Το σχέδιο Μητσοτάκη για τη μείωση των ανισοτήτων - Οι 27 δεσμεύσεις για μισθούς, φοροελαφρύνσεις, δημιουργία θέσεων εργασίας και νέα γενιά
Παροχές, αυξήσεις και μέρισμα ανάπτυξης
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Με την οικονομική πολιτική της Ελλάδας να ασκείται πλέον, από φέτος, για πρώτη φορά έπειτα από 12 χρόνια, εκτός του πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης και ενισχυμένης εποπτείας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχεδιάζει ένα πλέγμα παροχών, μισθολογικών αυξήσεων και φορολογικών ελαφρύνσεων, με ορίζοντα το τέλος της προσεχούς τετραετίας. Βασικός στόχος του πρωθυπουργού παραμένει η διατήρηση της οικονομίας σε αναπτυξιακή πορεία μέσω του μετασχηματισμού του αναπτυξιακού μοντέλου της, σύμφωνα με τις επιταγές της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης. Γι’ αυτό εξάλλου και περίπου 2 στα 3 ευρώ που εκταμιεύονται από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούν αυτές ακριβώς τις δύο κατευθύνσεις. Στις βασικές επιδιώξεις του κ. Μητσοτάκη, επίσης, είναι η περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών και των επενδύσεων, προκειμένου η ελληνική οικονομία να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφειά της, να καλύψει το επενδυτικό της κενό και να δημιουργηθούν νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Ωστόσο, η συζήτηση που έχει γίνει πολλές φορές στο Μέγαρο Μαξίμου τους τελευταίους μήνες αφορά στο πώς το μέρισμα της ανάπτυξης και της καλής πορείας της οικονομίας θα διανεμηθεί δίκαια και πλατιά και θα συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων. Για τον λόγο αυτόν, φιλοδοξία του κ. Μητσοτάκη, εφόσον επανεκλεγεί στην εξουσία, είναι στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του ο μέσος μισθός να αυξηθεί πάνω από 25%, φτάνοντας δηλαδή στα 1.500 ευρώ, από 1.170 που είναι σήμερα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα συνεχιστεί επίσης, ώστε να φτάσει μέσα στο ίδιο διάστημα στα 950 ευρώ, από 780 που είναι πλέον.
Ακόμα ένας έμμεσος τρόπος βελτίωσης του εισοδήματος, για τον οποίο έχει δεσμευθεί ο πρωθυπουργός, είναι η αύξηση από 1ης/1/2024 του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες που έχουν παιδιά. Το μέτρο αυτό εντάσσεται παράλληλα στην οικογενειακή πολιτική και στην προσπάθεια αντιμετώπισης του ολοένα και αυξανόμενου δημογραφικού προβλήματος. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι αυξήσεις στα επιδόματα τέκνων, τις οποίες ο πρωθυπουργός παρουσίασε για πρώτη φορά την περασμένη Κυριακή από την Ελευσίνα: Θα φτάσουν στα 70 ευρώ από 50 που δίνονται σήμερα για ένα παιδί, στα 120 ευρώ για δύο παιδιά, 170 για τρία και 220 για τέσσερα. Ακόμα ένα μέτρο που έχει εξαγγελθεί στο πλαίσιο στήριξης της οικογένειας είναι η αύξηση στο επίδομα μητρότητας για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες από τους τέσσερις στους εννέα μήνες, στο ύψος του κατώτατου μισθού (από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα).
Στους δε έμμεσους φόρους είναι δεδομένη η βούληση του Κ. Μητσοτάκη για μόνιμη μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα γίνει νωρίτερα από το 2025 και θα πραγματοποιηθεί μόνο αν στο ενδιάμεσο έχει αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση. Αυτό που πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα προχωρήσει άμεσα είναι η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές επιβατών, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, τον κινηματογράφο, τα γυμναστήρια, τις σχολές χορού και το τουριστικό πακέτο, έως το τέλος του 2023.
Παράλληλα, θα μπει σε εφαρμογή μια νέα διαδικασία για την άμεση επιστροφή ΦΠΑ, με τη δημιουργία νέου πληροφοριακού συστήματος, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά.
