Εμπιστοσύνη, αυτή είναι η… μαγική λέξη που θα καθορίσει εν πολλοίς το εάν Ελλάδα και Τουρκία θα καταφέρουν να διατηρήσουν την υπάρχουσα νηνεμία, ώστε να μπουν σε μια διαδικασία ουσιαστικού διαλόγου.

Ο δρόμος προς τη Χάγη είναι δύσκολος, καθώς, όπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι, ούτε έχει χτιστεί το απαιτούμενο κλίμα εμπιστοσύνης ούτε έχουν εξαφανιστεί ως διά μαγείας οι χρόνιες διαφορές μας. Υπάρχουν, όμως, δύο ευοίωνα στοιχεία που δεν υπήρχαν στην προ σεισμού εποχή: βούληση και αμοιβαία κατανόηση της κατάστασης. Το σχετικό συνυποσχετικό διαφαίνεται πολύ μακριά στον ορίζοντα. Προέχουν συζητήσεις σε ανώτατο μεν επίπεδο, αλλά επί πιο βατών ζητημάτων. Μπροστά μας έχουμε σημαντικά ορόσημα.

Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συμπέσει με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο του ΟΗΕ που θα γίνει τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Ενόψει αυτής της συνύπαρξης, αλλά κυρίως με την προαναγγελία του ελληνοτουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που θα γίνει στη Θεσσαλονίκη το φθινόπωρο, παρουσία του Τούρκου προέδρου, οι υπουργοί Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, θα έχουν τακτικές διά ζώσης συναντήσεις. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η πρώτη να προηγηθεί της Συνόδου του ΟΗΕ, με συνάντηση εν μέσω θέρους. Ήδη, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας μίλησε για περιοδικές επαφές με τον Τούρκο ομόλογό του στην «Καθημερινή της Κυριακής». «Ξεκινούμε μια διαδικασία διαλόγου με καλή προδιάθεση και επιδιώκουμε αυτή η νέα προσπάθεια να χαρακτηριστεί από ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη. Έγινε ένα πρώτο βήμα. Η καταλλαγή που επικρατεί αυτή τη στιγμή στο Αιγαίο είναι όρος αναγκαίος για να ευδοκιμήσει αυτό το νέο ξεκίνημα. Αλλά θα χρειαστεί επιπλέον συνέχεια και συνέπεια σε μία θετική προοπτική αληθινής φιλίας, ειρήνης και συνεργασίας», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η αρχή έγινε στο Βίλνιους, μια μικρή τρόπον τινά ανακεφαλαίωση έγινε το απόγευμα της Παρασκευής στη συνάντηση που είχε ο κ. Γεραπετρίτης με τον πρέσβη της Τουρκίας, Τσαγατάι Ερτσιγιές, στην Αθήνα και έπεται συνέχεια. Η διαδικασία επανεκκίνησης του ελληνοτουρκικού διαλόγου θα περιλαμβάνει στο εξής τρεις πυλώνες: τον πολιτικό διάλογο σε ανώτατο επίπεδο, τη θετική ατζέντα σε επίπεδο κυρίως υφυπουργών Εξωτερικών και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε επίπεδο υπουργών Άμυνας. Με τον Νίκο Δένδια και τον Γιασάρ Γκιουλέρ να προγραμματίζουν ήδη διά ζώσης συνάντηση είτε στην Ελλάδα είτε στην Τουρκία τους προσεχείς μήνες.

Η ατζέντα

Σκοπός της ελληνικής πλευράς είναι να διατηρηθεί το καλό κλίμα. Κοινώς: να κερδίσουμε χρόνο. Το να διατηρηθούν τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο δεν αποτελεί μόνο ελληνικό στόχο. Ανώτατοι διπλωματικοί κύκλοι εξηγούν στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» πως «στην παρούσα φάση το επιθυμεί και η Τουρκία. Προτεραιότητα της οποίας δείχνει να είναι η επίλυση των οικονομικών της προβλημάτων κι όχι η αναζωπύρωση της έντασης».

Το Μεταναστευτικό, ο τουρισμός και οι οικονομικές συνεργασίες με την Ελλάδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια «ανώδυνη» ατζέντα. Διότι, το συνυποσχετικό για τη Χάγη έχει τόσα αδιέξοδα σημεία όσα και τα χρόνια έντασης που προηγήθηκαν. Γι’ αυτό η Αθήνα κρατά χαμηλά τον πήχυ των προσδοκιών. Σε ένα δεδομένο είναι κάθετη: στο ότι δεν συζητάμε με την Τουρκία θέματα κυριαρχίας. Η αποστροφή του Έλληνα πρωθυπουργού στον Σκάι περί «υποχωρήσεων» άναψε πολιτικές φωτιές, με ετοιμοπόλεμες τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις, τόσο από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ όσο και από την ακροδεξιά κοινοβουλευτική πτέρυγα, να εξαπολύουν σφοδρές βολές. Διπλωματικοί κύκλοι το βράδυ της Παρασκευής επανέλαβαν το αυτονόητο, ότι δηλαδή σε έναν διάλογο δεν μπορεί η μία πλευρά να τα κερδίσει όλα και η άλλη τίποτα.

Ωστόσο, η κυβέρνηση σε κάθε τόνο και με κάθε ευκαιρία σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι υπό διαπραγμάτευση θέματα υψηλής πολιτικής και εθνικής κυριαρχίας. «Πρέπει να συνειδητοποιήσουν και οι Τούρκοι ότι η Χάγη μόνο με ένα θέμα μπορεί να ασχοληθεί -αυτή τη διαφορά που εμείς αναγνωρίζουμε και τίποτε άλλο, δηλαδή την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ- και να κάνουν στην άκρη όλα τα υπόλοιπα που κατά καιρούς έλεγαν. Τα βήματα που κάνει η ελληνική πολιτεία είναι προσεκτικά, υπολογισμένα και λελογισμένα, πάντα στην κατεύθυνση προάσπισης των εθνικών συμφερόντων, των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, των εθνικών μας γραμμών. Η προσφυγή στη Χάγη είναι μια πάγια αρχή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η χώρα έχει δυναμώσει πάρα πολύ. Δεν συζητάμε με την Τουρκία οτιδήποτε άλλο μπορεί να πλήξει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα», τόνισε ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος και νυν αναπληρωτής υπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Οικονόμου, μιλώντας στην εκπομπή του Γιώργου Αυτιά στον Σκάι.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 17/7