Έτσι θα ψηφίσουν οι πολίτες στις εκλογές της 25ης Ιουνίου - Ποιες οι διαφορές με την 21η Μαΐου
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις εκλογές
Κάτι λιγότερο από 20 ημέρες απομένουν μέχρι τις εκλογές της 25ης Ιουνίου.
Ειδικότερα, μετά την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στις εκλογές της 21ης Μαΐου, οι πολίτες καλούνται να προσέλθουν εκ νέου στις κάλπες.
Οι πρώτες εκλογές έγιναν με την απλή αναλογική, εκλογικό νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι δεύτερες θα γίνουν με τον νέο νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ, την ενισχυμένη αναλογική. Έτσι, οι βουλευτές θα προκύψουν με βάση τη λίστα των υποψηφίων που θα καταρτίσουν τα κόμματα βάσει των αποτελεσμάτων των εκλογών της 21ης Μαΐου.
Για κάθε επιπλέον 0,5%, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους μία έδρα. Το μέγιστο μπόνους των 50 εδρών στις δεύτερες εκλογές του 2023 θα επιτευχθεί μόνο αν λάβει το 40% των έγκυρων ψήφων. Την ημέρα των εκλογών οι ψηφοφόροι δεν θα βάλουν σταυρό στα ονόματα υποψηφίων, καθώς στα νέα ψηφοδέλτια η σειρά των ονομάτων θα επιλεγεί από την κάθε ηγεσία κόμματος.
Ο οδηγός απαντά σε ορισμένα σημαντικά ερωτήματα που έχουν ανακύψει σε σχέση με τις διαφοροποιήσεις της διαδικασίας των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιουνίου συγκριτικά με εκείνης της 21ης Μαΐου.
Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 είναι ο δεύτερος γύρος των εκλογών που διεξήχθησαν στις 21 Μαΐου 2023;
Όχι. Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 είναι μια ξεχωριστή, νέα εκλογική διαδικασία, ανεξάρτητη από εκείνη της 21ης Μαΐου 2023. Ως εκ τούτου, χαρακτηρισμοί όπως «δεύτερος γύρος» ή «επαναληπτικές εκλογές» δεν είναι ορθοί.
Το εκλογικό σύστημα παραμένει το ίδιο;
Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, εν αντιθέσει με εκείνες της 21ης Μαΐου που διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Πώς ψηφίζω βουλευτές;
Οι επικείμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) και όχι με σταυρό προτίμησης. Με αυτή τη διαδικασία, οι βουλευτές εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξής τους στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας, η οποία καθορίζεται από τα εκάστοτε κομματικά επιτελεία. Ως εκ τούτου, ΔΕΝ βάζουμε σταυρό στα ψηφοδέλτια των κομμάτων. Εξάλλου, στα παραβάν των εκλογικών τμημάτων που θα δημιουργηθούν δεν θα υπάρχει στιλό.
Χρήσιμο είναι να τονιστεί ότι εκλογές με λίστα γίνονται όταν οι κάλπες απέχουν από τις προηγούμενες λιγότερο από 18 μήνες. Οι 288 έδρες θα κατανεμηθούν σύμφωνα με την ενισχυμένη αναλογική στα κόμματα που συγκέντρωσαν ποσοστό μεγαλύτερο του 3%, ενώ οι υπόλοιπες 12 έδρες προκύπτουν από τη λίστα των κομμάτων με τον τίτλο «ψηφοδέλτιο Επικρατείας».
Ποια η διαφορά μεταξύ λίστας και σταυρού προτίμησης
Όταν οι εκλογές γίνονται με λίστα, η σειρά των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο γίνεται με σειρά προτίμησης την οποία καθορίζουν τα κόμματα. Διαφορετικά γίνεται αλφαβητικά.
Όταν ψηφίζουμε, δεν βάζουμε σταυρό προτίμησης. Ωστόσο αν το κάνουμε, το ψηφοδέλτιο δεν ακυρώνεται, απλώς ο σταυρός δεν υπολογίζεται.
Οι έδρες καταλαμβάνονται από τους υποψηφίους σύμφωνα με τη σειρά που έχουν στη λίστα και όχι ανάλογα με το πλήθος των σταυρών που μάζεψαν. Με τον ίδιο τρόπο προκύπτουν και οι επιλαχόντες.
Τα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιήθηκαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 παραμένουν σε ισχύ;
Όχι. Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 θα διεξαχθούν με νέα ψηφοδέλτια, τα οποία θα τυπωθούν βάσει όσων ορίζει ο ισχύων νόμος. Ως εκ τούτου, ψηφοδέλτια που αφορούσαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 και για οποιοδήποτε λόγο παρέμειναν στην κυριότητα των ψηφοφόρων καθίστανται άκυρα και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν.
