Αλέξης Πατέλης στα Παραπολιτικά: Το 2023 είναι έτος αύξησης των συντάξεων ύστερα από 12 χρόνια
«Η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη στέγη», αποκαλύπτει στα «Παραπολιτικά» ο διευθυντής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού
Υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο για νέα μέτρα στήριξης το φθινόπωρο και τον χειμώνα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις έναντι των αυξήσεων στο ρεύμα, τα καύσιμα και το φυσικό αέριο; Πού πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να στοχεύουν τα μέτρα αυτά;
Η κυβέρνηση κάνει από την αρχή ό,τι είναι δυνατόν για τη στήριξη των πολιτών και ειδικά των πιο αδύναμων. Προχωράει, όμως, πάντα με σύνεση μπροστά στην παγκόσμια αβεβαιότητα. Και βέβαια, όπως απέδειξε η προηγούμενη δεκαετία, κάθε πισωγύρισμα στη δημοσιονομική ανισορροπία θα ήταν καταστροφικό – ειδικά για τα ασθενέστερα στρώματα. Τα μέτρα στήριξης πρέπει να είναι πάντα στοχευμένα. Κάθε ευρώ που κατευθύνεται σε κάποιον που έχει το στερείται κάποιος που δεν έχει.
Θα προχωρήσετε σε αυξήσεις στις συντάξεις και στον κατώτατο μισθό τη νέα χρονιά και σε τι ποσοστό;
Το 2023 είναι έτος αύξησης των συντάξεων για πρώτη φορά ύστερα από 12 χρόνια! Ωστόσο, ο Νόμος Κατρούγκαλου είναι ακόμα μαζί μας και περιορίζει όσους έχουν ακόμα τη λεγόμενη προσωπική διαφορά. Πρόκειται για ακόμα μία παρακαταθήκη της περήφανης διαπραγμάτευσης του ΣΥΡΙΖΑ. Το 2023 έχουμε, επίσης, την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους συνταξιούχους. Για τον κατώτατο μισθό υπάρχει η νομοθετημένη διαδικασία διαβούλευσης πριν παρθεί οποιαδήποτε απόφαση. Πέραν όμως του κατώτατου μισθού, στους εργοδότες λέμε: Αν έχετε πρόβλημα εύρεσης εργατικού δυναμικού, αυξήστε τους μισθούς και βελτιώστε τις συνθήκες εργασίας. Δεν είμαστε στο 2015. Η ανεργία είναι πολύ χαμηλότερη.
Μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα ή ακόμα και οριζόντια μείωσή του είναι εφικτό να γίνουν το προσεχές διάστημα;
Τα στοχευμένα μέτρα στήριξης παραμένουν προτεραιότητα της κυβέρνησης. Οριζόντιες μειώσεις σε φόρους κατανάλωσης ωφελούν τους πλουσιότερους περισσότερο από τους φτωχότερους. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθούν αυτοί οι πόροι για ακόμα μεγαλύτερη στήριξη των ασθενέστερων.
Υπάρχει επιφυλακτικότητα διεθνώς στους επενδυτές και τους επιχειρηματίες στο να επενδύσουν λόγω του διεθνούς κλίματος που δημιουργούν ο πληθωρισμός και οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια. Επηρεάζει αυτή η εξέλιξη τη χώρα μας;
Εχοντας ήδη παντρευτεί τον σύντροφό µου στο εξωτερικό, προφανώς πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσει και η ισότητα στον γάµο και την τεκνοθεσία. Η θεσµική αναγνώριση των οικογενειακών δεσµών ενισχύει την ασφάλεια στην κοινωνία
