Στην ανάγκη επιβολής πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε επίπεδο που να επιτρέπει στην αγορά να λειτουργεί, αλλά ταυτόχρονα να μην επιτρέπει στη Ρωσία να χρησιμοποιεί τον ενεργειακό πόρο ως όπλο, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσής της με τη Δύση, αναφέρεται ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε άρθρο του στη στήλη Bloomberg Opinion, που φιλοξενεί τα άρθρα γνώμης και ανάλυσης του πρακτορείου Bloomberg.

Το άρθρο

Σύμφωνα με το powergame.gr, ο πρωθυπουργός εξήγησε στο άρθρο του ότι σε κανονικούς καιρούς, οι κυβερνήσεις πρέπει να αφήσουν τις αγορές να λειτουργήσουν. Δεν είναι όμως φυσιολογικές εποχές. Καθώς οι τιμές αυξάνονται σε πρωτοφανή επίπεδα, η αγορά έχει πάψει να λειτουργεί. Η ρευστότητα έχει στερέψει και η αστάθεια έχει εκτοξευτεί, δημιουργώντας τεράστιες ευκαιρίες για τους προμηθευτές και τους κερδοσκόπους να επωφεληθούν από τις απότομες κινήσεις των τιμών. Οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες υφίστανται πιέσεις, ζητώντας κρατική βοήθεια. Κανένα νοικοκυριό, εταιρεία ή κυβέρνηση δεν μπορεί να σχεδιάσει ή να διαχειριστεί μια αγορά όπου οι τιμές αυξάνονται ή μειώνονται τυχαία.

Το πρώτο τρίμηνο του 2022, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήρωσε επιπλέον 62 δισεκατομμύρια ευρώ για την εισαγωγή φυσικού αερίου σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο τελικός απολογισμός για το 2022 θα ανέλθει σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια, τρισεκατομμύρια εάν συνυπολογιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και γενικότερα στην οικονομία. Εν τω μεταξύ, το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Ρωσίας τριπλασιάστηκε σε πάνω από 180 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι και τον Αύγουστο του 2022.

Παράλληλα, αναφέρει πως η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια ανισορροπία που οι τιμές από μόνες τους δεν μπορούν να διορθώσουν. Οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη είναι σταθερές από τις αρχές του 2022, παρά τη συνεχή άνοδο των τιμών. Η ικανότητα της Ευρώπης να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο είναι τόσο συνάρτηση της φυσικής όσο και της οικονομίας: Ανεξάρτητα από το πόσο υψηλές είναι οι τιμές, η Ευρώπη στο σύνολό της δεν μπορεί, βραχυπρόθεσμα, να αντικαταστήσει πλήρως τους όγκους που έχασε από τη Ρωσία. Όταν η προσφορά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις τιμές, το να αφήνουμε τις τιμές να αυξάνονται για πάντα είναι πράξη παραμέλησης και όχι σύνεσης.



«Θα ισορροπήσουν»

Αργά ή γρήγορα, οι αγορές θα ισορροπήσουν — αλλά χωρίς ανώτατο όριο στις τιμές, το κόστος αυτής της εξισορρόπησης θα μετρηθεί σε ζωές που θα καταστραφούν και στις θέσεις εργασίας που χάθηκαν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρότεινα τον Ιούλιο ένα πανευρωπαϊκό σύστημα για την αποζημίωση των μεγάλων χρηστών ενέργειας για τη μείωση της κατανάλωσής τους, φέρνοντας την αγορά σε ισορροπία χωρίς να καταφεύγουμε σε ακραίες τιμές, συνεχίζει.

Η συναίνεση η οποία φαίνεται να δημιουργείται συγκλίνει προς ένα μικρό σύνολο επιλογών. Ο κύριος παρανομαστής είναι η επιθυμία να επιβληθεί πλαφόν σε όλο το φυσικό αέριο και όχι μόνο στις μικρές ποσότητες οι οποίες εξακολουθούν να έρχονται από τη Ρωσία. Το ανώτατο όριο τιμής θα πρέπει να είναι αρκετά υψηλό για να λειτουργήσει ως «διακόπτης κυκλώματος», αλλά να επιτρέπει ταυτόχρονα τη συνέχιση της δραστηριότητας της αγοράς σε λογικά επίπεδα.

Μικρό σύνολο επιλογών

Η αναδυόμενη συναίνεση συγκλίνει προς ένα μικρό σύνολο επιλογών. Ο κοινός παρονομαστής είναι η επιθυμία να επιβληθεί ανώτατο όριο σε όλο το φυσικό αέριο, όχι μόνο στις μικρές ποσότητες που εξακολουθούν να προέρχονται από τη Ρωσία. Το ανώτατο όριο πρέπει να είναι αρκετά υψηλό ώστε να λειτουργεί ως «διακόπτης», αλλά να επιτρέπει τη συνέχιση της δραστηριότητας της αγοράς σε λογικά επίπεδα.

Έχω στο μυαλό μου ένα συγκεκριμένο ανώτατο όριο, αλλά αυτός ο αριθμός αποτελεί αντικείμενο εμπιστευτικών διαπραγματεύσεων με κράτη μέλη που θέλω να σεβαστώ – επομένως δεν θα το αποκαλύψω εδώ. Ωστόσο, με αρκετά υψηλές τιμές, οι προμηθευτές θα εξακολουθούν να στέλνουν το φυσικό αέριο τους στην Ευρώπη και οι καταναλωτές θα έχουν ακόμα λόγους να μειώσουν τη ζήτησή τους. Το ανώτατο όριο θα πρέπει να είναι ένα ανοδικό όριο για το πώς μπορούν να ανέλθουν οι υψηλές τιμές, όχι ένας τεχνητά χαμηλός αριθμός που θα αποσταθεροποιήσει τις αγορές.

Το ανώτατο όριο των τιμών εγκυμονεί κινδύνους, φυσικά. Αλλά καθώς προχωράμε στον χειμώνα, οι κίνδυνοι της αδράνειας ενώνονται. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να καθόμαστε και να παρακολουθούμε τη Ρωσία να χρησιμοποιεί τους θεσμούς της αγοράς εναντίον μας, καταλήγει o πρωθυπουργός.