«Ο πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και τη “Χαμάς” δεν περιορίζεται μόνο μεταξύ των δύο αντιπάλων. Είναι ένας πόλεμος με έναν ριζοσπαστικό, εξτρεμιστικό κόσμο, που εναντιώνεται στις δημοκρατικές, φιλελεύθερες αξίες και τον πλουραλισμό, ενώ είναι τόσο ισχυρός, που απειλεί τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή», δηλώνει o πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Νόαμ Κατς, στα «Παραπολιτικά» σχολιάζοντας τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στη χώρα του. Στο πλαίσιο του συνεδρίου «27th Annual Government Roundtable» του «Economist», ο κ. Κατς μιλά για τους κινδύνους εμπλοκής του Ιράν, την «αρχιτεκτονική ειρήνης» μετά τον πόλεμο και τη στρατηγική σχέση με την Ελλάδα.

Αναφέρατε στην ομιλία σας στο Συνέδριο του «Economist» πως «εμείς θα καθορίσουμε τον βηματισμό αυτού του πολέμου». Τι εννοείτε ακριβώς;

Η διεξαγωγή πολέμου σε μια περιοχή σαν τη Λωρίδα της Γάζας είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Είναι σαν να υπάρχει μια υπόγεια πόλη κάτω από τη Γάζα. Λόγω, επίσης, του μεγέθους και των δυνατοτήτων της «Χαμάς» πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να φέρουμε εις πέρας επιχειρήσεις. Θα πρέπει να προστατεύσουμε τους στρατιώτες μας και τους πολίτες της πόλης, αλλά και να είμαστε σε θέση να καταστρέψουμε τη «Χαμάς». Η μόνη πίεση που έχουμε είναι να επιτύχουμε. Οπότε δεν βιαζόμαστε να τα κάνουμε όλα αστραπιαία. Οσο πιο προσεκτικά σχεδιαστούν όλα, τόσο πιο μεγάλη επιτυχία θα έχουμε στις επιχειρήσεις μας. Χωρίς χρονόμετρο. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί με βάση τις αποφάσεις που θα ληφθούν από την ισραηλινή κυβέρνηση και τα μέλη του Κοινοβουλίου ως προς τη διαχείριση του πολέμου.

Το Ιράν ζήτησε από την Κίνα και τη Ρωσία να ασκήσουν βέτο σε αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που σχετίζονται με το δικαίωμα άμυνας του Ισραήλ απέναντι στη «Χαμάς» και την έκκληση του Σ.Α. προς την Τεχεράνη να μην εξοπλίζει παραστρατιωτικούς στην περιοχή, ανέφεραν πηγές στον διεθνή Τύπο. Ανησυχείτε για ένα τρίγωνο δυνάμεων ανάμεσα στο Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα;

Θα σας πω κάτι για το Ιράν. Οφείλει να αποφασίσει εάν θα κλιμακώνει τις εντάσεις στην περιοχή ή εάν θα παραμένει εκτός. Το Ιράν έχει «χτίσει» έναν στρατό τρόμου, που έχει απλωθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή. Χρησιμοποιούν παραστρατιωτικές ομάδες για να δράσουν είτε στην Υεμένη είτε στο Ιράκ είτε στη Συρία. Εχουν φτιάξει μια ολοκληρωμένη στρατιωτική μηχανή, τη «Χεζμπολάχ», η οποία λειτουργεί ως ιρανική μονάδα στα σύνορα του Βόρειου Ισραήλ. Το Ιράν έχει φτιάξει όλα αυτά τα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της «Χαμάς» και της «Ισλαμικής Τζιχάντ». Θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα κάνει χρήση των εργαλείων αυτών ή εάν θα αναμειχθεί άμεσα. Θεωρούμε πως θα είναι τεράστιο λάθος εάν αποφασίσει να συμμετάσχει σε αυτόν τον πόλεμο και να κλιμακώσει περαιτέρω την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Θα είναι μια τρομακτική καταστροφή για όλες τις πλευρές. Ελπίζουμε πως θα αποτραπούν από μια τέτοια απόφαση.

Αν και είχατε αυτήν την εικόνα, ωστόσο αιφνιδιαστήκατε από την επίθεση της «Χαμάς»…

Ο ελεύθερος κόσμος δίνει πλήρη υποστήριξη στο Ισραήλ να καταστρέψει τη «Χαμάς», καθώς ξεσκεπάστηκε το αληθινό πρόσωπό της. Ναι, ακόμα και εμείς εξαπατηθήκαμε. Πιστέψαμε λανθασμένα πως η «Χαμάς», παρά την ιδεολογία και τις στρατιωτικές ικανότητες που έχτιζε όλον αυτόν τον καιρό, θεωρούσε πως είχε ευθύνη να διοικήσει το κράτος που έχει υπό τον έλεγχό της. Αλλά αποδείχθηκε πως αυτό δεν ίσχυε. Εμείς ήδη λάβαμε σοβαρά μέτρα για την προστασία των αμάχων μας. Εκκενώσαμε περιοχές στο βόρειο και νότιο τμήμα του Ισραήλ, διότι είμαστε δεσμευμένοι για την προστασία της ζωής των πολιτών μας αλλά και των αμάχων που βρίσκονται στην εμπόλεμη ζώνη. Σκοπός μας είναι μετά τον πόλεμο να μην είναι η «Χαμάς» μέσα στις επιλογές για τον έλεγχο και τη διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας.

