Για σωρεία λανθασμένων χειρισμών από τους υπεύθυνους διαχείρισης του σιδηροδρομικού δικτύου, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν λειτουργούσαν επαρκώς τα τεχνολογικά συστήματα, μίλησε χθες ο υπουργός Επικρατείας και Υποδομών, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Ο ίδιος εξήγησε πως η επανεκκίνηση των σιδηροδρομικών μεταφορών (εμπορευματικών και επιβατικών) θα γίνει πιθανότατα προς το τέλος του μήνα, αφού εξασφαλιστεί το απαιτούμενο επίπεδο ασφάλειας. Η συζήτηση για τον τρόπο επαναλειτουργίας του σιδηροδρόμου βρίσκεται σε εξέλιξη με τη Hellenic Train, τους εργαζόμενους, τον ΟΣΕ και άλλους εμπλεκόμενους.
Οι νέοι επικεφαλής των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ τοποθετούνται τις επόμενες ημέρες. Με διάταξη που θα ψηφιστεί τις επόμενες εβδομάδες αυστηροποιούνται οι ποινές για κλοπές, δολιοφθορές και καταστροφές στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Η δράση παράνομων κυκλωμάτων ανακύκλωσης είναι μία από τις κύριες αιτίες καταστροφής των σιδηροδρομικών συστημάτων. «Η τραγωδία αυτή πρέπει να βρει μια κάθαρση», είπε ο κ. Γεραπετρίτης. Παράλληλα, με την απόδοση ευθυνών σε διοικητικό και δικαστικό επίπεδο, ο υπουργός θα προχωρήσει τις επόμενες ημέρες σε ενημέρωση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής. Νωρίτερα αναμένεται να έχει ανακοινωθεί ένα σχέδιο στήριξης των συγγενών των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, το οποίο θα περιλαμβάνει και αποζημιώσεις.
Η κινητοποίηση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο αποτυπώνεται και στη συνομιλία που είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τη διοίκηση της Alstom Γαλλίας, ώστε να επιταχυνθεί η περίφημη Σύμβαση 717 για την εγκατάσταση σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε και με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, ώστε κλιμάκιο ειδικών να έρθει στην Ελλάδα για να συμβάλει με προτάσεις στην αντιμετώπιση των προβλημάτων στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Τα τέσσερα λάθη
Ο κ. Γεραπετρίτης, αφού ξεκαθάρισε πως η λειτουργία τεχνολογικών συστημάτων θα είχε αποτρέψει την τραγωδία των Τεμπών, υποστήριξε χθες πως «το τοπικό κέντρο τηλεδιοίκησης του σταθμού της Λάρισας λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως».
■ Η πρώτη αστοχία είναι πως «το μοιραίο βράδυ ήταν αναγκαίο και οφειλόμενο να υπάρξει αυτόματη χάραξη πορείας (σ.σ.: της επιβατικής αμαξοστοιχίας IC 62) πάνω στον πίνακα τηλεδιοίκησης, που δεν συνέβη».
■ Η δεύτερη αστοχία ήταν «η χειροκίνητη αλλαγή του κλειδιού που δεν έγινε και η IC 62 πήγε σε λάθος γραμμή».
■ Επίσης, «σύμφωνα με το προβλεπόμενο πρωτόκολλο έπρεπε να υπάρξει παρακολούθηση πάνω στον πίνακα ελέγχου του κέντρου τηλεδιοίκησης της Λάρισας και για απόσταση πέντε χιλιομέτρων. Εάν είχε υπάρξει η παρακολούθηση πάνω στον πίνακα μετά την αναχώρηση, θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο, γιατί θα εντοπιζόταν η μετάπτωση στην εσφαλμένη γραμμή».
■ Τέλος, η IC 62 μπήκε στη λάθος γραμμή «χωρίς αντίδραση από την αμαξοστοιχία, ώστε να ενεργοποιηθεί κάποιο σύστημα προειδοποίησης που θα απέτρεπε το μοιραίο». Όπως παραδέχθηκε ο υπουργός «αν είχαμε ένα πλήρες σύστημα τηλεδιοίκησης, κατά πάσα πιθανότητα το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί. Πέρα από το ζήτημα του ανθρώπινου λάθους, υπάρχει ένα ζήτημα που συνδέεται με την ολοκλήρωση των απαιτούμενων έργων πλήρους αναβάθμισης των συστημάτων».
1. Πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης 717 του 2014
Για τις υποδομές, ο κ. Γεραπετρίτης υπενθύμισε πως «ο και τηλεδιοίκηση σιδηρόδρομος στην Ελλάδα υφίστατο συνεχή απαξίωση που έχει να κάνει με την απαιτούμενη συντήρηση και οφειλόμενη αναβάθμιση ηλεκτρονικών υποδομών που συνδέονται με την ασφάλεια». Πρόσθεσε, όμως, πως το σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ελλάδα «λειτούργησε επί μισό αιώνα με έμφαση στη χειροκίνητη λειτουργία της ασφάλειας» χωρίς κάποιο μεγάλο δυστύχημα. Ωστόσο, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μικρά ατυχήματα και βλάβες στο δίκτυο! Η Σύμβαση 717 του 2014 για σηματοδότηση, μετά τα συνεχή προβλήματα και τις παρατάσεις, είχε προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί στο διάστημα Μαρτίου - Σεπτεμβρίου αλλά πιθανώς θα πάρει μικρή παράταση. Αν δεν εγκατασταθούν αυτά τα συστήματα, δεν μπορεί να λειτουργήσει το περίφημο ETCS, το σύστημα ασφαλείας των σιδηροδρόμων που, όταν εντοπίζει παραβίαση κόκκινου σηματοδότη ή άλλες ενδείξεις για ατύχημα, φρενάρει αυτόματα και κατεβάζει ταχύτητα στις αμαξοστοιχίες. Αν υπήρχε αυτό το σύστημα, η μοιραία σύγκρουση στα Τέμπη θα είχε αποφευχθεί.
