Νέο εργασιακό τοπίο αναμένεται να διαμορφώσει το νομοσχέδιο που θα τεθεί σε διαβούλευση την προσεχή εβδομάδα και το οποίο φιλοδοξεί να καλύψει προστατευτικά τις «κρυφές» και άτυπες μορφές εργασίας, όπως οι συμβάσεις a la carte, μηδενικού χρόνου απασχόλησης, καθώς και την απασχόληση σε περισσότερους του ενός εργοδότες. Πρόκειται στην ουσία για την ενσωμάτωση στο ελληνικό Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2019/1152 για τους «διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας».

Το νομοσχέδιο είναι ήδη έτοιμο και το αργότερο έως την Τρίτη θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο να ψηφιστεί το φθινόπωρο από τη Βουλή. Συγκεκριμένα:

► Καθιερώνει την προστασία σε συμβάσεις εργασίας a la carte, ενώ προστατεύει και την ωρομίσθια εργασία, μέσω της ρύθμισης «μηδενικών ωρών».

► Προβλέπει τη λήψη αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης εργαζομένου στο εξάμηνο, αντί του έτους.

► Καθιερώνει την απασχόληση σε πολλαπλούς εργοδότες με κατοχυρωμένα δικαιώματα.

► Μεταθέτει την προαναγγελία των υπερωριών χρονικά για τις μικρές επιχειρήσεις χωρίς λογιστήρια, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούν Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας.

► Εισάγει ποινικές ευθύνες στην παρεμπόδιση στην εργασία κατά τη διάρκεια απεργιών.

► Επανεισάγει την αιτιολογημένη απόλυση εργαζομένου.

Διατάξεις

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει: 

  1. Τη μείωση στη δοκιμαστική περίοδο για εργαζόμενους στους 6 από 12 μήνες. Με την αλλαγή αυτή θα προβλέπεται ότι σε περίπτωση που ο εργοδότης μετά το πέρας των έξι μηνών αποφασίσει να προσλάβει τον εργαζόμενο, τότε λαμβάνεται ως ημερομηνία πρόσληψης η αρχική ημερομηνία έλευσης στην επιχείρηση. Τα κράτη-μέλη μπορούν, κατ’ εξαίρεση, να προβλέπουν δοκιμαστικές περιόδους μεγαλύτερης διάρκειας, στις περιπτώσεις που αυτό δικαιολογείται από τη φύση της εργασίας ή είναι προς το συμφέρον του εργαζομένου. 
  1. Ρυθμίζεται το ζήτημα ειδικών, ευέλικτων μορφών απασχόλησης, όπως των «συμβάσεων μηδενικών ορών απασχόλησης» (zero hours contract), καθώς και της κατά παραγγελία απασχόλησης (on demand). Πρόκειται για ένα μοντέλο απασχόλησης, στο οποίο ο εργοδότης μπορεί να καλεί τον απασχολούμενο όποτε τον χρειάζεται και να τον πληρώνει ανάλογα με την ώρα που θα εργαστεί. Τέτοιες μορφές απασχόλησης είναι πολύ συχνές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα δίνεται η δυνατότητα η εργασία να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, οι οποίες πρέπει να γνωστοποιούνται υποχρεωτικά στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος θα πρέπει να έχει ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εργοδότη του (γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου-sms, μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.λπ.) για την ανάληψη εργασίας, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 24 ωρών πριν από την πραγματοποίησή της. Εάν τα παραπάνω δεν ισχύουν, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την ανάληψη της εργασίας, χωρίς οποιαδήποτε δυσμενή διάκριση σε βάρος του από τον εργοδότη. Επίσης, εάν η ανάληψη εργασίας ακυρωθεί από τον εργοδότη μέσα στις τελευταίες 24 ώρες, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που ακυρώθηκε. 
  2. Απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου, επειδή άσκησε τα νομικά του δικαιώματα. Σε περίπτωση απόλυσης, οι εργοδότες θα πρέπει να δικαιολογούν πλήρως και γραπτώς στον εργαζόμενο τους λόγους απόλυσής του, χωρίς αυτοί οι λόγοι να συνδέονται με την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση αυτών από πλευράς των εργαζομένων.
  3. Εργασία σε πολλούς εργοδότες. Δίνει τη δυνατότητα της εργασίας σε πολλούς εργοδότες, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν σταματά να εφαρμόζεται το ΠΔ 88/1999 περί των ελαχίστων περιόδων ανάπαυσης που αποτελεί υπερεθνικό δίκαιο και όπου εκεί ορίζεται ρητώς ότι για κάθε περίοδο 24 ωρών η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 11 συνεχόμενων ωρών, το οποίο συνεχίζει να ισχύει για κάθε εργοδότη. Σύμφωνα με την οδηγία, ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης, εκτός του ωραρίου εργασίας του, σύμφωνα με την αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας και της ευελιξίας της εργασίας. Τα κράτη-μέλη μπορούν να ορίζουν προϋποθέσεις για τη χρήση των περιορισμών περί ασυμβίβαστου από εργοδότες για αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η ακεραιότητα του δημόσιου τομέα ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων.
  4. Υπερωρίες. Οι επιχειρηματίες δεν θα έχουν την υποχρέωση να καταχωρίζουν εκ των προτέρων τις αλλαγές στο ωράριο ή την υπερωριακή απασχόληση. Όμως, σε περίπτωση που εντοπιστούν εργαζόμενοι να απασχολούνται και να μην έχει αυτό καταγραφεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, το πρόστιμο που θα επιβάλλεται είναι 10.500 ευρώ. Η ρύθμιση δεν έχει γενικευμένο χαρακτήρα, παρά μόνο στις μικρές επιχειρήσεις που δεν χρησιμοποιούν λογιστήριο. 
  1. Απεργίες και δικαίωμα στην εργασία. Θα «τιμωρεί» την παρεμπόδιση στην ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή την παροχή της εργασίας από εργαζομένους που επιθυμούν να εργαστούν σε περιπτώσεις απεργιών. Όποιος ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία εις βάρος τους ή συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων, ιδίως σε απεργία, θα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000 ευρώ, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Σε περίπτωση υποτροπής, τα όρια διπλασιάζονται.
  2. Κατοχυρώνει όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων, ανεξαρτήτως μορφής της σχέσης εργασίας τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ευέλικτη απασχόληση, για έγκαιρη γραπτή ενημέρωση σχετικά με τα ουσιώδη στοιχεία της σχέσης εργασίας τους, το δικαίωμα για εγγυημένες αμειβόμενες ώρες εργασίας, τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης και δωρεάν κατάρτισής τους. 
  1. Υποχρεωτική κατάρτιση εντός ωραρίου. Ο εργοδότης υποχρεούται από την κοινοτική ή την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για τη βέλτιστη εκτέλεση της εργασίας του, η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν, υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας και, ει δυνατόν, πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας. 
  1. Προστασία από δυσμενή μεταχείριση εργοδότη. Τα κράτη-μέλη οφείλουν να θεσπίσουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή