Η Ελλάδα θα γίνει εκπαιδευτικός προορισµός µε κορυφαία πανεπιστήµια - Πώς η ίδρυση µη κρατικών ΑΕΙ διασφαλίζει ένα νέο τοπίο για τη χώρα μας
Τα κριτήρια δημιουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων, οι προϋποθέσεις και η ευκαιρία να αντιστραφεί το brain drain, αλλά και να αναβαθμιστεί το δηµόσιο Πανεπιστήμιο
Ισμηνη Χαραλαμποπουλου
Μια µεγάλη ευκαιρία να µετατραπεί η Ελλάδα σε διεθνές περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο, αλλά και να αντιστραφεί το brain drain τόσο εκπαιδευτικά όσο και οικονοµικά, ανοίγει το σχέδιο νόµου µε τον σηµειολογικό τίτλο «Ελεύθερο Πανεπιστήµιο», το οποίο προβλέπει την ίδρυση µη κρατικών ΑΕΙ, αλλά και την αναβάθµιση του δηµόσιου Πανεπιστηµίου.
Το νέο θεσµικό πλαίσιο, που αλλάζει το τοπίο στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση της χώρας, αναµένεται να έχει, όπως πιστεύει ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, «τεράστιες ωφέλειες για την εκπαίδευση, την κοινωνική κινητικότητα και την οικονοµία».
Τα κριτήρια λειτουργίας των µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών Πανεπιστηµίων, που θα ιδρυθούν ως παραρτήµατα µεγάλων και καταξιωµένων ιδρυµάτων του εξωτερικού σε συνεργασία µε τα ελληνικά δηµόσια Πανεπιστήµια, θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη, σύµφωνα µε τον υπουργό Παιδείας, που επιµένει σε αυτό και καλεί οποιονδήποτε να κάνει τις συγκρίσεις.
«Με τουλάχιστον τρεις σχολές και 30 καθηγητές µε διδακτορικό και δηµοσιεύσεις, αλλά και τις αντίστοιχες βασικές κτιριακές υποδοµές -δεν µπορεί ένα ξένο ΑΕΙ να στεγάζεται σε έναν όροφο- δηµιουργούµε το αυστηρότερο πλαίσιο για τη λειτουργία αυτών των µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών ΑΕΙ και σε επίπεδο υποδοµών», επισηµαίνει χαρακτηριστικά ο υπουργός Παιδείας.
Η δηµιουργία µη κρατικών Πανεπιστηµίων, µε βάση διακρατικές συµφωνίες, µε την αξιοποίηση του άρθρου 28 του Συντάγµατος, όπως είχε εξαγγείλει άλλωστε ο πρωθυπουργός, αναµένεται να φέρει στην Ελλάδα κορυφαία ξένα Ιδρύµατα που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα µας και να δηµιουργήσουν παραρτήµατα, όπως το Yale, το Columbia και άλλα.
«Το Yale θα έρθει στην Ελλάδα για να συνεργαστεί µε ένα δηµόσιο ίδρυµα και να ιδρύσει το παράρτηµά του, αυτό να είναι ξεκάθαρο», τονίζει ο κ. Πιερρακάκης.
Επίσης, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και το ΕΤΗ της Ζυρίχης, όπως και το αµερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο CVC Capital Partners, σε συνεργασία µε το Πανεπιστήµιο της Λευκωσίας (University of Nicosia - UNIC), καθώς και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήµιο Κύπρου σε συνεργασία µε το Ιατρικό Κέντρο, που σχεδιάζει την ίδρυση Ιατρικής Σχολής.
Σε συνδυασµό µε την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση των δηµόσιων Πανεπιστηµίων και τις συνεργασίες που θα συναφθούν θα δοθεί η ευκαιρία σε χιλιάδες Ελληνόπουλα, που σήµερα φεύγουν στο εξωτερικό, να σπουδάζουν στην πατρίδα τους, αποκτώντας αναγνωρισµένο πτυχίο, και να παραµένουν εδώ για να εργαστούν, ενώ η Ελλάδα θα γίνει ελκυστικός εκπαιδευτικός προορισµός και για χιλιάδες ξένους που σήµερα πηγαίνουν για σπουδές σε άλλες χώρες, µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα την Κύπρο και τη Βουλγαρία, που ήδη µετρούν στο ΑΕΠ τους τη συµµετοχή ξένων φοιτητών.