Πού ψηφίζουμε;
Χωρίς αλλαγές σε σχέση με την πρώτη διαδικασία θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα οι πολίτες, στο ίδιο εκλογικό τμήμα και χωρίς καμία μεταβολή στους εκλογικούς καταλόγους.
Είναι το πιθανότερο, ωστόσο επειδή μπορεί να υπάρξουν ορισμένες μεταβολές στα εκλογικά τμήματα, συνιστάται ισχυρά σε όλους τους ψηφοφόρους να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για το πού ψηφίζουν.
Είμαι ετεροδημότης. Μπορώ να ψηφίσω στον τόπο διαμονής μου;
Ναι, εφόσον η αίτησή σας έχει υποβληθεί στον αρμόδιο Δήμο και έχει διεκπεραιωθεί από αυτόν το αργότερο έως και την 30ή Απριλίου 2023, μπορείτε να ψηφίσετε στον Δήμο διαμονής σας. Αίτηση που δεν διεκπεραιώθηκε έως τη συγκεκριμένη ημερομηνία, δε λαμβάνεται υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.
Είμαι Έλληνας που διαμένει στο εξωτερικό και δεν πρόλαβα την προθεσμία για να ψηφίσω στις προηγούμενες εκλογές. Τι θα ισχύσει τώρα;
Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους εφόσον η αίτηση για εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έχει υποβληθεί στη σχετική πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών (https:/apodimoi.gov.gr) έως και την Τετάρτη 17 Μαΐου 2023. Διευκρινίζεται πως για την έγκριση της αίτησης εφαρμόζονται τα κριτήρια όπως ορίζονται από τον ισχύοντα νόμο.
Στις προηγούμενες εκλογές ψήφισα στο εξωτερικό, αλλά την 25η Ιουνίου 2023 θα βρίσκομαι στην Ελλάδα. Θα μπορέσω να ψηφίσω;
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης για αναστολή της εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού ήταν η Παρασκευή 26 Μαΐου.
Οποιαδήποτε αίτηση υπεβλήθη μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν θα ληφθεί υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.
Ειδικότερα, μετά την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στις εκλογές της 21ης Μαΐου, οι πολίτες καλούνται να προσέλθουν εκ νέου στις κάλπες.
Οι πρώτες εκλογές έγιναν με την απλή αναλογική, εκλογικό νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι δεύτερες θα γίνουν με τον νέο νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ, την ενισχυμένη αναλογική. Έτσι, οι βουλευτές θα προκύψουν με βάση τη λίστα των υποψηφίων που θα καταρτίσουν τα κόμματα βάσει των αποτελεσμάτων των εκλογών της 21ης Μαΐου.
Η διαφορά απλής από την ενισχυμένη αναλογική
Σύμφωνα με την ισχύ της ενισχυμένης αναλογικής όπως αυτή λάμβανε χώρα στην Ελλάδα έως το 2016, το πρώτο κόμμα λάμβανε ένα μπόνους 50 εδρών. Σύμφωνα με τον νέο νόμο που ψήφισε η ΝΔ το 2020, αν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό έως 25%, τότε θα λάβει μπόνους 20 εδρών. Οι υπόλοιπες 280 έδρες θα κατανεμηθούν αναλογικά.Για κάθε επιπλέον 0,5%, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους μία έδρα. Το μέγιστο μπόνους των 50 εδρών στις δεύτερες εκλογές του 2023 θα επιτευχθεί μόνο αν λάβει το 40% των έγκυρων ψήφων. Την ημέρα των εκλογών οι ψηφοφόροι δεν θα βάλουν σταυρό στα ονόματα υποψηφίων, καθώς στα νέα ψηφοδέλτια η σειρά των ονομάτων θα επιλεγεί από την κάθε ηγεσία κόμματος.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις εκλογές
Τα όσα προβληματίζουν τους ψηφοφόρους για τις επικείμενες εκλογές απαντώνται μέσω του υπουργείου Εσωτερικών και συγκεκριμένα μέσω ενός οδηγού με ερωτήσεις και απαντήσεις που δημοσίευσε.Ο οδηγός απαντά σε ορισμένα σημαντικά ερωτήματα που έχουν ανακύψει σε σχέση με τις διαφοροποιήσεις της διαδικασίας των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιουνίου συγκριτικά με εκείνης της 21ης Μαΐου.
Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 είναι ο δεύτερος γύρος των εκλογών που διεξήχθησαν στις 21 Μαΐου 2023;
Όχι. Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 είναι μια ξεχωριστή, νέα εκλογική διαδικασία, ανεξάρτητη από εκείνη της 21ης Μαΐου 2023. Ως εκ τούτου, χαρακτηρισμοί όπως «δεύτερος γύρος» ή «επαναληπτικές εκλογές» δεν είναι ορθοί.