Στοχευμένα είναι τα μέτρα στήριξης που έχουν σχεδιαστεί και περιληφθεί στο κυβερνητικό πρόγραμμα 2023-2027 για τη νέα γενιά. Το τελευταίο που ανακοινώθηκε -επίσης από την Ελευσίνα- είναι το λεγόμενο «Youth Pass», δηλαδή 150 ευρώ, που θα δίδονται μέσω ψηφιακής κάρτας σε κάθε νέο όταν κλείνει τα 18 του χρόνια, ώστε να μπορεί να τα δαπανήσει συγκεκριμένα σε ένα ταξίδι, σε μια υπηρεσία πολιτισμού ή σε μια υπηρεσία αθλητισμού.
Τη νέα γενιά αφορά και το μόνιμο πρόγραμμα 10.000 νέων θέσεων εργασίας κάθε έτος για νέους έως 29 ετών με ελάχιστη ή περιορισμένη εργασιακή εμπειρία, με κάλυψη 50% του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες για κάθε νέα πρόσληψη. Για τις ηλικίες αυτές, τους εικοσάρηδες δηλαδή και τους τριαντάρηδες, διατίθενται 1,8 δισ. ευρώ σε συνολικά 137.000 νέους δικαιούχους έως 39 ετών για τη νέα στεγαστική πολιτική «Σπίτι μου», με φθηνά στεγαστικά δάνεια, προσιτά ρυθμιζόμενα ενοίκια και παροχή δωρεάν στέγης σε ευάλωτους πολίτες και οικογένειες. Στο κομμάτι των παροχών που αφορά τους συνταξιούχους, το κυριότερο στοιχείο είναι η νέα αύξηση ύψους 3%-4% στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους, καθώς και η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 13/5/23
Ωστόσο, η συζήτηση που έχει γίνει πολλές φορές στο Μέγαρο Μαξίμου τους τελευταίους μήνες αφορά στο πώς το μέρισμα της ανάπτυξης και της καλής πορείας της οικονομίας θα διανεμηθεί δίκαια και πλατιά και θα συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων. Για τον λόγο αυτόν, φιλοδοξία του κ. Μητσοτάκη, εφόσον επανεκλεγεί στην εξουσία, είναι στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του ο μέσος μισθός να αυξηθεί πάνω από 25%, φτάνοντας δηλαδή στα 1.500 ευρώ, από 1.170 που είναι σήμερα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα συνεχιστεί επίσης, ώστε να φτάσει μέσα στο ίδιο διάστημα στα 950 ευρώ, από 780 που είναι πλέον.
Άμεση η δυνατότητα παρέμβασης του κράτους
Στον δημόσιο τομέα, βέβαια, η δυνατότητα παρέμβασης του κράτους είναι άμεση. Η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και η αναμόρφωση του μισθολογίου τους από την 1η Ιανουαρίου του 2024 αποτελεί μία από τις κεντρικές προεκλογικές εξαγγελίες, ενώ ειδικότερα ο κ. Μητσοτάκης έχει κάνει λόγο για αύξηση των μισθολογικών απολαβών των δασκάλων και των καθηγητών, με έμφαση στους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς και σε στελέχη εκπαίδευσης με αυξημένες αρμοδιότητες. Η αύξηση του εισοδήματος -το σύνθημα «καλύτεροι μισθοί» πρωταγωνιστεί εξάλλου στην καμπάνια της Νέας Δημοκρατίας- θα γίνει και με έμμεσο τρόπο, με μείωση δηλαδή του μη μισθολογικού κόστους και άλλων επιβαρύνσεων. Στο πρόγραμμα της Ν.Δ. περιλαμβάνεται η σταδιακή μείωση κατά τουλάχιστον 1% επιπλέον των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και η σταδιακή μείωση κατά 20% του τέλους επιτηδεύματος το 2025, κατά 30% το 2026 και η κατάργησή του έως το τέλος της τετραετίας, το 2027. Θα έχει προηγηθεί η οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για τους οποίους προβλέπεται και η επιστροφή του ΕΦΚ στο ντίζελ και για το 2023.Φιλοδοξία του K. Μητσοτάκη είναι ο μέσος μισθός να αυξηθεί πάνω από 25%, φτάνοντας δηλαδή στα 1.500 €, από 1.170 που είναι σήμερα
Ακόμα ένας έμμεσος τρόπος βελτίωσης του εισοδήματος, για τον οποίο έχει δεσμευθεί ο πρωθυπουργός, είναι η αύξηση από 1ης/1/2024 του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες που έχουν παιδιά. Το μέτρο αυτό εντάσσεται παράλληλα στην οικογενειακή πολιτική και στην προσπάθεια αντιμετώπισης του ολοένα και αυξανόμενου δημογραφικού προβλήματος. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι αυξήσεις στα επιδόματα τέκνων, τις οποίες ο πρωθυπουργός παρουσίασε για πρώτη φορά την περασμένη Κυριακή από την Ελευσίνα: Θα φτάσουν στα 70 ευρώ από 50 που δίνονται σήμερα για ένα παιδί, στα 120 ευρώ για δύο παιδιά, 170 για τρία και 220 για τέσσερα. Ακόμα ένα μέτρο που έχει εξαγγελθεί στο πλαίσιο στήριξης της οικογένειας είναι η αύξηση στο επίδομα μητρότητας για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες από τους τέσσερις στους εννέα μήνες, στο ύψος του κατώτατου μισθού (από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα).
