Ως ακόµα ένα βήµα στην πορεία βελτίωσης των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας αντιµετωπίζουν στο Μέγαρο Μαξίµου την άφιξη Ερντογάν στην Αθήνα την Πέµπτη 7 ∆εκεµβρίου και τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) των δύο χωρών, µε την επίλυση της διαφοράς για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα µέσω ενδεχόµενης προσφυγής στη Χάγη να είναι ακόµα µακρινό σενάριο, όσο κι αν τα πρώτα βήµατα για τη σχετική προεργασία έχουν γίνει.

Η συνεδρίαση του ΑΣΣ είχε συµφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη µε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους τον περασµένο Ιούλιο, µαζί µε την ενεργοποίηση πολλαπλών διαύλων επικοινωνίας ανάµεσα στις δύο χώρες και µε βάση τους εξής άξονες: Πολιτικός διάλογος (υπό την υφυπουργό Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου), Μέτρα Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης (υπό τον γ.γ. του ΥΠ.ΕΞ. Θεοχάρη Λαλάκο), θετική ατζέντα (υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη) και, φυσικά, συζήτηση σε ανώτερο επίπεδο µεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν.

Ολη αυτή η διαδικασία έχει αποδώσει καρπούς, όπως η ελαχιστοποίηση των υπερπτήσεων και των παραβιάσεων του εθνικού µας εναέριου χώρου από τουρκικά αεροσκάφη, η καλύτερη συνεργασία για τον περιορισµό των µεταναστευτικών ροών τόσο στο Ανατολικό Αιγαίο όσο -κυρίως- στον Εβρο και η µείωση των προκλήσεων και των εντάσεων σε επίπεδο ρητορικής των κυβερνητικών στελεχών. Οι δύο πλευρές συζητούν, βέβαια, πίσω από τις «κλειστές πόρτες» και τρόπους προσέγγισης που δεν βλέπουν το φως της δηµοσιότητας. Οπως µας είπε κυβερνητικό στέλεχος µε γνώση των διαπραγµατεύσεων, µε το οποίο συνοµιλήσαµε την περασµένη Πέµπτη (λίγες ώρες µετά την είδηση του θανάτου του Χένρι Κίσινγκερ), «κάποια πράγµατα δεν λέγονται, και ο Κίσινγκερ εξάλλου συζητούσε επί δύο χρόνια για το Βιετνάµ χωρίς να µάθει κανείς τίποτα…».

Τα deals της θετικής ατζέντας και οι κινήσεις τακτικής

Ο στόχος που βάζει το Μέγαρο Μαξίµου για τη συνάντηση της Πέµπτης είναι ουσιαστικά να εδραιωθεί η ηρεµία και η βελτίωση των διµερών σχέσεων να επισφραγιστεί µε συµφωνίες προς όφελος των δύο χωρών. «Οι διαφωνίες παραµένουν, ωστόσο η επιδίωξη είναι οι διαφωνίες να µην παράγουν διµερείς κρίσεις», τονίζουν χαρακτηριστικά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι καλά προετοιµασµένος για οποιοδήποτε ενδεχόµενο -ιδίως, δε, µετά τα όσα έγιναν κατά την επίσκεψη του κ. Ερντογάν στο Βερολίνο-, αν και η εκτίµηση είναι ότι η τουρκική πλευρά επιθυµεί να διατηρηθεί το καλό κλίµα και να µην υπάρξει κάποιο επεισόδιο ή ένταση.

Στην κυβέρνηση γνωρίζουν καλά πως η Τουρκία αντιµετωπίζει είτε διµερή είτε περιφερειακά προβλήµατα µε σχεδόν όλες τις χώρες µε τις οποίες συνορεύει στα ανατολικά της: Ουκρανία, Ρωσία, Αρµενία, Ιράκ, Συρία. Παράλληλα, επιδιώκει να βελτιώσει τις σχέσεις της µε τις Βρυξέλλες και µε την Ουάσινγκτον, µε το βλέµµα στραµµένο σταθερά στην προµήθεια νέων µαχητικών F-16, αν και η στάση της Αγκυρας σε σχέση µε τη «Χαµάς» έχει επιβαρύνει τη σχέση της µε τη ∆ύση. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο Ταγίπ Ερντογάν αντιλαµβάνεται ότι είναι προς το συµφέρον του να υπάρχουν «ήρεµα νερά» στο Αιγαίο, κάτι που, εξάλλου, επιθυµούν και η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ.

Πέραν των υπουργών και υφυπουργών Εξωτερικών, στο ΑΣΣ της Πέµπτης θα συµµετάσχουν υπουργοί µε αρµοδιότητες στους τοµείς της άµυνας, της µετανάστευσης, του πολιτισµού και του τουρισµού, της οικονοµίας και της εκπαίδευσης και αναµένεται να υπογραφούν αντίστοιχες συµφωνίες. Για παράδειγµα, πρακτικής αλλά και συµβολικής σηµασίας θα είναι η ανακοίνωση για τη Γέφυρα Φιλίας ΕλλάδαςΤουρκίας στους Κήπους Εβρου, η κατασκευή, δηλαδή, δεύτερης διασυνοριακής οδικής γέφυρας Κήπων - Υψάλων, πολύ πιο σύγχρονης και λειτουργικής. Σε ανάλογο µήκος κύµατος κινείται και η συµφωνία για την ανταλλαγή ενέργειας µεταξύ των δύο κρατών, µε την κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης υπερυψηλής τάσης µε την Τουρκία και την αύξηση, έτσι, του περιθωρίου µεταφοράς ενέργειας εκατέρωθεν.

Εµπρακτο παράδειγµα συνεργασίας των δύο χωρών στο πεδίο θα είναι η συµφωνία στην Πολιτική Προστασία, ώστε να ενεργοποιείται στο εξής πιο γρήγορα και αποτελεσµατικά η αρωγή µε µέσα και ανθρώπινο δυναµικό από τη µια χώρα στην άλλη σε περίπτωση µεγάλου σεισµού, πυρκαγιάς ή οποιασδήποτε φυσικής καταστροφής.

Στην Αθήνα την Πέμπτη ο Ερντογάν: Το πρόγραμμα της 7ης ∆εκεµβρίου

Το πρόγραµµα της 7ης ∆εκεµβρίου έχει ως εξής: Το πρωί οι υπουργοί που θα συµµετάσχουν από τις δύο χώρες θα έχουν διµερείς συναντήσεις στο υπουργείο Εξωτερικών και σε άλλα υπουργεία. Την ίδια ώρα, θα πραγµατοποιηθεί συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη µε τον Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίµου µε το ίδιο σχήµα των προηγούµενων δύο συναντήσεών τους στο Βίλνιους και στη Νέα Υόρκη (µε τη συµµετοχή δηλαδή των υπουργών Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, και των διπλωµατικών συµβούλων των δύο ηγετών, Αννας-Μαρίας Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς). Μετά τη συνάντηση οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν θα κάνουν δηλώσεις στα ΜΜΕ.

Στη συνέχεια, θα συνεδριάσει η Ολοµέλεια του ΑΣΣ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν µε τη µορφή γεύµατος εργασίας στο Μέγαρο Μαξίµου και το απόγευµα η τουρκική αντιπροσωπεία θα αναχωρήσει.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»