Σοφία Ζαχαράκη στα Παραπολιτικά: «Η προστασία του παιδιού στην καρδιά της προσπάθειάς μας»
Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, μιλά στα «Π» για το νέο της χαρτοφυλάκιο και θέτει τις προτεραιότητές, με στόχο την επίλυση χρόνιων και σημαντικών προβλημάτων
Την πρώτη της συνέντευξη ως υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας δίνει στα «Π» η Σοφία Ζαχαράκη και εξηγεί τους στόχους και τη στρατηγική του μοναδικού νέου υπουργείου που αποφάσισε να δημιουργήσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη δεύτερη κυβερνητική του θητεία.
Πώς αξιολογείτε το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής; Σας ικανοποιεί αυτό που έφερε η Νέα Δημοκρατία ή περιμένατε πιο μεγάλο ποσοστό; Σας ανησυχεί η εμφάνιση δύο νέων ακροδεξιών κομμάτων στο Κοινοβούλιο;
Το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιουνίου αδιαμφισβήτητα μας ικανοποιεί. Ηταν μια ευρεία και σημαντική νίκη, που ένωσε και δεν δίχασε. Ταυτόχρονα όμως, όπως έχει διατυπωθεί και από όλους, με πρώτο τον πρωθυπουργό, είναι και τεράστια ευθύνη. Οι πολίτες μάς εμπιστεύτηκαν για δεύτερη τετραετία και αναμένουν από εμάς ακόμα περισσότερη δουλειά, ώστε να προχωρήσουμε στις επόμενες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, που θα βελτιώνουν και θα δίνουν προστιθέμενη αξία στην καθημερινότητά τους. Με οδηγό μας το πλούσιο κυβερνητικό έργο της προηγούμενης τετραετίας θα συνεχίσουμε και αυτή την κυβερνητική θητεία με το βλέμμα μας στραμμένο σε κάθε πολίτη. Με αποφασιστικότητα και δουλειά. Με πολιτικές για όλους τους Ελληνες. Η εμφάνιση ακροδεξιών κομμάτων θα πρέπει και να ανησυχεί και να προβληματίζει όλο το πολιτικό σύστημα. Ομως παράλληλα θα πρέπει ώριμα, οργανωμένα και συντεταγμένα να μην αφήσουμε και να μην επιτρέψουμε σε αυτή την ακροδεξιά ρητορική να βρίσκει χώρο και να δηλητηριάζει τη δημόσια πολιτική συζήτηση. Γιατί οι ακραίες φωνές και η διχαστική λογική είναι το «καύσιμό» της και αυτό που την αναζωογονεί. Μόνον οι πολιτικές που ενισχύουν την κοινωνία μπορούν να ανακόψουν τη δυναμική της και με αυτές θα δώσουμε την απάντησή μας.
Τι ακριβώς είναι το νέο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και για ποιον λόγο δημιουργήθηκε;
Τα σύγχρονα προβλήματα που ανακύπτουν χρειάζονται και τα ενδεδειγμένα, σύγχρονα «εργαλεία» επίλυσης. Χωρίς πλέον να κρύβουμε τα όποια θέματα ανακύπτουν ή προβλήματα που χρονίζουν κάτω από το χαλί. Ενα τέτοιο πολυπαραγοντικό ζήτημα θα επιδιώξει να λύσει το νεοσύστατο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, του οποίου έχω την τιμή να προΐσταμαι. Προμετωπίδα του υπουργείου είναι η σοβαρή και εξειδικευμένη αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν τη στήριξη των περισσότερο ευάλωτων συμπολιτών μας στην πράξη, η αντιμετώπιση του δημογραφικού με πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύουν την οικογένεια, αλλά και πολιτικές που θα δίνουν ευκαιρίες προόδου στους νέους. Εχει ήδη ανακοινωθεί η αύξηση κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ο στόχος της μείωσης των ατόμων και παιδιών με κίνδυνο φτώχειας κατά 7 μονάδες μέχρι το 2030, αλλά και η δημιουργία μιας ενιαίας πύλης για όλα τα επιδόματα, με ταυτόχρονο εξορθολογισμό τους. Από την άλλη, έχουμε δεσμευθεί για την αύξηση του οικογενειακού επιδόματος στο Δημόσιο, ενώ προχωράμε άμεσα με δράσεις που αφορούν τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, όπως η επέκταση του ολοήμερου σχολείου, οι «Νταντάδες της Γειτονιάς», η δημιουργία -με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης- χώρων φύλαξης σε επιχειρήσεις, αλλά και η ενίσχυση της νέας στεγαστικής πολιτικής, με έμφαση στο πρόγραμμα «Σπίτι μου». Συγχρόνως προχωρούμε σε πολυάριθμες πρωτοβουλίες και λήψη μέτρων για την προστασία των ατόμων με αναπηρία, αλλά και την καταπολέμιση των διακρίσεων των φύλων. Η προστασία του παιδιού θα είναι στην καρδιά της προσπάθειάς μας. Θα προωθήσουμε όλα τα παραπάνω με όσα πολιτικά και σύγχρονα εργαλεία χρειαστούν για να μη μείνει πίσω.
