Πλήρη εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση της ΝΔ έδειξαν με την ψήφο τους οι συνταξιούχοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι πίστεψαν στο πρόγραμμα και το σχέδιο που παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την επόμενη τετραετία, ενώ έπεσαν ακόμα και εκλογικά «κάστρα» του ΣΥΡΙΖΑ και παράλληλα κοινωνικές ομάδες τις οποίες η Κουμουνδούρου θεωρούσε προνομιακό κοινό της, όπως οι νέοι και οι ευάλωτοι πολίτες, επίσης εμπιστεύονται πλειοψηφικά τη «γαλάζια» παράταξη.

Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, αλλά και τους δημοσκόπους, η ΝΔ διεμβόλισε και την πλειονότητα των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι έτειναν ευήκοα ώτα στις αλλαγές που σχεδιάζονται στα μισθολόγια του κράτους για 650.000 εργαζομένους, αλλά και τις τομές στη δημόσια διοίκηση. Με βάση το κοστολογημένο σχέδιο για την επόμενη κυβερνητική θητεία της ΝΔ προβλέπονται σημαντικές αλλαγές ανά κατηγορία πληθυσμού.

Πλήρης αναμόρφωση μισθών 

Σε ό,τι αφορά τους μισθούς, ο πρόεδρος της ΝΔ έχει ήδη μιλήσει για την επόμενη τετραετία ως αυτήν με «στόχο τους καλύτερους μισθούς», δίνοντας έτσι το στίγμα για την πολιτική που θα ακολουθήσει, εφόσον εκλεγεί και αναλάβει εκ νέου τη διακυβέρνηση της χώρας.

■ Μισθοί Δημοσίου: Αναμόρφωση του ενιαίου μισθολογίου με αυξήσεις στα κλιμάκια ανά βήμα τουλάχιστον 100 ευρώ, ενσωμάτωση των επιδομάτων στους μισθούς και πριμ παραγωγικότητας, το οποίο θα συνδεθεί με την αξιολόγηση. Αντιστοίχως, αναμένεται και η διαμόρφωση στα ειδικά μισθολόγια για γιατρούς, δικαστικούς κ.λπ.

■ Αύξηση κατά 40% στο επίδομα παιδιού: Σήμερα το οικογενειακό επίδομα με ένα τέκνο είναι 50 ευρώ, θα αυξηθεί στα 70 ευρώ και από εκεί και πέρα θα προστίθενται 50 ευρώ για κάθε παιδί. Οικογένεια με 4 παιδιά και εργαζόμενο στο Δημόσιο θα λαμβάνει 220 ευρώ, από 170 ευρώ σήμερα.

■ Αυξήσεις αναμένονται επίσης στα επιδόματα θέσεων ευθύνης, μεταπτυχιακών σπουδών, προβληματικών και παραμεθόριων περιοχών, καθώς και στο επίδομα Ειδικής Απασχόλησης στους ΟΤΑ Α΄ βαθμού (δήμοι). Άλλα επιδόματα, όπως το επίδομα Ειδικής Αμοιβής που λαμβάνουν, π.χ., οι εργαζόμενοι στον ΕΦΕΤ και αντίστοιχα που λαμβάνουν μόνο ειδικοί κλάδοι, θα ενσωματωθούν στον βασικό μισθό.

Το κίνητρο απόδοσης θα συνδυαστεί με πρόσθετη παροχή παραγωγικότητας και θα αποδίδει 200-300 ευρώ σε ομάδες εργαζομένων και σε υπηρεσίες που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση του κοινού, όπως αντίστοιχα έγινε μεμονωμένα στο υπουργείο Εργασίας για τους εργαζόμενους στα ασφαλιστικά Ταμεία, ώστε να επιταχυνθεί η έκδοση των συντάξεων. Ο παραπάνω συνδυασμός, με μεσοσταθμική αύξηση στα κλιμάκια γύρω στο 10%, μπορεί να δώσει συνολικές πραγματικές αυξήσεις μέχρι 13,5%-14%.

■ Δώρα Πάσχα-Χριστουγέννων και επίδομα αδείας: Ανοιχτό είναι το θέμα της μερικής επαναφοράς των Δώρων, κατά τα πρότυπα του

2012, δηλαδή 250+250+500 ευρώ, θα εξεταστεί προς το τέλος του χρόνου σε συνδυασμό με τις αντοχές της οικονομίας, αλλά και τον διάλογο

που θα προηγηθεί με την ΑΔΕΔΥ.

