Οι εκλογές, και δη οι κοινοβουλευτικές, είναι ακριβό... σπορ. Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι οι υποψήφιοι για μια θέση στον «ναό της Δημοκρατίας» καλούνται να σπάσουν τον κουμπαρά, προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα της προεκλογικής εκστρατείας που αγγίζουν ποσά δυσθεώρητα για τον μέσο πολίτη. Αυτό που έχει αλλάξει είναι το μέγεθος της «επένδυσης», καθώς πλέον δαπανώνται δεκάδες χιλιάδες ευρώ, με εκκίνηση τουλάχιστον έξι μήνες και κατά προτίμηση ένα χρόνο πριν από την ώρα της κάλπης. Ωστόσο, το τελευταίο 20ήμερο είναι ακόμη πιο πολυέξοδο.

Εκλογικό κέντρο

Οι ιδιαίτερα φιλόδοξοι υποψήφιοι που βλέπουν ότι έχουν ελπίδα να πλασαριστούν στις πρώτες τριάδες της εκλογικής τους περιφέρειας, ίσως επιλέξουν την παραδοσιακή πρακτική του εκλογικού κέντρου. Για το ενοίκιο 20 ημερών ένας ιδιοκτήτης θα ζητήσει κατά μέσο όρο 2.000-3.000 ευρώ.

Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις της «φιλικής» δωρεάς - με το αζημίωτο. Όπως εξηγεί στην «Α» εμπειρότατος παράγοντας της αγοράς ακινήτων, ο χώρος του εκλογικού κέντρου δεν παίζει τον ρόλο που έπαιζε κάποτε: «Σήμερα, το ψάρεμα των ψήφων, γίνεται από τα social media. Γι’ αυτό, κανένα κόμμα και κανένας υποψήφιος δεν θα αγχωθεί να βρει χρήματα, για να νοικιάσει έναν χώρο. Με αυτό το δεδομένο, κάποιοι ισόγειοι χώροι -κυρίως ξενοίκιαστα καταστήματα- παραχωρούνται δωρεάν ή έναντι κάποιου συμβολικού τιμήματος, το πολύ 100 ευρώ». Όσο για το τι έχει να κερδίσει ο ιδιοκτήτης του χώρου τον οποίο διαθέτει δωρεάν, ο συνομιλητής μας είναι σαφής: «Την αγάπη του υποψηφίου που, όταν θα είναι πια βουλευτής, θα τον αγαπάει... λίγο καλύτερα».

Η... διευκόλυνση αυτή μειώνει σε ικανοποιητικό βαθμό το κόστος της προεκλογικής εκστρατείας, παραμένει όμως μεγάλο το ποσό που πρέπει να δαπανηθεί για μια υποψηφιότητα με αξιώσεις. Στόχος είναι η αναγνωρισιμότητα και τα επικοινωνιακά εργαλεία της εποχής είναι γνωστά: μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βίντεο στο διαδίκτυο. Η ψηφιακή τεχνολογία παραγκωνίζει τις παραδοσιακές πρακτικές, τους επικοινωνιολόγους, τις τυπωμένες κάρτες και τις αφίσες σε τοίχους και κολόνες της ΔΕΗ, τις μεγάλες συγκεντρώσεις, χωρίς όμως να τις έχει αντικαταστήσει πλήρως.

Επαφή με τον λαό

Σημαντική παραμένει η προσωπική επαφή με τους ψηφοφόρους και η μοντέρνα προεκλογική εκστρατεία στηρίζεται, κυρίως, σε συγκεντρώσεις σε σπίτια, επιχειρήσεις και καφέ. Και εκεί, όμως, τα έξοδα «τρέχουν». Τουλάχιστον 30.000 ευρώ θα πρέπει να διαθέσει ο υποψήφιος βουλευτής το τελευταίο 20ήμερο της μάχης, αν θέλει να έχει τις πιθανότητες με το μέρος του για μια καλή θέση στην εκλογική περιφέρεια όπου πολιτεύεται.