Η Ελλάδα συρρικνώνεται δημογραφικά, όπως δείχνουν οι έρευνες και τα στατιστικά στοιχεία. Υπάρχει τρόπος να ανακοπεί αυτή η δυσμενής για τη χώρα εξέλιξη;
Το δημογραφικό είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα και μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις που έχουμε να διαχειριστούμε. Η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού είναι μια απειλή που αποτυπώνεται αμείλικτα στα νούμερα. Δεν είναι όμως μόνο ελληνικό, αλλά ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Τα νέα κοινωνιολογικά δεδομένα απαιτούν ολιστική θέαση του προβλήματος και πολιτικές που σταθερά και μεθοδικά θα το μειώνουν. Ειδικά σε αυτό το θέμα δεν χωρούν ευχολόγια ούτε υπάρχουν μαγικές λύσεις. Θέματα σύνθετα, που επηρεάζουν την κοινωνική συνοχή, απαιτούν υπευθυνότητα, ευρείες συναινέσεις και ουσιαστικές προτάσεις. Η ανάσχεση του brain drain μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων και της παροχής κινήτρων στο ανθρώπινο δυναμικό μας που έφυγε στο εξωτερικό, η διευκόλυνση των νέων ζευγαριών για τεκνοποίηση, η εξασφάλιση προσιτής στέγης για τους νέους, οι πολιτικές για τη συμφιλίωση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, οι επιδοτούμενες γονικές άδειες, οι πολιτικές ίσων ευκαιριών, η θεσμοθετημένη άδεια για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι μόνο κάποιες από τις πολιτικές που νομοθέτησε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη την προηγούμενη τετραετία, οι οποίες θα ενισχυθούν με περαιτέρω με πρωτοβουλίες και πολιτικές. Ο δρόμος της επίλυσης του δημογραφικού προβλήματος απαιτεί τόλμη, στοχευμένες πολιτικές, βαθιά ενσυναίσθηση και σταθερά βήματα.
Ο αριθμός των γυναικών στην κυβέρνηση αυξήθηκε. Αρκεί αυτό για να ενισχύσει τη συμμετοχή τους στην πολιτική ή χρειάζονται και άλλες ενέργειες και πρωτοβουλίες;
Η ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια ζωή και στην πολιτική είναι προφανώς κάτι θετικό και αντανακλά κυρίως τις προθέσεις της παρούσας κυβέρνησης, την εξέλιξη των κοινωνιών και το σπάσιμο των στερεοτυπικών αντιλήψεων για τον ρόλο και τη θέση της γυναίκας που μας κρατούσαν ομήρους σε αναχρονιστικές λογικές και αποτυπώσεις. Σαφώς, δεν είναι αρκετό, ούτε σε αυτή την επιλογή σύνθεσης της νέας ελληνικής κυβέρνησης μπορεί να εξαντληθούν οι πολιτικές μας για την ουσιαστική ενίσχυση της θέσης και της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και γενικότερα στη δημόσια σφαίρα. Πέρα όμως από ένα πολύ σημαντικό δείγμα γραφής για την παρούσα κυβέρνηση, αποτελεί και ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα για την έμπνευση και την ουσιαστική, διά του δικού μας προσωπικού παραδείγματος, ενθάρρυνση να συμμετέχουν και να βγουν μπροστά ακόμα περισσότερες γυναίκες. Γνωρίζοντας ότι ο δρόμος σαφώς δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και ότι η κριτική που θα δεχθούμε θα είναι αμείλικτη, γεμάτη από στερεότυπα και τοξικότητα και σπάνια εποικοδομητική. Η ίδια η δυναμική της κοινωνίας αλλά και η αδιαμφισβήτητη, επιτυχής ανταπόκριση της γυναίκας στη σύνθετη καθημερινότητα έχουν δώσει την απάντηση, καθιστώντας παράλογη την όποια ανισότητα και τον όποιον αποκλεισμό της από το δημόσιο γίγνεσθαι. Ωστε, η ευθύνη μας, ιδίως για τις γυναίκες-μέλη αυτής της κυβέρνησης, με αποτελεσματικότητα, εργατικότητα και ήθος, είναι ακόμα μεγαλύτερη και σίγουρα θα πρέπει να γεννήσει συγκροτημένες πολιτικές, που θα ενεργοποιήσουν και θα υποστηρίξουν ακόμα περισσότερες γυναίκες στην πορεία της ενεργού ενασχόλησής τους και ηγεσίας τους, από οποιαδήποτε θέση εκείνες επιλέξουν.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» 1/7