Ποιες μεγάλες επενδύσεις αναμένετε τους επόμενους μήνες; Μπροστά μας υπάρχουν παγκόσμιες προκλήσεις. Πρώτον, ο πληθωρισμός. Είμαστε αντιμέτωποι με την πιο απότομη αύξηση τιμών παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες. Η χώρα μας έχει υποφέρει στο παρελθόν από παρατεταμένο υψηλό πληθωρισμό. Να θυμηθούμε τα προγράμματα λιτότητας του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του ’80 και πόσο κόστισαν στα ασθενέστερα στρώματα. Αυτή τη φορά δεν πρέπει να επιτρέψουμε ο πληθωρισμός να γίνει ενδημικός. Δεύτερον, τα υψηλότερα επιτόκια. Ηδη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε το επιτόκιό της κατά 0,5% και οι αγορές προεξοφλούν επιπλέον αυξήσεις 1%-1,5%. Ο δανεισμός γίνεται πιο ακριβός και για τους Ελληνες δανειολήπτες. Σε αυτή τη διαδικασία δεν θα παρέμβει το κράτος. Τρίτον, η παγκόσμια οικονομία. Οι παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες έχουν ως στόχο την παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση ως μέθοδο τιθάσευσης του πληθωρισμού. Αυτή την εβδομάδα τραπεζικοί κολοσσοί όπως η J.P. Morgan και η Goldman Sachs αναθεώρησαν τις προβλέψεις τους και τώρα στο βασικό τους σενάριο έχουν ύφεση σε Γερμανία και Ιταλία. Τους περασμένους 12 μήνες οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα σκαρφάλωσαν σε επίπεδα-ρεκόρ. Μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε για επενδυτικά σχέδια που να έχουν ακυρωθεί στη χώρα μας. Αντιθέτως, υπάρχουν ακόμα μπροστά μας επενδύσεις που είναι έτοιμες, αλλά δεν έχουν ανακοινωθεί. Οι επόμενοι 12- 24 μήνες δεν θα είναι εύκολοι για την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, η χώρα μας έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, που θα αμβλύνουν τις συνέπειες από πιθανές διεθνείς αρνητικές εξελίξεις, όπως η υψηλή μέση διάρκεια του κρατικού χρέους. Το κύριο πλεονέκτημά μας, όμως, είναι η πολιτική σταθερότητα και η άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η γειτονική Ιταλία βρίσκεται μπροστά στην πολιτική αστάθεια της απλής αναλογικής και του λαϊκισμού ενώ η απόδοση των ομολόγων της είναι πλέον πάνω από αυτήν της Ελλάδας. Πρόκειται για µεγάλη επιτυχία της χώρας. ∆εν έχουµε περιθώριο για πισωγυρίσµατα. ∆εύτερον, ο µεταρρυθµιστικός οίστρος. Ξένοι επενδυτές που µας επισκέπτονται τονίζουν ότι η Ελλάδα είναι µία από τις λίγες χώρες που µετασχηµατίζονται. Οπου υπάρχει ένα φιλόδοξο σχέδιο, που εκπονεί µια εκσυγχρονιστική κυβέρνηση. Αναγνωρίζουν τις αλλαγές που έχουν γίνει και συνεχίζουν να θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Είναι στο χέρι µας να µην τους απογοητεύσουµε.
Υπάρχουν «αχρησιµοποίητα δάνεια 230 δισ. ευρώ στο Ταµείο Ανάκαµψης», έχει τονίσει ο πρωθυπουργός. Πόσα από αυτά µπορεί να διεκδικήσει η Ελλάδα;
Τα χρήµατα που ήδη λαµβάνει από το Ταµείο Ανάκαµψης της Ε.Ε. πώς αξιοποιούνται; Το «Ελλάδα 2.0», το ελληνικό σχέδιο αξιοποίησης του Ταµείου Ανάκαµψης, προχωράει µε πολύ καλό ρυθµό. Είµαστε από τις πρώτες χώρες σε εκταµιεύσεις και πιθανόν (δεν υπάρχουν επίσηµα συγκριτικά στοιχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο) η πρώτη χώρα σε απορρόφηση! Τρέχουν τα προγράµµατα ψηφιοποίησης µικροµεσαίων επιχειρήσεων και έχουν δοθεί τα πρώτα δάνεια σε ιδιωτικές επενδύσεις. ∆εν έχει υπάρξει ακόµα απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα 230 δισ. ευρώ του Ταµείου Ανάκαµψης που έχουν µείνει αχρησιµοποίητα από άλλες χώρες. Καθ’ ότι πρόκειται για δάνεια και όχι επιχορηγήσεις, θέλει προσοχή για να µην προστεθούν στο χρέος µας στην περίπτωση που τµήµα από αυτά δοθεί στην Ελλάδα. Οταν και αν έρθει η ώρα της συζήτησης στην Ε.Ε., θα καταθέσουµε εποικοδοµητικές προτάσεις για την αξιοποίησή τους.