Το εκλογικό σύστημα παραμένει το ίδιο;
Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, εν αντιθέσει με εκείνες της 21ης Μαΐου που διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Πώς ψηφίζω βουλευτές;
Οι επικείμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) και όχι με σταυρό προτίμησης. Με αυτή τη διαδικασία, οι βουλευτές εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξής τους στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας, η οποία καθορίζεται από τα εκάστοτε κομματικά επιτελεία. Ως εκ τούτου, ΔΕΝ βάζουμε σταυρό στα ψηφοδέλτια των κομμάτων. Εξάλλου, στα παραβάν των εκλογικών τμημάτων που θα δημιουργηθούν δεν θα υπάρχει στιλό.
Χρήσιμο είναι να τονιστεί ότι εκλογές με λίστα γίνονται όταν οι κάλπες απέχουν από τις προηγούμενες λιγότερο από 18 μήνες. Οι 288 έδρες θα κατανεμηθούν σύμφωνα με την ενισχυμένη αναλογική στα κόμματα που συγκέντρωσαν ποσοστό μεγαλύτερο του 3%, ενώ οι υπόλοιπες 12 έδρες προκύπτουν από τη λίστα των κομμάτων με τον τίτλο «ψηφοδέλτιο Επικρατείας».
Ποια η διαφορά μεταξύ λίστας και σταυρού προτίμησης
Όταν οι εκλογές γίνονται με λίστα, η σειρά των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο γίνεται με σειρά προτίμησης την οποία καθορίζουν τα κόμματα. Διαφορετικά γίνεται αλφαβητικά.
Όταν ψηφίζουμε, δεν βάζουμε σταυρό προτίμησης. Ωστόσο αν το κάνουμε, το ψηφοδέλτιο δεν ακυρώνεται, απλώς ο σταυρός δεν υπολογίζεται.
Οι έδρες καταλαμβάνονται από τους υποψηφίους σύμφωνα με τη σειρά που έχουν στη λίστα και όχι ανάλογα με το πλήθος των σταυρών που μάζεψαν. Με τον ίδιο τρόπο προκύπτουν και οι επιλαχόντες.
Τα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιήθηκαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 παραμένουν σε ισχύ;
Όχι. Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 θα διεξαχθούν με νέα ψηφοδέλτια, τα οποία θα τυπωθούν βάσει όσων ορίζει ο ισχύων νόμος. Ως εκ τούτου, ψηφοδέλτια που αφορούσαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 και για οποιοδήποτε λόγο παρέμειναν στην κυριότητα των ψηφοφόρων καθίστανται άκυρα και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν.
Πού ψηφίζουμε;
Χωρίς αλλαγές σε σχέση με την πρώτη διαδικασία θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα οι πολίτες, στο ίδιο εκλογικό τμήμα και χωρίς καμία μεταβολή στους εκλογικούς καταλόγους.
Είναι το πιθανότερο, ωστόσο επειδή μπορεί να υπάρξουν ορισμένες μεταβολές στα εκλογικά τμήματα, συνιστάται ισχυρά σε όλους τους ψηφοφόρους να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για το πού ψηφίζουν.
Είμαι ετεροδημότης. Μπορώ να ψηφίσω στον τόπο διαμονής μου;
Ναι, εφόσον η αίτησή σας έχει υποβληθεί στον αρμόδιο Δήμο και έχει διεκπεραιωθεί από αυτόν το αργότερο έως και την 30ή Απριλίου 2023, μπορείτε να ψηφίσετε στον Δήμο διαμονής σας. Αίτηση που δεν διεκπεραιώθηκε έως τη συγκεκριμένη ημερομηνία, δε λαμβάνεται υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.
Είμαι Έλληνας που διαμένει στο εξωτερικό και δεν πρόλαβα την προθεσμία για να ψηφίσω στις προηγούμενες εκλογές. Τι θα ισχύσει τώρα;
Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους εφόσον η αίτηση για εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έχει υποβληθεί στη σχετική πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών (https:/apodimoi.gov.gr) έως και την Τετάρτη 17 Μαΐου 2023. Διευκρινίζεται πως για την έγκριση της αίτησης εφαρμόζονται τα κριτήρια όπως ορίζονται από τον ισχύοντα νόμο.
Στις προηγούμενες εκλογές ψήφισα στο εξωτερικό, αλλά την 25η Ιουνίου 2023 θα βρίσκομαι στην Ελλάδα. Θα μπορέσω να ψηφίσω;
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης για αναστολή της εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού ήταν η Παρασκευή 26 Μαΐου.
Οποιαδήποτε αίτηση υπεβλήθη μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν θα ληφθεί υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.