Μιλήσατε για μια «αρχιτεκτονική της ειρήνης», που θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή άλλων. Πόσο δύσκολο είναι να διατηρήσει τις «γέφυρες επικοινωνίας» που έχτισε το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια με άλλα κράτη του αραβικού κόσμου που δεν είναι συντεταγμένα με το Ιράν;

Υπάρχει ήδη μια αρχιτεκτονική ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή και συμπεριλαμβάνει την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τα κράτη που συνυπέγραψαν τις «Συμφωνίες του Αβραάμ», όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μαρόκο. Οι χώρες αυτές ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν ομαλές σχέσεις με το Ισραήλ και να εγκαθιδρύσουν μια διαφορετική Μέση Ανατολή, σταθερή και πιο ασφαλή. Εχουν πλήρη επίγνωση για το ποια είναι η μηχανή της αστάθειας στην περιοχή. Εκτός των άλλων, οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις στην οικονομία, την επιστήμη ή στις προοπτικές για το μέλλον. Αυτά τα στρατηγικά συμφέροντα είναι που μας ώθησαν να θεμελιώσουμε τις μεταξύ μας σχέσεις, γεγονός που φάνηκε και από τη Σύνοδο Κορυφής του Καΐρου για την ειρήνη.

Με την κρίση όμως να βαθαίνει, πιστεύετε ότι μπορούν να διατηρηθούν δίαυλοι επικοινωνίας;

Επιτρέψτε μου να συμπληρώσω πως προ ετών πιστεύαμε ότι θα μπορούσαμε να στηρίξουμε τις σχέσεις με τις αραβικές χώρες μόνον εάν βρισκόταν μια διέξοδος στη διαμάχη με την Παλαιστινιακή Αρχή. Αλλά τελευταία αντιστρέψαμε αυτό το σκεπτικό και ξεκινήσαμε με τη δημιουργία διακρατικών σχέσεων με τον αραβικό κόσμο, ευελπιστώντας πως αυτό θα μας βοηθήσει να πείσουμε τους εκπροσώπους των Παλαιστινίων να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Σε αυτή τη φάση δεν έχουμε παρά να κρατήσουμε ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας και της συνεργασίας μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες για στενότερες επαφές στο μέλλον. Ισως ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας αργότερα, καθώς σήμερα η προοπτική αυτή είναι μακρινή.

Ποιες είναι οι προσδοκίες του Ισραήλ από τις ΗΠΑ

Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μια συμμαχία που, αν και όχι επίσημη, είναι στενή. Είμαστε ευγνώμονες για την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ, παίζοντας αποφασιστικό ρόλο στη σύναψη των «Συμφωνιών του Αβραάμ», καταβάλλοντας προσπάθειες για μια συμφωνία με τον Λίβανο και επενδύοντας σε μια διπλωματική προσπάθεια με τη Σαουδική Αραβία. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η βαθιά δέσμευση στην ευρύτερη περιοχή και την ασφάλεια του Ισραήλ. Και η Ευρώπη, παράλληλα, έχει εκδηλώσει τη συμπαράστασή της σε επίπεδο Ε.Ε. και μεμονωμένων κρατών. Διακυβεύονται πολλά από μια αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, από τον κίνδυνο μιας νέας εισροής μεταναστών έως την ομαλή ροή ενέργειας από την περιοχή. Θυμίζω ότι πριν από τον πόλεμο είχαν ανακοινωθεί σχέδια από τη δημιουργία εμπορικών οδών από την Ινδία μέχρι την Ευρώπη μέσω της Μέσης Ανατολής.

Πώς βλέπετε τη θέση της Ελλάδας σε αυτήν τη συγκυρία;

Με την Αθήνα έχουμε κατοχυρώσει μια στρατηγική φιλία που είναι πολυδιάστατη. Πριν από τον πόλεμο είχαν γίνει εκτεταμένες επαφές πάνω στον τουρισμό, την τεχνολογία, τον τομέα της άμυνας και όλα αυτά εξακολουθούν να ισχύουν ακόμα και σήμερα. Η Ελλάδα είναι μια φιλική χώρα για εμάς.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»