Ένας εκ των υποψηφίων σε μία από τις πιο δύσκολες Περιφέρειες της Αττικής έβγαλε μολύβι και χαρτί και μας βοήθησε να κατανοήσουμε πού θα κατευθυνθούν τα μεγαλύτερα ποσά του προεκλογικού του προϋπολογισμού:

► Κεντρική προεκλογική ομιλία (ηχητικό σύστημα, κάμερες, πανό, καρέκλες κ.λπ.): 6.000€

► Αποστολή SMS: 5.000€ (συνήθως οι βουλευτές αγοράζουν πακέτα ομαδικής αποστολής από το διαδίκτυο και προχωρούν σε τρεις τέτοιες αποστολές τις τελευταίες 20 ημέρες)

► Κεράσματα σε καφέ και εστιατόρια για μικρές «άτυπες» συγκεντρώσεις φίλων και οπαδών: 5.000€

► Εκτύπωση και διανομή φυλλαδίων: 4.000€

►Έξοδα τηλεφωνίας: 1.000€

► Χορηγούμενες αναρτήσεις σε social media: 800€

► Στο συνολικό κόστος προστίθενται επιπλέον 10.000€ για τον υποψήφιο που θα αποφασίσει να στείλει επιστολές κατ’ οίκον.

Σύνολο: 21.800-31.800€

Ο συνομιλητής μας, κατά τη διάρκεια των υπολογισμών που έκανε, δεν κουράστηκε να επαναλαμβάνει ότι αυτά είναι τα έξοδα που αφορούν μόνο την τελική ευθεία, τις τελευταίες δηλαδή 20 ημέρες της προεκλογικής του εκστρατείας. Δεν υπολογίζονται τα έξοδα των προηγούμενων μη νών που θεωρούνται απαραίτητα, καθώς η πραγματική προεκλογική μάχη αρχίζει έναν χρόνο πριν από την προκήρυξη των εκλογών. Τότε ξεκινά ένας υποψήφιος να νοικιάζει τον χώρο όπου θα «στήσει» το πολιτι- κό του γραφείο (υπολογίζεται μηνιαίο ενοίκιο τουλάχιστον 1.000€), το οποίο θα πρέπει να στελεχώσει με δύο-τρία άτομα, επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό του με μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις υποψηφίων που αναθέτουν σε μεγάλα γραφεία επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων να διαμορφώσουν ολόκληρη την εκστρατεία, με περισσότερες και πιο ακριβές διαφημιστικές καταχωρίσεις, πολυπληθείς συγκεντρώσεις, image makers κ.λπ. Εκεί το κόστος υπερδιπλασιάζεται - κάποιοι το υπολογίζουν ακόμη και στις 80.000- 100.000€.

Προκειμένου λοιπόν να τηρηθεί το fair play, ένας δίκαιος ανταγωνισμός μεταξύ των μονομάχων, το υπουργείο Εσωτερικών έχει επιβάλει πλαφόν δαπανών ανά εκλογική περιφέρεια, που για το 2023 παραμένει στα επίπεδα των προηγούμενων εκλογών του 2019. Συγκεκριμένα: Το μεγαλύτερο περιθώριο εξόδων έχουν οι υποψήφιοι του Νότιου Τομέα Αθηνών (76.500€) και δεύτεροι είναι όσοι εκτίθενται στον Βόρειο Τομέα Αθηνών (72.000€). Ακολουθούν εκείνοι του ψηφοδελτίου Επικρατείας και της Α’ Αθηνών (70.500€), του Δυτικού Τομέα Αθηνών (66.000€), της Α’ Πειραιώς (52.500€), της Β ́ Πειραιώς (61.500€). Αντιθέτως, τις πιο περιορισμένες δαπάνες έχουν οι υποψήφιοι σε Γρεβενά, Σάμο, Φωκίδα και Κεφαλονιά (15.000€).

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή