Συγκρατηµένη αισιοδοξία επικρατεί στην Αθήνα για την ικανοποίηση -εν καιρώ- ενός διαχρονικού αιτήµατος της Ελλάδας, που πλέον έχει µπει σε νέες βάσεις, παρά την ακραία αντίδραση του πρωθυπουργού του Ηνωµένου Βασιλείου, Ρίσι Σούνακ, που του γύρισε τελικά «µπούµερανγκ». Η -δύσκολη και πάνω σε λεπτές ισορροπίες- συζήτηση που γίνεται µε το Βρετανικό Μουσείο για τα Γλυπτά του Παρθενώνα έχει προχωρήσει µέσα σε ένα συγκεκριµένο πλαίσιο: την επανένωσή τους στην Αθήνα έναντι µιας γενναίας παραχώρησης της χώρας µας προς το Βρετανικό Μουσείο, µε τακτικό δανεισµό κορυφαίων συλλογών, περιλαµβανοµένων ορισµένων από τα πιο γνωστά και εµβληµατικά έργα, που ουδέποτε έχουν βρεθεί εκτός Ελλάδας. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ακόµα ένας λόγος που το Βρετανικό Μουσείο αντιµετωπίζει θετικά το σενάριο αυτό είναι ότι προσδοκά σε σηµαντικά έσοδα από τις σπάνιες ελληνικές αρχαιότητες. Αυτές εξάλλου θα παρουσιάζονται σε περιοδικές εκθέσεις, όπου η είσοδος γίνεται µε εισιτήριο 20 λιρών και συγκεντρώνουν χιλιάδες επισκέπτες καθηµερινά, ενώ στο κεντρικό Μουσείο η είσοδος είναι δωρεάν.

Στο τραπέζι, µάλιστα, των συζητήσεων, σύµφωνα µε πληροφορίες, έχει πέσει και αξιολογείται και από τις δύο πλευρές, µε θετικό πνεύµα, η ιδέα να έρθουν τα Γλυπτά στο Μουσείο της Ακρόπολης για µια περίοδο 15 ετών, µέσα στην οποία θα δανείζει σε τακτά χρονικά διαστήµατα η χώρα µας τις εν λόγω αρχαιότητες στο Βρετανικό Μουσείο.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συντονίζει και εποπτεύει προσωπικά την απαιτητική και πολυπαραγοντική αυτή διαπραγµάτευση, ενώ πλέον άµεση εµπλοκή έχει ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, που, πέρα από την πολιτική διάσταση του ζητήµατος, γνωρίζει πολύ καλά και τη νοµική.

Μέσα σε αυτό το σύνθετο και απαιτητικό πολιτικό «παιχνίδι», που φυσικά έχει πολλά στάδια ακόµα για να ολοκληρωθεί, ξεχωριστή σηµασία έχει να δούµε πώς τοποθετείται κάθε «παίκτης», τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Από την αρχή της πρωθυπουργικής του θητείας βάζει στα σκαριά µια νέα στρατηγική για τα Γλυπτά του Παρθενώνα και την πολιτιστική διπλωµατία. Γνωρίζει ότι είναι ένα ζήτηµα που σίγουρα θα πάρει χρόνια να λυθεί κι έτσι µόλις δύο µήνες µετά την εκλογή του, το 2019, αποφασίζει να ταράξει τα λιµνάζοντα στο θέµα αυτό νερά, προτείνοντας (µε συνέντευξη στον «Observer»), ως µια πρώτη κίνηση για την οριστική επιστροφή τους, να σταλούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα ως δάνειο για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα, µε αντάλλαγµα την προσωρινή παραχώρηση σηµαντικών ελληνικών αρχαιοτήτων, για να εκτεθούν σε περιοδική έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο. Τα επόµενα χρόνια θέτει το αίτηµα της επανένωσης των Γλυπτών σε σειρά συνεντεύξεων και άρθρων σε διεθνή ΜΜΕ, στη συνάντηση που έχει µε τον πρωθυπουργό του Ηνωµένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, στην Ντάουνινγκ Στριτ, σε οµιλία του στην UNESCO, στην οµιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και στην ιστορική οµιλία του στην κοινή Σύνοδο της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ. Σηµαντικό κοµµάτι της στρατηγικής αυτής αποτελεί η δηµιουργία ενός διεθνούς κύµατος υποστήριξης του αιτήµατος και η µεταστροφή της βρετανικής κοινής γνώµης.

Λίνα Μενδώνη: Σε συνεννόηση µε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και σε συνεργασία µε το Μέγαρο Μαξίµου, η υπουργός Πολιτισµού υλοποιεί µια πολύπλευρη στρατηγική, υποστηρικτική του ελληνικού αιτήµατος. Μετά από πολύµηνες και ευαίσθητες διαπραγµατεύσεις -σε µια κίνηση ουσίας, αλλά και υψηλού συµβολισµού- επέστρεψε στην Ελλάδα και στο Μουσείο της Ακρόπολης το θραύσµα Fagan από το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρµο. Επίσης, µε οµόφωνη απόφασή της η ∆ιακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για πρώτη φορά κάλεσε το Ηνωµένο Βασίλειο να αναθεωρήσει τη στάση του και να συνοµιλήσει µε την Ελλάδα, αναγνωρίζοντας ότι το θέµα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα και κυρίως ότι η Ελλάδα διεκδικεί δικαίως και νοµίµως την επιστροφή των Γλυπτών στη «γενέθλια γη». Μήνυµα επανένωσης όλων των τµηµάτων του Παρθενώνα έστειλε και η επιστροφή θραυσµάτων των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Το κρυφό άγχος του Σούνακ µε το πανεθνικό αίτηµα της Ινδίας για επιστροφή του διαµαντιού του στέµµατος Κο-ι-Νουρ

Ρίσι Σούνακ: Έχοντας συµπληρώσει µόλις 13 µήνες στην πρωθυπουργία, βρίσκεται σε δεινή πολιτικά θέση, καθώς έχει να αντιµετωπίσει τόσο εσωκοµµατικά προβλήµατα όσο και το γεγονός ότι οι Τόρις υπολείπονται των Εργατικών σε όλες τις δηµοσκοπήσεις µε τουλάχιστον 15 µονάδες διαφορά. Η «άτσαλη» αντίδρασή του απέναντι στις δηλώσεις Μητσοτάκη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν οφείλεται όµως µόνο σε αυτό. Ινδικής καταγωγής ο ίδιος, του είναι σχεδόν αδύνατο να δικαιολογήσει τη συζήτηση για επιστροφή αρχαιοτήτων από το Βρετανικό Μουσείο στον λαό της Ινδίας, όπου εδώ και δεκαετίες έχει πάρει ουσιαστικά εθνικές διαστάσεις το αίτηµα για επιστροφή του Κο-ι-Νουρ. Πρόκειται για το διαµάντι 105 καρατίων στο στέµµα της εκλιπούσης βασίλισσας Ελισάβετ, το οποίο πολλοί υποστηρίζουν ότι εκλάπη από την Ινδία και δόθηκε στη βρετανική βασιλική οικογένεια στα µέσα του 19ου αιώνα.

Κιρ Στάρµερ: Στην πολιτική υπάρχουν συχνά ανατροπές και εκπλήξεις, αλλά όλα δείχνουν ότι του χρόνου τέτοια εποχή ο 61χρονος σήµερα πολιτικός θα είναι πρωθυπουργός του Ηνωµένου Βασιλείου, επαναφέροντας τους Εργατικούς στην εξουσία µετά από 14 χρόνια. Πριν ακόµα από την άφιξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Λονδίνο, φρόντισε να κάνει µια διαρροή στους «Financial Times» και να ξεκαθαρίσει τη θέση του για τα Γλυπτά. «Εµµένουµε στον υπάρχοντα νόµο, αλλά, εάν υπάρξει µια συµφωνία δανεισµού που είναι αµοιβαία αποδεκτή από το Βρετανικό Μουσείο και την ελληνική κυβέρνηση, δεν θα σταθούµε εµπόδιο», ανέφερε στη βρετανική εφηµερίδα πηγή από το στενό περιβάλλον του Στάρµερ.

Τζορτζ Οσµπορν: Ο πρώην υπουργός Οικονοµικών της κυβέρνησης Κάµερον (2010-2016) ανέλαβε πριν από δύο χρόνια πρόεδρος στο Βρετανικό Μουσείο και έχει εµπλακεί εποικοδοµητικά σε συζητήσεις µε την ελληνική κυβέρνηση. Οι φήµες στο Λονδίνο λένε ότι ο Σούνακ δεν βλέπει µε καλό µάτι τις κινήσεις του, θεωρώντας ότι ο Οσµπορν όχι απλώς δεν έχει αποσυρθεί από την πολιτική, αλλά στο µέλλον µπορεί να διεκδικήσει ακόµα και τη θέση του, ως αρχηγού των Τόρις δηλαδή. Στις τελευταίες δηµόσιες δηλώσεις του, στις αρχές Νοεµβρίου, ο Οσµπορν εκτίµησε πως το Βρετανικό Μουσείο µπορεί να «καταλήξει σε συµφωνία µε την Ελλάδα», που θα προβλέπει την προσωρινή επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε αντάλλαγµα για αρχαία αντικείµενα που δεν έχουν πάει ποτέ στο Ηνωµένο Βασίλειο. «Ως διαχειριστές, επιδιώκουµε µια συνεργασία µε τους Ελληνες φίλους µας που δεν απαιτεί από κανέναν να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις του, δεν ζητά αλλαγές σε νόµους που δεν είναι δικοί µας, αλλά που βρίσκει έναν πρακτικό, ρεαλιστικό και ορθολογικό δρόµο προς τα εµπρός», είπε χαρακτηριστικά.

Βασιλιάς Κάρολος: ∆ηµόσια δεν πρόκειται ποτέ να πάρει θέση για ένα τέτοιο ζήτηµα, ωστόσο σιωπηλά φέρεται να βρίσκει δίκαιο το ελληνικό αίτηµα. Το θέµα φέρεται να έχει συζητηθεί σε κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε µε τον Κυριάκο Μητσοτάκη προτού ανέλθει στον θρόνο, χωρίς πάντως να υπάρξει κάποια, έστω ανεπίσηµη, διαρροή από τις δύο πλευρές. Ωστόσο η εµφάνισή του, λίγα 24ωρα µετά το επεισόδιο στο Λονδίνο, δίπλα στον Σούνακ, στη Σύνοδο του COP28, φορώντας γραβάτα µε την ελληνική σηµαία, είναι, αν µη τι άλλο, µια κίνηση υψηλού συµβολισµού.

*Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 2/12