Με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στις πυρκαγιές ξεκίνησε η συζήτηση στη Βουλή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών για τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού.

Τον λόγο πήρε πρώτος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος προανήγγειλε αύξηση των προστίμων, αλλά και άμεση φυλάκιση για όσους προκαλούν πυρκαγιά, ακόμη και από αμέλεια.

«Οι φωτιές δεν έχουν κομματικό χρώμα»

«Οι φωτιές δεν έχουν κομματικό χρώμα. Όλοι μας είμαστε πληγωμένοι από όσα προηγήθηκαν», επισήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής.

Όπως υπογράμμισε: «Δυστυχώς η κλιματική κρίση είναι εδώ ολοένα πιο επικίνδυνη για όλους. Η απάντηση πρέπει να δοθεί από όλους. Οι πολίτες δεν περιμένουν κοινοβουλευτική κοκορομαχία, αλλά ωριμότητα, σοβαρότητα».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι η φετινή προετοιμασία ήταν καλύτερη, ωστόσο ο κρατικός μηχανισμός βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα κοκτέιλ πρωτόγνωρων φαινομένων. «Υπήρξαν εβδομάδες με 500 πυρκαγιές, επίπεδα ακραία συναγερμού βαθμίδας 5 είχαμε 7 φoρές, το 2021 οι ανάλογες περιπτώσεις ήταν 4, πέρυσι δεν είχαμε καμία, για να αντιληφθούμε το ακραίο με το οποίο βρεθήκαμε αντιμέτωποι», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι θα γίνει χρήση όλων των νέων τεχνολογιών για την ενίσχυση της προστασίας των δασών.

Ανθρωπογενής η φωτιά στον Έβρο

Ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι το αίτιο της μεγάλης φωτιάς στον Εβρο ερευνάται, αλλά είναι περίπου βέβαιο ότι είναι ανθρωπογενής και ξέσπασε στα περάσματα των παράνομων μεταναστών, για να τονίσει, ωστόσο, ότι φαινόμενα αυτοδικίας από αυτόκλητους σερίφηδες δεν θα γίνουν ανεκτά.

evros-pass και ευρωπαϊκά κονδύλια

Μεταξύ των μέτρων για την αποκατάσταση, πέρα από τις αποζημιώσεις στους πληγέντες, θα υπάρξει evros-pass στα πρότυπα του προγράμματος για την Εύβοια, ενώ έως το τέλος του χρόνου θα υπάρξει πλήρες πρόγραμμα για την αποκατάσταση της περιοχής του Εβρου και της Δαδιάς.

Όπως είπε, για τη μεγαλύτερη φωτιά στην Ευρώπη συμφωνήθηκε να υπάρξουν και περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια για την αποκατάσταση.

«Το αργότερο έως το 2027 θα προμηθευθεί η Ελλάδα -πρώτη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες- τα νέα Καναντέρ. Δεν μασάω τα λόγια μου, η δυνατότητά μας για έγκαιρη παρέμβαση στις πυρκαγιές μπορεί να βελτιωθεί μέσω της προμήθειας drones και θερμικών καμερών», είπε ο πρωθυπουργός.

Επίσης, προανήγγειλε αύξηση του αριθμού των δασοκομάντος, αλλά και την κρίσιμη ανακατεύθυνση πόρων προς την Πολιτική Προστασία από το Ταμείο Ανάκαμψης.

«Έχω μιλήσει με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συμφωνήσαμε πως θα δοθούν κοινοτικοί πόροι για τις αποζημιώσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους αλλά και για τη φροντίδα της δασικής έκτασης στη Δαδιά», είπε.

«Ας μείνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο ενωμένοι, αυτό θα είναι μία επιτυχία, μία καλή στιγμή της νέας αυτής Βουλής», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.

Αναλυτικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε:

«Προσέρχομαι στη συζήτηση με τη φωτιά στον Έβρο να είναι ακόμη ενεργή με πρώτο στόχο να αναζητήσουμε εξηγήσεις και να συγκλίνουμε σε λύσεις. Να περιγράψουμε τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει, να δούμε τις αδυναμίες, αλλά κυρίως περιμένουμε προτάσεις για την επόμενη μέρα. Η κλιματική κρίση είναι εδώ, ακόμη πιο απειλητική για όλους μας. Η απάντηση πρέπει να δοθεί από όλους. Οι πολίτες δεν περιμένουν κοινοβουλευτική κοκορομαχία, αλλά ωριμότητα, σοβαρότητα. Οι φωτιές δεν έχουν κομματικό χρώμα.

