Ο κύβος ερρίφθη. Νέος πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ο Στέφανος Κασσελάκης. Ένας πολιτικός που δεν ήταν πολιτικός, μία προσωπικότητα η οποία έφερε τούμπα το σύστημα του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι κοινή παραδοχή ότι πριν τον νέο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, είχαμε ξεχάσει τις εσωκομματικές εκλογές του κόμματος. Το «ντου» Κασσελάκη, έφερε τα άνω-κάτω, με το πολιτικό σύστημα -και δη, αυτό εντός των τειχών της αξ. Αντιπολίτευσης- να μιλά για έναν «αλεξιπτωτιστή», ένα «θολό» πολιτικό ή ένα αμερικανικό προϊόν της σύγχρονης πολιτικής εκστρατείας και κατ’επέκταση επικοινωνίας. Έναν «θρίαμβο» του πολιτικού μάρκετιγνκ. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

«Με λένε Στέφανο, και έχω να σας πω κάτι»

Όλα έδειχναν ότι εύκολα ή δύσκολα, η Έφη Αχτσιόγλου αναμενόταν να είναι η επόμενη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Με τις φήμες να ξεκινούν, το βίντεο ανακοίνωσης υποψηφιότητας του Κασσελάκη ήρθε στο προσκήνιο. «Με λένε Στέφανο και έχω να σας πω κάτι». Οι εντυπώσεις δημιουργήθηκαν, σπεύσαμε να δούμε ποιος είναι ο άνθρωπος που μέχρι πριν από λίγο καιρό, δεν γνωρίζαμε, παρά μόνον από τη συμμετοχή του στο ψηφ. Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε μη εκλόγιμη θέση.

Ο Στέφανος Κασσελάκης ήταν ο πρώτος που έθεσε εαυτόν ως τον αντίπαλο του Κυριάκου Μητσοτάκη, θέτοντας επί τάπητος την «κυβερνώσα Αριστερά». Ξεκινώντας με ένα προσωπικό αφήγημα, έχτισε το δικό του «ηγετικό» προφίλ, στέλνοντας μήνυμα για προοπτική νίκης, σε ένα πληγωμένο ΣΥΡΙΖΑ, προερχόμενο από δύο βαριές ήττες. Η αρχή έγινε.

«Είμαι από την κοινωνία για την κοινωνία». «Δεν έχω γκει ατζέντα, έχω ανθρώπινη ατζέντα», τόνιζε. Ομολογουμένως, η επιχείρηση ταύτισης με το κοινό δεν επιδιώκεται μόνο μέσα από την ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντας (ως focus group), αλλά σε συγκεντρωτικό επίπεδο, εξ ου και η γενική αλλά συνοδευόμενη από θετική αύρα έκφραση περί επιδίωξης του «Ελληνικού Ονείρου». Έτσι, τα κατά μέρους focus groups γίνονται σταδιακά, ως μικρά υποσύνολα, συνοδευόμενα και από αρκετά γενικευμένα μηνύματα, το σύνολο της κοινωνίας που ο ίδιος επιδιώκει να απευθυνθεί. 

«Αποϊδεολογικοποίηση»

Η περίοδος της δεκαετίας του 1960 διακρίνεται χαρακτηριστικά από την εμφάνιση του φαινομένου της επονομαζόμενης «επαγγελματοποιήσεως της πολιτικής» , όπου στο επίκεντρο τίθεται ο πολίτης-καταναλωτής και παραμερίζεται η συλλογικότητα, η οικογένεια ή το πολιτικό κόμμα, δίνοντας την πρωτοκαθεδρία στην ατομιστική αντίληψη.

Στο επίπεδο της πολιτικής επικοινωνίας, η καθηγήτρια Dr. Christina Holtz-Bacha ορίζει την πολιτική εξατομίκευση ως «την απο-ιδεολογικοποίηση, τη μείωση των ιδεολογικών κομματικών χαρακτηριστικών και την έμφαση στα θετικά χαρακτηριστικά του προϊόντος». Έτσι, καθίσταται απλουστευμένη η μετάδοση και διεύρυνση του πολιτικού μηνύματος σε πολίτες που είναι απομακρυσμένοι από την πολιτική διαδικασία, σε συνδυασμό με τους επαγγελματίες της επικοινωνίας.

