Mία αχτίδα αισιοδοξίας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αχνοφαίνεται μέσα από τα συντρίμμια που προκάλεσαν οι καταστροφικοί σεισμοί στη Νοτιοανατολική Τουρκία και την εκατόμβη νεκρών, που σκορπάει απέραντη θλίψη σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Οπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, σχολιάζοντας τις δηλώσεις που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, διαγράφεται μια τάση της τουρκικής ηγεσίας να στρέψει το ενδιαφέρον της στο εσωτερικό της χώρας, από τη στιγμή που οι εκλογές αποτελούν ακόμα ένα χρονικό ορόσημο και οι περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό αποτελούν σταθερές δεξαμενές ψήφων του κόμματος ΑΚP του Ερντογάν.

Ενδεικτικές της αλλαγής στάσης της Αγκυρας ήταν οι δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Ελι Κοέν, στην Αγκυρα.

«Ελπίζω ότι η αλληλεγγύη μας κατά τη διάρκεια αυτού του σεισμού θα είναι επίσης καθοριστική για το άνοιγμα μιας νέας σελίδας με την Ελλάδα. Ως εκ τούτου, όπως όλες οι χώρες της περιοχής, πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τη σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την ειρήνη της περιοχής μας», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ενώ οι εικόνες από την επίσκεψη που πραγματοποίησε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Νίκος Δένδιας, στην κατεστραμμένη πόλη της Αντιόχειας ενισχύουν την παραπάνω αίσθηση.

Στις δηλώσεις Τσαβούσογλου αναφέρθηκε και ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από την Κοζάνη. «Κρατώ τη δήλωση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν καλύτερα. Καταλαβαίνω, όμως, και την επιφυλακτικότητα κάποιων ότι μπορεί να γυρίσουμε στις κακές συνήθειες του παρελθόντος. Ελπίζω και εύχομαι να μη γίνει αυτό», είπε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε: «Εγώ ουδέποτε έκλεισα την πόρτα στον διάλογο. Στην Τουρκία γνωρίζουν πως η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει αποκτήσει πλέ ον βάθος και περιεχόμενο. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενισχύεται αποτρεπτικά, κάτι που δεν στρέφεται κατ’ ανάγκη κατά της Τουρκίας».

Παράλληλα, το απόγευμα της Δευτέρας 20ής Φεβρουαρίου προσγειώνεται στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, στο πλαίσιο ταξιδιού του σε Ελλάδα και Τουρκία, προερχόμενος από την ετήσια Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο. Η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδια για θέματα Ευρώπης, για το επικείμενο ταξίδι του Αντονι Μπλίνκεν, δήλωσε πως «η Toυρκία και η Ελλάδα είναι δύο πολύτιμοι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης παρουσία στο Αιγαίο και έτσι μας ενδιαφέρει πάντα να διασφαλίσουμε ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο συμ μάχων μας είναι όσο ισχυρές μπορούν».

Το αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας» υπάρχει ακόμη, όπως και το casus belli στο Αιγαίο, σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων
Σε διπλωματικούς κύκλους της Αθήνας εκφράζεται ωστόσο ένας σκεπτικισμός για το πόσο μπορεί να βελτιωθεί η μεγάλη εικόνα των Ελληνοτουρκικών. Εκείνο το οποίο τονίζουν είναι ότι ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας και το ορόσημο του 2023, που σημαίνει τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη Συνθήκη της Λωζάννης, αποτελούν θεμελιώδη στρατηγική της Αγκυρας και ένα δόγμα το οποίο έχει βαθιές ρίζες στην τουρκική διοίκηση. Αυτό που επισημαίνουν οι ίδιες πηγές είναι ότι το «κλίμα εκεχειρίας» που προκαλείται στα Ελληνοτουρκικά λόγω των καταστροφικών σεισμών βολεύει την Τουρκία. Το βασικό επιχείρημα όσων υποστηρίζουν την παραπάνω άποψη είναι ότι οι τόνοι απέναντι στην Ελλάδα πέφτουν σκόπιμα, έτσι ώστε η προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης να στραφεί στην προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να στηρίξει τους πληγέντες και να ανοικοδομήσει την περιοχή. Οπως σημειώνουν, το αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας» δεν έπαψε να υπάρχει, όπως και το casus belli, σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο.

Αντιθέτως, τα εκατομμύρια των ανθρώπων που βρίσκονται αντιμέτωπα με την ανθρωπιστική κρίση λόγω των σεισμών δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο ότι μπορεί να «εργαλειοποιηθούν» στις ανατολικές ακτές του Αιγαίου ή στα χερσαία σύνορα του Εβρου, με το παράδειγμα του Φεβρουαρίου - Μαρτίου του 2020 να απέχει μόλις τρία χρόνια.