Θέλω να εκφράσω τη συμπαράστασή μου σε όλους που δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται ακόμη από την πύρινη λαίλαπα και να βεβαίωσω ότι το κράτος θα ολοκλήρώσει όλες τις διαδικασίες αποζημιώσεων και την αποκατάσταση των περιοχών.

Όλοι είμαστε πληγωμένοι, θα πρέπει να συμφωνήσουμε και σε μία παραδοχή. Οι κλιματικές απειλές βρίσκονται συχνά ένα βήμα μπροστά από την άμυνα του ανθρώπου. Δεν μπορεί αυτό να σημαίνει ότι η κινητοποίησή μας δεν πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα  δεδομένα. Πρέπει κάθε χρόνο να κάνουμε περισσότερα. Στις ΗΠΑ κάηκε μια ολόκληρη πόλη στη Χαβάη χωρίς να προλάβουν οι αρχές να την εκκενώσουν, χωρίς να ξέρουμε καν πόσοι είναι οι νεκροί. Ολος ο ευρωπαϊκός νότος δοκιμάστηκε, στην Τενερίφη μια πυρκαγιά έκαψε το μισό νησί.

Αν και προετοιμαστήκαμε καλύτερα από κάθε άλλη χρονιά βρεθήκαμε αντιμέτωποι με γεγονότα χωρίς προηγούμενο. Ηταν αυτό το καλοκαίρι το πιο θερμό, είχαμε έναν από τους πιο έντονους και διαρκείς καύσωνες, είχαμε το φαινόμενο hot, dry, windy. Είχαμε εβδομάδες με πάνω από 500 πυρκαγιές. Οι περισσότερες έσβησαν με ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον επειδή υπήρξε γρήγορη προσβολή.

Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, είχαμε 7 φορές επίπεδο συναγερμού 5. Πέρσι δεν είχαμε καμία. Πέρσι ήταν εξαιρετικά καλή χρονιά, κάηκε το μισό από τον μέσο όρο.

Συχνά ακούμε αναλύσεις για το τι μπορούμε να κάνουμε, υπάρχουν όρια στο πόσο μπορεί να διαχειριστεί κανείς μια φωτιά στο πεδίο και υπάρχουν φωτιές που δεν μπορεί κανείς να τις σταματήσει. Το είδαμε ακόμη χειρότερα στη φωτιά του Έβρου, στην Αλεξανδρούπολη είχαμε το φαινόμενο του πυρονέφους της νύχτας, που είχαμε να το δούμε από την Καλιφόρνια το 2018. Αυτή η φωτιά, στον Εβρο, θα μελετάται χρόνια από τους επιστήμονες. Μέσα σε ελάχιστες ώρες ξεκίνησε και κατέκαψε φωτιά στο βόρειο μέρος. Σε πέντε ώρες κάηκε έκταση που στο παρελθόν είχε καεί στον Εβρο σε πέντε μέρες.

Διαμορφώνονται συνθήκες που κάνουν τη μάχη ολοένα και πιο άνιση. Παλιά αναρωτιόμασταν που είναι το κράτος, πότε θα πετάξουν τα αεροπλάνα. Σήμερα το κράτος είναι παρών, αλλά η φωτιά επιμένει. Το νερό συχνά εξατμίζεται πριν φτάσει στο στόχο του. Τίποτα πια δεν είναι όπως το ξέραμε σε σχέση με τις φυσικές απειλές.

Στη Δαδιά η καταστροφή έχει ξεπεράσει τα 800.000 στρέμματα, αυτή είναι η περίμετρος της πυρκαγιάς. Τα πράγματα ενδεχομένως να είναι οριακά καλύτερα, να υπάρχουν άκαφτα τμήματα και αυτό να συμβάλλει στην αποκατάσταση. Στη Ρόδο για παράδειγμα το αποτύπωμα της φωτιάς είναι μικρότερο από την αρχική εκτίμηση του Copernicos. Ολα τα καμμένα στρέμματα δεν έχουν την ίδια αξία. Π.χ. αν καεί θερισμένο χωράφι δεν έχει σημασία, αν καεί ένα δάσος όπως η Δαδιά αυτό έχει αξία, θα πάρει χρόνια να αποκατασταθεί. Οπως η ζημιά από τη φωτιά στην Πάρνηθα το 2007, μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη. Τώρα προστατεύθηκε ο πυρήνας δεν έφτασε η φωτιά στα έλατα και αυτό έγινε γιατί κάποιοι έκαναν υπεράνθρωπες προσπάθειες, ξεπερνώντας κανόνες ασφαλείας.

