Ο κύβος ερρίφθη και στις 22 Μαρτίου 2023 αρχίζουν να κινούνται οι πρώτες αμαξοστοιχίες του ελληνικού σιδηροδρόμου. Η επανεκκίνηση, μετά την αποφράδα 28η Φεβρουαρίου, αφορά τόσο τις επιβατικές όσο και τις εμπορευματικές αμαξοστοιχίες. Το πρώτο, ψυχολογικά δύσκολο, δρομολόγιο Αθήνας - Θεσσαλονίκης θα γίνει 10 ημέρες αργότερα, την 1η Απριλίου, και μέσα στην αμαξοστοιχία αυτή θα βρίσκεται και η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Με τον τρόπο αυτόν, ο υπουργός Υποδομών, Γιώργος Γεραπετρίτης, θέλει να εμφυσήσει το αίσθημα ότι ο σιδηρόδρομος αποτελεί ένα ασφαλές μέσο μετακίνησης και, κυρίως, ότι πλέον τηρούνται όλα τα πρωτόκολλα στη μετακίνηση των αμαξοστοιχιών. «Πρέπει να ανακτηθεί ένα αίσθημα εμπιστοσύνης. Είναι και ουσιαστικό, αλλά είναι και ψυχολογικό για τους ανθρώπους να ξαναμπούν στο τρένο», είπε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής ο κ. Γεραπετρίτης. Και πρόσθεσε: «Εγώ θα μπω στο πρώτο τρένο που θα επανεκκινήσει… Θα είμαι με τους ανθρώπους, για να αισθανθούν ότι δεν είναι κάτι προσχηματικό όλο αυτό».

Προς την κατεύθυνση αυτή, το υπουργείο Μεταφορών και η κυβέρνηση θα λάβουν μια σειρά άλλων μέτρων, προκειμένου να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας. Μεταξύ αυτών είναι οι χαμηλότερες ταχύτητες μετακίνησης των αμαξοστοιχιών (μέγιστη ταχύτητα 100 χλμ./ώρα στις επιβατικές και 80 χλμ./ώρα στις εμπορευματικές), η χρήση δύο σταθμαρχών σε κάθε σιδηροδρομικό σταθμό, η αποκλειστική χρήση της τηλεδιοίκησης εκεί όπου έχει εγκατασταθεί (π.χ., Σ.Σ. Λαρίσης), το μόνιμο «κλείδωμα» των γραμμών στους σιδηροδρομικούς σταθμούς στα ρεύματα κυκλοφορίας, δύο μηχανοδηγοί σε κάθε αμαξοστοιχία κ.ά.
1_2

Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν, το επόμενο διάστημα ο πάροχος της υπηρεσίας, η Hellenic Train, θα αναλάβει πρωτοβουλίες αναζωογόνησης των δρομολογίων της. Η εταιρεία, μετά το αρχικό σοκ του δυστυχήματος και την εσωστρέφεια που επέδειξε, φαίνεται να αποκτά μια πιο εξωστρεφή κινητικότητα, όπως έδειξε και η πρωτοβουλία της να αποζημιώσει, χωρίς καμία άλλη δέσμευση, τα θύματα της τραγωδίας των Τεμπών.

«Εχω παρακαλέσει τον λειτουργό, τη Hellenic Train, η οποία θα πρέπει να έχει ενεργό συμμετοχή σε όλο αυτό (σ.σ.: επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου) και να διαμορφώσει μια εμπορική πολιτική, η οποία θα τονώσει και την κίνηση», είπε ο κ. Γεραπετρίτης. «Είναι πολύ σημαντικό», πρόσθεσε ο υπουργός Μεταφορών, «να μπορέσει να προσελκύσει επιβατικό κοινό, για να µπορέσει το κοινό να έχει και ένα περαιτέρω κίνητρο και να αισθανθεί µια εµπιστοσύνη, ώστε να µπορέσει να ξαναµπεί στο τρένο». Οι αποφάσεις αυτές της εταιρείας αναµένεται να ανακοινωθούν τις επόµενες ηµέρες και αφού διευθετηθούν οι λεπτοµέρειες της επανεκκίνησης των δροµολογίων τρένων.

2_2

Η κυβέρνηση, αλλά και οι εµπλεκόµενοι φορείς (ΟΣΕ, Hellenic Train, λιµάνια, εµπορευµατικοί οργανισµοί κ.λπ.) θέλουν να ανοίξει ο σιδηρόδροµος γρήγορα, αφενός επειδή χάνονται χρήµατα από διεθνείς συµφωνίες που σήµερα δεν τηρούνται και από εµπορεύµατα που στοιβάζονται στα λιµάνια, αφετέρου επειδή όσο «κάθεται» µια σιδηροδροµική γραµµή, τόσο απαξιώνεται. Συγκεκριµένα, χωρίς χρήση, επέρχεται οξείδωση των γραµµών, ενώ η ερήµωση συµβάλλει στις κλοπές και τις φθορές.