Πώς αξιολογείτε το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής; Σας ικανοποιεί αυτό που έφερε η Νέα Δημοκρατία ή περιμένατε πιο μεγάλο ποσοστό; Σας ανησυχεί η εμφάνιση δύο νέων ακροδεξιών κομμάτων στο Κοινοβούλιο;
Το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιουνίου αδιαμφισβήτητα μας ικανοποιεί. Ηταν μια ευρεία και σημαντική νίκη, που ένωσε και δεν δίχασε. Ταυτόχρονα όμως, όπως έχει διατυπωθεί και από όλους, με πρώτο τον πρωθυπουργό, είναι και τεράστια ευθύνη. Οι πολίτες μάς εμπιστεύτηκαν για δεύτερη τετραετία και αναμένουν από εμάς ακόμα περισσότερη δουλειά, ώστε να προχωρήσουμε στις επόμενες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, που θα βελτιώνουν και θα δίνουν προστιθέμενη αξία στην καθημερινότητά τους. Με οδηγό μας το πλούσιο κυβερνητικό έργο της προηγούμενης τετραετίας θα συνεχίσουμε και αυτή την κυβερνητική θητεία με το βλέμμα μας στραμμένο σε κάθε πολίτη. Με αποφασιστικότητα και δουλειά. Με πολιτικές για όλους τους Ελληνες. Η εμφάνιση ακροδεξιών κομμάτων θα πρέπει και να ανησυχεί και να προβληματίζει όλο το πολιτικό σύστημα. Ομως παράλληλα θα πρέπει ώριμα, οργανωμένα και συντεταγμένα να μην αφήσουμε και να μην επιτρέψουμε σε αυτή την ακροδεξιά ρητορική να βρίσκει χώρο και να δηλητηριάζει τη δημόσια πολιτική συζήτηση. Γιατί οι ακραίες φωνές και η διχαστική λογική είναι το «καύσιμό» της και αυτό που την αναζωογονεί. Μόνον οι πολιτικές που ενισχύουν την κοινωνία μπορούν να ανακόψουν τη δυναμική της και με αυτές θα δώσουμε την απάντησή μας.
Τα σύγχρονα προβλήματα που ανακύπτουν χρειάζονται και τα ενδεδειγμένα, σύγχρονα «εργαλεία» επίλυσης. Χωρίς πλέον να κρύβουμε τα όποια θέματα ανακύπτουν ή προβλήματα που χρονίζουν κάτω από το χαλί. Ενα τέτοιο πολυπαραγοντικό ζήτημα θα επιδιώξει να λύσει το νεοσύστατο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, του οποίου έχω την τιμή να προΐσταμαι. Προμετωπίδα του υπουργείου είναι η σοβαρή και εξειδικευμένη αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν τη στήριξη των περισσότερο ευάλωτων συμπολιτών μας στην πράξη, η αντιμετώπιση του δημογραφικού με πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύουν την οικογένεια, αλλά και πολιτικές που θα δίνουν ευκαιρίες προόδου στους νέους. Εχει ήδη ανακοινωθεί η αύξηση κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ο στόχος της μείωσης των ατόμων και παιδιών με κίνδυνο φτώχειας κατά 7 μονάδες μέχρι το 2030, αλλά και η δημιουργία μιας ενιαίας πύλης για όλα τα επιδόματα, με ταυτόχρονο εξορθολογισμό τους. Από την άλλη, έχουμε δεσμευθεί για την αύξηση του οικογενειακού επιδόματος στο Δημόσιο, ενώ προχωράμε άμεσα με δράσεις που αφορούν τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, όπως η επέκταση του ολοήμερου σχολείου, οι «Νταντάδες της Γειτονιάς», η δημιουργία -με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης- χώρων φύλαξης σε επιχειρήσεις, αλλά και η ενίσχυση της νέας στεγαστικής πολιτικής, με έμφαση στο πρόγραμμα «Σπίτι μου». Συγχρόνως προχωρούμε σε πολυάριθμες πρωτοβουλίες και λήψη μέτρων για την προστασία των ατόμων με αναπηρία, αλλά και την καταπολέμιση των διακρίσεων των φύλων. Η προστασία του παιδιού θα είναι στην καρδιά της προσπάθειάς μας. Θα προωθήσουμε όλα τα παραπάνω με όσα πολιτικά και σύγχρονα εργαλεία χρειαστούν για να μη μείνει πίσω.