■ Αύξηση κατώτατου μισθού: Με τη γενναία αύξηση σε ποσοστό 9,6% του κατώτατου μισθού, από τα 713 στα 780 ευρώ, ουσιαστικά η κυβέρνηση ικανοποίησε το θέμα της επιστροφής των κατώτατων ορίων των αμοιβών στα προ της κρίσης επίπεδα. Για το 2024 προβλέπεται

η αύξηση (χωρίς να υπολογίζεται το κλείσιμο του μέσου πληθωρισμού στο 4,2% για το τέλος του έτους) να διαμορφωθεί στο 5,5% με 6%.

Με βάση τις εκτιμήσεις αυτές, ο κατώτατος το 2024 θα φτάσει στα 823 ευρώ, ώστε να αγγίξει τα 950 στο τέλος της επόμενης τετραετίας, αυξημένος κατά 25%, χωρίς στο ποσόν αυτό να προσμετρώνται προς το παρόν οι αυξήσεις κατά 30% μεσοσταθμικά που θα επιφέρει το «ξεπάγωμα» των τριετιών.

■ Αύξηση στις τριετίες: Από το 2024 αναμένεται η αύξηση στις τριετίες, καθώς η ραγδαία αποκλιμάκωση των ποσοστών της ανεργίας, που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες, έχει επαναφέρει στο προσκήνιο το θέμα του «ξεπαγώματός» τους. Κάτι τέτοιο θα σημάνει προσαύξηση μισθού κατά 30% για τους εργαζόμενους που έχουν την απαραίτητη προϋπηρεσία (τρεις τριετίες) στην ίδια επιχείρηση και βρίσκονται από το 2012 με «παγωμένη» μισθολογική εξέλιξη.

Σήμερα ουδείς εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει προσαύξηση για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά και, αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι που προσελήφθησαν έκτοτε έχασαν το δικαίωμα της προσαύξησης κατά 10% του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας. Βασική προϋπόθεση για να ισχύσουν εκ νέου τα επιδόματα προϋπηρεσίας είναι η ανεργία να υποχωρήσει σε επίπεδα κάτω του 10%, κάτι που φαίνεται δύσκολο να συμβεί φέτος.

■ Μέσοι μισθοί: Την πίεση των μέσων αμοιβών κοντά στα όρια του κατώτατου μισθού καταγράφει η ετήσια έκθεση του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για το έτος 2022. Ποσοστό υψηλότερο του 50% των εργαζομένων αμείβεται με μεικτούς μισθούς έως 1.000 ευρώ, ενώ μόλις ένας στους έξι εργαζόμενους λαμβάνει μεικτές αμοιβές άνω των 1.500 ευρώ. Η έκθεση δείχνει ότι οι κατώτατες αμοιβές βελτιώνονται, χωρίς να ακολουθούν την ίδια πορεία και οι μέσες αμοιβές, με συνέπεια να αυξάνεται ο αριθμός των εργαζομένων που λαμβάνουν μισθούς στη χαμηλή κατηγορία των αμοιβών.

■ Οι συλλογικές συμβάσεις: Η επιστροφή των αμοιβών δεν αφορά το ύψος της αύξησης των κατώτατων αμοιβών, αλλά κατά πόσο θα «επιστρέψουν» οι υπόλοιπες αμοιβές, οι οποίες δεν βελτιώθηκαν τα τελευταία χρόνια ούτε ακολούθησαν την πορεία αύξησης του κατώτατου μισθού. Η επαναφορά των μισθών προϋποθέτει την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων.

Η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις για επαναφορά και του νομικού καθεστώτος που ίσχυε για τις συλλογικές συμβάσεις προ της οικονομικής κρίσης και της ισχύος των μνημονίων. Άρση των περιορισμών στις συμβάσεις σημαίνει επαναφορά των διαπραγματεύσεων και της ευθύνης της διαμόρφωσης των κατώτατων αμοιβών στην υπογραφή Εθνικής Σύμβασης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, καθώς και επιστροφή της μετενέργειας των συμβάσεων. 