Η υποψηφιότητά του ξεκίνησε με την προσέγγιση δια της πολιτικής του πλατφόρμας στα social media και υπό την μορφή συνδιαμόρφωσης που ο ίδιος παρείχε, στη λογική ανατροφοδότησης από και προς τον πολίτη. Έτσι, επιτυγχάνεται το πρώτο επίπεδο προσέγγισης, μέσω της απλούστευσης μετάδοσης και διεύρυνσης του πολιτικού του μηνύματος. Δεύτερον, η εστίαση στην προσωπική του ιστορία, οι αναφορές του περί παραδικαστικού κυκλώματος, η γνωστοποίηση της προσωπικής του πορείας, «σπάνε» το τείχος μεταξύ πολιτικού - πολίτη, δημιουργώντας την αίσθηση οικειότητας.

Καθίσταται σαφές ότι οι νέου τύπου πολιτικές καμπάνιες με το διευρυμένο μήνυμα στην κοινωνία ή μέσω των social δεν ήρθαν με την εμφάνιση του Κασσελάκη. Ομολογουμένως, όπως παρατηρείται από τα άνωθεν γραφόμενα, ο Κασσελάκης σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην μετάδοση και διεύρυνση του δικού του, προσωπικού μηνύματος. Ένα μήνυμα που διαχέεται, δημιουργεί θόρυβο και ταυτόχρονα, με θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο καθίσταται το επίκεντρο της προσοχής. Επετεύχθη ένας ακόμη στόχος για τον ίδιο. 

Τα πολιτικά του κενά

Οι εσωκομματικοί αντίπαλοί του, σχεδόν από την αρχή της εκστρατείας του εστίασαν στα «μηδενικά κομματικά ένσημα» του ίδιου στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στις γενικές και μη προσδιορισμένες θέσεις του.

Οι «γενικές» -όπως του αποδίδονται-, θέσεις του, πλην συγκεκριμένων όπως τον διαχωρισμό κράτους - εκκλησίας ή την κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας, τον οδήγησαν -αρχικά- με ασφάλεια και με «κλειστά χαρτιά» στην όσο το δυνατόν πιο μικρή έκθεση. Κάτι που φαίνεται ότι επί του συνόλου, δεν αποτυπώθηκε ως το δυνατό του χαρτί.

Μία εξ’αυτών, ήταν το λάθος που έκανε με την αναφορά το στο Ψευδοκράτος και τον χαρακτηρισμό του ως «κρατίδιο». Προέβη σε άμεση απολογία, εστιάζοντας στην μη ορθή χρήση της ελληνικής γλώσσας, ζήτημα όμως που προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις, σαφώς λόγω της βαρύτητας του ζητήματος.

Ταυτόχρονα, γνωρίζοντας εξ’αρχής ότι οι πιθανότητες διεκδίκησης της προεδρίας έδειχναν μικρές - σύμφωνα με τα τότε δεδομένα-, έπαιξε τα χαρτιά του «δυνατά», όπως την προσωπική του ιστορία ή την τεράστια προβολή που έλαβε το τελευταίο διάστημα. Βέβαια, παρά την στρατηγική του «ελεγχόμενου ρίσκου» που υιοθέτησε, οι αστοχίες του είχαν πολύ πιο μεγάλο «θόρυβο» από αυτές των άλλων υποψηφίων, καθώς πόνταρε στο ακριβώς αντίθετο σενάριο.

Η επόμενη ημέρα στον ΣΥΡΙΖΑ

Με τα σενάρια διάσπασης να δίνουν και να παίρνουν, η επόμενη μέρα στον ΣΥΡΙΖΑ καθίσταται νεφελώδης.

Νίκος Φίλης και Πάνος Σκουρλέτης εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση ως προς το πρόσωπό του, μάλιστα και με κατηγορίες ότι ο Κασσελάκης ήταν συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ενδεχομένως, να υπάρξουν αποχωρήσεις μεμονωμένου χαρακτήρα και όχι μαζικές. Το ερώτημα είναι αν ο ίδιος όμως θα προχωρήσει σε διαγραφές, τονίζοντας ότι δεν θα δεχτεί από κανέναν να τον υπονομεύσει.

Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να έχει αλλάξει για τα καλά σελίδα. Το «φαινόμενο» Κασσελάκη και η περίπτωση «La Casa De Kassel» (κατά την ομώνυμη σειρά «La Casa De Papel») της προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ, θα σβήσει και θα κριθεί εν τη συνεχεία αμιγώς πολιτικά, στο επόμενο -κομβικό- διάστημα, με Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ να παρακολουθούν τις εξελίξεις.