Το 95% των πυρκαγιών σβήνονται εν τη γενέσει τους. Οχι μόνες τους, αλλά γιατί κάποιοι άνθρωποι έτρεξαν. Όπως έγινε στον Αυλώνα, από συνειδητό εμπρηστή, όπως φαίνεται.

Μόνο η Ελλάδα έχει προβλήματα στη διαχείριση των πυρκαγιών; Οι μεγα-πυρκαγιές είναι φαινόμενο που δεν μπορούν να διαχειριστούν κράτη όπως ο Καναδάς, η Ιταλία. Πρέπει να δούμε τι πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τέτοια φαινόμενα. Στην Πορτογαλία κάηκαν 5,5 εκατ. στρέμματα, υπάρχουν καλές χρονιές και πολύ κακές χρονιές. Είναι αυτό άλλοθι για όλα; Οχι, είναι μέρος της ερμηνείας. Ο εμπρησμός είναι από τις πλέον αντικοινωνικές πράξεις. Στον Εβρο ερευνάται το αίτιο της πυρκαγιάς, είναι περίπου βέβαιο ότι είναι ανθρωπογενής, είναι πάνω στις διαδρομές που χρησιμοποιούν άνθρωποι που μπαίνουν παράνομα στη χώρα μας. Η υπόθεση ερευνάται. Είναι δουλειά των Αρχών και μόνο των Αρχών, αυτόκλητοι σερίφηδες δεν θα γίνουν ανεκτοί από αυτή την κυβέρνηση.

Ο κίνδυνος καραδοκεί παντού, από τον αγρότη που καίει ξερά χόρτα, τον μελισσοκόμο ή ένα πικ νικ στο δάσος. Θα αυστηροποιήσετε τον Ποινικό Κώδικα για εμπρηστές; Οι ποινές για εμπρηστές είναι πολύ αυστηρές. Θα προστεθούν νέες για άμεση φυλάκιση.

Πρέπει να σταματήσει το παραμύθι για τις προσλήψεις. Να πάμε και στο πόρισμα της επιτροπής Γκολντάμερ. Σε ό,τι αφορά το επίκεντρο της πολιτικής μας, πρώτα και πάνω απ΄ όλα θα είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής, που δεν αντικαθίσταται. Ακολουθεί η προστασία της περιουσίας, των κρίσιμων υποδομών και του φυσικού περιβάλλοντος. Βάζουμε πρώτα και πάνω απ΄όλα τον άνθρωπο και την κοινωνία.Θα συνεχίσουμε να αξιοποιούμε το 112 και να σώζουμε ανθρώπινες ζωές. Ειδικά η αξιωματική αντιπολίτευση να μη μας πει για τις ανθρώπινες ζωές. Δίπλα στη θλίψη για τα στρέμματα που χάθηκαν, θα είμαστε υπερήφανοι για τις ζωές που σώθηκαν. Στην Αλεξανδρούπολη μετακινήθηκαν 15.000 άνθρωποι, εκκενώθηκε ένα μεγάλο νοσοκομείο. Η φωτιά ήταν μακριά όταν ελήφθη η απόφαση για την εκκένωση. Απαιτείται εμπειρία και κρίση. Στη Ρόδο έφυγαν με ασφάλεια 20.000 κάτοικοι και τουρίστες, επιχείρηση που εκθειάστηκε στο εξωτερικό, από κάποιους εδώ λοιδωρήθηκε. Τι έλαγαν όσοι έβλεπαν τις εικόνες στη Χαβάη; Η Ρόδος ανακάμπτει τουριστικά, η Αλεξανδρούπολη θα ανακάμψει όπως ανακάμπτει και η Εύβοια.

Θα μας πουν πολύ για την πρόληψη. Είναι απαραίτητη. Διαθέσαμε πόρους περισσότερους από κάθε άλλη χρονιά. Κάποιοι δήμοι έκαναν εξαιρετική δουλειά και άλλοι όχι, δεν πράττουν το αυτονόητο. Ανέχονται παράνομες χωματερές, το κράτος θα τους ελέγξει, αλλά και οι δημότες στις προσεχείς εκλογές. Για το πόρισμα Γκολντάμερ. Βασική αρχή ήταν μεγαλύτερη συνεργασία όλων των φορέων. Τι κάναμε; Δημιουργήσαμε ένα υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αντί ενός γραφείου που βρισκόταν σε ένα κτίριο ετοιμόρροπο. 227 εκατ. διατέθηκαν για δράσεις πρόληψης, έναντι 20 εκατ. το 2019. Προχωρούν οι δασικοί χάρτες. έχουμε 500 δασοκομάντος που μπορούν να μπουν μέσα στο δάσος να σβήσουν τη φωτιά. Πού ήταν οι δασικές υπηρεσίες; Στις αποκεντρωμένες διοικήσεις, ακέφαλες. Τώρα είναι στο υπουργείο περιβάλλοντος και τώρα συνεργάζονται οι τοπικοί δασάρχες στην αντιμετώπιση μιας φωτιάς, όπως έλεγε η επιτροπή Γκολντάμερ. Ενεργοποιήθηκε πλήρως το σύστημα engage, ξέρουμε ανά πάσα στιγμή που είναι τα μέσα. Εκπαιδεύουμε τους εθελοντές. Ξέρω ότι οι περισσότεροι αγνοούν όλα όσα έγιναν και γίνονται».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε δε πως το αντιπυρικό σχέδιο εφαρμόζεται και ότι υπάρχει πλέον σώμα δασοκομάντος που επιχειρούν μέσα στα δάση. Αναφέρθηκε δε τόσο στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών όσο και στην τυποποίηση της διαδικασίας της κρατικής αρωγής, ενώ τόνισε πως η κυβέρνηση προσέθεσε και τον θεσμό του αναδόχου, που ενεργοποιεί και την πλευρά των ιδιωτών. 

«Το αργότερο έως το 2027 θα προμηθευθεί η Ελλάδα -πρώτη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες- τα νέα Καναντέρ. Δεν μασάω τα λόγια μου, η δυνατότητα μας για έγκαιρη παρέμβαση στις πυρκαγιές μπορεί να βελτιωθεί μέσω της προμήθειας drones και θερμικών καμερών», συνέχισε την ομιλία του ο πρωθυπουργός.

Επίσης, προανήγγειλε αύξηση του αριθμού των δασοκομάντος, αλλά και την κρίσιμη ανακατεύθυνση πόρων προς την Πολιτική Προστασία από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Έχω μιλήσει με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συμφωνήσαμε πως θα δοθούν κοινοτικοί πόροι για τις αποζημιώσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους αλλά και για την φροντίδα της δασικής έκτασης στη Δαδιά, είπε.

«Αυτή την ώρα που μιλάμε στην Εύβοια, που τόσο δοκιμάστηκε, εγκαινιάζεται ένα καινούριο δασικό χωριό, μίας περιοχής που ήταν εντελώς καμένο δύο χρόνια πριν. Ας μείνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο ενωμένοι, αυτό θα είναι μία επιτυχία, μία καλή στιγμή της νέας αυτής Βουλής», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός κατά την ομιλία του ευχήθηκε περαστικά στον ΓΓ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, ενώ εξέφρασε την ελπίδα να ακουστούν προτάσεις ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες για την επόμενη ημέρα. Επίσης, αναφέρθηκε στις δυνάμεις πυρόσβεσης και τα μέσα που είναι διαθέσιμα φέτος, ενώ ευχαρίστησε και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που έσπευσαν σε βοήθεια της Ελλάδας.

Η διαδικασία

Η διαδικασία διεξάγεται κατόπιν αιτήματος που κατέθεσε ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού της Βουλής. Τον λόγο αρχικά έλαβε ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας.

Πριν ξεκινήσει η συζήτηση, ο Νίκος Ανδουράκης ζήτησε και κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή για τους νεκρούς από τις πυρκαγιές.

Μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα ακολουθήσουν οι πρωτολογίες των αρχηγών της αντιπολίτευσης ενώ θα υπάρξει και γύρος δευτερολογιών για να κλείσει η διαδικασία με την τελική τοποθέτηση του πρωθυπουργού.

Υπενθυμίζεται πως αίτημα για διεξαγωγή προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για τις πυρκαγιές είχαν καταθέσει τις προηγούμενες ημέρες ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης.

Από τη συζήτηση θα απουσιάζει λόγω προβλήματος που αντιμετωπίζει με την υγεία του ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας. Στη θέση του το λόγο θα λάβει ο Δημήτρης Παφίλης.