Σύµφωνα µε τον υπουργό Παιδείας, η δυνατότητα ξένων Πανεπιστηµίων να ιδρύσουν στην Ελλάδα τµήµατα προπτυχιακών ή µεταπτυχιακών σπουδών «θα συνδεθεί µε τις πλέον αυστηρές προϋποθέσεις για την ίδρυση και τη λειτουργία τους, µε επιβλέπουσα την Ανεξάρτητη Αρχή για τη ∆ηµόσια Εκπαίδευση, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να θέτει η ίδια όρους και προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας αυξηµένα σε σχέση µε αυτά που έχει τυχόν υιοθετήσει η αντίστοιχη Αρχή της χώρας προέλευσης του ξένου ιδρύµατος».
Μάλιστα, ο κ. Πιερρακάκης αποκλείει κάθε πιθανότητα από αυτήν τη µεταρρύθµιση να προκύψουν σχολές κατώτερων προσδοκιών και εξηγεί πως «αυτό είναι αδύνατο να γίνει λόγω των κριτηρίων ίδρυσης και λειτουργίας που θα εγκριθούν». ∆ιατυπώνει, δε, το ερώτηµα «γιατί να µην µπορεί η Ελλάδα να γίνει ένα παγκόσµιο κέντρο για σπουδές Φιλοσοφίας ή Μαθηµατικών».
Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) θα είναι αρµόδια για τον έλεγχο των προϋποθέσεων εγκατάστασης και αδειοδότησής τους και για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των προγραµµάτων σπουδών τους.
Το παράρτηµα του ξένου Πανεπιστηµίου θα πρέπει µεταξύ άλλων:
Το νέο θεσµικό πλαίσιο, που αλλάζει το τοπίο στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση της χώρας, αναµένεται να έχει, όπως πιστεύει ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, «τεράστιες ωφέλειες για την εκπαίδευση, την κοινωνική κινητικότητα και την οικονοµία».
Τα κριτήρια λειτουργίας των µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών Πανεπιστηµίων, που θα ιδρυθούν ως παραρτήµατα µεγάλων και καταξιωµένων ιδρυµάτων του εξωτερικού σε συνεργασία µε τα ελληνικά δηµόσια Πανεπιστήµια, θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη, σύµφωνα µε τον υπουργό Παιδείας, που επιµένει σε αυτό και καλεί οποιονδήποτε να κάνει τις συγκρίσεις.
«Με τουλάχιστον τρεις σχολές και 30 καθηγητές µε διδακτορικό και δηµοσιεύσεις, αλλά και τις αντίστοιχες βασικές κτιριακές υποδοµές -δεν µπορεί ένα ξένο ΑΕΙ να στεγάζεται σε έναν όροφο- δηµιουργούµε το αυστηρότερο πλαίσιο για τη λειτουργία αυτών των µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών ΑΕΙ και σε επίπεδο υποδοµών», επισηµαίνει χαρακτηριστικά ο υπουργός Παιδείας.
Συµφωνίες για τα μη κρατικά πανεπιστήμια
Η δηµιουργία µη κρατικών Πανεπιστηµίων, µε βάση διακρατικές συµφωνίες, µε την αξιοποίηση του άρθρου 28 του Συντάγµατος, όπως είχε εξαγγείλει άλλωστε ο πρωθυπουργός, αναµένεται να φέρει στην Ελλάδα κορυφαία ξένα Ιδρύµατα που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα µας και να δηµιουργήσουν παραρτήµατα, όπως το Yale, το Columbia και άλλα. «Το Yale θα έρθει στην Ελλάδα για να συνεργαστεί µε ένα δηµόσιο ίδρυµα και να ιδρύσει το παράρτηµά του, αυτό να είναι ξεκάθαρο», τονίζει ο κ. Πιερρακάκης.
Επίσης, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και το ΕΤΗ της Ζυρίχης, όπως και το αµερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο CVC Capital Partners, σε συνεργασία µε το Πανεπιστήµιο της Λευκωσίας (University of Nicosia - UNIC), καθώς και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήµιο Κύπρου σε συνεργασία µε το Ιατρικό Κέντρο, που σχεδιάζει την ίδρυση Ιατρικής Σχολής.