Τόσο η ενοικίαση όσο και η αγορά κατοικίας είναι απλησίαστες πια για σηµαντικό κοµµάτι του πληθυσµού. Ποια είναι η στρατηγική σας για το ζήτηµα της στέγης;
Η οικονοµία µας αναπτύσσεται γρήγορα και το ζήτηµα της στέγης µπαίνει µπροστά, όπως έγινε και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα περίπου δύο στα τρία νοικοκυριά µένουν σήµερα σε ιδιόκτητη κατοικία, έναντι µόλις 42% µέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, το νοίκι αποτελεί σχεδόν το µισό του διαθέσιµου εισοδήµατος για το φτωχότερο ένα πέµπτο των νοικοκυριών στην Ελλάδα - το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. Ταυτόχρονα η χώρα µας έχει τον υψηλότερο αριθµό κατοικιών ανά κάτοικο στον ΟΟΣΑ και κενών κατοικιών στην Ε.Ε. Για να το πούµε αλλιώς: «Κτίρια υπάρχουν». ∆ύο πρέπει να είναι οι προτεραιότητές µας: Πρώτον, να αξιοποιηθεί ο τεράστιος όγκος των αναξιοποίητων ακινήτων που ανήκουν στο ευρύτερο ∆ηµόσιο, κυρίως µέσω συµπράξεων µε τον ιδιωτικό τοµέα. ∆εύτερον, να δοθούν κίνητρα για να εκσυγχρονιστούν και να αξιοποιηθούν τα χιλιάδες κλειστά διαµερίσµατα του ιδιωτικού τοµέα, που σήµερα απλώς λιµνάζουν και παραµένουν αναξιοποίητα. Με στόχευση, φυσικά, στα ασθενέστερα νοικοκυριά, που αντιµετωπίζουν και το µεγαλύτερο πρόβληµα. Η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα ολοκληρωµένο σχέδιο για τη στέγη και θα το ανακοινώσει σε εύλογο χρόνο.
Εχετε ασχοληθεί ενεργά µε την καταπολέµηση των διακρίσεων και τη διεύρυνση των δικαιωµάτων στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτοµα. Είστε ικανοποιηµένος µε τα αποτελέσµατα; Πρέπει να προχωρήσει και η θεσµοθέτηση του δικαιώµατος στον γάµο και την τεκνοθεσία;
Σε λίγο περισσότερο από 13 µήνες έχουν γίνει πολύ σηµαντικά βήµατα προς την εφαρµογή της έκθεσης για την Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόµων που παραδόθηκε στον πρωθυπουργό τον Ιούνιο του 2021. Από την άρση απαγόρευσης της αιµοδοσίας οµοφυλόφιλων µέχρι την πρόσφατη απαγόρευση µη αναγκαίων εγχειρήσεων στα intersex παιδιά και από την απαγόρευση των λεγόµενων θεραπειών µεταστροφής µέχρι την εκπαίδευση αστυνοµικών πρώτης γραµµής. Το πιο σηµαντικό, όµως, είναι ότι επιτέλους συζητάµε ανοιχτά όλα αυτά τα θέµατα. ∆εν υπάρχει πραγµατική καπιταλιστική οικονοµία χωρίς ίσες ευκαιρίες. Και δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει και υλοποιεί ένα σωρό ξεχωριστές στρατηγικές. Τα δικαιώµατα βασίζονται στο πρωτείο του ατόµου, που είναι η αφετηρία της φιλελεύθερης αντίληψης. Αντίθετα, η κοµµουνιστική Αριστερά ήταν και παραµένει εχθρική στα ατοµικά δικαιώµατα. Εχοντας ήδη παντρευτεί τον σύντροφό µου στο εξωτερικό, προφανώς και πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσει και η ισότητα στον γάµο και την τεκνοθεσία. Η θεσµική αναγνώριση των οικογενειακών δεσµών κάθε κοινωνικής οµάδας ενισχύει την ασφάλεια στην κοινωνία και συµβάλλει στην εύρυθµη λειτουργία της. Είµαστε η παράταξη της τάξης, όχι της αναρχίας.
Το καλοκαίρι του 2019 αναλάβατε προϊστάµενος στο οικονοµικό γραφείο του πρωθυπουργού. Τρία χρόνια αργότερα, σκέπτεστε την πιο ενεργή εµπλοκή σας στην πολιτική; Θα µπορούσατε να είστε υποψήφιος στις εθνικές εκλογές ή στις ευρωεκλογές µε τη Νέα ∆ηµοκρατία;
Υπηρετώ την πατρίδα µου καλύτερα ως οικονοµικός σύµβουλος του πρωθυπουργού και αισθάνοµαι µεγάλη τιµή γι’ αυτό.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 30/7