Ηδη τις 15 ηµέρες που µεσολάβησαν από το τραγικό δυστύχηµα στα Τέµπη υπήρξαν πολλαπλά κρούσµατα κλοπών στο σιδηροδροµικό δίκτυο. Μόνον την Τρίτη καταγράφηκαν δύο κρούσµατα, ενώ ο φόβος ότι µπορεί να έχουν γίνει περισσότερες κλοπές, που δεν έχουν ακόµη εντοπισθεί, στα 1.000 χλµ. του δικτύου, είναι εµφανής. Πριν από την επανέναρξη όµως του σιδηροδρόµου την ερχόµενη εβδοµάδα, όπως διαβεβαίωσε ο κ. Γεραπετρίτης, θα διενεργηθούν δοκιµαστικά δροµολόγια τόσο µε ειδικό εξοπλισµό του ΟΣΕ όσο και µε άδειες τις αµαξοστοιχίες.
Η κυβέρνηση και το υπουργείο Μεταφορών θα εστιάσουν αποκλειστικά στην ανάταξη της γραµµής Αθήνας - Θεσσαλονίκης


Αναφορικά µε τη φθορά, όπως ανέφερε ο υπουργός Μεταφορών, όταν διακόπτεται η κυκλοφορία των τρένων, εµφανίζονται προβλήµατα στις υποδοµές. «Η σιδηροτροχιά οξειδώνεται και καλύπτεται από σκουριά, µε αποτέλεσµα να χάνεται η συνεχής επαφή της γραµµής µε τους τροχούς των τρένων. Ετσι, δεν ανιχνεύεται η θέση του τρένου από τον σηµατοδότη. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να κινηθεί δοκιµαστικά ένα τρένο, για να αποµακρύνει τη σκουριά. Επιπλέον, στην επιφάνεια των γραµµών µπορεί να υφίστανται εµπόδια που δηµιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια διακοπής της κυκλοφορίας, όπως θραύση σιδηροτροχιάς, πέτρες, λάστιχα και φερτά υλικά από καθιζήσεις. Οπτικός έλεγχος και ειδικές δρεζίνες (σ.σ.: σιδηροδροµικά οχήµατα συντήρησης γραµµών) θα πρέπει να διατρέξουν το δίκτυο, για να αρθεί κάθε εµπόδιο».

Η ανάταξη της γραµµής Αθήνας - Θεσσαλονίκης

Παράλληλα µε την επιχείρηση επανεκκίνησης του σιδηροδρόµου στην Ελλάδα ξεκίνησε και η επιχείρηση ανάταξης, πάνω σε νέα βάση, του σιδηροδροµικού έργου της χώρας, όπως την προσδιόρισε και ο πρωθυπουργός. «Η ανάταξη των σιδηροδρόµων µας δεν αποτελεί απλώς ένα καθολικό αίτηµα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά αποτελεί πια κι ένα προσωπικό, δικό µου στοίχηµα, και αυτό άλλωστε είναι και το περιεχόµενο της ανάληψης της πολιτικής ευθύνης από πλευράς µου», είπε ο κ. Μητσοτάκης στη συνάντηση που είχε µε τους επικεφαλής των τριών εµπλεκόµενων φορέων στο σιδηροδροµικό έργο, ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και Hellenic Train.

3_3

Προς την κατεύθυνση αυτή, όπως παραδέχονται παράγοντες του σιδηροδρόµου, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση και το υπουργείο Μεταφορών θα εστιαστούν αποκλειστικά στην ανάταξη της γραµµής Αθήνας - Θεσσαλονίκης, πριν ξεκινήσει το «άπλωµα» των σιδηροδρόµων στη χώρα. «Είναι σηµαντικό να ξέρουµε ότι η βασική γραµµή δουλεύει και ότι δουλεύει καλά, πριν πάµε να επενδύσουµε σε άλλες γραµµές», παραδέχεται στέλεχος του σιδηροδρόµου. Σε δεύτερο στάδιο θα ολοκληρωθεί το δίκτυο Αθήνα - Πάτρα και στη συνέχεια θα γίνουν τα επόµενα βήµατα ανάταξης του υπόλοιπου δικτύου. Στις βασικές προτεραιότητες, όπως τις περιέγραψε ο αρµόδιος υπουργός, θα είναι η ολοκλήρωση του συστήµατος ραδιοεπικοινωνιών (GSM-R) σε όλο το δίκτυο, η πρόσληψη και η κατάλληλη κατάρτιση του προσωπικού, η ολοκλήρωση των συστηµάτων σηµατοδότησης-τηλεδιοίκησης στα δίκτυα που προαναφέρθηκαν, αρχής γενοµένης από το Αθήνα - Θεσσαλονίκη, η αλλαγή θεσµικού πλαισίου για τις κλοπές-φθορές στον σιδηρόδροµο, η οργανωτική αναδιάταξη των φορέων σιδηροδροµικού έργου κ.ά.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 18/3/23