τον αγωγό TAP. Με όλα τα παραπάνω θωρακίζουµε την ενεργειακή ασφάλεια και την επάρκεια εφοδιασµού της χώρας µας.

-Στο νοµοσχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά κάποιες διατάξεις συνάντησαν αντιδράσεις από οικολογικές οργανώσεις, όσο ήταν σε δηµόσια διαβούλευση. Πότε θα το φέρετε στη Βουλή και ποιες αλλαγές είστε διατεθειµένος να κάνετε;

Πριν από τρεις ηµέρες είχα τη χαρά να υποδεχθώ στο υπουργείο τους εκπροσώπους 14 περιβαλλοντικών οργανώσεων που είχαν διατυπώσει τον προβληµατισµό τους για κάποια µεµονωµένα άρθρα. Είχαµε µια πολύ ενδιαφέρουσα και αναλυτική συζήτηση, που ξεπέρασε τις δυόµισι ώρες. Είχα την ευκαιρία να διευκρινίσω κάποια πράγµατα που ίσως δεν ήταν σαφή στους συνοµιλητές µου, αλλά και να ακούσω µε προσοχή τις απόψεις και τις ενστάσεις τους. Στη συνέχεια, µε τους
Κοινός σκοπός όλων µας είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η αποσαφήνιση του νοµοθετικού πλαισίου που συµβάλλει σε αυτό.
συνεργάτες µου εξετάσαµε αναλυτικά τις απόψεις που ακούσαµε και κάναµε τις απαραίτητες τροποποιήσεις στο κείµενο του νοµοσχεδίου που είχε τεθεί σε δηµόσια διαβούλευση. Θεωρώ ότι η συζήτηση έπιασε τόπο. Κοινός σκοπός όλων µας είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η αποσαφήνιση του νοµοθετικού πλαισίου που συµβάλλει σε αυτό. Το νοµοσχέδιο εξειδικεύει παλαιότερες διατάξεις όπου χρειάζεται, εναρµονίζει το εθνικό µε το ευρωπαϊκό Δίκαιο, απλοποιεί τις διαδικασίες για την καλύτερη εφαρµογή της νοµοθεσίας και αποσαφηνίζει τα όσα ισχύουν στις χρήσεις γης για µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα στην εφαρµογή τους. Στο τελικό κείµενο ενσωµατώνουµε µερικές από τις προτάσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που όµως δεν αλλάζουν τη φυσιογνωµία του νοµοσχεδίου.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Ιουλίου 2022.