Σε συνδυασµό µε την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση των δηµόσιων Πανεπιστηµίων και τις συνεργασίες που θα συναφθούν θα δοθεί η ευκαιρία σε χιλιάδες Ελληνόπουλα, που σήµερα φεύγουν στο εξωτερικό, να σπουδάζουν στην πατρίδα τους, αποκτώντας αναγνωρισµένο πτυχίο, και να παραµένουν εδώ για να εργαστούν, ενώ η Ελλάδα θα γίνει ελκυστικός εκπαιδευτικός προορισµός και για χιλιάδες ξένους που σήµερα πηγαίνουν για σπουδές σε άλλες χώρες, µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα την Κύπρο και τη Βουλγαρία, που ήδη µετρούν στο ΑΕΠ τους τη συµµετοχή ξένων φοιτητών.
Σύµφωνα µε τον υπουργό Παιδείας, η δυνατότητα ξένων Πανεπιστηµίων να ιδρύσουν στην Ελλάδα τµήµατα προπτυχιακών ή µεταπτυχιακών σπουδών «θα συνδεθεί µε τις πλέον αυστηρές προϋποθέσεις για την ίδρυση και τη λειτουργία τους, µε επιβλέπουσα την Ανεξάρτητη Αρχή για τη ∆ηµόσια Εκπαίδευση, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να θέτει η ίδια όρους και προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας αυξηµένα σε σχέση µε αυτά που έχει τυχόν υιοθετήσει η αντίστοιχη Αρχή της χώρας προέλευσης του ξένου ιδρύµατος».
Μάλιστα, ο κ. Πιερρακάκης αποκλείει κάθε πιθανότητα από αυτήν τη µεταρρύθµιση να προκύψουν σχολές κατώτερων προσδοκιών και εξηγεί πως «αυτό είναι αδύνατο να γίνει λόγω των κριτηρίων ίδρυσης και λειτουργίας που θα εγκριθούν». ∆ιατυπώνει, δε, το ερώτηµα «γιατί να µην µπορεί η Ελλάδα να γίνει ένα παγκόσµιο κέντρο για σπουδές Φιλοσοφίας ή Μαθηµατικών».
Οι προϋποθέσεις
Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) θα είναι αρµόδια για τον έλεγχο των προϋποθέσεων εγκατάστασης και αδειοδότησής τους και για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των προγραµµάτων σπουδών τους. Το παράρτηµα του ξένου Πανεπιστηµίου θα πρέπει µεταξύ άλλων:
- Να αποτελείται από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του από τουλάχιστον τρεις πανεπιστηµιακές σχολές.
- Να είναι αναγνωρισµένο στη χώρα από την οποία προέρχεται, πιστοποιηµένο από την αντίστοιχη της ΕΘΑΑΕ διαπιστευµένη Αρχή για την παροχή προγραµµάτων ανώτατης εκπαίδευσης και τη χορήγηση τίτλων σπουδών.
- Τα επιµέρους προγράµµατα σπουδών που οδηγούν στην απονοµή τίτλων σπουδών θα πρέπει επίσης να έχουν πιστοποιηθεί από τη διαπιστευµένη Αρχή του κράτους προέλευσης.
- Οι τίτλοι σπουδών που θα εκδίδονται στην Ελλάδα θα είναι οι ίδιοι µε τους τίτλους σπουδών που θα είχαν χορηγηθεί εάν η εκπαίδευση των φοιτητών είχε πραγµατοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο κράτος προέλευσης του Πανεπιστηµίου.
- Οι τίτλοι σπουδών που θα εκδίδονται στην Ελλάδα θα προσδίδουν τα ίδια ακαδηµαϊκά και επαγγελµατικά δικαιώµατα µε αυτά που ισχύουν στο κράτος προέλευσης.
- Τα µέλη του διδακτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού του να έχουν διδακτορικό τίτλο, ενώ το ειδικό διδακτικό προσωπικό του δεν µπορεί να ξεπερνά σε ποσοστό το 20% του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του.
- Σε περίπτωση ανάκλησης για οποιοδήποτε λόγο της άδειας του παραρτήµατος, το µητρικό ίδρυµα θα είναι από κοινού υπεύθυνο µε το παράρτηµά του για την ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών του τελευταίου και την απονοµή σε αυτών τίτλων σπουδών.
- Να διαθέτει άδεια εκπαιδευτηρίου σύµφωνα µε τον Κτιριοδοµικό Κανονισµό που ισχύει σήµερα.
- Να διαθέτει οικονοµική αξιοπιστία και ευρωστία, η οποία θα προκύπτει και από πενταετή οοικονοµοτεχνική µελέτη βιωσιµότητας.