Η Σύμβαση προβλέπει την εγκατάσταση των συστημάτων σε 52 σταθμούς και τρία κέντρα τηλεδιοίκησης. Το 2017 είχαν παραδοθεί 17 σταθμοί, αλλά στη συνέχεια έγιναν πρόσθετες εργασίες που ανέτρεψαν όλο το έργο στους μισούς από αυτούς, γιατί τα συστήματα δεν «έβλεπαν» το ένα το άλλο! Σήμερα έχει παραδοθεί ένα κέντρο τηλεδιοίκησης και 36 από τους 52 σταθμούς. Όταν λειτουργήσει, περί τα τέλη του χρόνου, θα υπάρχει δυνατότητα πλήρους τηλεδιοίκησης για παρατήρηση σε πραγματικό χρόνο της πορείας κάθε αμαξοστοιχίας και έγκαιρης προειδοποίησης που θα αποτρέπει τα σφάλματα, πάντα υπό την εποπτεία προσώπου. Κάθε αμαξοστοιχία θα αλληλοεπιδρά με τη γραμμή και το συντονιστικό κέντρο, ώστε αυτόματα να χαράσσεται η διαδρομή της και να υπάρχει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης αν κινείται σε διαφορετική γραμμή. Μετά τις επαφές και του πρωθυπουργού, το υπουργείο προωθεί κάθε μέσο, ώστε να επισπευθούν οι διαδικασίες ολοκλήρωσης του έργου. «Θα είμαστε σύντομα σε θέση να σας αναφέρουμε τα σχετικά με τους χρόνους αποπεράτωσης», είπε χθες ο Γ. Γεραπετρίτης.
2.Προσλήψεις και τηλεδιοίκηση
Ο Γ. Γεραπετρίτης είπε χθες πως βρίσκεται σε εξέλιξη η σύνταξη νέου επιχειρησιακού σχεδίου του ΟΣΕ, ο οποίος έχει αποψιλωθεί από προσωπικό, και παράλληλα επιταχύνονται τα έργα εγκατάστασης σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης μέσω της Σύμβασης 717. Επί της προηγούμενης κυβέρνησης είχαν προκηρυχθεί 35 θέσεις και είχαν προσληφθεί 24. Η σημερινή κυβέρνηση έκανε προσπάθεια σε τρία επίπεδα: Ο ΟΣΕ προσέλαβε 200 εργαζόμενους με μπλοκάκι (61 κλειδούχοι, 73 σταθμάρχες και 60 τεχνικοί), το 2021 προκήρυξε διαγωνισμό για 100 προσλήψεις μόνιμων, που βρίσκονται σε τελικό στάδιο, ενώ έχουν δρομολογηθεί και άλλες 117 προσλήψεις μέσω διαγωνισμού.
3. Λιγότερα δρομολόγια και διπλή βάρδια
Για την επαναλειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου ο υπουργός Επικρατείας τόνισε πως «είναι σημαντικό να γίνει το ταχύτερο δυνατό» χωρίς «να αναμένουμε την ολοκλήρωση της αναβάθμισης». Πρόσθεσε πως «πρέπει να στηρίξουμε την εμπιστοσύνη του κοινού απέναντι στον σιδηρόδρομο, γιατί είναι λαϊκό και οικονομικότερο μέσο». Ωστόσο, «η επανεκκίνηση και μέχρι να ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των τεχνολογικών συστημάτων θα γίνει μόνο υπό όρους απόλυτης ασφάλειας». Αυτό μεταφράζεται σε υποχρεωτική τοποθέτηση δύο σταθμαρχών σε κάθε σταθμό στον οποίο γίνονται κρίσιμοι χειρισμοί. Μεταφράζεται και σε «μείωση σε ό,τι αφορά το μεταφορικό έργο, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε ικανό αριθμό σταθμαρχών παντού και μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών του ΟΣΕ και της εταιρείας που λειτουργεί τον σιδηρόδρομο, της Hellenic Train».
Την Παρασκευή έχει προγραμματιστεί νέα συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με όλους τους εργαζόμενους στον σιδηρόδρομο, με τον υπουργό να επισημαίνει πως η στάση τους «είναι εξαιρετικά δημιουργική και στηρίζουν την άποψη να επανεκκινήσει ο σιδηρόδρομος με μεγαλύτερη ασφάλεια».
Τόνισε πως θα μελετηθεί εκ νέου το σύστημα προσλήψεων και εκπαίδευσης, αν και το σημερινό π.χ. για τους σταθμάρχες καθορίζεται από τους κοινοτικούς κανονισμούς». Για τις σχέσεις με τη Hellenic Train που λειτουργεί τους επιβατικούς συρμούς και ανήκει στην ιταλική FSI, ο κ. Γεραπετρίτης είπε πως η κυβέρνηση παρακολουθεί τις σχετικές συμβάσεις. Ειδικά για την πρόσφατη σύμβαση άγονων γραμμών, ο υπουργός είπε πως περιέλαβε αντισταθμιστικά οφέλη για το Δημόσιο. «Μελετώντας τη σύμβαση διαπιστώνω πως το 80% των χρημάτων (700.000.000 ευρώ για την επόμενη 15ετία) επιστρέφει σε ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και προβλέπεται για πρώτη φορά πως το Ελληνικό Δημόσιο λαμβάνει το 20% των κερδών της Hellenic Train».