Τι αφορούν οι φοροελαφρύνσεις
Οι φοροελαφρύνσεις που σχεδιάζει να υλοποιήσει η Ν.Δ. την επόμενη τετραετία δεν αφορούν μόνο τις οικογένειες με παιδιά. Στον ΕΝΦΙΑ, επιπλέον έκπτωση της τάξης του 10% θα δοθεί σε όποιον ιδιοκτήτη σπιτιού αποφασίσει να το ασφαλίσει έναντι φυσικών καταστροφών, καθώς και σε όποιον έχει ήδη τέτοιο ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Στη μείωση των φορολογικών συντελεστών περιλαμβάνεται η μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% και η μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών.Στους δε έμμεσους φόρους είναι δεδομένη η βούληση του Κ. Μητσοτάκη για μόνιμη μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα γίνει νωρίτερα από το 2025 και θα πραγματοποιηθεί μόνο αν στο ενδιάμεσο έχει αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση. Αυτό που πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα προχωρήσει άμεσα είναι η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές επιβατών, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, τον κινηματογράφο, τα γυμναστήρια, τις σχολές χορού και το τουριστικό πακέτο, έως το τέλος του 2023.
Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και επιστροφή του ΕΦΚ στο ντίζελ και για το 2023
Παράλληλα, θα μπει σε εφαρμογή μια νέα διαδικασία για την άμεση επιστροφή ΦΠΑ, με τη δημιουργία νέου πληροφοριακού συστήματος, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά.
Στοχευμένα είναι τα μέτρα στήριξης που έχουν σχεδιαστεί και περιληφθεί στο κυβερνητικό πρόγραμμα 2023-2027 για τη νέα γενιά. Το τελευταίο που ανακοινώθηκε -επίσης από την Ελευσίνα- είναι το λεγόμενο «Youth Pass», δηλαδή 150 ευρώ, που θα δίδονται μέσω ψηφιακής κάρτας σε κάθε νέο όταν κλείνει τα 18 του χρόνια, ώστε να μπορεί να τα δαπανήσει συγκεκριμένα σε ένα ταξίδι, σε μια υπηρεσία πολιτισμού ή σε μια υπηρεσία αθλητισμού.
Τη νέα γενιά αφορά και το μόνιμο πρόγραμμα 10.000 νέων θέσεων εργασίας κάθε έτος για νέους έως 29 ετών με ελάχιστη ή περιορισμένη εργασιακή εμπειρία, με κάλυψη 50% του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες για κάθε νέα πρόσληψη. Για τις ηλικίες αυτές, τους εικοσάρηδες δηλαδή και τους τριαντάρηδες, διατίθενται 1,8 δισ. ευρώ σε συνολικά 137.000 νέους δικαιούχους έως 39 ετών για τη νέα στεγαστική πολιτική «Σπίτι μου», με φθηνά στεγαστικά δάνεια, προσιτά ρυθμιζόμενα ενοίκια και παροχή δωρεάν στέγης σε ευάλωτους πολίτες και οικογένειες. Στο κομμάτι των παροχών που αφορά τους συνταξιούχους, το κυριότερο στοιχείο είναι η νέα αύξηση ύψους 3%-4% στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους, καθώς και η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 13/5/23
