O υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ιωάννης Κασουλίδης, βρέθηκε στην Αθήνα, προκειμένου να συναντήσει τον ομόλογό του, Νίκο Δένδια, στο πλαίσιο του στενού συντονισμού Αθήνας - Λευκωσίας απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας.

Ο κύπριος ΥΠ.ΕΞ., μιλώντας στα «ΝΕΑ» και τη δημοσιογράφο Αλεξάνδρα Φωτάκη, επισημαίνει την ανησυχία που επικρατεί τόσο στους κόλπους της Ε.Ε. και των ΗΠΑ όσο και των άλλων συμμάχων για τις επιθετικές δηλώσεις της Τουρκίας και για ενδεχόμενο «θερμό επεισόδιο».

Παράλληλα, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο κ. Κασουλίδης προαναγγέλλει εξελίξεις για την ολοκλήρωση της συμφωνίας Κύπρου - Λιβάνου για την ΑΟΖ, καθώς και για τη θαλάσσια ζώνη Κύπρου - Ισραήλ, αναφέρεται στις προσπάθειες της Τουρκίας για νέα τετελεσμένα στην Κύπρο και τονίζει την ανάγκη να υπάρξει κινητικότητα στο Κυπριακό.

Εχουμε εξελίξεις με τον Λίβανο. Προχωράμε σε επικύρωση της συμφωνίας με την Κυπριακή Δημοκρατία για ΑΟΖ;

Η συμφωνία Λιβάνου - Ισραήλ για την οριοθέτηση ΑΟΖ είναι πολύ θετική εξέλιξη και για την περιοχή μας. Λήγει δε και ένα πρόβλημα, το οποίο θα ανοίξει και τον δρόμο για την επικύρωση της συμφωνίας για ΑΟΖ Κύπρου και Λιβάνου και επομένως θα είναι πολύ πιο απλά τα θέματα σε εκείνη τη θάλασσα. Ταυτόχρονα, δίνει και μάθημα ότι κατόρθωσαν δύο χώρες που δεν αναγνωρίζουν η μία την άλλη και βρίσκονται και σε εμπόλεμη κατάσταση να καταλήξουν σε συμφωνία. Επομένως, η Τουρκία δεν δικαιολογείται να μην έρχεται να συζητήσουμε τα όρια της ΑΟΖ Κύπρου - Τουρκίας και, αν δεν τα βρούμε, να μη δέχεται προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σε ένα διαιτητικό δικαστήριο, όπως προβλέπει η συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας, αφού αποδεικνύεται ότι δεν είναι υποχρεωτικό να αναγνωρίζει η Τουρκία την Κύπρο για κάτι τέτοιο.

Θεωρείτε ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να εμποδίσει τη συμφωνία με τον Λίβανο, όπως το 2007;

Ηδη προσπαθεί. Αλλά έχουμε στείλει διπλωματική αποστολή στον Λίβανο, ξεκινήσαμε τις διαβουλεύσεις για να διορθωθεί το τριεθνές μετά την κατάληξη της συμφωνίας Ισραήλ - Λιβάνου. Πιστεύουμε ότι τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά και πολύ σύντομα θα υπάρξει συμφωνία Κύπρου - Λιβάνου. Ταυτόχρονα πάει και αποστολή στο Ισραήλ για τον ίδιο σκοπό.

Δεν ανησυχείτε δηλαδή για πρόκληση καθυστερήσεων στην επικαιροποίηση;

Οι καθυστερήσεις δεν καθυστερούν μόνο εμάς. Καθυστερούν και την άλλη πλευρά και ο λόγος που έγινε η συμφωνία με το Ισραήλ είναι για να μην καθυστερούν. Η Τουρκία μπορεί να δοκιμάζει διάφορα πράγματα, δεν νομίζω όμως ότι επ’ αυτού έχει πολύ λόγο για να καταφέρει.

Πώς αξιολογείτε τις τουρκικές προσπάθειες και για νέα τετελεσμένα στην Κύπρο;

Η Τουρκία θέλει να εκμεταλλευθεί την περίοδο της μετάβασης. Το τέλος αυτής της κυβέρνησης και την αρχή της επόμενης. Και σε αυτή τη χρονική περίοδο δοκιμάζει πολλά. Και μας δημιουργεί προβλήματα. Υπάρχουν εκείνα που εντάσσονται στη σφαίρα των απειλών, είτε για την έλευση του γεωτρύπανου «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» στην κυπριακή ΑΟΖ είτε οι δηλώσεις Τατάρ και άλλων για περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου προς χρήση. Αυτά τα θέματα ανάγονται στα θέματα της προσπάθειας για αποτροπή. Για πρόληψη. Γίνονται πολλές διπλωματικές κινήσεις και αυτός είναι και ο λόγος που είμαι τώρα στην Αθήνα. Δεύτερη κατηγορία είναι η προσπάθεια της Τουρκίας να αναβαθμίσει το διεθνές καθεστώς του ψευδοκράτους. Εχουν γίνει προσπάθειες για άνοιγμα γραφείων της «ΤΔΒΚ» σε δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Δεν το βλέπω να έρχεται σύντομα. Είναι επίσης η προσπάθεια της Τουρκίας το ψευδοκράτος να γίνει αποδεκτό ως παρατηρητής στην Ενωση των τουρκόφωνων κρατών. Εδώ γίνονται πάρα πολλές διπλωματικές προσπάθειες σε πολλά μέτωπα και πιστεύω ότι δεν θα το πετύχουν. Η εξέλιξη θα φανεί σύντομα, καθώς στις 11/11 είναι η σχετική Διάσκεψη Κορυφής.