Παροxές και εκπλήξεις στους «απόμαxους»

■ Αυξήσεις: Μόνιμη αύξηση των συντάξεων -στο τέλος κάθε έτους- με τη λειτουργία του μόνιμου μηχανισμού, ο οποίος θα προσδιορίζει το ακριβές ύψος τους. Έτσι, στις αρχές του 2024 αναμένεται νέα αύξηση των συντάξεων κατά 5%, ενώ ενδέχεται να προκύψει συμπληρωματικά επιπλέον αύξηση 0,5% λόγω απόκλισης των στοιχείων του πληθωρισμού του 2022. Η διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι, με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat. Ο μηχανισμός που προβλέπεται στον νόμο 4670/2020 (νόμος Βρούτση) ορίζει πως η αύξηση διαμορφώνεται ως εξής: το μισό (50%) του αθροίσματος δύο μεγεθών (πληθωρισμού + αύξηση του ΑΕΠ).

■ Έμμεση αύξηση από ΑΚΑΓΕ: Πρόκειται για σχέδιο μείωσης κατά 50% της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, η οποία χρηματοδοτεί τον λογαριασμό ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), στο οποίο υπολογίζεται ότι έχουν συγκεντρωθεί περί τα 30 δισ. ευρώ. Η μείωση θα δώσει κλιμακωτές αυξήσεις 1%-7% στις συντάξεις από 1.400 ευρώ έως 2.500 ευρώ (αύξηση 7%). Η ειδική εισφορά επιβλήθηκε το 2010 και παρακρατείται 2% σε συντάξεις από 1.400 ευρώ, ποσοστό που κλιμακώνεται έως 14% και καταβάλλεται (στον λογαριασμό του ΑΚΑΓΕ) με σκοπό την κάλυψη ελλειμμάτων των κλάδων κύριας σύνταξης σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

■ Αναδρομικά σε Δώρα και εφάπαξ: Τη χορήγηση σε όλους τους συνταξιούχους των αναδρομικών που αφορούν τις περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις για το εντεκάμηνο Ιούνιος 2015 έως Μάιος 2016. Από το συγκεκριμένο εντεκάμηνο, οι περικοπές του οποίου κρίθηκαν αντισυνταγματικές, επεστράφησαν αναδρομικά τον Οκτώβριο του 2020 μόνο οι μειώσεις που αφορούσαν τις κύριες συντάξεις. Η κυβέρνηση δεν κατέβαλε και τα Δώρα, όπως ρητά προέβλεπε η απόφαση του ΣτΕ του 2019.

Ακολούθησαν νέες προσφυγές στο ΣτΕ από συνταξιουχικές οργανώσεις, που προκάλεσαν την τελευταία απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Με βάση το σχέδιο που έχει εκπονηθεί, οι συνταξιούχοι θα λάβουν ποσά από 800 έως περίπου 3.300 ευρώ για το εντεκάμηνο Ιούνιος 2015-Μάιος 2016 από τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και την κατάργηση των Δώρων.

Τα ευάλωτα νοικοκυριά και τα επιδόματα

Για τις ευάλωτες ομάδες που στηρίζονται από τον ΟΠΕΚΑ, το σχέδιο περιλαμβάνει αυξήσεις 8% σε όλα τα επιδόματα από το 2024 για την ενίσχυση 700.000 αδύναμων νοικοκυριών. Έτσι, από 1/1/2024 το ποσόν του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα ξεκινά από τα 216 ευρώ το μήνα και θα προσαυξάνεται ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού. Ειδικότερα, όσοι παίρνουν σήμερα 200 ευρώ θα λάβουν 216 ευρώ, όσοι παίρνουν 300 ευρώ θα πάρουν 324 ευρώ, ενώ όσοι παίρνουν σήμερα 400 ευρώ τον μήνα θα λάβουν 432 ευρώ.

Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι ένα προνοιακό πρόγραμμα που δίνεται σε περίπου 250.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό ανέρχεται σήμερα σε 200 ευρώ τον μήνα. Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος του νοικοκυριού προσαυξάνεται κατά 100 ευρώ τον μήνα και για κάθε ανήλικο κατά 50 ευρώ τον μήνα.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή στις 28/5/2023