Η Ελλάδα συρρικνώνεται δημογραφικά, όπως δείχνουν οι έρευνες και τα στατιστικά στοιχεία. Υπάρχει τρόπος να ανακοπεί αυτή η δυσμενής για τη χώρα εξέλιξη;
Το δημογραφικό είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα και μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις που έχουμε να διαχειριστούμε. Η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού είναι μια απειλή που αποτυπώνεται αμείλικτα στα νούμερα. Δεν είναι όμως μόνο ελληνικό, αλλά ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Τα νέα κοινωνιολογικά δεδομένα απαιτούν ολιστική θέαση του προβλήματος και πολιτικές που σταθερά και μεθοδικά θα το μειώνουν. Ειδικά σε αυτό το θέμα δεν χωρούν ευχολόγια ούτε υπάρχουν μαγικές λύσεις. Θέματα σύνθετα, που επηρεάζουν την κοινωνική συνοχή, απαιτούν υπευθυνότητα, ευρείες συναινέσεις και ουσιαστικές προτάσεις. Η ανάσχεση του brain drain μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων και της παροχής κινήτρων στο ανθρώπινο δυναμικό μας που έφυγε στο εξωτερικό, η διευκόλυνση των νέων ζευγαριών για τεκνοποίηση, η εξασφάλιση προσιτής στέγης για τους νέους, οι πολιτικές για τη συμφιλίωση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, οι επιδοτούμενες γονικές άδειες, οι πολιτικές ίσων ευκαιριών, η θεσμοθετημένη άδεια για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι μόνο κάποιες από τις πολιτικές που νομοθέτησε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη την προηγούμενη τετραετία, οι οποίες θα ενισχυθούν με περαιτέρω με πρωτοβουλίες και πολιτικές. Ο δρόμος της επίλυσης του δημογραφικού προβλήματος απαιτεί τόλμη, στοχευμένες πολιτικές, βαθιά ενσυναίσθηση και σταθερά βήματα.
Ο δρόμος της επίλυσης του δημογραφικού προβλήματος απαιτεί τόλμη, στοχευμένες πολιτικές, βαθιά ενσυναίσθηση και σταθερά βήματα
Ο αριθμός των γυναικών στην κυβέρνηση αυξήθηκε. Αρκεί αυτό για να ενισχύσει τη συμμετοχή τους στην πολιτική ή χρειάζονται και άλλες ενέργειες και πρωτοβουλίες;
Η ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια ζωή και στην πολιτική είναι προφανώς κάτι θετικό και αντανακλά κυρίως τις προθέσεις της παρούσας κυβέρνησης, την εξέλιξη των κοινωνιών και το σπάσιμο των στερεοτυπικών αντιλήψεων για τον ρόλο και τη θέση της γυναίκας που μας κρατούσαν ομήρους σε αναχρονιστικές λογικές και αποτυπώσεις. Σαφώς, δεν είναι αρκετό, ούτε σε αυτή την επιλογή σύνθεσης της νέας ελληνικής κυβέρνησης μπορεί να εξαντληθούν οι πολιτικές μας για την ουσιαστική ενίσχυση της θέσης και της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και γενικότερα στη δημόσια σφαίρα. Πέρα όμως από ένα πολύ σημαντικό δείγμα γραφής για την παρούσα κυβέρνηση, αποτελεί και ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα για την έμπνευση και την ουσιαστική, διά του δικού μας προσωπικού παραδείγματος, ενθάρρυνση να συμμετέχουν και να βγουν μπροστά ακόμα περισσότερες γυναίκες. Γνωρίζοντας ότι ο δρόμος σαφώς δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και ότι η κριτική που θα δεχθούμε θα είναι αμείλικτη, γεμάτη από στερεότυπα και τοξικότητα και σπάνια εποικοδομητική. Η ίδια η δυναμική της κοινωνίας αλλά και η αδιαμφισβήτητη, επιτυχής ανταπόκριση της γυναίκας στη σύνθετη καθημερινότητα έχουν δώσει την απάντηση, καθιστώντας παράλογη την όποια ανισότητα και τον όποιον αποκλεισμό της από το δημόσιο γίγνεσθαι. Ωστε, η ευθύνη μας, ιδίως για τις γυναίκες-μέλη αυτής της κυβέρνησης, με αποτελεσματικότητα, εργατικότητα και ήθος, είναι ακόμα μεγαλύτερη και σίγουρα θα πρέπει να γεννήσει συγκροτημένες πολιτικές, που θα ενεργοποιήσουν και θα υποστηρίξουν ακόμα περισσότερες γυναίκες στην πορεία της ενεργού ενασχόλησής τους και ηγεσίας τους, από οποιαδήποτε θέση εκείνες επιλέξουν.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» 1/7