Είχαν διαρρεύσει και διάφορα στα Κατεχόμενα ενόψει της φιέστας της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, όπως απευθείας πτήσεις, π.χ., από τη Ρωσία, αλλά δεν επιβεβαιώνονται…

Για απευθείας πτήσεις χρειάζονται την άδεια του ICAO και δεν την έχουν. Θεωρώ ότι πολλά από αυτά που ανακοινώνουν δεν θα τα καταφέρουν.

Σας ανησυχεί ενδεχόμενη αλλαγή στάσης της Ρωσίας;

Με τη Ρωσία είναι γνωστές οι σχέσεις που είχαμε. Ημασταν υποχρεωμένοι να πάρουμε θέση με τους υπόλοιπους εταίρους μας εναντίον ενεργειών που έγιναν κατά της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας, κάτι που μας καίει και εμάς. Επιλέξαμε να είμαστε στην Ε.Ε. και άρα είναι υποχρέωσή μας να είμαστε ένας αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος, όμως μέχρι στιγμής έχουν γίνει δηλώσεις και από πλευράς Κρεμλίνου ότι η θέση τους στο Κυπριακό δεν έχει αλλάξει. Αυτό θα το δούμε.

Η απόφαση για άρση του εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ δίνει αφορμή για επιθετικές δηλώσεις και κινήσεις από την Τουρκία;

Είναι φανερό ότι αναζητούν αφορμή για να ενισχύσουν τα στρατεύματα στα Κατεχόμενα και το ρίχνουν στην άρση του εμπάργκο. Γιατί μας έχουν δει να κάνουμε ουρές προς τις αγορές των ΗΠΑ για να πάρουμε όπλα; Για εμάς η απόφαση για το εμπάργκο είναι αρχικά συμβολική. Γιατί η Κύπρος να είναι υπό εμπάργκο από τη στιγμή που έχει εκπληρώσει όλες τις προϋποθέσεις που έθεσε ο νόμος EastMed Act των Μενέντεζ – Ρούμπιο; Από την ώρα που έχουμε εκτελέσει πλήρως τις προϋποθέσεις που έβαζε ο νόμος, με πρώτη την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, με όλους να αναγνωρίζουν τις προσπάθειες, και δεύτερη την απαγόρευση ελλιμενισμού πλοίων του ρωσικού στόλου στα λιμάνια της Κύπρου, ήδη από τις πρώτες μέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Γιατί το να προσφέρεις υπηρεσίες στο ναυτικό μιας χώρας η οποία είναι σε πόλεμο με μια άλλη σημαίνει ότι παίρνεις μέρος.

Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών επηρεάζει τη στάση απέναντι στην Κύπρο;

Να υπενθυμίσω ότι ο νόμος Μενέντεζ - Ρούμπιο ήταν διακομματικός. Το ίδιο και οι υποστηρικτές μας στο Κογκρέσο και στη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, που επίσης είναι υπό διακομματική ομπρέλα.

Η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα. Ξεκινώντας από τις δηλώσεις Ερντογάν, θεωρείτε ότι είναι πιθανή μια σύγκρουση;

Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας επεξεργάζεται σειρά σεναρίων ενεργειών που θα αφορούν το Αιγαίο. Τελευταίο στην προτεραιότητα είναι και το πιθανό «θερμό επεισόδιο». Είναι κάτι που δεν πρέπει να αποκλείουμε, ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος. Γιατί, αν συμβεί κάτι στο Αιγαίο, σίγουρα κάτι θα συμβεί και στην Κύπρο.

Ο Τατάρ υποστηρίζει ότι πριν από τις εκλογές στην Κύπρο οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν έχουν νόημα και το αξιοποιεί…

Υπάρχει νόημα για συνομιλίες. Γιατί τα πράγματα δεν πρέπει να μένουν σε κατάσταση παραλυσίας. Επειδή η τουρκική θέση είναι να αποδεχτούμε, πριν ξεκινήσουν συνομιλίες, την αρχή της χωριστής κυριαρχίας και του ισότιμου καθεστώτος της αποσχιστικής οντότητας στην Κύπρο, απευθείας συνομιλίες είναι δύσκολο να ξεκινήσουν. Πρέπει να αρθεί πρώτα αυτή η προϋπόθεση. Όμως κινητικότητα και προετοιμασία δεν είναι κάτι απίθανο. Ήδη ο πρόεδρος στις συναντήσεις που θα έχει με τον πρόεδρο Μακρόν και τον καγκελάριο Σολτς έχει κάποιες ιδέες να μεταφέρει που θα μπορούσαν να ξεκινήσουν να προλειάνουν το κλίμα για διαπραγματεύσεις.